İçeriğe atla

Adar

TişriHeşvanKislevTevetŞevatAdar (VeAdar)NisanİyarSivanTammuzAvElul

Adar (İbraniceאֲדָר) İbrani takvimine göre resmi yılın altıncı ayıdır (yıl 1 Tişri'de başlar) ve dini yılın on ikinci ayıdır (dini yıl 1 Nisan'da başlar). Bu ayda 29 gün vardır. Bu aya artık yıllarda Adar Alef (Alef İbrani alfabesi'nin ilk harfidir), Adar Rişon (Rişon = ilk) veya Adar I denir. Artık yıllarda bir ay daha eklenir buna da Adar Bet (Bet İbrani alfabesi'nin ikinci harfidir), Adar Şeni (Şeni = ikinci), VeAdar veya Adar II denir. Artık yıllarda Adar I 30 gün çeker. Adar I ve Adar II Gregoryen takviminde Şubat-Mart aylarına düşer.

Mişna'da Purim bayramının Adar II'de kutlanması gerektiği söylendiği için Adar I artık ay olarak tanımlanır.

Artık ay kuralı

Eğer ((7 x İçinde bulunulan yıl)+1)/19 formülünden arta kalan sayı 7'den azsa o yıla artık ay olan bir Adar ayı daha eklenir.

Adar ayındaki bayramlar

13 Adar (Artık yıllarda Adar II'de kutlanır) - Ester orucu – Ayın 13'ü Şabat'a düşerse ayın 11'inde oruç tutulur.
14 Adar (Artık yıllarda Adar II'de kutlanır) - Purim
14 Adar I (Artık yıllarda kutlanmaz) - Purim Katan
15 Adar (Artık yıllarda Adar II'de kutlanır) - Şuşan Purim - Yeşu zamanında etrafı duvarlarla çevrili şehirlerde (Şuşan gibi) kutlanır.

Yahudilik tarihinde Adar

Kaynakça

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Nevruz</span> Baharın ve yeni yılın gelişinin kutlandığı bir gelenek

Nevruz Bayramı ya da kısaca Nevruz dünya çapında çeşitli halklar tarafından kutlanan geleneksel yeni yıl ya da doğanın uyanışı ve bahar bayramı. Nevruz bayramına 4 hafta kala, her salı günleri özel günler olur ki, bunlara çarşamba denir.

<span class="mw-page-title-main">Yılbaşı</span> yeni yılın ilk günü

Yılbaşı, Miladi takvim kullanan ülkelerde 31 Aralık'ı 1 Ocak'a bağlayan geceye denmektedir. Yılbaşı, Jülyen takvimine göre Hristiyanlık öncesi Roma'da, Ocak ayının da adının verildiği geçit ve başlangıç tanrısı Janus'a adanmıştı. Hristiyan aleminin Miladi takviminde bir tarih olarak, hâlen Anglikan ve Lutheran kiliselerinde İsa'nın Adlandırma ve Sünnet Bayramı olarak törenlerle kutlanır.

<span class="mw-page-title-main">İbrani takvimi</span>

İbrani takvimi veya Yahudi takvimi, günümüzde ağırlıklı olarak Yahudi dini mekânlarında kullanılan bir lunisolar takvimidir. Yahudi bayramlarının tarihlerini ve Tora bölümlerini, yahrzeitleri ve günlük Mezmur okumalarını, birçok tören kullanımı arasında uygun şekilde okur. İsrail'de yalnızca dini amaçlar için kullanılır, resmî olarak kullanılmaz.

Enterkalasyon, bazı takvim yıllarına fazladan bir gün, hafta veya ay ekleyerek, takvimin mevsimler ve ayın dönemlerini izlemesini sağlamaktır. Ay-gün takvimleri hem gün ve ayların eklenmesini gerektirebilir.

Tişri (İbranice: תִּשְׁרֵי İbrani takvimine göre resmi yılın ilk ayıdır ve dini yılın yedinci ayıdır. 30 gün çeken bu ayı ismi Babilcedir. Gregoryen takvime göre Eylül-Ekim aylarına düşer.

Tevet İbrani takvimine göre resmi yılın dördüncü ayıdır ve dini yılın onuncu ayıdır. 29 gün süren bu ay Gregoryen takviminde Aralık-Ocak aylarına düşer. Gergoryen takvimindeki yılbaşı genelde bu aya denk gelir.

Şevat İbrani takvimine göre resmi yılın beşinci ayıdır ve dini yılın on birinci ayıdır. 30 gün süren bu ay Gregoryen takviminde Ocak-Şubat aylarına düşer.

Nisan İbrani takvimine göre resmi yılın yedinci ayıdır ve dini yılın birinci ayıdır. 30 gün süren bu ay Gregoryen takviminde Mart-Nisan aylarına düşer. Nisan ismi Babilceden girmişstir; Tora'da Babil Sürgününden önce bu ay için bahar anlamına gelen Aviv ismi kullanıldığı görülür.

İyar İbrani takvimine göre resmi yılın sekizinci ayıdır ve dini yılın ikinci ayıdır. 29 gün süren bu ay Gregoryen takviminde Nisan-Mayıs aylarına düşer. Bu isim dile Babilceden girmiştir; Tanah'ta Babil Sürgününden önce bu ay için ışık veya aydınlık anlamına gelen Ziv ismi kullanıldığı görülür.

Tamuz İbrani takvimine göre resmi yılın onuncu ayıdır ve dini yılın dördüncü ayıdır. 29 gün süren bu ay Gregoryen takviminde Haziran-Temmuz aylarına düşer. Tamuz, ismini bir Babil tanrısı olan Tammuz'dan alır.

Av İbrani takvimine göre resmi yılın on birinci ayıdır ve dini yılın beşinci ayıdır. 30 gün süren bu ay Gregoryen takviminde Temmuz-Ağustos aylarına düşer. İsmini Babilceden alan bu ay Tora'da adı geçmeyen tek aydır; Talmud'da ise 3.yy'dan sonraki yazılarda görülür.

Elul veya İlul, İbrani takvimine göre resmî yılın on ikinci ayıdır ve dini yılın altıncı ayıdır. 29 gün süren bu ay Gregoryen takviminde Ağustos-Eylül aylarına düşer. İsmini Babil Akadcasından alır ve Akadca "hasat" anlamına gelir.

<span class="mw-page-title-main">Asara BaTevet</span>

Asara BeTevet, İbrani takviminin Tevet ayının onuncu günüdür; Yahudiliğin küçük fakat önemli bir orucudur. Yahudiliğin diğer oruçlarından farklı olarak gün doğumundan gün batımına kadar tutulan kısa bir oruçtur. Hanuka bayramıyla bir ilgisi olmamasına rağmen bu bayramdan bir hafta sonrasına denk gelir.

<span class="mw-page-title-main">Yuşa</span> Tevratta adı geçen kişi

Yûşa veya Yeşu, Tanah'a göre Musa'nın ölümünden sonra İsrailoğullarının lideriydi. Hikâyesi Çıkış, Sayılar ve Yuşa Kitabı'nda anlatılır. Tora'da adının Efraim kabilesinden Nun oğlu Hoşea olduğu ve Musa'nın ona Yûşa olarak hitap ettiği yazılıdır. İsrailoğulları Mısır'dan çıkmadan evvel Mısır'da doğdu.

<span class="mw-page-title-main">Yehoyakin</span> Yehuda kralı

Yehoyakin, Babil kralı MÖ 6. yüzyılda kendisini tahtından edip sürgüne gönderene kadar Yehuda Krallığı'nın kralıydı. Yehoyakin hakkındaki bilgilerin çoğu Eski Ahit'ten gelmektedir. Irak'ta yapılan kazılar sonucu bulunan Yehoyakin'in İstihkak Tabletleri'yle Yehoyikan'ın varlığı su üstüne çıkarıldı. Bu tabletler Babil'in İştar Kapısı'nın yakınlarında bulunmuş olup tarihi yaklaşık MÖ 592'ye dayandırılır. Çivi yazısıyla yazılan tablette Yehoyakin'in ("Ya-'-ú-kinu") ve beş oğlunun Babil'deki yemek harçlığıyla ilgili bilgi mevcuttur. Babil kayıtlarıyla İbrani dini kayıtlar kıyaslandığında Yehoyakin'in sürgündeki süresi doğru bir şekilde hesaplanabilmektedir. Bir ölçüde, Kudüs'ün düşüşü MÖ 597'ye dayandırılabilir.

Ester kitabı, Tanah'ın Ketuvim kitabının içinde bulunan beş megiladan biridir. Ester kitabı bir Yahudi bayramı olan Purim'in kökenini oluşturur. Bayram sırasında metnin tamamı, ilki bayramın başladığı akşam ve diğeri ertesi sabah olmak üzere iki kere okunur.

<span class="mw-page-title-main">Purim</span>

Purim, antik Pers İmparatorluğu'nda yaşayan Yahudilerin, Haman'ın onları öldürme planından kurtuluşunun anısına kutlanan bir bayramdır. Bu hikâye Tanah'ın Ester kitabında anlatılmaktadır.

Kutsal İbranice veya klasik İbranice, İbranicenin arkaik bir formu olup, Akdeniz ile Şeria Nehri arasında kalan Kenan toprakları denen bölgede Semitik Kenan dillerinden biriydi. Ahit İbranicesi MÖ yaklaşık 10. yüzyıldan, İkinci Tapınak döneminin sonu olan MS 70 yılına kadar kullanılmıştır. Ahit İbranicesi en nihayetinde gelişip Mişna İbranicesine dönüştü ve bu dil MS 2. yüzyıla kadar devam etti. Tanah, sessiz harf iskeletinin ve Orta Çağ'da kullanılmaya başlanan sesli harf sisteminin geçirdiği evrelerin belgesel kanıtıdır. Ayrıca, kuzeydeki İsrail Krallığı ile güneydeki Yehuda Krallığı'ndaki lehçe farklılıkları da göze çarpmaktadır.

Babil takvimi, 12 kameri aydan oluşan ve yıllık bir ay-güneş takvimidir. Babil'de kullanılan takvim, hem kamerî ve hem de Güneş esaslı olarak düzenlenmiştir. Babil takviminde de gün, günbatımında başlar ve bir sonraki günbatımında sona erer. Sümerde M.Ö. IV binyılın sonu ile III binyılın başlangıcında her bir şehrin kendi takvimi vardı. Rahipler yıldızlı gökyüzünü gözlem yapmakla birçok astronomik sonucu elde etmişlerdir. M.Ö. III binyılda gökyüzü cisimlerinin hareketinin gözlemlemek için yüksekliği 20 m'ye ulaşan çok katlı kuleler inşa ediliyordu. Bu kuleler genellikle tapınakların yanına dikilirdi.

Atbash, başlangıçta İbrani alfabesini şifrelemek için kullanılan monoalfabetik bir ikame şifresidir. Standart bir harmanlama düzeni ile bilinen herhangi bir yazı sistemi ile kullanılmak üzere değiştirilebilir. Orijinal Kabalacı yöntem, dinî metinlerde saklı olduğuna inanılan bir anlamın çözülebilmesi amacını taşıyordu.