İçeriğe atla

Addas

Addas (Arapça: عَدَّاس), İslam peygamberi Muhammed'in Arap olmayan sahabisi. Mekke'nin güneyindeki dağlık bir bölge olan Taif'te yaşayan genç bir Hıristiyan köleydi. Aslen kadim Asur şehri Ninovalı olup, batıdaki Taif bölgesinde İslam'a geçen ilk kişi olduğu iddia edilmektedir.[1] Kendisi Asur kökenlidir.

Yaşamı

Hakkında çok fazla bilgi yoktur. Ne zaman öldüğü ve mezarının nerede olduğu bilinmemektedir. Kendisi Ninovalı[2] Hristiyan bir köleydi. Sahipleri Mekke'nin ileri gelenlerinden Utbe bin Rebia ya da Şeybe bin Rebia'dır.[3]

619'da Muhammed, Kureyş'in zulmünden kaçarak destek aramak ve halkına İslam'ı tebliğ için Taif kasabasına gitti. Taif kasabası yüksek irtifasından dolayı çöl sıcağından uzak ve meyve bahçeleriyle çevrilmiş, Mekke zenginlerinin yazlıklarının bulunduğu bir yerdir. Halkı ağırlıklı olarak Lat'a tapan Sakif kabilesi mensuplarından oluşuyordu.[4][5]

Muhammed, Taif'in liderleri Abdüyelil bin Amr bin Umeyr ve kardeşleri Mesud ve Habib ile görüştü. Muhammed'in tebliğini reddettiler ve kasaba halkına Muhammed'i taşlamalarını ve şehirden kovmalarını emrettiler. Muhammed yaralandı ve Mekkeli kardeşler Utbe ve Şeybe'ye ait bir meyve bahçesinin duvarının altına sığındı.[4][5][6]

Utbe ve Şeybe, köleleri Addas'ı Muhammed'e üzüm ikram etmesi için gönderdiler.[7][8] Muhammed üzümü yerken bismillah dedi, Addas ise Arabistan halkının bu şekilde konuşmadığını belirterek bu duruma şaşırdığını ifade etti. Peygambere Ninovalı olduğunu ve kendisi de aynı yerden olan Yunus'u tanıyıp tanımadığını sordu. Muhammed de onun da kendisi gibi bir peygamber olduğunu söyleyince Addas Muhammed'e sarılıp öptü ve kendisine iman getirdi.[9] Sahipleri bu durumu azarlayınca onun peygamber olduğuna inandığını söyledi.

Kaynaklarda Addas'ın hayatının bundan sonrası hakkında bilgi yoktur.

Müslüman oluşu

Muhammed ve Zeyd bin Harise'yle birlikte Taif'teyken taşlanmaları sonucu Taif'in az ilerisinde bir üzüm bahçesinde dinlenirler. O sırada Addas da orada efendilerinin emriyle Muhammed ve Zeyd bin Harise'ye bir tabak üzüm götürür. Muhammed'in üzüm yemeye besmeleyle başlaması üzerine Addas bunu sorar, aralarında diyalog geçer ve bu konuşma sonrasında Addas orada Müslüman olur.[10][11][12]

Kaynakça

  1. ^ Haykal, Muhammad Husayn (1976). The Life of Muhammad (İngilizce). American Trust Publications. ISBN 978-0-89259-137-4. 13 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Aralık 2023. 
  2. ^ "Hüseyin Kaya - Ninovalı Addas". Sabah. 20 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2021. 
  3. ^ "ADDÂS - TDV İslâm Ansiklopedisi". TDV İslam Ansiklopedisi. 20 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2021. 
  4. ^ a b Emerick, Yahiya (2002). The Life and Work of Muhammad (İngilizce). Penguin. ISBN 978-0-02-864371-7. 13 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Aralık 2023. 
  5. ^ a b Najeebabadi, Akbar Shah (2000). The History of Islam. 1. Darussalam. ss. 124-125. 
  6. ^ Qasmi, A. H. (2008). Islamic Government (İngilizce). Gyan Publishing House. ISBN 978-81-8205-482-0. 13 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Aralık 2023. 
  7. ^ Phipps, William E. (6 Ekim 2016). Muhammad and Jesus: A Comparison of the Prophets and Their Teachings (İngilizce). Bloomsbury Publishing. ISBN 978-1-4742-8935-1. 13 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Aralık 2023. 
  8. ^ The History of al-Tabari Vol. 6: Muhammad at Mecca (İngilizce). State University of New York Press. 11 Haziran 2015. ISBN 978-1-4384-2340-1. 13 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Aralık 2023. 
  9. ^ Muhammad, the Messenger of Islam: His Life & Prophecy (İngilizce). ISCA. 2002. ISBN 978-1-930409-11-8. 13 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Aralık 2023. 
  10. ^ "Taif'in Üzüm Bahçesinde İslam'a Davet | ZaferDergisi.com". www.zaferdergisi.com. 4 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2022. 
  11. ^ "ADDÂS". TDV İslâm Ansiklopedisi. 20 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2022. 
  12. ^ "Bir köle, Peygamber'e sarılıp elini ayağını öptü - Yaşam Haberleri". www.gazetevatan.com. 4 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2022. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Abdülmuttalib bin Haşim</span> İslam peygamberi Muhammedin dedesi

Şeybe bin Haşim veya daha çok bilinen adıyla Abdülmuttalib, İslam peygamberi Muhammed'in dedesidir. Altı yaşındayken annesi ölen Muhammed'e sekiz yaşına kadar bakmış ve ölmeden önce emaneti, oğlu Ebu Talib'e devretmiştir. Künyesi Ebü'l-Haris Abdülmuttalib bin Haşim bin Abdülmenaf bin Kuseyy şeklindedir. Abdülmuttalib'in diğer isimlerinden biri de Âmir'dir.

<span class="mw-page-title-main">Kureyş</span> Muhammedin de mensubu olduğu Arap kabilesi

Kureyş, rivayet kültüründe İslam peygamberi Muhammed'in mensup olduğu Arap kabilesidir.

Abdüluzza bin Abdülmuttalib veya bilinen adıyla Ebû Leheb, Abdülmuttalib bin Haşim'in oğlu ve İslam peygamberi Muhammed'in on iki amcasından biridir. Yaşamında İslam dinine ve Muhammed'e çok şiddetli muhalif bir tavır almıştır. Kur'an'da, peygamberler dışında adı geçen nadir kişilerden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Bedir Muharebesi</span> İslam tarihinde Müslümanlar ile Mekkeli paganların yaptığı ilk savaş

Bedir Muharebesi, 13 Mart 624 tarihinde İslam peygamberi Muhammed komutasındaki Müslümanların, Mekke'nin Kureyşli paganlarla yaptığı ilk savaştır. Müslüman ordusu, Ebu Cehil'in önderlik ettiği Kureyş ordusunu savaş meydanında mağlup etmiş, Ebu Cehil de dahil olmak üzere toplam 70 Kureyşli ölmüştür. Bu muharebe, Müslümanların yaptığı ve kazandığı ilk savaştır. Savaş sonrası Kureyşlilerin başına geçen Muhammed'in kayınbabası Ebu Süfyan, Müslümanlardan intikam almak için yemin etmiş ve Kureyşli paganlar ile Müslümanlar arasındaki çatışmalar hız kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Hamza bin Abdülmuttalib</span> İslam peygamberi Muhammedin amcası

Hamza bin Abdülmuttalib, İslam peygamberi Muhammed'in amcası ve süt kardeşidir. Abdülmuttalib bin Haşim'in on oğlundan biridir. Künyesi Ebu Umare ve Ebu Ya'la olup, lakâbı "Esedullah", yani "Allah'ın Aslanı"dır. Annesi Hâle, Muhammed'in annesi Âmine'nin amcasının kızıdır. Muhammed'den iki ya da dört yıl önce doğmuştur. Hicret'ten yedi yıl önce, 615'te Müslüman oldu. 625 yılında gerçekleşen Uhud Muharebesi'nde, savaş meydanında öldü.

<span class="mw-page-title-main">Uhud Muharebesi</span> İslam tarihinde Müslümanlar ile Mekkeli paganların yaptığı ikinci savaş

Uhud Muharebesi, 23 Mart 625 tarihinde İslam peygamberi Muhammed komutasındaki Müslüman ordusu ile Mekkeli Ebu Süfyan'ın ordusu arasında, Medine yakınlarındaki Uhud Dağı'nda gerçekleşen muharebedir. Muharebenin sonucunda Müslümanlar çok fazla kayıp vermiş, Muhammed yaralanmış ve en önemli sahabelerden biri olan Hamza bin Abdülmuttalib öldürülmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Zeyd bin Hârise</span> İslam peygamberi Muhammedin sahabesi ve evlatlığı

Zeyd bin Hârise, Muhammed'in özgür bırakılmış kölesi ve evlatlığı olan sahabedir. Kur'an'da ismi geçen tek sahabidir. (33:37).

<span class="mw-page-title-main">Mekke'nin Fethi</span> Müslümanların 630da Mekkeyi ele geçirmesi

Mekke'nin Fethi, 10 Ocak 630 tarihinde İslam peygamberi Muhammed komutasındaki Müslüman ordusunun, Mekkeli Kureyşlilerin elindeki Mekke'yi fethetmesidir. Bu fetih, İslam tarihindeki en önemli olaylardan biridir. Bu fetih, Müslümanlar ile Kureyş kabilesi arasındaki yaklaşık sekiz yıl boyunca süren savaşların sonunu getirmiş ve Arap Yarımadası'nda İslam'ın yayılışını daha da hızlandırmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Ümmü Eymen</span>

Ümmü Eymen, Muhammed'in babası Abdullah bin Abdulmuttalib'den miras kalan Habeşli bir cariyedir. Muhammed'e dadılık yapmıştır. Hatta bir rivayete göre Ümmü Eymen Muhammed'i emzirmiş ve süt anası olmuştur. Asıl adı Bereke’dir ve oğlunun ismine dayanarak Ümmü Eymen lakabıyla anılmıştır. Muhammed'e yaptığı çok hizmetten dolayı Muhammed "Ümmü Eymen, anamdan sonra anamdır" demiştir. Muhammed onu daha sonra azat etmiş ise de, Ümmü Eymen ayrılmayıp onun hizmetinde devam etti.

<span class="mw-page-title-main">Muhammed</span> İslamın kurucu peygamberi (570–632)

Muhammed, dünyanın en kalabalık ikinci dini olan İslam'ın kurucusu ve merkezî figürü olan dinî, askerî ve siyasi Arap liderdir. Arap Yarımadası'nın tamamını ele geçirerek Müslüman hâkimiyetini tek bir yönetim altında birleştirmiş ve böylece İslam'ın kutsal kitabı Kur'an'ın yanı sıra, öğretileri ile uygulamalarını güvence altına alarak İslami dinî inancın temelini oluşturmuştur. Müslümanlar tarafından Âdem, İbrahim, Musa, İsa ve diğer peygamberlerin daha sonradan tahrif edilmiş tek tanrılı dinlerini onaran ve tamamlayan kişi ve Allah'ın insanlara gönderdiği son peygamber olduğuna inanılır.

Mü'minlerin Anneleri, Kuran'a göre İslam peygamberi Muhammed'in eşlerini tanımlamak için kullanılan ifadedir. İslam peygamberi Muhammed'in farklı kaynaklarda geçen değişik isimlere göre 9 ile 19 arasında kadınla evlendiği düşünülmektedir. İranlı araştırmacı Ali Deştî ise Muhammed'in evlendiği 23 kadının listesini vermiştir. Evlilik olarak kaydedilen kadınların arasında cariye ve savaş esirlerinden hediye edilen isimler de bulunmaktadır. Bunlar evlilik olarak kaydedilse bile İslam kültüründe cariyelerin statüsü ayrıdır ve bu kadınlarla cinsel beraberlik için nikâh işlemi yapılmaz.

<span class="mw-page-title-main">Reyhâne bint Şem‘ûn</span> Muhammedin eşlerinden biri

Reyhâne bint Şem‘ûn bazı kaynaklarda Reyhâne bint Zeyd, İslam peygamberi Muhammed'in eşlerinden birisi olan Yahudi kadındı. Kuzey Arap Yarımadasında yaşamış Yahudi kabile Beni Kureyza'dan bir genç bir kadındı. Silsilesi; Reyhâne binti Şem’ûn İbn-i Yezid veya Reyhâne binti Zeyd İbn-i Amr İbn-i Hanefe bin Şem’ûn bin Yezid’tir. Doğum tarihi kesin olarak belli değildir.

<span class="mw-page-title-main">Rukiyye bint Muhammed</span> İslam peygamberi Muhammedin kızı

Rukiyye bint Muhammed veya Rukiye, İslam peygamberi Muhammed'in eşi Hatice bint Hüveylid'den olan kızıdır. Daha sonraları üçüncü halife olacak Osman ile evlendi ve çiftin Abdullah adında bir oğulları oldu.

Hüzün Senesi, Hüzün Yılı ya da Senetü'l-Hüzn, Miladi takvimde yaklaşık 619 yılına denk gelen ve Hicrî takvimde yer alan bir yıldır. İsminin nedeni, İslam peygamberi Muhammed'in, hem amcası Ebu Talib'i hem de ilk eşi Hatice'yi aynı yıl içerisinde art arda kaybetmesidir.

<span class="mw-page-title-main">Hind bint Utbe</span> Ebu süfyanın eşi

Hind bint Utbe, İslam peygamberi Muhammed'e açıktan karşı çıkanlardan birisiydi. Mekke'nin ileri gelenlerinden zengin bir tüccar olan Ebu Süfyan'ın eşidir. İslam tarihinde, Müslüman olmadan önce Uhud Muharebesi'nde Muhammed'in amcası Hamza'yı Vahşi isimli köleye öldürtmesi ve karaciğerini ısırmasıyla bilinir. Kocasıyla uzun yıllar boyunca Muhammed'le mücadele etmiş nihayetinde 630 yılında Mekke'nin Fethi gününde kocasıyla birlikte müslüman olmuştur.

Ebu Huzeyfe, Muhammed'in sahabelerindendir.

Utbe bin Rebîa, Kureyş'in ileri gelenlerinden bir pagan.

Vahşi bin Harb, Bilâl-i Habeşî'nin kendisi gibi Habeşistanlı bir arkadaşıdır. Azad edilmeden önce Cübeyr bin Mut'im'in kölesiydi. Çok iyi mızrak kullanırdı. 625'te gerçekleşen Uhud Muharebesi'nde, Hind bint Utbe'nin azad edilme ve mükâfat vaadi üzerine Muhammed'in amcası Hamza bin Abdülmuttalib'i öldürerek özgürlüğüne kavuşmuştur. Sonrasında ise Müslüman olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Muhammed'in Taif ziyareti</span> 619 yılında yaşanan bir olay

İslam peygamberi Muhammed, 619 yılında yanına evlatlığı Zeyd bin Hârise'yi de alarak Taif'i ziyaret etti. Amacı, Taif halkını İslam'a davet etmek ve kendi kabilesi Kureyş'e karşı mücadelesinde onlardan yardım ve koruma istemekti. Ancak Taifliler teklifini reddettiler, onu ve Zeyd'i taş yağmuruna tutarak ve yaralayarak şehrin dışına çıkardılar.