İçeriğe atla

Adile Sultan Sarayı

Koordinatlar: 41°04′20″K 29°03′29″D / 41.07222°K 29.05806°D / 41.07222; 29.05806
Adile Sultan Sarayı
Harita
Genel bilgiler
TürSaray
Mimari tarzUlusal Türk Mimarlık Dönemi
KonumTürkiye
Koordinatlar41°04′20″K 29°03′29″D / 41.07222°K 29.05806°D / 41.07222; 29.05806
Başlama1856
Tasarım ve inşaat
İnşaat mühendisiSarkis Balyan
25 Ağustos 1911 tarihli Servet-i Fünün dergisinde Kandilli Kız Lisesi binası
Adile-Sultan sarayı

Adile Sultan Sarayı, 1856 yılında Sarkis Balyan tarafından Sultan Abdülmecid için kız kardeşi Âdile Sultan'a bir armağan olarak yapılmıştır. 1916'dan itibaren Kandilli Kız Lisesi olarak kullanılmış, 1986 yılında yangında harap olmuştur. Sarayın restorasyonu Sabancı ailesinin katkılarıyla tamamlanmıştır ve 28 Haziran 2007 tarihinde yeniden hizmete açılmıştır.

Konum

Küçük saray, İstanbul semtindeki Kandilli semtinde Üsküdar'dadır. Saray, İstanbul'un bir zamanlar en göze çarpan yerlerinden birinde, İstanbul Boğazı'nın Asya kıyısındaki bir burun'nun tepesindedir. Buradan bakıldığında güzel ve büyük bir Boğaz manzarası görülür.

Tarihçe

Saray, saray mimarı Sarkis Balyan[1] tarafından 1861'de Osmanlı Prensesi Adile Sultan (1826–1899) için yaptırılmıştır. Kendisi Sultan II. Mahmud'un kızı ve Abdülmecid ve Abdülaziz sultanların kızkardeşiydi. Bina, 1856 yılında Sultan Abdülmecid tarafından kendisine hediye edilen eski bir köşkün yerine yapılmıştı. Sultan Abdülaziz daha sonra yeni binanın siparişini mimar Balyan'a verdi. 55 odalı saray 17.000 m² arsa üzerine inşa edildi.

Adile Sultan, 1868'de kocası Sadrazam Mehmed Ali Paşa'nın ölümüne kadar burada yaşadı. Onun ölümünden sonra binanın kız okuluna dönüştürülmesi şartıyla yalıyı Osmanlı devletine hediye etti. Bina bu amaçla kullanılmadan önce, Birinci Dünya Savaşı sırasında bir süreliğine Harp Dairesi'nin bir parçasıydı.

1916 yılında bina, Adile Sultan İnas Mekteb-i Sultanisi Kız Ortaokulu oldu. 1920'de ilk mezunları okuldan ayrıldı. Dört yıl sonra, cumhuriyetin kuruluşundan sonra okulun adı Kandilli Ortaokulu olarak değiştirildi. 1931 yılında okul “Kandilli Kız Lisesi” olmuştur. 1968'de okul yeni bir binaya taşındı ve eski saray Lise için yurt oldu. 1986 yılında ev bir kısa devre nedeniyle temellerine kadar yanmış ve harabeye dönmüştür.

Kısa bir süre sonra okulun eski öğrencileri bir vakıf kurarak yeniden inşası için para topladılar. İnşaat çalışmaları 1996 yılında başladı, ancak bağışlarla maliyetler karşılanamadı ve bu nedenle yeniden yapılanma tekrar tekrar durdu. Sadece sanayici Sakıp Sabancı'nın bağışları ve Vali (İstanbul valisi) Muammer Güler'in bağışları inşaat çalışmalarının devam etmesini mümkün kıldı. Ancak inşaat yine durdu ve Sabancılardan sadece bir başka bağış, yeniden yapılanmanın tamamlanmasını sağladı. Adile Sultan Sarayı'nın yeniden inşası on yıl sürdü ve 9,5 milyon Türk lirası (yaklaşık 5 milyon avro) mal oldu. 28 Haziran 1986 yangınından ancak 20 yıl sonra yeniden açılış kutlanabildi.[2]

Yapı günümüzde "Sakıp Sabancı Kandilli Eğitim ve Kültür Merkezi" olarak anılır. 5.625 m²'lik merkezde toplantı ve ziyafetler için 500 kişilik oval bir salon, her biri 200 kişilik iki konferans salonu, resepsiyon ve sergiler için 1.300 m²'lik bir salon, 30 ila 40 kişilik 20 seminer odası, bir müze, 150 kişilik yemek salonu ve 60 kişilik restoranı bulunmaktadır. Bahçe 2.000 kişiyi ağırlayacak büyüklüktedir.[3]

Kaynakça

  1. ^ Alyson Wharton: The Architects of Ottoman Constantinople: The Balyan Family and the History of Ottoman Architecture. I.B. Tauris, London / New York 2015, S. 46
  2. ^ Adile Sultan kapılarını yeniden açıyor. 15 Ağustos 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Sabah, 23. Juni 2006
  3. ^ [Tarih eksik], tarihinde www.sabanci.com sitesinde Hata: bilinmeyen arşiv URL arşivlendi

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Dolmabahçe Sarayı</span> Türkiye, İstanbul’da bir saray

Dolmabahçe Sarayı, İstanbul, Beşiktaş'ta, Kabataş'tan Beşiktaş'a uzanan Dolmabahçe Caddesi'yle İstanbul Boğazı arasında, 250.000 m²'lik bir alan üzerinde bulunan Osmanlı sarayı. Marmara Denizi'nden Boğaziçi'ne deniz yoluyla girişte sol kıyıda, Üsküdar ve Kuzguncuk'un karşısında yer alır. Sultan Abdülmecid tarafından inşa ettirilen sarayın yapımı 1843 yılında başlayıp 1856 yılında bitirilmiştir. Günümüzde müze olarak kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Beylerbeyi Sarayı</span> İstanbul, Üsküdar’da bulunan tarihi bir yapı

Beylerbeyi Sarayı, İstanbul'un Üsküdar ilçesinde bulunan yazlık bir Osmanlı sarayıydı. Günümüzde müze olarak kullanılan Beylerbeyi Sarayı, kendisine bağlı çeşitli yapı ve diğer unsurlardan oluşan bir kompleksin parçasıdır. Adını, bulunduğu Beylerbeyi semtinden alır. Osmanlı Padişahı Abdülaziz'in talimatıyla, 1863-1865 yıllarında, Sarkis Balyan'ın mimarlığında inşa edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Âdile Sultan</span> Osmanlı Padişahı II. Mahmudun kızı

Âdile Sultan, Türk Divan edebiyatı şairi. Sultan II. Mahmut'un kızı, Sultan Abdülmecid'in kız kardeşi.

<span class="mw-page-title-main">Çırağan Sarayı</span> Türkiyenin İstanbul ilinde bulunan tarihi saray

Çırağan Sarayı, İstanbul'un Beşiktaş ilçesinde, Çırağan Caddesi üzerinde bulunan tarihi saray.

<span class="mw-page-title-main">Sarkis Balyan</span> Ermeni asıllı Osmanlı mimar (1835-1899)

Sarkis Balyan, Osmanlı döneminde yaşamış Ermeni Balyan mimarlar ailesinden bir mimardır. Yine bir mimar olan Garabet Amira Balyan'ın oğludur.

<span class="mw-page-title-main">Balyan ailesi</span> Ermeni asıllı Osmanlı bir mimar ailesi

Balyan ailesi, 18. ve 19. yüzyıllarda hassa mimarı olarak Osmanlı padişahları ve hanedanı tarafından yaptırılan birçok mimari esere imza atan ve birçok mimar yetiştiren Ermeni bir ailedir. Tarihçi İlber Ortaylı, bu ailenin her ne kadar Kayserili olduğu bilinse de aslen Maraş kökenli olduklarını iddia eder.

<span class="mw-page-title-main">Adile Sultan Kasrı</span> Hababam Sınıfı, Hababam Sınıfı Sınıfta Kaldı, Hababam Sınıfı Uyanıyor, Hababam Sınıfı Tatilde, Hababam Sınıfı Dokuz Doğuruyor filmleri burada çekilmiştir

Adile Sultan Kasrı , İstanbul'un Üsküdar ilçesinde, Validebağ Korusu içinde yer alan tarihi bina.

<span class="mw-page-title-main">Av Köşkü Saray Müzesi</span> Kocaelinin İzmit ilçesinde bulunan müze

Abdülaziz Av Köşkü ya da başka bir adıyla Kasr-ı Hümayun, İzmit'te bulunan barok ve ampir üslupta bir köşktür. Son şeklini Abdülaziz devrinde alan yapı, Osmanlı Devleti'nde İstanbul dışında yapılan tek küçük saray olarak bilinir. Mimarı Garabet Amira Balyan'dır. Günümüzde müze olarak kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Sakıp Sabancı Anadolu Lisesi</span>

Beşiktaş Sakıp Sabancı Anadolu Lisesi, İstanbul ilinde bulunan bir Anadolu Lisesi'dir.

<span class="mw-page-title-main">Kandilli</span> Üsküdar, İstanbul, Türkiyede mahalle

Kandilli İstanbul ilinin Üsküdar ilçesinin en kuzeyinde Boğaziçi'i kıyısında bulunan bir semttir. Anadoluhisarı ile Vaniköy arasındadır.

<span class="mw-page-title-main">II. Mahmud Türbesi</span> Türbe

II. Mahmud Türbesi, Osmanlı padişahı Abdülmecid'in babası II. Mahmud için İstanbul'da inşa ettirdiği ve sonradan diğer padişah ve Osmanlı Hanedanı üyelerinin de defnedildiği bir türbedir. 1840 yılında tamamlanan türbe İstanbul'un Fatih ilçesi Çemberlitaş semtinde Divanyolu caddesinde yer almaktadır.

Hayranıdil Kadınefendi Sultan Abdülaziz'in ikinci eşi. Son halife olan II. Abdülmecid'in annesidir.

<span class="mw-page-title-main">Çifte Saraylar</span> bebe

Çifte Saraylar veya Cemile Sultan Sarayı ile Münire Sultan Sarayı İstanbul’un Beyoğlu ilçesinin Fındıklı semtinde yer alan sahil saraylarıdır. “Salıpazarı Sarayları” olarak da adlandırılırlar

Cemile Sultan, Osmanlı padişahı Abdülmecid’in kızı.

İkinci Sadabad Sarayı, İstanbul'da Kağıthane Deresi kenarında bulunan Lale Devri'nin ünlü sarayının yerine 1809-1816 arasında inşa edilen ve 1862'de yıktırılan saraydır.

Üçüncü Sadabad Sarayı, İstanbul'da Kağıthane Deresi kenarında bulunan Lale Devri’nin ünlü sarayının yerinde Sultan Abdülaziz devrinde inşa edilen, günümüzde olmayan bir saraydır. Tarih boyunca aynı yerde yapılıp yıktırılan üç saraydan sonuncusudur. Sadabad saraylarının birincisi 1722'de inşa edilmiş, Lale Devri'nin simgesi haline gelen saray Patrona Halil İsyanı’nda tahrip edilmiş; 1809'da padişah II. Mahmut'’un emri ile yıktırılmıştı. Onun yerine 1809-1816'da inşa edilen ikinci saray 1862'de yıktırıldı ve yerine Sarkis Balyan tarafından üçüncü bir saray inşa edildi.

<span class="mw-page-title-main">Millî Saraylar Resim Müzesi</span>

Millî Saraylar Resim Müzesi, Dolmabahçe Sarayı'nın Veliaht Dairesi'nde 2014 yılında açılan Millî Saraylar İdaresi Başkanlığı'na bağlı müzedir.

<span class="mw-page-title-main">Naile Sultan (Abdülmecid'in kızı)</span> Osmanlı Prensesi

Naile Sultan, Sultan Abdülmecid'in ve Şayeste Hanım'ın kızı.

<span class="mw-page-title-main">Fatma Sultan (Abdülmecid'in kızı)</span> Osmanlı prensesi (1840-1882/4), 1. Abdülmecidin kızı

Fatma Sultan, Sultan Abdülmecid'in ve Gülcemal Kadınefendi'nin kızı, V. Mehmed kız kardeşi.

<span class="mw-page-title-main">İstanbul Sabancı Olgunlaşma Enstitüsü</span>

İstanbul Sabancı Olgunlaşma Enstitüsü, İstanbul'un Beylerbeyi semtinde 1988 yılında hizmete girmiş olgunlaşma enstitüsü.