İçeriğe atla

Adli kimya

Adli kimya, kimyanın ve onun alt alanı olan adli toksikolojinin yasal bir ortamda uygulanmasıdır. Bir adli kimyager, suç mahallinde bulunan bilinmeyen malzemelerin tanımlanmasına yardımcı olabilir.[1] Bu alandaki uzmanlar, bilinmeyen maddeleri tanımlamaya yardımcı olacak çeşitli yöntemlere ve araçlara sahiptir. Bunlar, yüksek performans sıvı kromatografisi, gaz kromatografisi-kütle spektrometrisi, atomik absorpsiyon spektroskopisi, Fourier dönüşümü kızılötesi spektroskopisi ve ince tabaka kromatografisini içerir. Bazı aletlerin yıkıcı doğası ve bir olay yerinde bulunabilecek olası bilinmeyen maddelerin sayısı nedeniyle farklı yöntemlerin aralığı önemlidir. Adli kimyagerler, kanıtları korumak ve hangi yıkıcı yöntemlerin en iyi sonuçları vereceğini belirlemek için önce tahribatsız yöntemleri kullanmayı tercih ederler.

Çalışmaları

Adli kimyagerlerin analizleri, araştırmacılara yol gösterebilir ve şüphelerini doğrulayabilir veya çürütebilir. Olay yerinde bulunan çeşitli maddelerin tanımlanması, müfettişlere aramaları sırasında nelere bakmaları gerektiğini söyleyebilir. Yangın incelemeleri sırasında, adli kimyagerler benzin veya gazyağı gibi bir tutuşturucunun kullanılıp kullanılmadığını belirleyebilirler; eğer öyleyse, bu, yangının kasıtlı olarak çıkarıldığını gösterir.[2]

Adli kimyagerler, şüpheli listesini suçta kullanılan maddeye erişimi olan kişilere de indirgeyebilir. Örneğin, patlayıcı araştırmalarında, RDX veya C-4'ün tanımlanması, bu maddeler askerî sınıf patlayıcılar olduğundan askerî bir bağlantıya işaret eder.[3] Öte yandan, TNT'nin tespit edilmesi, ordunun yanı sıra yıkım şirketleri tarafından da kullanıldığı için daha geniş bir şüpheli listesi oluşturacaktır.[3]

Zehirlenme soruşturmaları sırasında, belirli zehirlerin tespiti, dedektiflere potansiyel şüphelilerle görüşürken nelere bakmaları gerektiği konusunda bir fikir verebilir.[4] Örneğin, risin üzerine bir araştırma, araştırmacılara risinin öncüllerini, hintyağı bitkisinin tohumlarını aramalarını söyleyecektir.[5]

Adli kimyagerler ayrıca uyuşturucu veya alkol vakalarında müfettişlerin şüphelerini doğrulamaya veya çürütmeye yardımcı olur. Adli kimyagerler tarafından kullanılan aletler çok küçük miktarları tespit edebilir ve cezaların başladığı veya arttığı belirli kan alkol içeriği kesintileri olduğundan, etki altında araç kullanmak gibi suçlarda doğru ölçüm önemli olabilir. Şüpheli aşırı doz vakalarında, kişinin sisteminde bulunan uyuşturucu miktarı, aşırı dozun ölüm nedeni olduğunu doğrulayabilir veya ortadan kaldırabilir.[6]

Kaynakça

  1. ^ "A Simplified Guide to Forensic Drug Chemistry" (PDF). National Forensic Science Technology Center. 21 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Eylül 2015. 
  2. ^ Stern, Wal (November 1995). "Modern Methods of Accelerant Analysis". Southeast Asia Fire and Security. 3 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ekim 2015 – T.C. Forensic vasıtasıyla. 
  3. ^ a b "Common Explosives". The National Counterterrorism Center. 13 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ekim 2015. 
  4. ^ Halford, Bethany (6 Şubat 2012). "Tracing a Threat". Chemical & Engineering News. 90 (6). ss. 10-15. doi:10.1021/cen-09006-cover. 21 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Aralık 2016. 
  5. ^ Goldstein, Joseph (7 Haziran 2013). "Woman from Texas is Charged in Ricin Case". The New York Times. 8 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Aralık 2016. 
  6. ^ "Toxicology Screen". The New York Times. 22 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Aralık 2016. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kuduz</span> Hayvanlar yoluyla bulaşan ölümcül hastalık

Kuduz, Rabies ya da Lyssa, Merkezî sinir sistemini ağır şekilde tutan viral bir zoonoz.

<span class="mw-page-title-main">Madde bağımlılığı</span>

Madde bağımlılığı, uyutucu-uyarıcı-keyif verici psikotrop maddelere bağımlı olma durumudur. Bu maddeler, halk dilinde uyuşturucu olarak bilinirler ve bu maddeler merkezi sinir sistemini doğrudan etkileyen kimyasallardır. 4 ana grupta toplanırlar;

  1. Uyarıcı maddeler,
  2. Uyutucu/uyuşturucu maddeler,
  3. Halüsinojenler,
  4. Uçucular
  5. Tütün ürünleri
  6. Alkol içeren ürünler,
  7. Enerji içeceği
<span class="mw-page-title-main">Uyuşturucu</span> Zevk veya tıbbi amaçlı kullanılan madde

Uyuşturucu, kişisel zevk veya tıbbi amaçlı kullanılan psikoaktif maddelere verilen ortak isim.

<span class="mw-page-title-main">Adli Tıp Kurumu</span>

Adli Tıp Kurumu, Adalet Bakanlığı bünyesinde, adalet işlerinde bilirkişilik görevi yapmak, adlî tıp uzmanlığı ve yan dal uzmanlığı programları ile görev alanına giren konularda diğer adlî bilimler alanlarında sempozyum, konferans ve benzeri etkinlikler düzenlemek ve bunlara ilişkin eğitim programları uygulamak üzere kurulan devlet kurumu. Adli Tıp Kurumu Başkanlığı, adlî tıp uzmanı bir Başkan ve en az üçü adlî tıp uzmanı olmak üzere beş başkan yardımcısı ile hizmetin gerektirdiği ve yönetmelikte belirtilen birim ve müdürlüklerden oluşur. Kurumun başkan ve başkan yardımcıları Cumhurbaşkanınca atanır. Merkeze bağlı olarak çalışan grup başkanlıkları ile şube müdürlükleri de değişik illerde hizmeti yürütmektedir. Merkezde hizmet, ihtisas daireleri ve ihtisas kurullarının çalışmaları ile yürütülmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Spektroskopi</span>

Spektroskopi elektromanyetik radyasyon ile maddenin etkileşiminin radyasyonun dalga boyu veya frekansının bir fonksiyonu olarak ortaya çıkan elektromanyetik spektrumu (tayf) ölçen ve yorumlayan bir çalışma alanıdır. Başka bir deyişle, elektromanyetik spektrumun tüm bantlarında görünür ışıktan kaynaklı olarak meydana gelen bir kesin renk çalışmasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Philip Seymour Hoffman</span> Amerikalı sinema oyuncusu (1967 – 2014)

Philip Seymour Hoffman, Oscar ödüllü Amerikalı oyuncudur.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'de yargı teşkilatı</span>

Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın 9. maddesi uyarınca “Yargı yetkisi, Türk Milleti adına bağımsız ve tarafsız mahkemelerce kullanılır.” Ancak, 5235 sayılı Adlî Yargı İlk Derece Mahkemeleri İle Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev Ve Yetkileri Hakkındaki Kanun içinde yer alan bazı belirleyici hükümler haricinde tüm yargı teşkilatının görev ve yetkisini belirleyen kapsayıcı ve genel bir yasal düzenleme yapılmamıştır. Dolayısıyla, hangi durumda hangi mahkemenin yetkili olacağı çeşitli kanunlarda dağınık ve sistematikten uzak bir biçimde yer aldığından mevcut mevzuat konuya genel bir bakış sağlamaktan uzak bir görüntü sunmaktadır.

DNA profillemesi, insanların DNA profillerine dayanarak onların kimliklerinin tespitini kolaylaştırmak için forensik bilimcilerin kullandığı bir tekniktir. DNA profilleri, kişinin DNA'sına karşılık gelen şifrelenmiş numara dizileridir, bunlar kişinin kimlik belirteci olarak da kullanılabilir. DNA profillemesi tüm genom dizilemesi ile karıştırılmamalıdır.

Balyoz ya da Balyoz Harekât Planı 5-7 Mart 2003 tarihlerinde 1. Ordu karargâhında düzenlenen plan seminerinde Türkiye hükûmetini devirmek amacıyla Çetin Doğan liderliğinde hazırlandığı iddia edilen askerî darbe planıdır. Yapılan yargılamalar sonucu, darbe planlarının gerçeği yansıtmadığı ortaya çıkmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Opiat</span> afyon bazlı ilaç sınıfı

Opiat, afyondan türetilen bir ilacı ifade etmek için farmakolojide klasik olarak kullanılan bir terimdir. Opioid, daha modern bir terimdir, hem doğal hem sentetik olarak, beyindeki opioid reseptörlere, bağlanan bütün maddeleri ifade etmek için kullanılır. Opiatlar doğal olarak afyon haşhaş bitkisi Papaver somniferum'da bulunan alkaloid bileşiklerdir. Afyon bitkisinde bulunan psikoaktif bileşikler arasında morfin, kodein ve tebain bulunur. Opiatlar orta ile yüksek kötüye kullanım potansiyeli olan ilaçlar olarak kabul edilir ve Amerika Birleşik Devletleri'nin Tek Düzenli Kontrollü Maddeler Yasası altında çeşitli "Madde Kontrol Programları" nda listelenmiştir.

Kolluk kuruluşu, ülkelerdeki rejime göre değişmekle birlikte; genel anlamda, bir devlette emniyet ve asayiş ile ilgili yasaları uygulamaktan sorumlu genellikle silahlı devlet kuruluşlarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Gaz kromatografisi-kütle spektrometrisi</span> analitik kimya yöntemi

Gaz kromatografisi-kütle spektrometrisi, test edilen maddedeki farklı bileşiklerin tespit edilmesi amacıyla gaz kromatografisi ve kütle spektrometrisi özelliklerinin birlikte kullanıldığı bir analitik kimya yöntemi. Patlayıcı veya uyuşturucu madde analizi, yangın incelemeleri ve bilinmeyen maddelerin tespitinde kullanılır.

Adlî kontrol, ceza yargılamasında şüpheli veya sanığın tutuklanarak cezaevine konması yerine, yurt dışına çıkma yasağı gibi belirli tedbirlerle adlî kontrol altına alınarak serbest bırakılmasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Yüksek performanslı sıvı kromatografisi</span>

Yüksek performanslı sıvı kromatografisi bir analitik kimya yöntemidir. Karışımlardaki bileşenlerin, ayrıştırılmasında, nitelik ve niceliklerinin belirlenmesinde kullanılan bir analiz tekniğidir. Bu teknikte pompalar ile pompalanan yüksek basincli sıvı faz aracılığıyla taşınan analitler, kromatografik kolona ulaşır. Kolona ulaşan analitler, kolon ile farklı şekillerde etkileşip, farklı zamanlarda detektöre ulaşırlar. Burada, kolon katı bir adsorbent maddeyle doludur ki bu maddenin özellikleri sayesinde kromatografik ayrışma gerçekleşir.

<span class="mw-page-title-main">Tutuklama</span> genellikle bir suç işlediğinden veya planladığından şüphelenildiği için bir kişinin özgürlüğünün yargılama süresince yasal olarak belirlenen süre boyunca kısıtlanmasına yönelik tedbir kararı

Tutuklama, genellikle bir kişinin bir suç işlediğinden şüphelenildiği zaman veya gözaltına alındıktan sonra yasal koruma ve kontrol için yapılan, kişinin seyahat özgürlüğünü kısıtlamaya yönelik bir koruma tedbiridir. Tutuklama, yargılamaya ilişkin nihai bir hüküm değildir. Bu nedenle, tutuklanan kişi sonrasında daha fazla sorgulanabilir ve/veya suçlanabilir, bulgular kişinin lehine ise tutuksuz yargılanmak üzere serbest bırakılabilir veyahut suçu işlemediği sübut bulmuşsa beraat edebilir.

<span class="mw-page-title-main">Otopsi kimyası</span>

Otopsi kimyası, nekrokimya veya ölüm kimyası, ölü bir organizmanın kimyasal yapılarının, reaksiyonlarının, süreçlerinin ve parametrelerinin araştırıldığı bir kimya alt disiplinidir. Ölüm sonrası kimya, adli patolojide önemli bir rol oynar. Camsı sıvı, beyin omurilik sıvısı, kan ve idrarın biyokimyasal analizleri ölüm nedeninin belirlenmesinde veya adli vakaların aydınlatılmasında önemlidir.

<span class="mw-page-title-main">Portekiz'in uyuşturucu madde politikası</span>

Portekiz'in, "uyuşturucu stratejisi" olarak adlandırılan uyuşturucu politikası 2000 yılında uygulamaya konmuş ve Temmuz 2001'de yürürlüğe girmiştir. Yeni vakaların yaklaşık yarısının enjeksiyon uyuşturucu kullanımından kaynaklandığı tahmin edildiğinden, amacı ülkedeki yeni HIV/AIDS vakalarının sayısını azaltmaktı.

<span class="mw-page-title-main">Adli bilgisayar bilimi</span>

Bilgisayar adli bilişimi (bilgisayar adli bilimi olarak da bilinir), bilgisayarlarda ve dijital depolama ortamlarında bulunan kanıtlarla ilgili adli bilişimin bir dalıdır. Bilgisayar adli biliminin amacı, dijital bilgileri tanımlamak, korumak, kurtarmak, analiz etmek ve sunmak amacıyla dijital medyayı adli açıdan sağlam bir şekilde incelemektir.

Birçok yasal yargı alanında, ölüm şekli tipik olarak adli tabip, tıbbi muayene uzmanı, polis veya benzer yetkililer tarafından yapılan ve hayati bir istatistik olarak kaydedilen bir tespittir. Amerika Birleşik Devletleri ve Birleşik Krallık'ta, belirli bir hastalık veya yaralanma olan ölüm nedeni ile öncelikle yasal bir belirleme olan ölüm şekli ve kişinin neden öldüğünü veya ölümün altında yatan nedeni açıklamayan ve kalp durması veya kan kaybını içerebilen ölüm mekanizması arasında bir ayrım yapılır. Farklı yargı bölgelerinde farklı kategoriler kullanılmakla birlikte, ölüm şeklinin belirlenmesi "doğal" ve "cinayet" gibi çok geniş kategorilerden "trafik kazası" veya "ateşli silah yaralanması" gibi belirli şekillere kadar her şeyi içerir. Bazı durumlarda, genel yasal gereklilikler nedeniyle, tıbbi ölüm nedeni belirsiz olduğu için, aile üyelerinin veya vasilerin talebi üzerine ya da ölüm koşulları şüpheli olduğu için otopsi yapılır.

<span class="mw-page-title-main">Adli patoloji</span>

Adli patoloji, bir cesedi inceleyerek ölüm nedenini belirlemeye odaklanan patoloji bilimidir. Bir postmortem inceleme, genellikle ceza hukuku davalarının ve bazı yargı bölgelerinde medeni hukuk davalarının soruşturulması sırasında bir adli tabip veya adli patolog tarafından gerçekleştirilir. Adli tabipler ve tıbbi tetkikçilerden de sıklıkla kalıntıların kimliğini teyit etmeleri istenir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.