İçeriğe atla

Adem Delimhanov

Adem Delimhanov
Адам Делимханов
Devlet Duması Çeçenistan milletvekili
Görevde
Makama geliş
18 Eylül 2016
Kişisel bilgiler
Doğum Adem Sultanoviç Delimhanov
25 Eylül 1969 (55 yaşında)
Benoy, Sovyetler Birliği
Partisi Birleşik Rusya
Askerî hizmeti
Bağlılığı  Rusya
Branşı Rusya Ulusal Muhafızları
Çatışma/savaşları İkinci Çeçen Savaşı
Rusya'nın Ukrayna'yı işgali

Adem Sultanoviç Delimhanov (RusçaАдам Султанович Делимханов; d. 25 Eylül 1969 Benoy, Sovyetler Birliği), Devlet Duması Çeçenistan milletvekili olan Çeçen asıllı Rus siyasetçi.[1] Çeçenistan lideri Ramazan Kadirov'un kuzeni ve yakın bir müttefiki olup[2] Rusya Ulusal Muhafızları'nın Çeçenistan kolunun başıdır.[3]

Delimhanov, Sulim Yamadayev suikastı nedeniyle hakkında Interpol tarafından yakalama kararı bulunmaktadır.[4] Ayrıca Rusya-Ukrayna Savaşı nedeniyle ABD ve Avrupa Birliği tarafından yaptırıma tabi tutulmaktadır.[5][6]

Kaynakça

  1. ^ Delimkhanov's profile 27 Mayıs 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. at the State Duma website. 15 Haziran 2023 tarihinde erişilmiştir.
  2. ^ "The Chechen Telegram Channel That Has Gotten Under Kadyrov's Skin". RadioFreeEurope/RadioLiberty (İngilizce). 15 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2023. 
  3. ^ "Militant islamic fighters train counter-terrorism in Russian Arctic". The Independent Barents Observer (İngilizce). 17 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2023. 
  4. ^ Reuters 27 April 2009 14.41:22 GMT: Interpol issues arrest warrant in Chechen murder 29 Nisan 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  5. ^ "Treasury Targets Leading Figures and Syndicate of Transnational Criminal Organizations". www.treasury.gov. 24 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2023. 
  6. ^ "COUNCIL IMPLEMENTING REGULATION (EU) 2022/1270 of 21 July 2022". 13 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2023. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Aslan Mashadov</span> Çeçen lider

Aslan Aliyeviç Mashadov, Çeçen İçkerya Cumhuriyeti 3. cumhurbaşkanı ve Çeçenistan Bağımsızlık Mücadelesi'nin lideriydi.

<span class="mw-page-title-main">Aleksandr Lukaşenko</span> Belarusun ilk devlet başkanı

Aleksandr Grigoryeviç Lukaşenko ya da Alyaksandr Rıhoraviç Lukaşenka, Belaruslu siyasetçi. Sovyetler Birliği'nin dağılmasından sonra 10 Temmuz 1994'teki seçimleri kazanarak Belarus'un ilk ve tek devlet başkanı oldu. Lukaşenko, siyasi kariyerine başlamadan önce kolektif bir çiftliğin (kolhoz) yöneticisi olarak çalıştı. Askeriyede Sovyet Sınır Birlikleri'nde görev yaptı. 1991 yılında Sovyetler Birliği'nin dağılmasına karşı oy kullanan Belarus Yüksek Sovyet üyelerinden biriydi.

<span class="mw-page-title-main">Şamil Basayev</span> Çeçen komutan

Şamil Salmanoviç Basayev, Çeçen direniş lideri ve Çeçen İçkerya Cumhuriyeti silahlı kuvvetleri komutanı.

<span class="mw-page-title-main">Grozni</span> Rusyaya bağlı Çeçenistanın başkenti

Grozni Rusya'nın Çeçen Cumhuriyeti'nin başkentidir. Şehir Sunja Nehri'nin kıyısında yer almaktadır. Şehrin ismi Rus çarı Korkunç İvan'a ithafen Grozni olarak seçilmiştir. Eski isimleri ise Süncekale ve Cevherkale'dir. Yüzölçümü 324,16 km² olan şehrin nüfusu 2010 yılı itibarıyla 271.573'tür. 2010 nüfus sayımına göre, nüfusu 271.573 olan nüfusu, 2002 nüfus sayımına göre 210.720 olan nüfusuna kıyasla artmış olsa da, 1989 nüfus sayımına göre 399.688 olan nüfusun sadece üçte ikisi kaydedilmiştir. 1870'e kadar Rusça: Groznaya olarak bilinirdi.

<span class="mw-page-title-main">Çeçenistan</span> Rusya Federasyonunda idari bir bölge

Çeçenistan, resmî adıyla Çeçen Cumhuriyeti, yaygın olarak bilinen şekliyle Çeçenya, Rusya Federasyonu'nun federal bölgelerinden (cumhuriyet) birisidir.

Çeçenler, Kafkasya’nın kuzeydoğu kesiminde, Sunja ve Argun ırmakları civarında yaşayan yerli Kafkasya halkı. Kendilerini Nohçi olarak adlandırırlar. Bu ad, Çeçenlerin Nohçmekhahoi adlı kabilesinden ve bu kabilenin topraklarından gelir.

<span class="mw-page-title-main">Ramazan Kadirov</span> Çeçen siyasetçi

Ramazan Ahmetoviç Kadirov, Rusya Federasyonu'na bağlı Çeçenistan'ın üçüncü devlet başkanı.

<span class="mw-page-title-main">Birinci Çeçen Savaşı</span> Rusya Federasyonu ile Çeçen İçkerya Cumhuriyeti arasındaki, Aralık 1994ten Ağustos 1996ya kadar süren savaş

Birinci Çeçen Savaşı, diğer adıyla Çeçenistan Savaşı, Rusya Federasyonu ile Çeçen İçkerya Cumhuriyeti arasındaki, Aralık 1994'ten Ağustos 1996'ya kadar süren savaştır. 1994–1995 yıllarında, özellikle Grozni Muharebesi'nde zirveye ulaşan başlangıç harekâtından sonra Rus kuvvetleri, Çeçenistan'ın dağlık bölgelerinin kontrolünü ele geçirmeye çalıştı ancak daha üst konumda olduğu asker sayısı, silah gücü, yakın hava desteği gibi faktörlere rağmen, Çeçen gerilla savaşı ve düz arazilere yapılan baskınlar nedeniyle geri çekildi. Bunlar sonucunda oluşan Rus kuvvetlerindeki geniş çaplı demoralizasyon ve Rus kamuoyunun savaşa yönelik yaygın karşıtlığı, Boris Yeltsin hükûmetinin 1996'da Çeçenlerle ateşkes ilan etmesine ve bundan bir yıl sonra barış antlaşması imzalamasına neden oldu.

<span class="mw-page-title-main">İkinci Çeçen Savaşı</span> Rus-Çeçen Savaşı

İkinci Çeçen Savaşı, 29 Eylül 1999 tarihinde Rus ordusunun Çeçenistan'a girmesiyle başlayan ve Nisan 2009'a kadar süren savaş. Rusya'nın Çeçenistan'a girme nedeni, Çeçenistan'daki Mashadov hükûmetinin Uluslararası İslami Barış Tugayı adlı örgütün Dağıstan'ı işgal etmeye başlayıp burada Radikal İslamcı bir yönetim kurmasını engellemekte başarısız olmasıydı. Rusya Çeçenistan'ın ana hatlarına hava saldırısı düzenledikten sonra askeri kara operasyonlarına başladı. Rus ordusu teçhizat,sayı,askeri araç ve hava gücü bakımından çok daha üstündü,yaklaşık 1,5 yıl içinde Çeçen yerleşimleri Rusların eline geçti. Şehirlerdeki direnişçiler ve Yabancı Mücahitler dağlarda gerilla savaşı vermeye başladı. Çeçen savaşçılar ve Mücahitler Rus ordusuna vurkaç taktikleri ve pusular ile kayıp verdirmeye başladı. 2009 yılında Rusya savaşın bittiğini açıkladı. 2017 yılında da çatışmalar sona erdi ve silahlı Çeçenler ve Yabancı savaşçıların sayısı sıfırlandı.

<span class="mw-page-title-main">Kırım Tatar Sürgünü</span> Kırım Tatar soykırımı

Kırım Tatar Sürgünü veya Kırım Tatar Soykırımı, Sovyet hükûmeti tarafından yürütülen ve Josef Stalin adına hareket eden NKVD Başkanı Lavrenti Beriya tarafından organize edilen 18-20 Mayıs 1944'te en az 191.044 Kırım Tatarının etnik temizliği ve kültürel soykırımıdır. NKVD üç gün içinde çoğunlukla kadınları, çocukları, yaşlıları, hatta komünistleri ve Kızıl Ordu üyelerini, bin kilometre uzaklıktaki Özbek SSC'ye sınır dışı etmek için sığır trenlerini kullandı. Kırım Tatarları, Stalin'in Sovyetler Birliği'ndeki nüfus transferi politikası tarafından kapsanan birkaç etnik gruptan biriydi.

Emir İbnü'l-Hattâb, Suudi savaşçı ve mücahit. Çeçen savaşlarına katılımıyla ünlüdür.

<span class="mw-page-title-main">Rus oligarklar</span>

1990'lı yılların başında Sovyetler Birliği'nin dağılması sonrası, özellikle Rusya ve Ukrayna'da ortaya çıkan gelir kaynağı bilinmeyen, seçkin zümreye ait kişilere verilen isim. Yunanca oligarkhia yani azınlık kuralı anlamına gelmektedir.

<span class="mw-page-title-main">İçkerya Çeçen Cumhuriyeti</span>

İçkerya Çeçen Cumhuriyeti, yahut farklı kullanım tarzlarıyla Çeçen İçkerya Cumhuriyeti, Çeçen Cumhuriyeti İçkerya, Kuzey Kafkasya'da 1991-2000 yılları arasında varlığını sürdürmüş tanınmamış bir devlettir.

<span class="mw-page-title-main">Zelimhan Yandarbiyev</span> Çeçenistan eski cumhurbaşkanı

Zelimhan Abdulmuslimoviç Yandarbiyev, 1996 ile 1997 yılları arasında ayrılıkçı İçkerya Çeçen Cumhuriyeti'nin ikinci cumhurbaşkanı olarak görev yapan bir yazar ve politikacıydı. 2004 yılında sürgünde olan Yandarbiyev'e Katar'da suikast düzenlendi.

<span class="mw-page-title-main">Çeçenistan'da LGBT hakları</span>

Çeçenistan'da lezbiyen, gey, biseksüel ve transgender (LGBT) hakları, Uluslararası Af Örgütü ve İnsan Hakları İzleme Örgütü gibi çeşitli insan hakları örgütleri arasında uzun zamandır endişe kaynağı olmuştur. Rusya'nın bir parçası olarak Rusya'daki LGBT kanunlarının çoğu bu bölgede de yürürlüktedir. Ancak Çeçenistan, Rusya sınırları içerisinde bulunan yarı-özerk bir cumhuriyet olup kendi yasal koduna sahiptir ve erkekler arası cinsel ilişkilere yönelik ölüm cezasını öngörür. Üstelik LGBT vatandaşlara az yasal koruma mevcuttur ve hükûmet, eşcinsellikle suçlanan bireylerin kendi aileleri tarafından öldürülmelerini teşvik etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Ruslan Yamadayev</span>

Ruslan Halit Bekmirzayeviç Yamadayev Çeçen askerî lider ve siyasetçi. 2008'de Moskova'da kendisine düzenlenen bir suikast sonucu öldü. Yamadayev, Kremlin'in en sadık müttefiklerinden biriydi.

Sulim Bekmirzayeviç Yamadayev Birinci Çeçen Savaşı'nda ayrılıkçı tarafın komutanı olarak görev alan; 1999 yılında İkinci Çeçen Savaşı'nın patlak vermesi sırasında da kardeşleri Cebrail, Badrudi, İsa ve Ruslan ile birlikte taraf değiştiren Çeçen savaş ağası. Yamadayev, Çeçenistan'a dönmeden önce Moskova'da işletme okudu. Hayalinin savaşçı olmak olduğunu ve bir süre Afganistan'da antrenman yapmaya karar verdiğini söyleyen Yamadayev, dönemin Çeçen cumhurbaşkanı Aslan Mashadov yönetiminde komutan olarak görev yaptı ve 1998 yılında Gudermes'te radikal Vehhabî milislerini bozguna uğratan özel kuvvetler müfrezesini komuta etti. GRU'ya ait Rus Vostok Özel Taburu komutanıydı. Bu nedenle, 2008 yılına kadar mevcut Çeçen cumhurbaşkanı Ramzan Kadirov'un kontrolü dışındaki en büyük Moskova yanlısı milislerin başı olma özelliğine sahipti. 1 - 22 Ağustos 2008 tarihleri arasında Yamadayev, federal bir tutuklama emriyle Rusya'da arandı. Aynı dönemde Yamadayev kardeşlerin taraf değiştirmesiyle birlikte Rusya'nın Gürcistan ile savaşında Rus komutanlarından biri olarak görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Kafkas Düğümü</span>

Kafkas Düğümü, Kafkasya bölgesi hakkında İngilizce ve Rusça çevrimiçi bir haber sitesidir. 2001 yılında kurulan haber sitesinin baş editörlüğünü Grigori Şvedov üstlenmektedir. Basın özgürlüğü de dahil olmak üzere siyasete ve insan hakları konularına dikkat çekilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Kadirovtsı</span>

141. Özel Motorlu Alay veya gayriresmi adıyla Kadirovtsi, Rusya'nın Çeçen Cumhuriyeti'nde bulunan ve Çeçenistan cumhurbaşkanını koruyan paramiliter bir örgüttür. Terim, daha çok Çeçenistan'da cumhurbaşkanı Ramazan Kadirov'a bağlı silahlı Çeçen birliklerine atıfta bulunmak için yaygın olarak kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Rusya'nın Ukrayna'yı işgaline Çeçen katılımı</span>

Yaygın olarak Çeçenya olarak bilinen Çeçen Cumhuriyeti, Rusya'nın Ukrayna'yı işgali sırasında çeşitli rollerde yer alan Rusya'nın federal bir cumhuriyetidir. Kadirovcu güçler Rus istila güçlerinin yanında savaştı. Dzhokhar Dudayev Taburu ise Ukraynalı savunucuların yanında savaştı. Bu sebeple uluslararası güçlerin istila ile Birinci ve İkinci Çeçen Savaşı arasında bir takım karşılaştırmaları var.