İçeriğe atla

Adams-Onís Antlaşması

Adams-Onís Antlaşması'nın sonuçlarını gösteren harita.

1819'da imzalanan ve Florida Antlaşması[1][2] olarak da bilinen Adams-Onís Antlaşması[3] (İspanyolca: Tratado de Adams-Onís), Amerika Birleşik Devletleri ve İspanya arasında imzalanan, Florida'nın ABD'ye devredildiği ve ABD ile Yeni İspanya sınırını belirleyen antlaşmadır. İki devlet arasında devam eden sınır anlaşmazlığını çözmüş ve Amerikan diplomasisinin bir zaferi olarak kabul edilmiştir. Antlaşma, Amerikan Devrimi sonrası İspanya'nın Amerika Birleşik Devletleri ve Büyük Britanya ile artan sınır gerginlikleri sırasında imzalanmıştır.

Florida, bölgeye yerleşmeleri için göçmenler veya garnizonlar gönderemeyen İspanya için bir yük haline gelmişti, bu sebeple İspanyol hükûmeti, İspanyol Teksas'taki Sabine Nehri boyunca olan sınır anlaşmazlığını çözüme kavuşturmak için bölgeyi ABD'ye bırakmaya karar verdi. Antlaşma Rocky Mountains'den Pasifik Okyanusu'nun batısındaki topraklara kadar olan bölgeyi ABD vatandaşlarının ödeyeceği $5,000,000 ve Sabine Nehri'nin batısındaki Spanish Texas bölgesi gibi bazı yerler üzerinde ABD'nin hak iddiasını geri çekmesi karşılığında ABD topraklarına katarak bölgedeki sınırlarını belirledi

Anlaşma sadece 183 gün boyunca tam olarak yürürlükte kaldı: 22 Şubat 1821'den İspanyol askeri yetkililerinin Meksika'nın bağımsızlığını kabul eden Córdoba Antlaşması'nı imzaladığı 24 Ağustos 1821 tarihine kadar. İspanya sonrasında bu antlaşmayı tanımadığını açıklasa da, Meksika İspanya'nın eski kolonisi Florida'nın kontrolünü etkili bir şekilde ele geçirdi. Meksika ve ABD arasında 1828 yılında imzalanan Sınırlar Antlaşması'nda ise iki ülke arasındaki sınır olarak Adams-Onís Antlaşması ile belirlenen sınır tanındı.

Tarih

Adams – Onís Antlaşması, ABD Başkanı James Monroe dönemindeki Dışişleri Bakanı John Quincy Adams ve İspanya "tam yetkili bakanı" (diplomatik elçi) Luis de Onís y González-Vara tarafından Kral Ferdinand VII döneminde müzakere edildi.[4]

Florida

İspanyol Batı Florida ve Doğu Florida 1810-1821

İspanya uzun zamandır Amerika'nın Florida'yı satın alma çabalarını reddetmekteydi.. Ancak 1818'de İspanya'nın yaşadığı zorluklar, Florida'nın ABD'ye devrini kabul edilebilir kılmıştı. İspanya, Avrupa'da Napolyon'a karşı savaştığı Yarımada Savaşı'nda (1807-1814) zayıflamıştı ve kolonilerindeki güvenilirliğini ve varlığını yeniden inşa etmesi gerekiyordu. Orta Amerika ve Güney Amerika'daki devrimciler 1810'dan beri İspanya'ya karşı bağımsızlık savaşları yürütüyorlardı. İspanya, Amerikan yerleşimcileri tarafından işgal edilen Florida'ya daha fazla yatırım yapmak istemiyordu ve New Spain (bugünün Meksika, Orta Amerika ve Amerika Birleşik Devletleri'nin batıdaki eyaletleri) ve ABD arasındaki sınırdan endişe ediyordu. Florida'daki küçük askeri mevcudiyetiyle İspanya, sınırdan geçen ve Amerikan köylerine ve çiftliklerine baskınlar düzenleyen Seminole savaşçılarını ve güneyden gelen, esaretten kaçmış köle göçmenleri kontrol altına alamıyordu [5]

Adams – Onís Antlaşması

Antlaşmanın Ayrıntıları

16 maddeden[6] oluşan anlaşma, ABD Dışişleri Bakanı John Quincy Adams ve İspanya bakanı Luis de Onís tarafından 22 Şubat 1819'da Washington'daki Adams Eyalet Departmanında[7] imzalandı. Antlaşmanın onaylanıp yürürlüğe girmesi iki yıl ertelendi, çünkü İspanya anlaşmayı ABD'nin Güney Amerika'daki devrimcilere diplomatik destek vermesini engellemek için bir koz olarak kullanmak istiyordu. Anlaşma imzalanır imzalanmaz ABD Senatosu antlaşmayı oybirliğiyle onayladı; ancak İspanya'nın oyalamaları nedeniyle yeni bir oylama yapma gereği doğdu ve bu ikinci oylamada senatoda itirazlar vardı. Henry Clay ve bazı diğer sözcüler İspanya'nın Teksas'tan da vazgeçmesini istedi. Bu teklif, antlaşmanın İspanya tarafından 24 Ekim 1820'de onaylanmasının ardından anlaşmayı 19 Şubat 1821'de ikinci kez onaylayan Senato tarafından reddedildi. Böylece antlaşma imzalandıktan iki yıl sonra 22 Şubat 1821'de yürürlüğe girmiş oldu.[8]

Antlaşma Amerika Birleşik Devletleri'nin yayılma sürecinin ilk dönemini Doğu ve Batı Florida bölgesindeki anlaşmazlıkları çözerek, Meksika ile olan sınırların belirlenmesini sağlayarak ve Louisiana bölgesinin satın alınması ile doğan belirsizlikleri gidererek bitirmiş oldu.

ABD, İspanya'ya Florida için ödeme yapmasa da, bunun yerine antlaşmanın 11. Maddesi uyarınca Amerikan vatandaşları adına İspanya'ya 5 milyon dolara ödeme yapmayı kabul etti.[notes 1]

2. madde uyarınca ABD, İspanyol Florida topraklarına sahip oldu. Madde 3 uyarınca ise ABD, Sabine Nehri'nin batısındaki Teksas bölgelerinde ve diğer İspanyol bölgelerinde kendi hak iddialarından vazgeçti.

Ayrıca bakınız

Dipnotlar

  1. ^ The U.S. commission established to adjudicate claims considered some 1,800 claims and agreed that they were collectively worth $5,454,545.13. Since the treaty limited the payment of claims to $5 million, the commission reduced the amount paid out proportionately by 8⅓ percent.

Kaynakça

  1. ^ Weeks, p.168.
  2. ^ A History of British Columbia, p. 90, E.O.S. Scholefield, British Columbia Historical Association, Vancouver, British Columbia 1913[]
  3. ^ Crutchfield, James A.; Moutlon, Candy; Del Bene, Terry (26 Mart 2015). The Settlement of America: An Encyclopedia of Westward Expansion from Jamestown to the Closing of the Frontier. Routledge. s. 51. ISBN 978-1-317-45461-8. 26 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Temmuz 2020. The formal name of the agreement is Treaty of Amity, Settlement, and Limits Between the United States of America and His Catholic Majesty. 
  4. ^ Weeks, pp. 170–175.
  5. ^ Weeks
  6. ^ "Adams–Onís Treaty of 1819". Sons of Dewitt Colony. TexasTexas A&M University. 28 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Temmuz 2020. 
  7. ^ Adams. "Diary of John Quincy Adams". 31: 44. 7 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Temmuz 2020. 
  8. ^ Deconde, History of American Foreign Policy, p 128
Kaynaklar

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Florida</span> Amerika Birleşik Devletlerinde eyalet

Florida, Amerika Birleşik Devletleri'nin Güneydoğu bölgesinde yer alan bir eyalettir. Batıda Meksika Körfezi, kuzeybatıda Alabama, kuzeyde Georgia, doğuda Bahamalar ve Atlantik Okyanusu; güneyde ise Küba ve Florida Boğazı ile komşudur. Hem Meksika Körfezi'ne hem de Atlantik Okyanusu'na sınırı olan tek eyalettir. Nüfusu 21 milyonu aşan eyalet, Amerika Birleşik Devletleri'nin en kalabalık üçüncü eyaleti, doğudaki eyaletler arasında en kalabalık olanı ve 2020 itibarıyla nüfus yoğunluğu bakımından sekizinci sırada yer almaktadır. Yüzölçümü 65.758 milkare (170.310 km2) olup, 50 eyalet arasında 22. sırada yer almaktadır. Miami, Fort Lauderdale ve West Palm Beach şehirlerinin yer aldığı Miami metropolitan alanı 6,138 milyonluk nüfusuyla eyaletin en büyük metropolitan alanıdır ve eyaletin en kalabalık şehri 949.611 kişilik nüfusuyla Jacksonville'dir. Florida'nın diğer büyük nüfus merkezleri arasında Tampa Körfezi, Orlando, Cape Coral ve eyalet başkenti Tallahassee yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Dallas</span>

Dallas, ABD'nin dördüncü en kalabalık nüfuslu Dallas–Fort Worth metropolitan alanının en büyük şehri olup Teksas eyaletinde yer almaktadır. Şehir nüfus bakımından ABD'nin en büyük dokuzuncu, Teksas'ın ise Houston ve San Antonio'dan sonra üçüncü en büyük şehridir. Şehir, tarihi boyunca petrol ve pamuk sanayisi ile çok sayıdaki demir yolu hattının geçtiği bir yerde olması sebebiyle öne çıkmıştır. 2010 yılı ABD Nüfus Sayımı'na göre Dallas'ın nüfusu 1.197.816 kişidir. ABD Sayım Bürosu'nun 2014 verilerine göre ise şehrin nüfusu 1.281.047 kişiye yükselmiştir.

<span class="mw-page-title-main">San Antonio</span>

San Antonio, ABD'nin en büyük 7. şehri ve Teksas eyaletinin en büyük 2. şehridir. Etrafındaki varoşlarıyla Metropoliten San Antonio nüfusu ABD'de 24. büyük metropoliten bölgeyi oluşturur.

<span class="mw-page-title-main">El Paso</span> ABDde bir şehir

El Paso, ABD'nin Teksas eyaletinin en büyük kentlerinden biri ve El Paso, Texas Kontluğu (county) merkezidir.

<span class="mw-page-title-main">Paris Antlaşması (1783)</span>

Paris Antlaşması, 3 Eylül 1783 tarihinde imzalanmış, Konfederasyon Kongresi tarafından 14 Ocak 1784'te, Büyük Britanya Kralı tarafından 9 Nisan 1784'te onanmış ve Büyük Britanya Krallığı ile Kuzey Amerika'daki On Üç Koloni arasındaki Amerikan Devrimi Savaşı'nı sona erdirmiş olan barış antlaşmasıdır. Savaşa katılan diğer ülkeler olan Fransa, İspanya ve Hollanda Cumhuriyeti ile Paris Barışı adı altında ayrı anlaşmalar yapılmıştır.

İspanik, Hispanik veya İspano, genel olarak İspanya'dan, İspanyollardan ve İspanyol kültüründen türemiş ya da bu kültürle ilgili anlamında kullanılan bir sözcüktür. Dile dayalı bir tanımlamadır ve ırksal bir aidiyet belirtmez. Hispanik terimi 1970'li yıllarda ortaya çıkmış ve kültürel kökenleri Meksika, Porto Riko, Küba, Orta Amerika ve diğer Latin Amerika ülkeleri olanlar için Amerikan Nüfus Dairesi tarafından kullanılmıştır. Terim kimi zaman İspanyolları ve Brezilyalıları da içine alır. Hispanik terimi Amerikan Nüfus Dairesi tarafından resmi olarak türetilmiş ve kullanılmış olmasına rağmen, birçok insan bu tabirin kendilerini temsil ettiğini kabul etmemektedir.

<span class="mw-page-title-main">Meksika-Amerika Savaşı</span>

Meksika-Amerika Savaşı veya Meksika Savaşı, ABD ile Meksika arasında, ABD'nin 1845'te Teksas'ı ilhakı ve sınır anlaşmazlıkları nedeniyle çıkan savaş (1846-1848). ABD'nin kesin zaferi ve Rio Grande'den Büyük Okyanus'a kadar uzanan geniş Meksika topraklarını ele geçirmesiyle sonuçlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Teksas</span> Amerika Birleşik Devletlerinde eyalet

Teksas, Amerika Birleşik Devletleri'nde en kalabalık ikinci ve en geniş ikinci eyalettir. Coğrafi olarak ülkenin merkezi güneyinde yer alır. Dünya'da ve Amerika Birleşik Devletleri ekonomisinde önemli bir yer tutar. Teksas güneyde Meksika'nın Chihuahua, Coahuila, Nuevo León ve Tamaulipas eyaletleri ile uluslararası sınır; batıda New Mexico, kuzeyde Oklahoma, kuzeydoğuda Arkansas ve doğuda Louisiana eyaletleri ile sınır oluşturur. Teksas, 696.200 kilometrekare alana ve sürekli artan 30 milyon (2023) nüfusa sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Laredo, Teksas</span>

Laredo, ABD'nin Teksas eyaletinin Webb ilçesinde bulunup Webb ilçesinin başkentidir. Laredo Güney Teksas'ta Meksika-ABD ülkelerinin sınırı olan Rio Grande Nehri'nin kuzeyindedir ve bu nehrin güneyine bulunan Nuevo Laredo'ya komşu şehirdir.

<span class="mw-page-title-main">Teksas Cumhuriyeti</span> 1836dan 1846ya kadar Kuzey Amerikada egemen devlet

Teksas Cumhuriyeti, Kuzey Amerika'da 2 Mart 1836'dan 19 Şubat 1846'ya kadar var olan egemen bir devlet, ancak Meksika tüm varlığı boyunca onu asi bir eyalet olarak kabul etti. Batı ve güneybatıda Meksika, güneydoğuda Meksika Körfezi, doğu ve kuzeydoğuda ABD'nin iki eyaleti Louisiana ve Arkansas ve ABD'nin şu anki Oklahoma, Kansas, Colorado eyaletlerinin bazı kısımlarını kapsayan Amerika Birleşik Devletleri toprakları ile çevriliydi., Wyoming ve kuzeyde ve batıda New Mexico. Cumhuriyetin Anglo sakinleri Texians olarak biliniyordu.

<span class="mw-page-title-main">Corpus Christi, Teksas</span>

Corpus Christi, ABD'nin Teksas eyaletinin güneyinde Meksika Körfezi sahilinde bulunan bir şehirdir. Nueces ilçesinde bulunur ve ilçenin merkezidir ancak Aransaz, Kleberg ve San Patricio ilçelerine doğru genişlemektedir.

<span class="mw-page-title-main">Teksas-Kızılderili savaşları</span> Teksastaki göçmenlerle Kızılderililer arasında yaşanan çatışmalar

Teksas-Kızılderili savaşları, Teksas'taki göçmen yerleşimciler ile yerli Güney Ova Kızılderilileri arasında patlak veren ve 1820 - 1875 arası aralıklı olarak yıllara yayılan bir dizi çatışmalar silsilesidir. Bu savaşların ilki Fransız Teksası'ndan (1684-1689) sonra İspanyol Teksası'na (1690-1821) gelen ve büyük ölçüde İspanyollardan oluşan Avrupalı yerleşimciler ile yerli Kızılderili kabileleri arasında çıkmıştır. Sonra da Teksas'ın Meksika'daki parçası olan Meksika Teksası'nda (1821-1836) devam etmiştir. Teksas Cumhuriyeti (1836–1845) döneminde de süren savaşlar 1845'te Amerika Birleşik Devletleri'nin 28. eyaleti olmasıyla da sona ermemiş ve 1875 yılına kadar devam etmiştir. Kızılderili savaşları sırasında Arizona'dan sonra en fazla ölüm görülen eyalet Teksas'tır.

<span class="mw-page-title-main">Teksas Kızılderilileri</span>

Teksas Kızılderilileri, Amerika Birleşik Devletleri'ne bağlı Teksas eyaletinde yaşayan Kızılderili halkları. Alaska'dan sonra en büyük araziye sahip ikinci eyalet olan Teksas'ta günümüzde federal olarak tanınan ve Teksas dışından tehcir edilen yalnızca iki Kızılderili rezervasyonu bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Guadalupe Hidalgo Antlaşması</span> Meksika-Amerika Savaşını (1846-1848) sonlandıran barış antlaşması

Guadalupe Hidalgo Antlaşması, 2 Şubat 1848'de, Amerika Birleşik Devletleri ile Meksika arasında Meksiko yakınlarında imzalanan ve Meksika Savaşı'nı sona erdiren antlaşmadır.

<span class="mw-page-title-main">Tex-Mex</span>

Tex-Mex, Tejanos mutfak yaratımlarından kaynaklanan Amerikan mutfağı ve Meksika mutfağının birleşimini açıklayan bir terimdir. Bu Kanada'nın yanı sıra ülkenin geri kalanına Güneybatı Amerika Birleşik Devletleri'nde sınırda olan Teksas gibi eyaletlerden ve diğerlerinden yayıldı.

<span class="mw-page-title-main">Paris Antlaşması (1898)</span>

1898 Paris Antlaşması İspanya ve Amerika Birleşik Devletleri tarafından 10 Aralık 1898'de İspanyol-Amerikan Savaşı'nı sona erdiren antlaşmadır.

Córdoba Antlaşması, Meksika Bağımsızlık Savaşı'nın ardından Meksika'nın İspanya'dan bağımsızlığını ilan ettiği antlaşmadır. 24 Ağustos 1821'de Córdoba, Veracruz, Meksika'da imzalandı. Antlaşma Üç Garanti Ordusu'nun lideri Agustín de Iturbide ve İspanya Hükûmeti'nin temsilcisi olan Juan O'Donojú tarafından imzalandı. Antlaşmanın 17 maddesi vardı. Her ne kadar antlaşma İspanyol ve Meksikalı yetkililerin Birinci Meksika İmparatorluğu'nun bağımsızlığını kabul ettikleri ilk belge olsa da, Meksika bağımsızlığı için dönüm noktası bu antlaşma değil, bağımsızlık savaşını başlatan Grito de Dolores olayı olarak kabul edilmiştir.

Meksika'nın çekilişi, 1848 yılında gerçekleşen Meksika-Amerika Savaşı'nın ardından yapılan Guadalupe Hidalgo Antlaşması ile günümüzdeki Güneybatı Amerika'nın Meksika'dan Amerika Birleşik Devletlerine geçmesidir. Meksika'nın çekilişi ABD tarihindeki en büyük üçüncü toprak alımıydı. En büyüğü yaklaşık 827.000 mil kare ile Louisiana'nın satın alımı ve ardından Alaska'nın satın alımı geliyor.

<span class="mw-page-title-main">Meksika-Amerika Birleşik Devletleri sınırı</span> Kuzey Amerikada bulunan iki ülke arasındaki uluslararası sınır

Meksika-Amerika Birleşik Devletleri sınırı Meksika ve Amerika Birleşik Devletleri'ni ayıran, batıda Pasifik Okyanusu'ndan doğuda Meksika Körfezi'ne kadar uzanan uluslararası bir sınırdır. Sınır, kentsel alanlardan çöllere kadar çeşitli arazilerden geçmektedir. Meksika-Amerika Birleşik Devletleri sınırı, yılda yaklaşık 350 milyon belgelenmiş geçişle dünyanın en sık geçilen sınırıdır. Dünyada iki ülke arasındaki en uzun onuncu sınırdır.

Bates Antlaşması olarak da bilinen Kiram-Bates Antlaşması, Filipin-Amerikan Savaşı sırasında Amerika Birleşik Devletleri ve Sulu Sultanlığı tarafından imzalanan bir antlaşmadır. Antlaşma, Amerika Birleşik Devletleri kuvvetlerini kuzey Luzon'da yoğunlaştırırken Sulu Sultanlığı'nın Filipin-Amerikan Savaşı'na girmesini önleme işlevi gördü.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.