İçeriğe atla

Adolfo López Mateos

Adolfo López Mateos
55. Meksika Devlet Başkanı
Görev süresi
1 Aralık 1958 (1958-12-01) - 30 Kasım 1964 (1964-11-30)
Yerine geldiğiAdolfo Ruiz Cortines
Yerine gelenGustavo Díaz Ordaz
Kişisel bilgiler
Doğum 26 Mayıs 1909(1909-05-26)
Atizapán de Zaragoza, Meksika, Meksika
Ölüm 22 Eylül 1969 (60 yaşında)
Meksiko, Meksika
Milliyeti Meksikalı
Partisi Kurumsal Devrimci Parti
Evlilik(ler)
Angelina Gutiérrez
(e. 1934; b. 1937)

Eva Sámano (e. 1937)
Bitirdiği okul Toluca Fen Edebiyat Enstitüsü

Adolfo López Mateos (26 Mayıs 1909 – 22 Eylül 1969[1]) 1929'da muhalif olmasına rağmen sonradan Kurumsal Devrimci Parti (PRI) üyesi olmuş Meksikalı siyasetçi.[2] Meksika devlet başkanı seçildi ve 1958 ile 1964 yılları arasında hizmet verdi.Başkanlığı sırasında elektrik şirketlerini millileştirdi, Bedava Ders Kitapları Ulusal Komisyonu'nu kurdu (1959), ABD sınırındaki Chamizal tartışmasını çözdü ve Doğa Tarihi Müzesi ve Meksiko'daki Ulusal Antropoloji Müzesi gibi önemli müzeleri açtı. Siyasi felsefesinin "Anayasa'nın solu" olduğu söyleyen López Mateos, Lázaro Cárdenas'tan beri solcu olduğunu ilan eden ilk başkan oldu. López Mateos Meksikalılar arasındaki popülerliği ile tanınır; Cárdenas ve Adolfo Ruiz Cortines ile birlikte López Mateos, Meksika'nın 20. yüzyıldaki en popüler başkanları olarak anılır.[3][4][5] Ancak başkanlığı sırasında sendika başkanları Demetrio Vallejo ve Valentín Campa'nın tutuklanması, köylü lideri Rubén Jaramillo ve ailesinin Meksika ordusu tarafından öldürülmesi gibi baskıcı uygulamaları olmuştu.

Gençliği ve eğitimi

Resmi kayıtlara göre López Mateos, Atizapán de Zaragoza'da (Meksika eyaletinde küçük bir şehir, günümüzde adı Ciudad López Mateos) dişçi Mariano Gerardo López y Sánchez Roman ile öğretmen Elena Mateos y Vega çiftinin oğlu olarak dünyaya geldi. Ailesi babasının López Mateos'un gençliğinde ölmesinin ardından Meksiko'ya taşındı. Ancak, El Colegio de México arşivindeki doğum belgesi ve çeşitli ifadelere göre 10 Eylül 1909'da Patzicía, Guatemala'da doğmuştu.[6]

1929'da Toluca Fen Edebiyat Fakültesi'nden mezun oldu. Burada eski Eğitim Bakanı José Vasconcelos'un yeniden seçim karşıtı kampanyasına karşı temsilci ve öğrenci lideri oldu. Vasconcelos eski Başkan Plutarco Elías Calles tarafından Pascual Ortiz Rubio'ya karşı seçime girmesi için seçilmişti. Calles, seçilmiş Başkan Alvaro Obregón suikastının ardından Partido Nacional Revolucionario'yu (PNR) (Kurumsal Devrimci Parti) kurmuştu. Vasconcelos'un yengilsinin ardından López Mateos Meksika Ulusal Özerk Üniversitesi'nde hukuk bölümüne girdi ve PNR'ye katıldı.[7]

Kariyeri

Siyasi kariyeri

Kariyerinin başında Meksika eyaletinin valisi Albay Filiberto Gómez'in özel sekreteri olarak çalıştı.[8] 1934'te Kurumsal Devrimci Parti'nin (PNR) başkanı Carlos Riva Palacio'nun özel sekreteri oldu.[9]

1941'de Isidro Fabela ile tanışana kadar çeşitli bürokratik pozisyonlarda çalıştı. Fabela, Toluca Edebiyat Fakültesi'nden ayrılıp Uluslararası Adalet Divanı'na geçince, yerine geçmesi için yardımcı oldu. 1946'da López Mateos Meksika eyaletinden senatör oldu. Aynı zamanda PRI genel sekreteri olarak çalışıyordu. PRI'nin adayı Adolfo Ruiz Cortines'in başkan adaylığı kampanyasını düzenledi ve yeni kabinede Çalışma Bakanı olarak atandı. Bakanlıkta çok başarılı olduğu için ilk defe Çalışma Bakanı PRI'nin başkan adayı oldu.[10] Zayıf muhalefete karşı baskın partinin adayı olduğu için López Mateos seçimi rahatlıkla kazandı ve 1964'e kadar başkanlık görevini sürdürdü.

Başkanlık

Meksika devlet başkanı olarak selefi Ruiz Cortines (1952–1958) gibi López Mateos, Meksika'nın II. Dünya Savaşı sonrası stratejisini belirleyen Başkan Miguel Alemán'ın (1946–1952) politikalarını sürdürdü. Alemán sanayileşmeye ve çalışanlar yerine sermayedarların çıkarlarına önem verdi.[11] Üç başkan da Meksika Devrimi'nin (1910–1920) mirasçısı olsa da devrime doğrudan katılmak için çok gençtir. Dış politika alanında López Mateos ABD'den bağımsız bir yol çizdi, bazı olaylarda iş birliğine giderken ABD'nin 1959 Küba Devrimi'ne karşı düşmanca duruşuna karşı durdu.

İç politika

Çalışma

López Mateos Meksika Mucizesi olarak adlandırılan Meksika'da sanayinin büyümesini sürdürmeyi hedefledi ama bunun için organize iş gücünün desteği gerekiyordu. Organize iş gücü gittikçe daha çok direnç gösteriyordu. Kurumsal Devrimci Parti'nin bir paçası olan iş gücü Fidel Velázquez liderliğindeki Mekiskalı İşçiler Konfederasyonu (MİK) tarafından yönetiliyordu. Ancak sendikalar gittikçe devlet kontrolüne karşı çıkmaya başladı ve iş koşulları ve maaşların iyileştirilmesini istemiş, charro diye adlandırılan hükûmet ve partiyi takip eden sendika başkanlarından uzaklaştı. López Mateos selefinin Çalışma Bakanı olarak başarılı olsa da Başkan olarak büyük sendika sorunları ile karşılaştı. Önceden bir sendikayı diğer sendikaya kırdırma stratejisi, örneğin MİK, Devrimci İşçi ve Köylü Konfederasyonu (DİKK) ve Meksika Genel İşçi ve Köylü Birliği (MGİKB), başarısız oldu.[12]

Temmuz 1958'de militan demiryolu işçileri sendikası Demetrio Vallejo ve Valentín Campa liderliğinde daha iyi maaş için bir dizi greve gitti ve bunlar 1959 Çile Haftası'nda büyük bir grevle zirveye ulaştı. Paskalya tatilinde pek çok Meksikalı trenle yolculuk yapar yani grevin zamanı kamuoyunda büyük bir etkisi olması için özel olarak seçilmişti. López Mateos grevdeki demiryolu işçileriyle anlaşması için kabinesindeki güçlü bakan Gustavo Díaz Ordaz'a güveniyordu. Hükûmet tüm sendika liderlerini tutukladı ve Lecumberri Hapishanesi'ni doldurdu.[9][13] Valentín Campa ve Demetrio Vallejo'ya Meksika Anayasası'nın 145. maddesine muhalefet, "sosyal çözülme" suçundan dolayı uzun hapis cezaları verildi. Bu madde sayesinde hükûmet "Meksika düşmanı olarak gördüğü herkesi" cezalandırabildi. Bu suçtan dolayı Meksikalı duvar ressamı David Alfaro Siqueiros hapse atıldı ve López Mateos'un başkanlığı bitene kadar Lecumberri Hapishanesi'nde kaldı.[14] López Mateos diğer sorunlarla ilgilenebilmek için siyaset ve sendika barışını sağlaması için Díaz Ordaz'a bağımlıydı. "López Mateos yıllarında tüm çatışmaların çözümünde Díaz Ordaz doğrudan çalışmıştı."[15]

Hükûmet iş gücü sorunlarını çözmek için şirketlerin karlarının %5 ile %10'unu organize iş gücüyle paylaşacağı Kar Paylaşımının Uygulaması Ulusal Komisyonu'nu kurdu. 1960'ta 1917 Anayasası'nın 123. maddesi yürürlüğe girdi. Anayasaya maaşları, ücretli izinleri, mesai haklarını ve kamu personelinin ikramiyelerini garanti altına alan maddeler eklendi. Ancak kamu personelinin Devlete Hizmet Veren Sendikalı İşçiler Birliği'ne kaydolması şartı getirildi ve başka sendikalara girmeleri yasaklandı.[16] Sıkı fiyat kontrolleri ve asgari ücretteki yüksek artış işçilerin reel asgari ücretinin Lázaro Cárdenas'ın başkanlığından beri en yüksek seviyesine ulaşmasını sağladı.

Lázaro Cárdenas ile çatışma

Cárdenas eski başkanın hükûmetin kontrolünün tamamını yeni başkana devretmesinde örnek teşkil etse de Cárdenas, López Mateos hükûmetini daha solcu bir noktaya itmek için siyasi emekliliğini yarıda kesti. Ocak 1959'da Fidel Castro'nun yaptığı devrim Latin Amerika için yeni bir örnek çıkardı. Cárdenas Temmuz 1959'da Küba'ya gitti ve Castro ile Castro'nun kendisini Küba'nın lideri ilan ettiği büyük bir mitinge katıldı. Cárdenas, Meksika'ya Meksika Devrimi'nin ideallerini yeniden canlandırma ümidiyle döndü. Bu idealler arasında toprak reformu, tarıma destek, eğitim ve sağlık hizmetlerini tüm Meksikalıları kapsayacak şekilde genişletmek vardı. López Mateos'tan sendika liderlerini serbest bırakmasını istedi. López Mateos gittikçe kendi doğrudan ve dolaylı olarak sertçe eleştiren Cárdenas'a karşı düşmanca bir tutum sergiledi. Cárdenas'a "Komünistlerin etrafında tehlikeli bir ağ kurduğu söyleniyor" dedi.[17] Cárdenas çeşitli solculardan kurulmuş yeni muhalif grup Ulusal Bağımsızlık Hareketi'nin (UBH) kuruluşunda yer aldı. Hareketin üyeleri Meksika Devrimi'ni korumak için Küba Devrimi'ni korumak gerektiğini düşünüyordu.[18]

López Mateos, Cárdenas'ın eleştirileriyle başa çıkmak için Cárdenas'ın politikalarını taklit etti.[19] Başkan elektrik endüstrisini 1960'ta millileştirdi.[20] Bu Cárdenas'ın petrol endüstrisini 1938'de kamusallaştırması kadar dramatik değildi ama ekonomide millileşme hareketiydi ve hükûmetin bunun Meksika için bir zafer olduğunu ilan etti.[21] Başkanlığı sırasında uyguladığı toprak reformu, eğitim reformu ve Meksika'daki yoksulluğu gidermek için uyguladığı diğer yenilikçi politikaları solcu eleştiriyle mücadele etmek için yaptığı söylenebilir. Cárdenas PRI'de siyasete López Mateos'un 1964 için halefi olarak seçtiği yasa uygulayıcısı Gustavo Díaz Ordaz'ı desteklemek için döndü.[22]

Toprak reformu

Başkanlı sırasında çeşitli sosyal reformlar uygulandı. Toprak reformu etkili bir şekilde uygulandı, 16 milyon hektarlık alan yeniden dağıtıldı.[23] Bu Lázaro Cárdenas'ın başkanlığından beri dağıtılmış en büyük alandı. Hükûmet ejidatarios'un hayat koşullarını iyileştirmeyi hedefliyordu.[24] Hükûmet ülkenin güneyinde ABD çıkar gruplarının elindeki arazileri kamulaştırdı.[25] Böylece ülkenin bu bölgesindeki gerilimler azaldı.

Halk sağlığı ve sosyal yardım programları

Halk sağlığı kampanyaları çocuk felci, sıtma ve tüberküloz gibi hastalıklarla mücadele için başlatıldı. Tifüs, çiçek ve sarıhumma hastalıkları bitirildi ve sıtma önemli ölçüde azaldı.

Fakirlikle mücadele hükûmetin önemli önceliklerinden biriydi ve sosyal yardım harcamaları bütçenin %19,2'si ile tarihi zirvesine çıkmıştı. Fakirler için bir sizi sosyal yardım programları geliştirildi ve var olan programlar iyileştirildi. Sağlık hizmetleri ve emekli maaşları arttırıldı, yeni hastahaneler ve klinikler inşa edildi, kırsal alandaki sağlık programları genişletildi. Sosyal güvenlik enstitüsü Instituto de Seguridad y Servicios Sociales de los Trabajadores al Servicio del Estado (ISSSTE) çalışanlar, özellikle de kamu çalışanları için çocuk bakımı, tıbbi hizmetler ve diğer hizmetler vermesi için kuruldu.[26] 1959'da çıkan Sosyal Güvenlik Yasası yarı zamanlı çalışanları da sosyal güvenlik kapsamına aldı. Çocuklara tıbbi hizmetler ve benzeri destekler vermesi için Çocukların Korunması Ulusal Enstitüsü'nü kurdu.[26]

Fakir Meksikalıların tahıllara erişimi için gıda dağıtım sistemi ve çiftlik ürünleri için pazar sistemi kuruldu. Devlet Meksika tarihinde ilk defa büyük çapta kamu projelerine girdi. 1958 ile 1964 arasında 50.000'den fazla konut büyük sanayi şehirlerinde düşük gelirli aileler için inşa edildi. Meksiko'daki en büyük toplu konut projelerinden birinde 100.000'den fazla kişi yaşamaktadır ve birden fazla ana okulu, okul ve dört klinik bulunmaktadır.

Müzeler ve tarihi eserler

Ulusal Antropoloji Müzesi binası 1964 yılında açıldı

López Mateos başkanlığı sırasında birçok büyük müze açmıştır. Bunlardan en büyüğü Chapultepec'teki Ulusal Antropoloji Müzesi'dir.[27] Ayrıca Chapultepec'teki Modern Sanat Müzesi'ni de açmıştır.[28] Eğitim Bakanı Jaime Torres Bodet bu projelerin gerçekleştirilmesinde önemli rol oynamıştır. Koloniyel dönemden eserler Meksiko Tarih Merkezi'nden başkentin kuzeyindeki Tepozotlan'daki eski Jesuit yerleşimine aktarılarak Museo del Virreinato kuruldu.

Eğitim reformu

Okur yazarlık oranının arttırılması için yetişkinlere yönelik eğitim verilmesi fikri yeniden canlandırıldı ve ücretsiz ve zorunlu ders kitapları çıkarıldı. 1959'da Bedava Ders Kitapları Ulusal Komisyonu (Comisión Nacional de Libros de Textos Gratuitos) kuruldu.[29] Der kitabı programı tartışmalar neden oldu çünkü içerik devlet tarafından yaratılacaktı ve kitapların okullar zorunlu olarak okutulacaktı. Muhafazakar Unión Nacional de Padres de Familia organizasyonu ve eğitimin aileye özel bir konu olduğunu düşünen Roma Katolik Kilise buna karşı çıktı.[26][30] 1963'te eğitim federal bütçenin en büyük kalemiydi ve okul yapımına ağırlık veriliyordu.

Öğrenci eylemleri

Öğrenciler gittikçe kendilerini etkilemeyen konularda da siyasey yapmaya başladı. 1959'daki Küba Devrimi'nin zaferi solcu öğrencilere ilham kaynağı oldu. Ancak devletin sendikalara ve köylü eylemcilere uyguladığı baskı kısa sürede öğrencilere de uygulanmaya başlandı. Meksika Ulusal Özerk Üniversitesi ve Ulusla Politeknik Üniversitesi öğrencileri gittikçe daha da siyasileşti ve gösterilere katılmalarına karşılık devlet baskısıyla karşılaştılar.[31] 1960'ların sonunda Díaz Ordaz başkan olunca bu olay daha da şiddetlendi ama 1960'ların başı öğrencilerin siyasileşmesinin başlangıcı oldu.

Seçim reformu

Vekiller Meclisi seçim sürecini değiştirip Kongrede muhalif partilerin daha çok temsil edilebileceği bir anayasaya değişikliği ile siyasi özgürleşme girişimi oldu. 1963 seçim reformu ile "parti temsilcileri" (diputados del partido) kavramı oluşturuldu. Böylece muhalefet seçimlerde en az yüzde 2,5 oy alırsa Vekiller Meclisinde 5 koltuk, sonraki her yüzde 0,5 için 1 koltuk (toplamda en fazla 20 koltuk) alacaktı.[32][33] Örneğin 1964 seçimlerinde Popüler Sosyalist Parti 10, Ulusal Hareket Partisi 20 koltuk kazandı.

Silahlı kuvvetler

Ordu hükûmet politikalarının uygulayıcısıydı ve grev kırıcı olarak çalışıyordu. 1961'de López Mateos askeriye için daha fazla sosyal güvenlik hakkı çıkardı.[34] Ordu Lázaro Cárdenas yönetiminde Meksika Devrimi Partisi'nin bir parçası haline getirildi. 1946'da Kurumsal Devrimci Parti kurulunca ordu partinin alt birimi olmaktan çıktı ancak hükûmete sağlık kaldı ve düzenin koruyucusu oldu. López Mateos başkanlığı sırasında köylü lideri ve köylü devrimci Emiliano Zapata'nın ideolojik selefi Rubén Jaramillo ailesi ile birlikte 1962'de "açıkça Genelkurmay Başkanı General Gómez Huerta'nın kışkırtması veya bilgisi dahilinde" başkanın kişisel emriyle öldürüldü. Genç yazar ve entelektüel Carlos Fuentes Siempre! dergisine cinayet ile ilgili bir rapor hazırladı. Kentli okurlara Jojutla'daki köylülerin acısı aktarıldı. Ordunun hükûmet karşıtı birine karşı kullanılması ve şehirli genç bir entelektüelin böyle bir olaydan dolayı endişe duyması Meksika'da değişen siyasi havanın işaretiydi.[35]

Dış politika

Başkan Adolfo López Mateos, First Lady Jacqueline Kennedy ve Başkan John F. Kennedy'e, 1962'deki Meksika ziyareti sırasında eşlik ederken
ABD Başkanı Lyndon B. Johnson (solda) ve Meksika Başkanı Adolfo López Mateos (sağda) Chamizal anlaşmazlığının barışçıl sonunu gösteren yeni sınır nişanının açılışında

López Mateos'un dış politikasının önemli bir noktası Küba Devrimi'ne karşı tutumdu. Devrim sola doğru ilerlerken ve ABD bütün Latin Amerika ülkelerine Küba'yı yalnız bırakması için baskı uygularken Meksika dış politikası Küba'nın bağımsızlığına saygı duyma yönündeydi. ABD Küba'ya ambargo uyguladı ve Küba'nın Amerikan Devletleri Örgütü'nden (ADÖ) çıkarılmasına ön ayak oldu. Meksika "ülkelerin iç işlerine karışmama" ve "ulusların kendi geleceklerini belirleme hakkı" ilkelerine uydu.[36] Meksika, bazı ABD politikalarına destek verdi, örneğin Çin'in (Çin-Tayvan yerine) Birleşmiş Milletler üyeliğine karşı çıktı. Ekim 1962'deki Küba Füze Krizi sırasında Sovyetler Birliği Küba topraklarına füzeler yerleştirdiğinde Meksika ADÖ'de silahların kaldırılması yönünde oy kullandı ama Küba'nın işgal edilmesine karşı çıktı.[37] Meksika, Küba'nın bağımsızlığını desteklese de hükûmet ülke içinde Küba'ya destek eylemlerini engelledi. Küba, ülkesi dışında Latin Amerika ve Afrika'da devrimci hareketleri desteklemeye başladı ve Meksika'da böyle bir devrimin gerçekleşebileceği bir yerdi. Yakın zamanda gizliliği kaldırılmış belgelere göre Meksika'nın Küba'ya karşı duruşu diğer Latin Amerika devrimcilerinin yanında durmasını sağlamış ve Latin Amerika ülkelerinin gözündeki yerini yükseltmişti ama devrime desteği ülke için dengesizlik korkusundan dolayı zayıf olmuştu.[38]

López Mateos ABD Başkanı John F. Kennedy'nin Meksika'yı Temmuz 1962 ziyaret etmesinden çok memnun kaldı, özellikle Meksika'nın Küba'yla ilişkisi ABD dış politikasının ön gördüğünde farklı bir şekilde giderken böyle bir ziyaret ilişkileri yumuşattı.[23] ABD baskısına rağmen Meksika'nın Küba'nın bağımsızlığını savunan sağlam duruşu Meksika'ya ABD'ye karşı pazarlık gücü verdi. Bu nokta ABD ile Chamizal sınır sorunu çözüldü ve Chamizal alanının çoğu Meksika'ya verildi. 19. yüzyılın ortasındaki Meksika-Amerika Savaşı'ndan kalma Chamizal sorunun çözülmesi López Mateos hükûmetinin bir başarısıdır.[39]

Başkanlıktan sonra

López Mateos 1968 Yaz Olimpiyatları Organizasyon Komitesi'nin başıydı ve Dünya Boks Konseyi'nin kurulmasını sağlayan toplantıyı düzenledi.

Yetişkinliğinde migrenden muzdarip olan López Mateos'a birden çok beyin anevrizması teşhisi kondu ve birkaç yıl boyunca komada kaldıktan sonra 1969'da anevrizmadan dolayı hayatını kaybetti.[26] Karısı 1984'te öldüğünde Meksiko'daki Panteón Jardín'de eşinin yanına defnedildi.

Başkanlığının son yılında López Mateos'un sağlığı gözle görülür biçimde kötüleşmişti. Başkanlığının son aylarında arkadaşı Víctor Manuel Villegas onu görmeye gitmişti ve ona nasıl olduğunu sorduğunda "berbat" cevabını verdiğini hatırlıyor. López Mateos'un yedi anevrizması olduğu ortaya çıktı.[40] Başkanlık görevini tamamladıktan sonra kısa bir süre 1968'de Meksika'da düzenlenecek Yaz Olimpiyatları'nın organizasyonundan sorumlu Olipiyat Komitesi'nin başına geçti. Sağlık sorunlarından dolayı bu görevden istifa etti. Manuel Velasco Suárez, López Mateos'un şu sözlerini aktarır: "Hayat her açıdan yüzüme güldü. Şimdi başıma gelecekleri kabullenmem lazım."[40]

Kısa sürede yürüme yetisini kaybedip yatalak hale geldi ve acil nefes borusu ameliyatından sonra sesini kaybetti. Enrique Krauze kitaplarından birinde "Bir zamanların büyük konuşmacısının sesi gitti." diye yazmıştır.[40]

López Mateos 1969'da Meksiko'da hayatını kaybetti.[41]

Mezarının taşınması

Carlos Salinas de Gortari Meksika devlet başkanı olunca (1988-1994) López Mateos ve eşinin mezarlarını Meksika eyalatindeki López Mateos'un doğdu şehre taşıttırdı. Burada merhum başkan anısına bir heykel dikildi.[42] Bu sıra dışı adım büyük olasılıkla Salinas'ın ailesinin López Mateos'a karşı düşmanlığından dolayı atıldı. Salinas'ın babası Raúl Salinas Lozano, López Mateos hükûmetinde kabine üyesi bakandı ve Meksika başkanlığı için aday gösterilmedi.[43] Şehrin adı günümüzde resmen Ciudad López Mateos olarak değiştirildi.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Aniversario del nacimiento en Atizapán de Zaragoza, de Adolfo López Mateos 1 Mayıs 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., britannica.com 4 Mayıs 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., rulers.org 3 Haziran 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ve "Archived copy". 9 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Temmuz 2011. 
  2. ^ Roderic Ai Camp, "Adolfo López Mateos", Encyclopedia of Latin American History and Culture, cilt 3, s 459. New York: Charles Scribner's Sons 1996.
  3. ^ Judith, Amador Tello. "Adolfo López Mateos: ¿El mejor presidente?" (İspanyolca). Proceso. 5 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Eylül 2018. 
  4. ^ de Anda, Alejandro. "Claroscuro. La histórica popularidad". SDP Noticias. 11 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Eylül 2018. 
  5. ^ Guia (İspanyolca). Erişim tarihi: 11 Eylül 2018. []
  6. ^ Loaeza, Soledad (6 Temmuz 2009). "El guatemalteco que gobernó México". Nexos (İspanyolca). Meksiko. 26 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ekim 2009. 
  7. ^ Camp, "Adolfo López Mateos", ss. 459–60.
  8. ^ Lainé, Cecilia Greaves. "Adolfo López Mateos", Encyclopedia of Mexico, cilt 1, s. 758. Chicago: Fitzroy and Dearborn 1997.
  9. ^ a b Lainé, "Adolfo López Mateos", s. 758.
  10. ^ Camp, "Adolfo López Mateos", s. 460
  11. ^ John W. Sherman. "The 'Mexican Miracle' and Its Collapse". The Oxford History of Mexico, Michael C. Meyer ave William H. Beezley, ed. New York: Oxford University Press 2000, s. 586.
  12. ^ Sherman, "The Mexican 'Miracle'", s. 587–88
  13. ^ Delgado de Cantú, Gloria M. (2003). Historia de México, Legado Histórico y Pasado Reciente (İspanyolca). Pearson Educación. 
  14. ^ Enrique Krauze,Mexico: Biography of Power. New York: HarperCollins 1997, s. 637.
  15. ^ Krauze, Mexico: Biography of Power, s. 674.
  16. ^ Krauze, Mexico: Biography of Power, s. 639.
  17. ^ quoted in Krauze, Mexico: Biography of Power, s. 650.
  18. ^ Krauze, Mexico: Biography of Power, s. 652.
  19. ^ Krauze, Mexico: Biography of Power, p. 657
  20. ^ "Adolfo López Mateos 2". 15 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Kasım 2013. 
  21. ^ Krauze, Mexico: Biography of Power, s. 657.
  22. ^ Krauze, Mexico: Biography of Power,ss. 658–660
  23. ^ a b Delgado de Cantú, Gloria M. (2004). Historia de México, Legado Histórico y Pasado Reciente (İspanyolca). Pearson Educación. s. 418. 
  24. ^ Jensen, J. Granville. "Notes on Ejido Development During the Presidency of Lopez Mateos". Yearbook of the Association of Pacific Coast Geographers, sayı 27, 1965, ss. 59–66. JSTOR, www.jstor.org/stable/24041375 erişim tarihi 11 Mart 2019.
  25. ^ Lissner, Will. "Land Reform in Mexico". The American Journal of Economics and Sociology, cilt 20, sayı 4, 1961, ss. 448. JSTOR, www.jstor.org/stable/3484390 erişim tarihi 11 Mart 2019
  26. ^ a b c d Lainé, "Adolfo López Mateos", s. 759.
  27. ^ Arnaiz y Freg, Arturo. "Los Nuevos museos y las restauraciones realizados por el Presidente López Mateos." Artes de México, no. 179/180, 1974, pp. 62–67. JSTOR, www.jstor.org/stable/24317704 accessed 11 Mart 2019
  28. ^ Barreda, Carmen. "The History of the Museum / Histoire du Musée." Artes de México, no. 127, 1970, pp. 11–100. JSTOR, www.jstor.org/stable/24316020 accessed 11 Mart 2019.
  29. ^ Delgado de Cantú, Gloria M. (2003). Historia de México, Legado Histórico y Pasado Reciente (İspanyolca). Pearson Educación. s. 311. 
  30. ^ Pansters, Wil. "Social movement and discourse: the case of the university reform movement in 1961 in Puebla, Mexico." Bulletin of Latin American Research 9.1 (1990): 85.
  31. ^ Krauze, Mexico: Biography of Power, s. 643.
  32. ^ Paoli, F. J. (1986), Estado y sociedad en Mexico, 1917–1984, s. 64, Oceano (Meksika).
  33. ^ Martinez, Sarah. "Changing Campaign Strategies in Mexico: The Effects of Electoral Reforms on Political Parties" (PDF). 30 Eylül 2000 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ağustos 2020. 
  34. ^ Krauze, Mexico: Biography of Power, s. 641.
  35. ^ Krauze, Mexico: Biography of Power, ss. 642–643.
  36. ^ Krauze, Mexico: Biography of Power, s. 655.
  37. ^ Krauze, Mexico: Biography of Power, s. 656.
  38. ^ Keller, Renata. "A Foreign Policy for Domestic Consumption: Mexico's Lukewarm Defense of Castro, 1959–1969." Latin American Research Review, cilt 47, sayı 2, 2012, ss. 100–119. JSTOR, www.jstor.org/stable/23321734 erişim tarihi 11 Mart 2019
  39. ^ Krauze, Mexico: Biography of Power, pp. 656.
  40. ^ a b c "Arşivlenmiş kopya". 18 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ağustos 2020. 
  41. ^ Coerver, Don M. (2004). Mexico: An Encyclopedia of Contemporary Culture and History. Santa Barbara, Kaliforniya: ABC-CLIO. s. 269. ISBN 978-1-57607-132-8. 
  42. ^ es:Eva Sámano
  43. ^ Bussey, Jane. "Carlos Salinas de Gortari". Encyclopedia of Mexico, cilt 2, s. 1330.

Konuyla ilgili yayınlar

  • Blough, William J. "Political attitudes of Mexican women: Support for the political system among a newly enfranchised group." Journal of Interamerican Studies and World Affairs 14.2 (1972): 201–224.
  • Camp, Roderic A. Mexican Political Biographies. Tucson, Arizona: Arizona Üniversitesi, 1982.
  • Coleman, Kenneth M., and John Wanat. "On Measuring Mexican Presidential Ideology Through Budgets: A Reappraisal of the Wilkie Approach". Latin American Research Review, cilt 10, sayı 1, 1975, ss. 77–88. JSTOR, www.jstor.org/stable/2502579 erişim tarihi 11 Mart 2019
  • de María y Campos, Armando. Un ciudadano: Cómo es y cómo piensa Adolfo López Mateos. Meksika 1958
  • Díaz de la Vega, Clemente. Adolfo López Mateos: Vida y obra. Toluca 1986
  • Hansen, Roger D. The Politics of Mexican Development (Baltimore: Johns Hopkins University Press, 1971
  • Hundley, Norris. "The Colorado waters dispute." Foreign Affairs 42.3 (1964): 495–500.
  • Krauze, Enrique. Mexico: Biography of Power özellikle 20. Bölüm, "Adolfo López Mateos: The Orator." New York: HarperCollins 1997.
  • López Mateos, Adolfo. "Discurso pronunciado por el Sr. Lic. Adolfo López Mateos en el acto conmemorativo del XXV aniversario de Nacional Financiera, S.A. (1959) El Trimestre Económico, 26(104(4)), 707–710. http://www.jstor.org/stable/23395581 26 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. adresinden alındı.
  • Pansters, Wil. "Social movement and discourse: the case of the university reform movement in 1961 in Puebla, Mexico." Bulletin of Latin American Research 9.1 (1990): 79–101.
  • Pellicer de Brody, Olga. México y la Revolución Cubana. Meksika 1973.
  • Purcell, Susan Kaufman. "Decision-making in an authoritarian regime: Theoretical implications from a Mexican case study." World Politics 26.1 (1973): 28–54.
  • Smith, Arthur K. Mexico and the Cuban revolution: foreign policy-making in Mexico under President Adolfo López Mateos (1958–1964). No. 17. Cornell Üniversitesi., 1970
  • Torres, Blanca. (2010). "El Gobierno de López Mateos: Intento de diversificar los vínculos con el exterior. In De la guerra al mundo bipolar (ss. 123–168). México, D.F.: Colegio de Mexico. doi:10.2307/j.ctv3f8pr3.8
  • Utley, Robert Marshall. Changing course: the international boundary, United States and Mexico, 1848–1963. Western National Parks Assoc, 1996.
  • Wilkie, James W. The Mexican Revolution: Federal Expenditure and Social Change Since 1910, Second Edition (Berkeley: University of California Press, 1970).
  • Zolov, Eric. "Showcasing the 'land of tomorrow': Mexico and the 1968 Olympics." The Americas 61.2 (2004): 159–188.

Dış bağlantılar

Siyasi görevi
Önce gelen:
Adolfo Ruiz Cortines		Meksika devlet başkanı
1964–1970 		Sonra gelen:
Gustavo Díaz Ordaz

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Küba Devrimi</span> Diktatör Fulgencio Batista rejiminin yıkılarak Fidel Castro liderliğinde bir Küba Hükümeti kurulmasıyla sonuçlanan devrim

Küba Devrimi, 1952 ile 1959 yılları arasında Küba devlet başkanı olarak hüküm süren Fulgencio Batista'nın diktatörlüğünü devirmeye yönelik askeri ve siyasi bir girişimdir. Eski devlet başkanı ve general Fulgencio Batista'nın yeni doğmakta olan Küba demokrasisini yıkıp iktidarı pekiştirdiği 1952 Küba darbesinin ardından başladı. Darbeye karşı çıkanlar arasında, o zamanlar acemi bir avukat olan ve Küba yargısı aracılığıyla darbeye itiraz etmeye çalışan Fidel Castro da vardı. Bu çabaların sonuçsuz kalması üzerine Fidel Castro ve kardeşi Raúl, 26 Temmuz 1953'te Küba ordusunun Moncada Kışlası'na silahlı bir saldırı düzenledi. Saldırının başarısızlıkla sonuçlanmasının ardından Fidel Castro ve suç ortakları tutuklandı ve gözaltındayken 26 Temmuz Hareketi'ni (M-26-7) kurdular. Duruşmasında Fidel Castro, Batista diktatörlüğüne karşı şikayetlerini ortaya koyarken kendisine ulusal ün kazandıran iki saatlik bir konuşma yaptı. Batista, halkın onayını kazanmak amacıyla Moncada Kışlası saldırganlarından hayatta kalanlara af çıkardı ve Castrolar sürgüne kaçtı. Castrolar sürgün sırasında Meksika'daki stratejilerini pekiştirdiler ve daha sonra 1956'da Meksika'da bulundukları sırada tanıştıkları Che Guevara eşliğinde Küba'ya yeniden girdiler.

<span class="mw-page-title-main">Plutarco Elías Calles</span> 47. Meksika devlet başkanı

Plutarco Elías Calles, Meksikalı general ve siyasetçi. Calles, Meksika Devrimi sırasında general rütbesine yükseldi, Katolik isyancılarla devlet güçleri arasında 1927'de çıkan Cristero Savaşı'na yol açmasıyla tanındı. 1924-28 yıllarında devlet başkanlığı yaptı, "maximato" olarak adlandırılan 1928-35 yılları arasında ise de facto olarak ülkeyi yönetti. Ulusal Devrimci Parti'yi (PNR) kurdu. Bu parti 1946 yılında Kurumsal Devrimci Parti (PRI) adını alarak 2000'e kadar Meksika'da iktidarı elinde tuttu.

<span class="mw-page-title-main">Kurumsal Devrimci Parti</span>

Kurumsal Devrimci Parti 1929'daki kuruluşundan 2000 yılına kadar Meksika'nın siyasi yaşamına egemen olmuş ve iktidarı elinde tutmuş parti. Başlangıçta Ulusal Devrimci Parti olarak kurulan parti, 1938 yılında Meksika Devrimci Partisi adını aldıktan sonra 1946 yılında günümüzdeki adını aldı.

<span class="mw-page-title-main">Demokratik Devrim Partisi</span>

Demokratik Devrim Partisi Meksika'da sosyal demokrat bir siyasi parti olmakla birlikte Meksika'da Sosyalist Enternasyonal'a üye olan iki partiden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Porfirio Muñoz Ledo</span>

Porfirio Alejandro Muñoz Ledo y Lazo de la Vega, Meksikalı politikacı. Demokratik Devrim Partisi'nin kurucularındandır.

<span class="mw-page-title-main">Meksika Silahlı Kuvvetleri</span>

Meksika Silahlı Kuvvetleri Birleşik Meksika Devletleri'nin askerî kuvvetleridir. İspanyol kraliyeti 18. yüzyılda sömürge Meksika'sında daimi bir ordu kurmuştur. 1821'de Meksika'nın bağımsızlığını kazanmasından sonra ordu önemli bir siyasi rol oynamış, ordu generalleri devlet başkanı olarak görev yapmıştır. 1910-1920 Meksika Devrimi sırasında Federal Ordunun çöküşünü takiben, eski devrimci generaller ordunun boyutunu ve gücünü sistematik olarak küçültmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Salvador Toscano</span>

Salvador Toscano Barragán, Salvador Toscano olarak da bilinir, erken dönem Meksika sineması film yapımcısı, yönetmeni ve dağıtımcısı. Meksika'nın ilk film yapımcısıdır.

<span class="mw-page-title-main">Dolores del Río</span>

Dolores del Río Meksikalı oyuncu, dansçı ve şarkıcıydı. 50 yılı aşkın bir kariyeri ile, Hollywood'da ilk Latin Amerikalı crossover yıldızı, 1920'lerde ve 1930'larda Amerikan sineması'nda "olağanüstü" bir kariyere sahiptir. Ayrıca Meksika sinemasının Altın Çağı'ndaki en önemli kadın figürlerden biri olarak kabul edilir. Del Río, aynı zamanda tüm zamanların ekrandaki en güzel yüzlerinden biri olarak hatırlanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">José López Portillo</span> 58. Meksika devlet başkanı

José Guillermo Abel López Portillo y Pacheco, 1976'dan 1982'ye kadar Meksika'nın 58. Başkanı olarak görev yapan Kurumsal Devrimci Parti'ye (PRI) bağlı bir Meksikalı avukat ve politikacıydı. López Portillo, 1976 Meksika Cumhurbaşkanlığı seçiminde tek aday ve Meksika tarihinde rakipsiz olarak seçim kazanan tek Cumhurbaşkanı oldu.

<span class="mw-page-title-main">Carlos Salinas de Gortari</span> 60. Meksika devlet başkanı

Carlos Salinas de Gortari Meksikalı iktisatçı ve 1988-1994 yılları arasında Meksika devlet başkanı olarak görev yapan Kurumsal Devrim Partisi'nden (PRI) bir politikacıdır. 1990'lardan beri Meksika'daki en etkili ve tartışmalı politikacı olarak kabul edilmektedir. Kariyerinin başlarında Bütçe Sekreterliği'nde çalıştı ve sonunda Sekreter oldu. 1988'de PRI başkan adayı oldu; seçim sahtekarlığı suçlamalarına rağmen 6 Temmuz 1988'de seçildi.

<span class="mw-page-title-main">Venustiano Carranza</span> 44. Meksika devlet başkanı

José Venustiano Carranza de la Garza, Meksikalı siyasetçi. Diktatör Porfirio Díaz'ın devrilmesini izleyen Meksika Devrimi'nin önderlerinden ve demokrasiye dönüş sonrasında yeni rejimin ilk devlet başkanı.

<span class="mw-page-title-main">Luis Echeverría</span> 57. Meksika devlet başkanı

Luis Echevarría Álvarez, Meksikalı avukat, akademisyen ve 1970 ile 1976 arasında 50. Meksika devlet başkanı olmuş Kurumsal Devrimci Partili (PRI) siyasetçi. Devlet başkanlığından önce İçişleri Bakanı (1963-1969) olarak çalışmıştı. 100 yaşında olan Álvarez yaşayan en yaşlı Meksika başkanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Gustavo Díaz Ordaz</span> 56. Meksika devlet başkanı

Gustavo Díaz Ordaz Bolaños Meksikalı siyasetçi ve Kurumsal Devrimci Parti (PRI) üyesi. 1964 ile 1970 yılları arasında Meksika başkanı olarak hizmet verdi.

<span class="mw-page-title-main">Lázaro Cárdenas</span> 51. Meksika devlet başkanı

Lázaro Cárdenas del Río,, 1934 ile 1940 yılları arasında Meksika'nın devlet başkanı olarak görev yapan Meksikalı politikacı ve emekli generaldi.

<span class="mw-page-title-main">Manuel Ávila Camacho</span> 52. Meksika devlet başkanı

Manuel Ávila Camacho, 1940 ile 1946 yılları arasında Meksika Cumhurbaşkanı olarak görev yapmış siyasetçi ve askeri lider. Meksika Devrimi'ne katılmasına ve yüksek bir rütbeye ulaşmasına rağmen, General Lázaro Cárdenas ile doğrudan bağlantısı olması nedeniyle cumhurbaşkanı seçilmiştir. Meksikalılar tarafından "Kibar Cumhurbaşkanı" olarak çağrılmıştır. Cumhurbaşkanı olarak ulusal birliği, düzeni ve itidali sağlamaya yönelik politikalar izledi. Yönetimi sırasında askeri liderlikten sivil liderliğe geçişi sağladı, çatışmacı antiklerikalizmi sona erdirdi, sosyalist eğitim için yapılan baskıyı tersine çevirdi ve II. Dünya Savaşı sırasında ABD ile ticaret ilişkisini düzeltti.

<span class="mw-page-title-main">Adolfo Ruiz Cortines</span> 54. Meksika devlet başkanı

Adolfo Tomás Ruiz Cortines tartışmalı 1952 seçimlerini Kurumsal Devrimci Parti adayı olarak kazanıp 1952 ile 1958 yılları arasında Meksika devlet başkanlığı yapmış Meksikalı siyasetçi. Selefi Miguel Alemán Valdés ve halefi Adolfo López Mateos'un aksine Meksika Devrimi'ne katılmıştır. Meksika'nın en yaşlı devlet başkanlarından olan Ruiz Cortines kadınlara seçme ve seçilme hakkı vermesi ve Meksika Mucizesi olarak bilinen dönemde ekonomiyi büyütmesiyle hatırlanır.

Meksika-Sırbistan ilişkileri, Meksika ve Sırbistan arasındaki diplomatik ilişkileri ifade eder. Her iki ülke de G77 ve Birleşmiş Milletler'in kurucu üyeleriydi.

<span class="mw-page-title-main">Antonio López de Santa Anna</span> 8. Meksika devlet başkanı

Antonio de Padua María Severino López de Santa Anna y Pérez de Lebrón, genellikle Santa Anna veya López de Santa Anna olarak bilinen, Meksikalı politikacı ve generaldi. On dokuzuncu yüzyılın ilk yarısında bağımsızlık sonrası Meksika siyaseti ve hükûmeti üzerindeki etkisi ile Meksika tarihçilerinin, sık sık bu dönemi "Santa Anna Çağı" olarak adlandırmalarına neden olmuştur "Kaderin Adamı" olarak anılmaktadır. Başlangıçta bağımsızlık sonrası dönemde kendisini bir federalist olarak tanımlamasına ve 1833'te muhafazakârları deviren bir darbeye katılmasına rağmen zamanla giderek daha muhafazakâr hâle gelmiştir. 1833'te başkan seçilen López de Santa Anna, 1855'te görevden alınmıştır.

Brezilya-Meksika ilişkileri, Brezilya ile Meksika arasındaki diplomatik ve ikili ilişkileri ifade eder. Brezilya ve Meksika birlikte Latin Amerika'daki en kalabalık nüfusa sahiptir ve her iki ülke de küresel ölçekte yükselen ekonomilere sahip ve Latin Amerika'da bölgesel güç olarak kabul ediliyor. Her iki ülke de Latin Amerika ve Karayip Devletleri Topluluğu, G-20 büyük ekonomileri, Latin Amerika Entegrasyon Derneği, Amerika Devletleri Örgütü, İbero-Amerikan Devletleri Örgütü ve Birleşmiş Milletler üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">1968 Meksika Hareketi</span>

Meksika Öğrenci Hareketi olarak da bilinen 1968 Meksika Hareketi, Meksika'nın önde gelen üniversitelerinde okuyan ve siyasi değişim için kamuoyunun desteğini toplayan öğrencilerden oluşan örgütlü sosyal bir hareketti. Hareketin kamuoyunda ortaya çıkmasındaki en önemli etkenlerden biri Meksika hükûmetinin 1968 Meksiko Olimpiyatları için Olimpiyat tesisleri inşa etmek üzere yaptığı fuzuli harcamalardı. Aynı zamanda hareket, siyasi özgürlük ve 1929'dan beri iktidarda olan Kurumsal Devrimci Parti rejiminin otoriterliğine son verilmesini talep etmekteydi. Meksika'daki hareketle eş zamanlı ve onu etkileyen küresel çaplı protesto ve gösteriler de devam etmekteydi.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.