İçeriğe atla

Adolf Hurwitz

Adolf Hurwitz
Doğum26 Mart 1859
Hildesheim, Hanover Kontluğu
(günümüzde Almanya)
Ölüm18 Kasım 1919 (60 yaşında)
Zürih, İsviçre
MilliyetYahudi
EğitimLeipzig Üniversitesi
Kariyeri
DalıMatematik
Doktora
danışmanı		Felix Klein
Doktora öğrencileriL. Gustave du Pasquier

Adolf Hurwitz (Almanca telaffuz: [ˈaːdɔlf ˈhʊʁvɪts]; 26 Mart 1859 - 18 Kasım 1919), cebir, analiz, geometri ve sayı teorisi üzerine çalışmalar yürütmüş Yahudi kökenli Alman matematikçiydi.[1]

Biyografi

İlk yılları

Hurwitz, 1859'da o zamanlar Hannover Krallığı'nın bir paraçsı olan Hildesheim'da, Aşkenazi Yahudi bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi. Babası Salomon Hurwitz, zengin olmayan bir tüccardı. Annesi Elise Wertheimer ise, Adolf henüz 3 yaşındayken ölmüştü.[2] Ailesinin tuttuğu kayıtlar Adolf'un kardeşleri ve kuzenleri olduğunu gösteriyor, fakat 1890'larda sürekli kesirler için aritmetik bir teori geliştirdiği arada kitabında bahsettiği ağabeyi Julius dışında diğerleri henüz doğrulanmadı.

1868'de Hurwitz, Hildesheim'da Gymnasium Andreanum [de]'girdi. Orada Hermann Schubert tarafından kendisine matematik öğretildi.[3] Schubert, Hurwitz'in babasını üniversiteye gitmesine izin vermeye ikna etti ve Hurwitz'in Münih'te Felix Klein ile birlikte çalışması için düzenleme yaptı. Salomon Hurwitz, oğlunu üniversiteye göndermeyi göze alamazdı, ancak arkadaşı Bay Edwards maddi olarak yardım etti.

Kariyeri

y. 1910'da Adolf Hurwitz

Hurwitz 18 yaşında, 1877'de Münih Üniversitesi'ne girdi. Orada bir yılını Klein'ın derslerine katılarak geçirdi ve 1877-1878 akademik yılını Kummer, Weierstrass ve Kronecker'in derslerine katılarak geçireceği Berlin Üniversitesi'nde geçmeden hemen önce Münih'e gitti.[4]

Ekim 1880'de, Felix Klein Leipzig Üniversitesi'ne geçti. Hurwitz onu orada takip etti ve Klein'ın yönetimindeki bir doktora öğrencisi oldu. 1881'de eliptik modüler fonksiyonlar üzerine bir tez yazdı ve bitirdi. Göttingen Üniversitesi'nde iki yıl geçirdikten sonra, 1884'te Königsberg'deki Albertus Universität'ta "Olağanüstü Profesör" olmaya davet edildi; orada genç David Hilbert ve Hermann Minkowski ile karşılaştı. Frobenius'un ayrılmasının ardından Hurwitz, 1892'de Eidgenössische Polytechnikum Zürich'te (günümüzde ETH Zürih) bir sandalye aldı (kısa bir süre sonra Göttingen'deki bir pozisyonu geri çevirmek zorunda kaldı) ve hayatının geri kalanında orada kaldı.[4]

Hurwitz, Zürih'te geçirdiği süre boyunca öğrencilik çağlarında sıkça muzdarip olduğu hastalığı, tifoya tekrar yakalandı. Şiddetli migrenden yüzünden de çokça kariyerinden uzak kaldı ve ardından 1905'te, böbrekleri iyice sağlığını kaybetti.[5]

Aile yaşamı

Hurwitz 1884'te Königsberg'de iken tıp fakültesindeki bir profesörün kızı Ida Samuel ile tanıştı ve evlendi. Üç çocukları oldu.

Bazı makaleleri

  • Hurwitz, A., 1898. Ueber die Composition der quadratischen Formen von beliebig vielen Variablen . Nachrichten von der Gesellschaft der Wissenschaften zu Göttingen, Mathematisch-Physikalische Klasse, 1898, s. 309–316.
  • Vorlesungen über allgemeine Funktionentheorie und elliptische Funktionen (= Die Grundlehren der mathematischen Wissenschaften in Einzeldarstellungen mit besonderer Berücksichtigung der Anwendungsgebiete. Vol. 3, ). Richard Courant'ın geometrik <i id="mwYQ">Funktionentheorie</i> bölümü ile düzenlenmiş ve tamamlanmıştır. Springer, Berlin 1922 (Helmut Röhrl tarafından ekli 4., genişletilmiş ve baskı, ibid 1964, çevrimiçi metin )
  • Mathematische Werke. Zürih'teki Eidgenössischen Technischen Hochschule Matematik ve Fizik Bölümü tarafından yayınlandı. 2 cilt. Birkhäuser, Basel 1932–1933 (Ernst Meissner tarafından Hurwitz üzerine bir anı ile)
  • Übungen zur Zahlentheorie. 1891–1918 (= Schriftenreihe der ETH-Bibliothek. Cilt 32, ). Barbara Aquilino tarafından çevrildi. Herbert Funk ve Beat Glaus tarafından düzenlenen kopyalanmış bir el yazması olarak. ETH-Bibliothek, Zürih 1993, DOI:10.3929/ethz-a-001313794 .
  • Sayı Teorisi Üzerine Dersler. 12 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Nikolaos Kritikos tarafından yayınlanmak üzere düzenlenmiştir. William C. Schulz tarafından bazı ek materyallerle (Almancadan) çevrilmiştir. Springer, New York 1986,0-387-96236-0.
  • Karl Weierstraß : Theorie der analytischen Funktionen'da Einleitung. Vorlesung Berlin 1878 (= Dokumente zur Geschichte der Mathematik. Cilt 4). Adolf Hurwitz'in bir transkriptinde. Peter Ullrich tarafından düzenlenmiştir. Vieweg, Braunschweig 1988,3-528-06334-3.

Ayrıca bakınız

  • Birinci Hurwitz üçlüsü
  • Hurwitz sınıf numarası
  • Hurwitz belirleyicisi
  • Hurwitz matrisi
  • Hurwitz polinomu
  • Hurwitz kuaterniyon sırası
  • Hurwitz kuaterniyonu
  • Hurwitz yüzeyi
  • Hurwitz zeta fonksiyonu
  • Hurwitz'in otomorfizm teoremi
  • Hurwitz teoremi (karmaşık analiz)
  • Hurwitz teoremi (normlu bölme cebirleri)
  • Hurwitz teoremi (sayı teorisi)
  • Riemann-Hurwitz formülü

Kaynakça

  1. ^ "Adolf Hurwitz - Biography". Maths History (İngilizce). 11 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2021. 
  2. ^ Oswald (1 Temmuz 2014). "Complex continued fractions: early work of the brothers Adolf and Julius Hurwitz". Archive for History of Exact Sciences (İngilizce). 68 (4): 499-528. doi:10.1007/s00407-014-0135-7. ISSN 1432-0657. 
  3. ^ Einleitung in die Theorie der analytischen Funktionen. Braunschweig. 1988. 
  4. ^ a b O'Connor, John J.; Robertson, Edmund F., "Adolf Hurwitz" 8 Eylül 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce), MacTutor History of Mathematics archive, University of St Andrews.
  5. ^ Gopal, M. (2002). Control Systems: Principles and Design, 2nd Ed. Tata McGraw-Hill Education. s. 14. ISBN 0070482896. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Leopold Kronecker</span> Sayılar teorisi ve cebir üzerine çalışan Alman matematikçi (1823-1891)

Leopold Kronecker sayı teorisi, cebir ve mantık üzerine çalışan bir Alman matematikçiydi. Georg Cantor'un küme teorisi üzerine çalışmalarını eleştirdi ve Weber (1893) tarafından "Almanca: Die ganzen Zahlen hat der liebe Gott gemacht, alles andere ist Menschenwerk " söylemiyle alıntılandı. Kronecker, Ernst Kummer'in öğrencisi ve ömür boyu arkadaşıydı.

<span class="mw-page-title-main">Karl Weierstrass</span> Alman matematikçi (1815-1897)

Karl Theodor Wilhelm Weierstraß, Alman öğretmen ve matematikçidir.

<span class="mw-page-title-main">Hermann Minkowski</span> Alman matematikçi ve fizikçi

Hermann Minkowski bir Alman matematikçi ve Königsberg, Zürih ve Göttingen'de profesörlük yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Otto Hölder</span> Alman matematikçi (1859-1937)

Ludwig Otto Hölder Stuttgart doğumlu bir Alman matematikçidir.

<span class="mw-page-title-main">Ferdinand von Lindemann</span> Alman matematikçi (1852–1939)

Carl Louis Ferdinand von Lindemann, 1882'de yayınlanan π'nin aşkın bir sayı olduğuna yani herhangi bir rasyonel katsayılı polinomun kökü olmadığına dair çalışması ile bilinen Alman matematikçidir.

<span class="mw-page-title-main">Hermann Schwarz</span> Alman matematikçi

Karl Hermann Amandus Schwarz karmaşık analiz üzerine çalışan bir Alman matematikçiydi.

<span class="mw-page-title-main">Kurt Hensel</span> Alman matematikçi (1861-1941)

Kurt Wilhelm Sebastian Hensel Alman matematikçi.

<span class="mw-page-title-main">Wolfgang Pauli</span> Avusturyalı fizikçi (1900 – 1958)

Wolfgang Ernst Pauli, Avusturya asıllı Nobel Fizik Ödülü sahibi Avusturyalı teorik fizikçidir. Kuantum fiziğinin öncülerinden birisi olarak kabul edilir. 1945 yılında Pauli dışarlama ilkesi olarak adlandırılan yeni bir doğa yasasını keşfetmesi sonrasında Nobel Fizik Ödülü'ne aday olarak gösterilmiş ve ödülü kazanmıştır. Kendisi aynı zamanda 21 yaşındayken doktorasını alarak fizik alanındaki yeteneğini erken bir yaşta göstermiştir.

<span class="mw-page-title-main">Michel Plancherel</span>

Michel Plancherel İsviçreli bir matematikçiydi. Bussy'de doğdu ve matematik diplomasını Fribourg Üniversitesi'nden, ardından da 1907'de Mathias Lerch'in gözetiminde yazdığı teziyle doktora derecesini aldı. Plancherel, Fribourg'da (1911) ve 1920'den itibaren ETH Zürih'te profesördü.

<span class="mw-page-title-main">Heinz Hopf</span> Alman matematikçi (1894–1971)

Heinz Hopf topoloji ve geometri alanlarında çalışan Alman matematikçidir.

<span class="mw-page-title-main">Felix Klein</span> Alman matematikçi, Erlangen Programının yazarı (1849-1925)

Christian Felix Klein, grup teorisi, karmaşık analiz, Öklid dışı geometri ve geometri ile grup teorisi arasındaki ilişkiler üzerine yaptığı çalışmalarla tanınan Alman matematikçi ve matematik eğitimcisi. Klein'ın geometrileri temel simetri gruplarına göre sınıflandıran 1872 Erlangen programı, döneminin matematiğinin büyük kısmının etkili bir senteziydi.

<span class="mw-page-title-main">Arthur Schoenflies</span> Alman matematikçi (1853-1928)

Arthur Moritz Schoenflies, bazen Schönflies olarak yazılan, grup teorisinin kristalografiye uygulanmasına yaptığı katkılarla ve topolojideki çalışmalarıyla tanınan Alman matematikçidir.

<span class="mw-page-title-main">Hellmuth Kneser</span> Alman matematikçi (1898-1973)

Hellmuth Kneser, grup teorisi ve topolojiye kayda değer katkılarda bulunan bir Baltık Alman matematikçi.

<span class="mw-page-title-main">Ferdinand Georg Frobenius</span> Alman matematikçi (1849-1917)

Ferdinand Georg Frobenius, en çok eliptik fonksiyonlar teorisine, diferansiyel denklemlere, sayı teorisine ve grup teorisine yaptığı katkılarla tanınan bir Alman matematikçi. Frobenius-Stickelberger formülleri olarak bilinen, eliptik fonksiyonları yöneten ve bikuadratik formlar teorisini geliştiren ünlü determinantal özdeşlikleriyle tanınır. Ayrıca, fonksiyonların rasyonel yaklaşımları kavramını ilk ortaya atan oydu ve Cayley-Hamilton teoremi için ilk tam kanıtı verdi. Ayrıca, adını modern matematiksel fizikte Frobenius manifoldları olarak bilinen bazı diferansiyel geometrik nesnelere verdi.

<span class="mw-page-title-main">Ludwig Bieberbach</span>

Ludwig Georg Elias Moses Bieberbach, Alman matematikçi ve Nazidir.

<span class="mw-page-title-main">Oskar Bolza</span> Alman matematikçi (1857-1942)

Oskar Bolza, Felix Klein'in öğrencisi olan Alman matematikçi. Pfalz, Bad Bergzabern'de -o zamanlar Bavyera'nın bir bölgesi- doğdu. Karl Weierstrass'tan 1879 yılında aldığı derslerden etkilenerek varyasyonlar hesabı konusunda araştırmalar yaptı ve bununla tanındı.

<span class="mw-page-title-main">Heinrich Burkhardt</span> Alman matematikçi ve matematik tarihçisi (1861-1914)

Heinrich Friedrich Karl Ludwig Burkhardt, bir Alman matematikçiydi. Albert Einstein'ın doktora tezi olan Eine neue Bestimmung der Moleküldimensionen adlı çalışmasını inceleyen iki kişiden biriydi. Einstein'ın tezi hakkında şunları söylemiştir: "Yaklaşım şekli, ilgili matematiksel yöntemlerin temel ustalığını göstermektedir" ve "Kontrol ettiğim her şeyi istisnasız doğru buldum."

<span class="mw-page-title-main">Friedrich Moritz Hartogs</span>

Friedrich Moritz Hartogs (d. 20 Mayıs 1874 ; ö. 18 Ağustos 1943, çok değişkenli karmaşık analiz ve kümeler teorisi üzerine yaptığı çalışmalarla tanınan Alman matematikçi.

<span class="mw-page-title-main">Heinrich Behnke</span>

Heinrich Adolph Louis Behnke Alman matematikçi ve Münster Üniversitesi'nin geçmiş rektörü.

<span class="mw-page-title-main">William Fogg Osgood</span> Amerikalı matematikçi (1864 – 1943)

William Fogg Osgood karmaşık analizdeki çalışmaları ve kaynak kitaplarıyla tanınmış Amerikalı matematikçi.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.