İçeriğe atla

Adelaide

Başlığın diğer anlamları için Adelaide (anlam ayrımı) sayfasına bakınız.
Adelaide
Şehir
Avustralya üzerinde Adelaide
Adelaide
Adelaide
Adelaide'in Avustralya'daki konumu
ÜlkeAvustralya Avustralya
EyaletGüney Avustralya
Yüzölçümü
 • Toplam3259,8 km²
Nüfus
 (2020)
 • Toplam1.376,601
 • Yoğunluk422/km²
Zaman dilimiUTC+09.30 (ACST)
 • Yaz (YSU)UTC+10.30 (ACDT)

Adelaide, Avustralya'nın Güney Avustralya eyaletinin başkenti ve yaklaşık 1.28 milyon nüfusuyla ülkenin en kalabalık beşinci şehri.

Adelaide, 2002 ve 2004 yıllarında The Economist dergisi tarafından düzenlenen Dünyanın En Yaşanılabilir Şehirleri anketinde kültürel nitelik, iklim, yaşama ücreti ve sağlık, suç oranı gibi sosyal koşullar bakımından birincilik derecesini paylaşmıştır.

Tarih

1836'da Britanyalılar tarafından ilk Avrupa yerleşimi olarak kurulmadan önce bölgede Avustralya Aborjinleri yaşıyordu. Sömürge döneminde ilk harita çıkarma çalışmalarını başlatan General William Light tarafından yerleşim alanı olarak seçildi. Adını Britanya kralı IV. William'ın karısı Kraliçe Adelaide'dan alan kent, 1840'ta Avustralya'nın ilk belediyesi olarak tüzel kimlik kazanmış, 1919'da büyük kent belediyesi statüsüne yükselmiştir.

Çevresindeki ovaların verimliliği, doğu ve güneydoğuya doğru yayılan Murray Düzlüklerine kolayca ulaşılabilmesi ve yakınındaki tepelerde maden yataklarının bulunması kentin büyümesine katkıda bulundu. Tarım ürünlerine yönelik ilk merkezlerden biri olan Adelaide'da buğday, yün, meyve ve şarap pazarlanırdı. Merkezi konumu ve kullanıma hazır hammadde kaynakları sayesinde sanayileşen kentte otomobil yedek parçaları, makineler, tekstil ve kimyasal maddeler üreten fabrikalar kuruldu.

Kentin güneyinde, Noarlunga limanı yakınlarında bulunan Hallet Koyundaki petrol arıtma tesisinin yapımı 1962'de tamamlandı ve bir süre sonra ikinci bir tesis daha hizmete girdi.

Coğrafya

Lofty Sıradağlarının eteğinde St. Vincent Körfezinin doğu kıyısından 14 km içeride kurulmuştur. Torrens Nehri boyunca hafifçe yükselen bir arazide kuruludur. Bu nehir, kentin, iş yerlerinin toplandığı güney bölgesi ile, yerleşim merkezi durumundaki kuzey kesimini birbirinden ayırır. Kent merkezi ile banliyöler arasında geniş park alanları vardır.

Şubat ayı sıcaklık ortalaması 23 °C olan sıcak yazları ve temmuz ayı sıcaklık ortalaması 12 °C olan serin kışlarıyla yazı sıcak kontinental iklime sahiptir.

İklim

 Adelaide iklimi 
Aylar Oca Şub Mar Nis May Haz Tem Ağu Eyl Eki Kas Ara Yıl
Ortalama en yüksek sıcaklık (°C) 29,6 29,5 26,6 22,8 19,0 16,1 15,4 16,6 19,1 22,2 25,3 27,3 22,5
Ortalama en düşük sıcaklık (°C) 17,3 17,3 15,4 12,5 10,3 8,1 7,6 8,2 9,7 11,6 14,1 15,7 12,3
Ortalama yağış (mm) 20,1 16,1 25,9 38,2 61,5 78,1 76,6 67,7 58,5 40,9 29,6 28,4 541,6
Kaynak: Avusturalya Meteoroloji Bürosu[1]



Ekonomi

Adelaide, Avustralya'nın en büyük üç şirketine ev sahipliği yapmaktadır: Telstra, BHP Billiton ve National Australia Bank. Avustralya Ticaret Konseyi, Avustralya Sendika Konseyi ve Avustralya Menkul Kıymetler Borsası'nda işlem gören şirketlerin çoğunluğu Adelaide'de bulunmaktadır.

Adelaide, Güney Avustralya'nın kuzeydoğusundaki Cooper Havzasında bulunan Gidgealpa doğal gaz yataklarına bir boru hattıyla bağlanmış durumdadır. Murray Nehrinin ağız bölgesinde herhangi bir liman bulunmadığından, nehrin aşağı kesimindeki vadide yetiştirilen ürünlerin çoğu kara, deniz, hava ve demiryolu taşımacılığının yoğunlaştığı Adelaide'de toplanır. Kentin kendi liman tesisleri ise 11 km kuzeybatıdaki Port Adelaide'dadır.

Kültür

Adelaide'ın belli başlı yapıları arasında üniversite (1874), parlamento ve hükûmet binaları, Doğa Tarihi Müzesi, St. Peter (Anglikan), St. Francis Xavier (Katolik) katedralleri sayılabilir.

İki yılda bir düzenlenen Adelaide sanat şenliklerinden ilki 1960'ta yapılmış ve Avustralya'nın ilk uluslararası şenliği olmuştur.

Spor

Ayrıca Adelaide United FC adında Avustralya Hyundai A-Ligi'nde oynayan bir futbol kulübü vardır.

Kardeş şehirler

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "Climate statistics for ADELAIDE (KENT TOWN)". Climate statistics for Australian locations. Avusturalya Meteoroloji Bürosu. Erişim tarihi: 19 Nisan 2020. 

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Adelaide ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.
Vikigezgin'de Adelaide ile ilgili gezi rehberi bulunmaktadır.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Güneydoğu Anadolu Bölgesi</span> Türkiyenin güneydoğusundaki coğrafi bölgesi

Güneydoğu Anadolu Bölgesi, Türkiye'nin yedi coğrafi bölgesinden biridir. Güneydoğu Torosların güneyinden Suriye sınırına kadar olan yerleri kaplar. Bölge doğu ve kuzeyden Doğu Anadolu Bölgesi, batıdan Akdeniz Bölgesi, güneyden Suriye ve kısa bir sınırla da Irak ile çevrilidir.

<span class="mw-page-title-main">Malmö</span> İsveçte liman kenti

Malmö (

<span class="mw-page-title-main">Akdeniz iklimi</span> iklim çeşidi

Akdeniz iklimi, yaz sıcaklığı güneşışınlarının düşme açısına, kuraklık ise alçalıcı hava hareketlerine bağlıdır. En sıcak ay ortalaması 26-28 °C, en soğuk ay ortalaması 8-10 °C dir. Yıllık sıcaklık ortalaması 18 °C dir. Kar yağışı ve don olayı çok ender görülür. En fazla yağış kışın, en az yağış yazın düşer. Kışın görülen yağışlar cephesel kökenlidir. Cephesel yağışlar en fazla bu iklimde görülür.

<span class="mw-page-title-main">Portland, Oregon</span> ABDnin Oregon eyaletinde bir şehir

Portland, ABD'nin Oregon eyaletinin, Moltnamah ilçesinin de bağlı olduğu en büyük kentidir. Şehir, bir limana sahiptir. ABD'nin Kuzeybatı Pasifik kıyısında Willamette Nehri ile Kolumbiya Nehri'nin kavuşma mevkisinde kurulmuştur. Kent, 380 km² bir alan sahiptir. 2015 yılı tahminî verilerine göre nüfusu 632.309'dur. ABD'nin en kalabalık 26. şehridir. Portland'a bağlı yerleşim yerlerinde toplam 2.389.228 kişi yaşar. Bu da bölgeyi toplamda 3.022.178 kişi ile ABD'nin 17. kalabalık yerleşim alanı yapar.

<span class="mw-page-title-main">Sıcak kuşak iklimleri</span>

Sıcak iklim tipleri ve özellikleri, bulunan bölgedeki yıllık sıcaklık ortalaması 20°yi bulan iklim türleridir. Yani dünya geneline baktığımızda ekvator çizgisi ile 30° enlem arasında görülen iklim tipleri, sıcak iklim tipleridir.

<span class="mw-page-title-main">Melbourne</span> Avustralyanın başkenti Victoria

Melbourne, Avustralya'nın Victoria eyaletinin başkenti ve en kalabalık şehri, ayrıca ülkenin en kalabalık ikinci şehri. Melbourne, bir milyon nüfusu aşmış şehirler arasında dünyanın en güneyinde bulunanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kingston, Jamaika</span> Jamaikanın başkenti

Kingston, Antil Adaları'nda Jamaika'nın başkenti ve en önemli limanıdır. Aynı zamanda tüm batı Hint Adaları'nın en büyük ticaret merkezidir. Kent adanın güney kıyısındadır. Arkasında Kırmızı Tepeler ile Mavi Dağlar'ın etekleri uzanır.

<span class="mw-page-title-main">Freetown</span> Sierra Leonenin başkenti

Freetown, Sierra Leone'nin en büyük şehri ve başkentidir. 2004 yılı nüfus sayımına göre 772.873 olan şehir nüfusunun bugün 1.070.000 aştığı sanılmaktadır. Sierra Leone yarımadasının batı bölgesinde, Afrika'nın Atlas Okyanusu'nda yer alan en önemli limanıdır. Freetown, hükûmet binalarına ev sahipliği yapmasının yanı sıra, ülkenin finans, eğitim, ulaşım, iletişim, kültür merkezi ve en büyük limanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Yarı kurak iklim</span>

Yarı kurak iklim veya step iklimi genellikle yıllık olarak düşük yağmur miktarı alan (250–400 mm) bölgelerin iklimini ifade eder. Daha kesin bir iklim tanımı Köppen iklim sınıflandırmasında ekolojik özellikler ve tarımsal birikim açısından çöl iklimi ve nemli iklimler arasında kalan step iklimleri olarak verilmiştir. Köppen iklim sınıflandırması sıcaklık ve yıllık yağış miktarının, özellikle ormanlık bölgeleri dışarıda bırakarak düzenlenmesine izin vermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Hobart</span> Avustralyanın Tazmanya eyaletinin başkenti ve en büyük yerleşkesi

Hobart, Avustralya'nın Tazmanya eyaletinin başkenti ve en büyük yerleşkesidir. 1803 yılında kurulmuştur. Hobart, eyaletin güneydoğusunda Derwent Nehri'nin halicinde ve Wellington Dağı (1270 m) yakınlarında kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Muson iklimi</span>

Muson iklimi, tropikal iklim özellikleri taşıyan Güney, Güneydoğu ve Doğu Asya'da etkilidir. Görkemli yağmur bulutları, aralıksız yağış ve güçlü rüzgârları başta gelen özelliğidir. En yağışlı iklim tipidir dolayısı ile sık sık sel felaketi görünür.

<span class="mw-page-title-main">Güney Avustralya</span> Avustralyanın eyaleti

Güney Avustralya, Avustralya'nın güneyinde yer alan bir eyalettir. Kıtanın en kurak topraklarını içine alan bu bölge 983482 km²'lik yüzölçümüyle Avustralya'nın dördüncü büyük eyaletidir. Bölge batıda Batı Avustralya, kuzeyde Kuzey Bölgesi ve Queensland, doğuda Queensland, Yeni Güney Galler ve Victoria, güneyde Büyük Avustralya Körfezi ve Güney Okyanusu'na uzanmaktadır. Eyalet, 1.6 milyon nüfusuyla Avustralya'nın en büyük beşinci nüfusa sahip bölgesidir. Halkın büyük bölümü başkent Adelaide'de ve eyaletin güneydoğu sınırında yer alan Murray Nehri yakınlarındaki verimli topraklarda yaşamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Klaipėda</span>

Klaipėda (

<span class="mw-page-title-main">Tahran (eyalet)</span>

Tahran Eyaleti (Farsça : استان تهران; Ostān-e Tehrān), İran'ın 31 eyaletinden biri.

<span class="mw-page-title-main">Okyanusal iklim</span> iklim türü

Batı rüzgârlarının etkisiyle ılıman kuşak karalarının batı ve çok daha seyrek olarak doğu kıyılarında görülür. Avrupa'nın batısı ve kuzeybatısı, Kanada'nın batısı, Şili'nin güneybatısı, Güney Afrika'nın güneydoğusu, Avustralya'nın güneydoğusu ve Yeni Zelanda başlıca görüldüğü yerlerdir. Türkiye'de ise Karadeniz kıyılarında ve Kuzey Anadolu Dağları'nın Karadeniz'e bakan yamaçlarında görülür.

<span class="mw-page-title-main">Dover</span>

Dover, Birleşik Krallık'ın İngiltere ülkesinin Güney Doğu İngiltere bölgesi içinde Kent kontluğu içinde bulunan tarihsel bir liman kentidir. Dover kenti Antik Romalılar tarafından kurulmuştur. 12. yüzyılda Normanlar tarafından yapılmış ve 2007'ye kadar içinde askerî birlikler ve kuruluşlar bulundurulan tarihî bir kale bulunmaktadır. Gayet eski tarihi olmasına ve Manş Denizi'ni geçiş limanı olarak büyük stratejik önemi olduğu yüzyıllarca kabul edilmesine rağmen Dover kentinin resmi şehir statüsü bulunmamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Gent</span> Doğu Flandre iline bağlı kent ve belediye (Flaman Bölgesi, Belçika)

Gent, Belçika'nın Doğu Flandra vilâyetinin merkezi ve en büyük şehridir. Ülkenin Brüksel ve Anvers'ten sonra üçüncü en büyük şehridir.

<span class="mw-page-title-main">Wollongong</span>

Wollongong, Avustralya'da, Yeni Güney Galler eyaletinde coğrafi bakımdan bir şehirleşmiş metropoliten yerleşim alanıdır ve yerel idare bakımından "Yerel İdare Bölgesi " statülü "Wollongong Şehri", "Shellharbour Sehri" ve "Kiama Belediyesi" idari yerleşim birimlerinden oluşur. Takma adı isminin kısaltmasından çıkartılan "The Gong"'dur. Wollongong Sidney'in 88 km güneyinde karayolu ile ortalama 1.5 saat uzaklıkta "Güney Sahil " adı da verilen "Illawara Bölgesi"'nde bulunup bu bölgenin merkez şehridir. Nüfusu 199,277 kişi olup Yeni Güney Galler eyaletinde üçüncü sırada gelmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Murray Bridge</span>

Murray Bridge, Avustralya'nın Güney Avustralya eyaletinde bulunan bir şehirdir. Şehir, eyalet başkenti Adelaide'ın 78 km güneydoğusunda Murray Nehri'nin kıyısında yer almaktadır. Yüzölçümü 1.832 km² olan kentin nüfusu 2018 yılı itibarı ile 21.918'dir.

<span class="mw-page-title-main">Port Augusta</span> Güney Avustralyada bir şehir

Port Augusta, Avustralya'nın Güney Avustralya eyaletinde bulunan bir şehirdir. Şehir, eyalet başkenti Adelaide'ın 322 km kuzeyinde Spencer Körfezi'nin doğu kıyısında yer almaktadır. Yüzölçümü 1.153,1 km² olan kentin nüfusu 2018 yılı itibarı ile 13.799'dur.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.