İçeriğe atla

Adnan Veli Kanık

Adnan Veli Kanık
DoğumAdnan Veli
9 Aralık 1916(1916-12-09)
İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu
Ölüm6 Aralık 1972 (55 yaşında)
İstanbul, Türkiye
Defin yeriAşiyan Mezarlığı, İstanbul
MeslekGazeteci, yazar
MilliyetTürk
AkrabalarOrhan Veli Kanık (ağabeyi)

Adnan Veli Kanık, (9 Aralık 1916, İstanbul - 6 Aralık 1972, İstanbul), Türk yazar ve gazeteci.

Hayatı

9 Aralık 1916'da İstanbul'un Beykoz ilçesinde dünyaya gelen Adnan Veli'nin babası; İzmirli tüccar Fehmi Bey'in oğlu Mehmet Veli, annesi ise Beykozlu Hacı Ahmet Bey'in kızı Fatma Nigar Hanım'dır. Yazar, Garip akımı'nın kurucusu olan şair Orhan Veli Kanık'ın kardeşidir. Füruzan Yolyapan adında bir de kız kardeşi vardır. Kitaplarında Adnan Veli ismini, kimi yazılarında "Bir Hukukçu" ve "Mehmet Yanık" müstear isimlerini kullandı.[1]

Orta öğrenimini Galatasaray Lisesi'nde tamamladı. Bir süre İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nde okudu. 1949'da Vatan gazetesinde muhabirliğe başladı, magazin yazıları, mizah yazı ve hikâyeleri Vatan gazetesinin yanı sıra Akbaba, Dolmuş, Karikatür, Taş-Karikatür, Tef ve Papağan gibi mizah dergilerinde yayımlandı. Ankara Cezaevi'nde hapis yatarken aynı gazetede "Bir Hukukçu" müstear ismiyle makaleleri yayınlandı. Öyküler, radyo piyesleri, küçük fıkralar ve şakalar kaleme alan Kanık, toplumdaki alt ve üst tabaka insanların yaşamlarını karşılaştırdığı eserleriyle tanındı. Özellikle mizahi öyküleri ile öne çıktı. 1952 yılında Vatan gazetesinde tefrika edilen ve aynı yıl kitap olarak yayımlanan Mahpushane Çeşmesi isimli romanında tutuklu bulunduğu günlerdeki gözlemlerini kaleme aldı.[]

Orhan Veli'nin ölümünün ardından derlediği Orhan Veli İçin isimli kitap (1953, Yeditepe Yayınları) şairin yaşamı, sanat anlayışı, ölümünden sonra hakkında yapılan yorumlar ve yazılan makalelerden oluşur.[]

6 Aralık 1972'de 56 yaşındayken İstanbul'da öldü, mezarı Rumelihisarı Mezarlığı'ndadır.[]

1957'de Vatan gazetesinde "Batakhane İnsanları" adıyla tefrika edilen röportaj-hikâyelerinden oluşan İstanbul Batakhaneleri adlı kitap ölümünden uzun yıllar sonra yayımlandı (2018 ve Yayınevi).

Kitapları

  • 1952: Mahpushane Çeşmesi
  • 1953: Orhan Veli İçin
  • 1956: Sosyete
  • 1957: Uçan Daireler
  • 1957: Seçim Konuşmaları
  • 1957: Kaynana
  • 2018: İstanbul Batakhaneleri

Kaynakça

  1. ^ Sözlüğü, Türk Edebiyatı İsimler. "Adnan Veli Kanık". teis.yesevi.edu.tr. 29 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mayıs 2024. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Orhan Kemal</span> Türk romancı ve oyun yazarı

Mehmet Raşit Öğütçü, yazar olarak Orhan Kemal, aydınlık gerçekçi Türk roman ve oyun yazarıdır.

<span class="mw-page-title-main">İlhan Selçuk</span> Türk gazeteci ve yazar

İlhan Selçuk, Türk gazeteci ve yazar.

Sermet Muhtar, Türk yazar, gazeteci ve karikatürist.

<span class="mw-page-title-main">Sabahattin Kudret Aksal</span> Türk yazar ve şair

Sabahattin Kudret Aksal, Türk şair, senarist ve yazardır.

<span class="mw-page-title-main">Orhan Seyfi Orhon</span> Türk şair, gazeteci, yazar, yayımcı, siyaset adamı

Orhan Seyfettin Orhon, Türk şair, gazeteci, yazar, yayımcı, siyaset adamı.

<span class="mw-page-title-main">Orhan Veli Kanık</span> Türk şair (1914–1950)

Orhan Veli Kanık, daha çok Orhan Veli olarak tanınan Türk şairdir. Melih Cevdet ve Oktay Rifat ile birlikte yenilikçi Garip akımının kurucusu olan Kanık, Türk şiirindeki eski yapıyı temelinden değiştirmeyi amaçlayarak sokaktaki adamın söyleyişini şiir diline taşıdı. Şair otuz altı yıllık yaşamına şiirlerinin yanı sıra hikâye, deneme, makale ve çeviri alanında birçok eser sığdırdı.

İzel Rozental, karikatürist, mizahçı, köşe yazarı ve iş adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Melih Cevdet Anday</span> Türk şair, oyun yazarı, denemeci ve eleştirmen

Melih Cevdet Anday, Türk şair, tiyatro oyunu, roman, deneme, makale yazarıdır. Lise arkadaşları Orhan Veli ve Oktay Rifat'la birlikte ortaya çıkardıkları Garip Akımı ile Türk şiirindeki yenilenmeyi başlatmıştır. Kolları Bağlı Odysseus ile kendine özgü felsefi şiir akımını başlatmış, Garip Akımı'ndan ayrılmıştır. UNESCO'nun Courrier dergisi, 1971 yılında onu Cervantes, Dante, Tolstoy, Unamuno, Seferis ve Kawabata düzeyinde bir edebiyat adamı olarak gördüğünü açıklamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Turhan Selçuk</span> Türk karikatürist

Turhan Selçuk, Türk karikatürist.

Halim Şefik Güzelson, Türk şair. Çocukluk arkadaşı Orhan Veli'nin çizgisinde şiirler kaleme aldı. Çeşitli dergi ve gazetede şiirler yayımladı. Tek şiir kitabı Otopsi, 1978 yılında yayımlandı.

Orhon Murat Arıburnu, Türk şair, sinema ve tiyatro yönetmeni, yapımcı, oyuncu, senarist, oyun yazarı, fotoğraf sanatçısı, ressam.

<i>Yenisi</i>

Yenisi, Türk şair Orhan Veli Kanık'ın 1947 yılında yayınlanan dördüncü şiir kitabı. Eser, İnkılâp Kitabevi tarafından basıldı. Kapak yazısını Agop Arad'ın yazdığı kitabın, kapak ve iç resimlerini Bedri Rahmi Eyüboğlu yaptı. Kitapta Kanık'ın on altı şiiri yer almaktadır.

<i>Vazgeçemediğim</i>

Vazgeçemediğim, Türk şair Orhan Veli Kanık'ın ikinci şiir kitabı.

<i>Destan Gibi</i>

Destan Gibi, Türk şair Orhan Veli Kanık'ın 1946 yılında yayınlanan üçüncü şiir kitabı. Ölmez Eserler yayını olarak çıkan kitap, Bedri Rahmi Eyüboğlu tarafından resimlendirildi. Kitapta Yol Türküleri isminde uzun bir şiir vardır.

<i>Karşı</i> Orhan Veli Kanıkın şiir kitabı

Karşı, Türk şair Orhan Veli Kanık'ın 1949 yılında yayınlanan son şiir kitabı. Sanatçının ölümünden bir sene önce Ankara'da yayınlanan kitapta on yedi şiir bulunmaktadır.

<i>Nesir Yazıları</i>

Nesir Yazıları, Türk şair Orhan Veli Kanık'ın ilk kez 1953 yılında Varlık Yayınları tarafından toplanarak yayınlanan kitabının ismi.

<i>Garip</i> (kitap) Şiir kitabı

Garip, Türk şairler Orhan Veli Kanık, Oktay Rifat ve Melih Cevdet Anday'ın 1941 yılında İstanbul'da yayınlanan ilk şiir kitabı. 1945 yılında, yalnızca Orhan Veli'nin imzası ve şiirleriyle yeniden basılan eser Garip Akımı'nın ismine kaynak olmuştur.

<i>Murtaza</i> (roman) Orhan Kemal romanı

Murtaza, Orhan Kemal'in 1952’de yayımlanan ünlü romanı.

<i>Hoşgör Köftecisi</i>

Hoşgör Köftecisi, Orhan Veli'nin öykülerinin, yazarın ölümünden sonra yayımlanan derlemesi. Kitapta yazarın altı öyküsünün yanı sıra, William Saroyan'ın bir öyküsünün serbest çevirisi ve Orhan Veli ile yapılan bir gazete röportajı yer alır. Kitap ilk defa Nisan 2012'de Yapı Kredi Yayınları tarafından İstanbul'da yayımlanmıştır.

Tahattur, Türk şair Orhan Veli Kanık tarafından yazılmış bir şiirdir. İlk kez 1 Eylül 1940 tarihinde yayımlanmıştır.