İçeriğe atla

Adem Yavuz

Adem Yavuz
Doğum1945
Çınarlı Hafik, Sivas
Ölüm26 Ağustos 1974 (28-29 yaşlarında)
Adana
MilliyetTürk
MeslekGazeteci, TV programcısı

Adem Yavuz (Çınarlı Hafik, Sivas, 1945[1] - Adana, 26 Ağustos 1974) Türk gazeteci, televizyon programcısı. 14 Ağustos 1974 günü Kıbrıs Barış Harekâtı esnasında adada savaş muhabirliği yaparken Rumlar tarafından esir alınarak vuruldu ve yaralandı. Daha sonra 26 Ağustos 1974'te Türkiye'de hastanede tedavi edilirken öldü.

Hayatı

İlk ve ortaokulu Sivas'ta, liseyi İstanbul'da bitirdi. Liseden sonra Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi'ne başladı fakat ikinci sınıftayken okulu bıraktı. 1967'de TRT'nin sınavlarını kazanarak TRT'de TV programcılığına başladı. TRT'de çalışırken Ankara İktisadi Ticari İlimler Akademisi'nde kayıt oldu ve 1970 yılında buradan mezun oldu. Mezun olduğu yılda askere gitti. Yedeksubay eğitiminden sonra askerliğini Adana'nın Kadirli ilçesinde tamamladı.[2]

Askerlik sonrası TRT'deki işine geri dönmek için başvuruda bulundu. Fakat Millî Savunma Bakanlığı, yaptığı güvenlik soruşturmasında Adem Yavuz'un DEV-GENÇ üyeliği ve Fikir Kulüpleri Federasyonu kurucusu olduğu gerekçesiyle devlet kurumlarında çalışmasının sakıncalı olacağı şeklinde rapor üretti. Bu rapor sonucunda Adem Yavuz'un TRT'ye başvurusu reddedildi.[3]

1973 Türkiye genel seçimleri için CHP'den Sivas milletvekili adaylığı ön seçimlere katıldı ama kazanamadı.[4]

Rehin alınması ve vurulması

Adem Yavuz, Türkiye'den Kıbrıs'a giden ikinci gazeteci kafilesi dahilinde adaya gitti. Bu esnada Kıbrıs'ta 1. Harekât bitmiş, Birleşmiş Milletler ateşkes kararını uygulamaya başlamış ve garantör ülkeler 1. Cenevre konferansındaki görüşmelerini sürdürüyordu. Cenevre konferansından bir sonuç çıkmayınca, Kıbrıs'ta bulunan Türk ordusu İkinci Barış Harekâtı başlattı.

Vurulma sürecinde başından beri yanında bulunan gazeteci arkadaşı Cengiz Kapkın'ın aktarmasına göre;

İkinci Barış Harekâtı'nın başlamasıyla Adem Yavuz, Cengiz Kapkın ve Ergin Konuksever'in de dahil olduğu Türk gazeteciler, gazetecilik faaliyetleri gerçekleştirmek için sivil olarak harekâtı yapan öncü kuvvetlerle birlikte Mağusa'ya doğru hareket ettiler. Orduyla beraber Serdarlı'ya kadar geldikten sonra, yol boyunca biriktirdikleri haber materyallerini Türkiye'ye gün sonuna kadar ulaştırabilmek için Lefkoşa'ya dönmek istediler. Fakat dönebilmek için araç bulamadılar. O sırada Serdarlı yakınındaki Ergenekon köyünden Yüksel Mesaryalı'yı hamilelik sancılarından dolayı hastaneye götürmek için yola çıkan araca denk geldiler. Araç 3 gazeteciyi de alarak yoluna devam etti. Araçla Lefkoşa'ya yaklaştıklarında, Küçükkaymaklı Bata ayakkabı fabrikası yanından Rumlar tarafından ateş açıldı. Ateş sonucunda şöför başından vuruldu ve öldü, iki gazeteci de hafif yaralandı. Ardından Rumlar araçtaki 3 gazeteciyi ve diğerlerini rehin aldı.

Yüksel Mesaryalı, hamileliğinden dolayı hastaneye bırakıldı. Erkek esirler ise gözleri ve elleri bağlı olarak arkası açık bir kamyona bindirilerek Limasol'a götürülmek üzere yola çıkıldı. Bu esnada Adem Yavuz, yolculuğun ilk dakikalarında bir Rum Milli Muhafız askeri tarafından taramalı tüfek ile yakın mesafeden midesine birden fazla ateş edilerek vuruldu.[5][6]

Ölümü

Adem Yavuz vurulduktan sonra ilk müdahale Rum hastanesinde bir Rum doktor tarafından yapıldı.[7] Daha sonra Türk tarafının girişimleriyle Türk kesimine iade edildi. İadesi sonrası ağır yaralı olarak Adana Tıp Fakültesi Hastanesi'ne kaldırıldı. Hastaneye kaldırılması ile birlikte dönemin ileri gelen profösörleri tedavi etmek için Adana'ya geldi.[8] Fakat doktorların tüm müdahalelere rağmen 26 Ağustos 1974'te Adana Tıp Fakültesi Hastanesi'nde karın zarı iltihabının kanını zehirlemesi sonucu öldü.

Ölümünün ardından

Ölümü sonrası naaşı Ankara'ya getilrildi ve Basın Yayın Genel Müdürlüğü önünde tören düzenlenerek katafalk içerisinde ziyarete açıldı. Aynı gün içerisinde Maltepe Camii'de cenaze namazı kılındı. Cenaze namazı sonrası tabutla birlikte kortej eşliğinde Anka Haber Ajansı ve TRT Genel Müdürlüğü binaları önünde saygı duşuru yapıldı. Törenlerin ardından cenazesi toprağa verilmek üzere Sivas'a gönderildi. Sivas'ta İstanbul Gazeteciler Cemiyeti tarafından Çınarlı'da yaptırılan anıt mezara defnedildi.

21 Nisan 1976 yılında Türkiye Cumhuriyeti tarafından annesi Elif Yavuz hayatta olduğu sürece maaş bağlanması için kanun çıkarıldı.[9]

Popüler kültürdeki yeri

1976-2013 yılları arasında İstanbul'da kullanılan şehir hatları vapuruna adı verildi.[10]

Halk ozanı Ali Doğan tarafından Adem Yavuz'a Ağıt isimli şarkı bestelendi. Aynı beste diğer halk ozanları tarafından da seslendirildi.[11]

Kaynakça

  1. ^ Adem Yavuz'un Mezar Taşı 20 Temmuz 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. - Adem Yavuz Yatılı Bölge Okulu - Resmi Web Sayfası [1] 22 Kasım 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Ancak ölüm tarihi tabelada hatalıdır: [2] 20 Temmuz 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Çünkü gazete bir gün önceki haber vermektedir. Yani 26 Ağustos tarihi doğrudur. Ayrıca bu görselde 29 yaşında olduğu söylenmektedir, yani doğum tarihi 1945 bir kez daha doğrulanmaktadır.
  2. ^ Adem Yavuz (1975 bas.). Ankara Gazeteciler Cemiyeti. s. 11-15. 
  3. ^ Mumcu, Uğur (1999). Suçlular ve Güçlüler. Uğur Mumcu Vakfı. ss. 213,214,215. 
  4. ^ Ekmekçi, Mustafa (1976). Gün ola harman ola. 2. Tekin Yayınevi. s. 619. 
  5. ^ Adem Yavuz (1975 bas.). Ankara Gazeteciler Cemiyeti. s. 25-28. 
  6. ^ YouTube'da "Bir Kırık Kalem Hikayesi Şehit Gazeteci Adem Yavuz"
  7. ^ Kar, Cem (2011). Meçhul tutsaklar. 1. baskı. Cağaloğlu, İstanbul: Cinius Yayınları. s. 43. ISBN 978-605-127-288-7. OCLC 789229657. 
  8. ^ Adem Yavuz (1975 bas.). Ankara Gazeteciler Cemiyeti. s. 36. 
  9. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 22 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 22 Ekim 2022. 
  10. ^ "44 yıllık emektar vapur İstanbul'un tanıtımını yapacak". NTV. 21 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2021. 
  11. ^ Doğan Kaya (2000). Âşık Edebiyatı Araştırmaları (PDF). ss. 301,302. ISBN 975-7321-03-6. 25 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 29 Eylül 2022. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Uğur Mumcu</span> Türk araştırmacı-gazeteci, yazar, Kemalist ve sosyalist aydın

Uğur Mumcu, Türk gazeteci, araştırmacı ve yazar.

<span class="mw-page-title-main">Abdi İpekçi</span> Türk yazar ve gazeteci

Abdi İpekçi, Türk gazeteci, yazar ve insan hakları aktivistiydi. Türkiye'nin önde gelen günlük gazetelerinden biri olan ve o dönemde merkez sol bir siyasi duruşa sahip Milliyet'in genel yayın yönetmeniyken öldürüldü.

<span class="mw-page-title-main">Yavuz Bülent Bâkiler</span> Türk şair ve yazar

Yavuz Bülent Bâkiler, Türk şair ve yazardır. Gazetecilik, yöneticilik ve avukatlık da yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kıbrıs Harekâtı</span> Türkiyenin 1974te Kıbrısa düzenlediği askerî harekât

Kıbrıs Harekâtı, 20 Temmuz 1974'te Başbakan Bülent Ecevit’in emriyle Türk Silahlı Kuvvetlerinin Kıbrıs'ta başlattığı askerî harekât. Harekâtın ilk ayağı Yunanistan Hükûmetinin desteğiyle yapılan 15 Temmuz 1974 darbesinin ardından düzenlendi. 14 Ağustos günü başlatılan ikinci harekâtla -Kuzey Lefkoşa da dâhil olmak üzere- adanın yüzde 37'sinin Türk kontrolüne geçmesiyle sonuçlandı. 140 bin ila 200 bin Rum, adanın kuzeyinden; 42 bin ila 65 bin Türk, adanın güneyinden göçmen oldu.

Recep Bilginer, Türk gazeteci ve oyun yazarı.

Beşir Ayvazoğlu, edebiyatçı, şair, yazar, gazeteci.

Ayşegül Aldinç, Türk şarkıcı ve oyuncudur.

<span class="mw-page-title-main">Mehmet Ali Birand</span> Türk gazeteci, sunucu ve yazar (1941–2013)

Mehmet Ali Birand, Türk gazeteci, yazar, köşe yazarı, haber sunucusu, televizyon yapımcısı. 1964 yılının temmuz ayında Abdi İpekçi'nin vasıtasıyla Milliyet gazetesinde mesleğe başladı. Bu dönemde Brüksel'e yerleşerek burada yirmi yıl yaşadı ve 1985 yılında TRT 1'de 32. Gün adlı bir aylık haber programı yapmaya başladı. Program oldukça başarılı oldu ve Birand, bu programla birlikte tanındı. 1991'de Türkiye'ye dönerek gazeteciliğe ve sunuculuğa farklı yayın organlarında devam etti. Ayrıca hakkında çeşitli davalar açıldı.

Turan Yavuz, Türk gazeteci.

Melih Aşık Türk gazeteci ve yazar.

Doğan Kasaroğlu, Türk gazeteci ve siyasetçidir.

Bahadır Selim Dilek Türk gazeteci.

<span class="mw-page-title-main">Attila Olgaç</span> Türk oyuncu

Attila Olgaç, Türk oyuncu. Kurtlar Vadisi dizisinde canlandırdığı Kılıç karakteriyle geniş çevrelerce tanındı.

<span class="mw-page-title-main">Yeniboğaziçi</span>

Yeniboğaziçi veya Aysergi, Kıbrıs'ın doğusunda bir kasaba. Fiilî olarak Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde Gazimağusa ilçesine bağlı iki muhtarlıktan oluşan bir beldedir.

<span class="mw-page-title-main">Muratağa, Sandallar ve Atlılar Katliamı</span>

Muratağa, Sandallar ve Atlılar Katliamı, 14 Ağustos 1974 tarihinde EOKA-B tarafından Kıbrıs'ın Muratağa, Sandallar ve Atlılar köylerinde Kıbrıs Türklerine karşı gerçekleştirilen katliam. Katliamda en genci 16 günlük, en yaşlısı ise 95 yaşında olmak üzere silahsız 126 Türk öldürülmüştür. 1960 nüfus sayımına göre üç köyün toplam nüfusu 248'di. Fakat halkın bir kısmı çeşitli nedenlerden göç etmişti. Katliamlara ilişkin anma günü tektir ve 14 Ağustos'tur. Bunun sebebi üç köyün birbiri ardına basılmasıdır. Muratağa ve Sandallar köylüleri aynı toplu mezara gömülmüştür ve mezardan toplam 89 kişi çıkarılmıştır. Muratağa ve Sandallar köyleri ile Atlılar köyünde yapılan katliamlar yine de bazen ayrı ayrı ele alınır. Katliamın Türk birlikleri tarafından keşfi ve cesetlerin bulunması 1/2 Eylül 1974 tarihinde gerçekleşmiştir.

Tuğçe Pala, TRT İstanbul Radyosu Türk Sanat Müziği ses sanatçısı.

Gazeteci, yazar ve yönetmen Cem Kar tarafından hazırlanan Meçhul Tutsaklar Belgesel Film ve Kitabı 2011 yılında izleyici ve okuyucuyla buluşmuştur.

Zeynel Lüle, Türk gazeteci ve köşe yazarı.

Hüseyin Feyzi Öktem, Türk gazeteci ve haber programcısıdır.

<i>Kıbrıs: Zafere Doğru</i> Türk televizyon dizisi

Kıbrıs: Zafere Doğru, TMC Film imzalı, ilk bölümü 1 Nisan 2021 tarihinde yayınlanan tarihi, dram ve savaş türündeki Türkiye ve KKTC ortak yapımı televizyon dizisidir. Kıbrıs adasındaki çatışmaları ve Kıbrıs Sorunu'nun gelişimini konu edinmektedir. Dizi, Enosis yanlısı Kıbrıs Rumları'nın Kıbrıs Türkleri'ne yönelik saldırgan faaliyetlerini de içermektedir. Dizinin adı ilk sezon Bir Zamanlar Kıbrıs olsa da ikinci sezon Kıbrıs: Zafere Doğru olarak değişmiştir. Dizi, 4 Şubat 2022 tarihinde yayımlanan 24. bölümüyle final yaparak sona erdi.