İçeriğe atla

Adamkiewics arteri

Adamkiewics arteri
Koronal kesitte elde edimiş bir anjiyografik görünüm. Adamkiewics arterinin spinal kanala girdiği yer ok başları ile gösterilmiştir. Yukarı doğru tipik saç tokası şeklinde yaptığı kıvrımdan sonra anterior spinal arter yapısına katılır (oklar)
Latince isimrami spinales arteriae vertebralis
Kaynak yapıabdominal aort
Hedef yapıOmurilik
Tanımlayıcılar
Microsoft Academic2781233906
TA4536

Adamkiewics arteri (arteria radikülaris magna) en büyük ön segmentel arterdir.[1] Genellikle aortanın T9-T12 arasındaki segmentlerinden, sol tarafından çıkan interkostal arterlerden köken alır. omuriliğin 2/3 alt kısmını besler ve yukarıdan gelen anterior spinal arterin uzantısı olarak devam eder.[2]

Żerków'da doğmuş Polonyalı bir patolog olan Albert Wojciech Adamkiewicz (11 Ağustos 1850 - 31 Ekim 1921) tarafından isimlendirilmiştir. Bunun dışında birçok farklı ismi de mavcuttur:

  • Adamkiewics arteri
  • Adamkiewics'in büyük radiküler arteri[3]
  • Major anterior meduller segmentel arter
  • Lumbar genişlemenin arteri[4]
  • Büyük anterior radikülomedüller arter[5]
  • Büyük anterior segmental medüller arter[6]

Yapısı

Spinal kordun arteryel beslenmesi oldukça karmaşık ve değişkendir.[7] Bu konuda yapılmış bir çalışmada:[2]

  • Adakiewics arteri lumbal arterlerden de çıkabilmektedir.
  • İnsanların % 30'unda sağ taraftan çıktığı görülmüştür.
  • % 25 oranında insanlardan 2 adet anterior radikülomedüller arter çıktığı görülmüş.

İnsanların % 75'inde arter sol taraftan T8-L1 segmentleri arasından çıkmış.[8]

Yapılan büyük bir literatür taramasında, manyetik rezonans görüntüleme ve Bilgisayarlı tomografi ile yapılmış görüntülemelerde 555 insanın 466'sında (% 83.96) arter izlenmiş olup bunların da 384'ünde (% 83.3) arterin sol taraftan çıktığı görülmüş.[9]

Klinik önemi

Adamkiewics arteri lomber ve sakral bölgenin en önemli arteryel besleyicisidir.[10]

Bu damarın tıkanması veya hasarlanması durumunda anterior spinal arter sendromu[11] ortaya çıkar. Bu durumda idrar ve gayta kontrolu ve motor fonksiyonlar kaybolurken, duyu fonksiyonları bir noktaya kadar korunur.

Abdominal aort cerrahisi planlanan hastalarda arterin konumu belirlemek oldukça önemlidir.[12] Hemoptizi nedeniyle bornşial arterlere yapılan endovasküler işlemlerde Adamkiewics arterinin tıkanması ciddi bir komplikasyondur.[13]

Kaynakça

  1. ^ Essential clinical anatomy (3. bas.). Lippincott Williams & Wilkins. 2007. ISBN 978-0-7817-6274-8. 
  2. ^ a b Takase, Takase (Nisan 2002). "Demonstration of the artery of Adamkiewicz at multi- detector row helical CT". Radiology. 223 (1). ss. 39-45. doi:10.1148/radiol.2231010513. PMID 11930046. 
  3. ^ Luyendijk, Luyendijk (1988). "The great radicular artery of Adamkiewicz in man. Demonstration of a possibility to predict its functional territory". Acta neurochirurgica. 95 (3-4). ss. 143-6. doi:10.1007/BF01790776. PMID 3228004. 
  4. ^ Biondi, Biondi (Nisan 2005). "Hemangioblastomas of the lower spinal region: report of four cases with preoperative embolization and review of the literature". AJNR. American journal of neuroradiology. 26 (4). ss. 936-45. PMID 15814949. 
  5. ^ Nijenhuis, Nijenhuis (Ağustos 2006). "MR angiography of the great anterior radiculomedullary artery (Adamkiewicz artery) validated by digital subtraction angiography". AJNR. American journal of neuroradiology. 27 (7). ss. 1565-72. PMID 16908582. 
  6. ^ Greathouse, Greathouse (Haziran 2001). "Blood supply to the spinal cord". Physical therapy. 81 (6). ss. 1264-5. PMID 11380281. 
  7. ^ Melissano, Melissano (Nisan 2010). "Angio-CT imaging of the spinal cord vascularisation: a pictorial essay". European journal of vascular and endovascular surgery : the official journal of the European Society for Vascular Surgery. 39 (4). ss. 436-40. doi:10.1016/j.ejvs.2009.11.026. PMID 20034815. 
  8. ^ Lazorthes, Lazorthes (Eylül 1971). "Arterial vascularization of the spinal cord. Recent studies of the anastomotic substitution pathways". Journal of neurosurgery. 35 (3). ss. 253-62. doi:10.3171/jns.1971.35.3.0253. PMID 22046635. 
  9. ^ Melissano, Melissano (Nisan 2009). "Demonstration of the Adamkiewicz artery by multidetector computed tomography angiography analysed with the open-source software OsiriX". European journal of vascular and endovascular surgery : the official journal of the European Society for Vascular Surgery. 37 (4). ss. 395-400. doi:10.1016/j.ejvs.2008.12.022. PMID 19230726. 
  10. ^ Neuroanatomy through clinical cases (2. bas.). Sinauer Associates. ISBN 978-0-87893-058-6. 
  11. ^ Wan, Wan (Şubat 2001). "Prevention of spinal cord ischaemia during descending thoracic and thoracoabdominal aortic surgery". European journal of cardio-thoracic surgery : official journal of the European Association for Cardio-thoracic Surgery. 19 (2). ss. 203-13. doi:10.1016/s1010-7940(00)00646-1. PMID 11167113. 
  12. ^ Yoshioka, Yoshioka (2002). "MR angiography and CT angiography of the artery of Adamkiewicz: noninvasive preoperative assessment of thoracoabdominal aortic aneurysm". Radiographics : a review publication of the Radiological Society of North America, Inc. 23 (5). ss. 1215-25. doi:10.1148/rg.235025031. PMID 12975511. 
  13. ^ Lopez, Lopez (Eylül 2006). "Bronchial artery embolization for treatment of life-threatening hemoptysis". Seminars in interventional radiology. 23 (3). ss. 223-9. doi:10.1055/s-2006-948759. PMID 21326768. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Anevrizma</span> kan damarlarının duvarında oluşan baloncuk şeklindeki patolojik genişlemeler

Anevrizma, kan damarlarının duvarında oluşan baloncuk şeklindeki patolojik genişlemeleri tarif eden genel tıbbi tanımlamadır. Beyin atardamarları ve aort, anevrizmaların en sık yerleştiği bölgelerdir. Anevrizmalar biçimlerine, bulundukları bölgelere, duvar yapılarına veya boyutlarına göre sınıflandırılabilirler. Anevrizmalar, toplardamarlara kıyasla atardamarlarda çok daha sık görülür.

<span class="mw-page-title-main">Kalp krizi</span> Kalbin bir kısmına kan akışının kesilmesi

Kalp krizi, kalp enfarktüsü ya da akut miyokard enfarktüsü, kan akımının azalması veya durması sonucunda koroner arterlerden birinde meydana gelen enfarktüs ile karakterize edilir. Tipik belirtiler arasında, sıklıkla sol omuz, kol veya çeneye yayılan, göğüs kemiğinin arkasında (retrosternal) göğüs ağrısı veya rahatsızlığı bulunur. Bu ağrı, bazen mide yanması gibi algılanabilir.

<span class="mw-page-title-main">Omurilik soğanı</span> Soluk alış veriş hızını ve kalp ritmini düzenler.

Omurilik soğanı veya medulla oblongata, ya da basitçe medulla beyin sapının ayrılmaz bir parçasıdır. Beyin sapının alt segmenti olarak konumlanmış olup, beyinciğin önünde ve biraz altında yer alır. Koni şeklindeki bu nöron kümesi, çeşitli otonom (istemsiz) bedensel işlevler için çok önemlidir. Bunlar kusma, hapşırma ve daha fazlası gibi refleks eylemleri içerir.

<span class="mw-page-title-main">Bel fıtığı</span>

Bel fıtığı, bel bölgesi omurları arasında yer alan disk adlı yapının sinirlerin ve omuriliğin geçtiği kanala doğru yer değiştirmesi sonucu çıkan ağrılı durumların tümüne verilen tanımlamadır. Lomber disk hastalığı fizik tedavi ve rehabilitasyon, nöroşirurji ve algoloji bölümlerinin çalışma sahası içindedir.

<span class="mw-page-title-main">Schwann hücresi</span>

Schwann hücreleri, çevresel sinir sistemi (ÇSS) için miyelin oluşturur. İki tür Schwann hücresi vardır: miyelinli ve miyelinsiz. Miyelinli, etrafı Schwann hücreleri tarafından sarılan aksonları tanımlamak için kullanılan bir terimdir. Nöroglia, sinir sisteminde, ÇSS'deki sinir hücreleri için destek ve koruma sağlar.

Abdominal aort anevrizması, abdominal aort damarının çapının 3 santimetreden büyük veya normal çapından en az %50 daha büyük olacak şekilde genişlemesi. Genelde patladığı durumlar dışında herhangi bir belirtiye yol açmaz. Zaman zaman karında, sırtta veya bacakta ağrı hissedilir. Büyük anevrizmalar bazen karnı bastırarak hissedilebilir. Patlaması karın ve sırtta ağrıya yol açabilir, tansiyonu düşürür, bayılmaya neden olabilir, sıkça ölümcüldür.

Epidural apse, merkezî sinir sisteminin epidural boşluğunda bulunan irin ve bulaşıcı materyallerin toplanması anlamına gelir. Beyin veya omuriliğe komşu olması nedeniyle, epidural apseler zayıflık, ağrı ve felce neden olma potansiyeline sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Sistik arter</span> Damar yolu

Sistik arter, safra kesesi ve sistik kanala oksijenli kanı sağlayan atardamardır.

<span class="mw-page-title-main">Willis poligonu</span> Beyni besleyen temel arterlerin dolaşımsal anastomozu

Willis poligonu veya çemberi, beyin ve çevresindeki dokulara kan sağlayan bir anastomoz. İngiliz hekim Thomas Willis'e (1621-1675) atfen isimlendirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Vertebral arter</span> Beyni besleyen ana damarlardan biri

Vertebral arter boyunda bulunan önemli arterlerden biridir. Tipik olarak Vertebral arterin orijini Subklaviyan arterdir. Her iki damar boynun her iki yanında kafa tabanına doğru yükselirler. Kafa tabanında kafatası içerisine girerler ve beyin sapı önünde birleşerek baziler arter'i oluştururlar. Vertebrobaziler sistem olarak tarif edilen omurilik, beyin sapı, beyincik ve beyinin arka bölgesini besleyen temel yapılardan biridir.

<span class="mw-page-title-main">Anterior inferior serebellar arter</span> beyinciği besleyen damarlardan biri

Anterior inferior serebellar arter (AICA) beyinciği besleyen 3 atardamardan biridir. Baziller arterin beyin sapı ile pons bileşkesi hizasında her iki taraftan çıkar. Seyri değişiklik göstermekle birlikte beyinciğin üst alt kısmına doğru dallar verir ve burada vertebral arterin dalı olan posterior inferior serebellar arter (PICA) ile anastomoz yapar. İnsanların çoğunda Labirintin arter AICA'nın dalı olsa da baziler arterden de çıkabilir. AICA'nın beslediği alanlar PICA'nın baskınlığına göre değişebilir. Sıklıkla beslediği alanlar beyincik ön-alt kısmı, flokkulus, orta serebellar pedinkül ce ponsun alt-dış kısmını besler.

<span class="mw-page-title-main">Posterior komünikan arter</span>

Posterior komünikan arterler (PcomA) ya da arka iletici atardamarı beyin tabanında, iki taraflı olarak internal karotid arter ve Posterior serebral arter arasında bağlantı sağlayan bir arterdir. Willis poligonunun yapısına katılır. Beyin temel olarak internal karotid arter ve dallarının oluşturduğu ön dolaşım ve Posterior serebral arter ve dallarının oluşturduğu arka dolaşım sistemleriyle beslenir. PcomA ise bu iki sistemi birbirine bağlar. Herhangi bir şekilde bu sistemlerden birinde problem olduğu zaman beyin dolaşımının sürdürülmesi için diğer sistemden kollateral bağlantı sağlanmış olur.

<span class="mw-page-title-main">Anterior komünikan arter</span>

Anterior komünikan arter (AcomA) ya da ön iletici atardamarı insan beyninde her iki anterior serebral arterleri (ACA) biribirine bağlayan bir atardamardır. Bu arter iki beyin yarımküresini ayıran longitüdinal fissürün tanabında bulunur. Bu arter bazen her iki ACA'yı bağlayacak ve tek bir gövde halini almasını sağlayacak şekilde farklılıklar gösterebilir. Bu düzeyde bazen tam bir AcomA yapısı yerine her iki ACA'yı birbirine bağlayan pencereler şeklinde bağlantılar da olabilir. Büyüklüğü ortalama 4 mm olmasına rağmen çok fazla değişkenlik gösterir. Anteromedial perforan dallara sahiptir ama bu dalların birçoğu direkt olarak ACA'dan çıkar. AcomA beyin tabanında halkasal bir yapı olan poligonunun bir parçasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Anterior serebral arter</span>

Anterior serebral arter (ACA) ya da ön beyin atardamarı beynin frontal loblarının ve parietal lobunun ön üst orta kısmının ve her iki lobun dış korkelsinin orta hatta yakın bölümlerini besler. ACA Willis poligonunu oluşturan arterlerden biridir ve önde anterior komünikan arter ile her iki ACA bağlantı halindedir. ACA tıkanıklığına bağlı inme bu alanın beslediği alanlardaki fonklsiyonların kaybına bağlı tipik bulgular verir. Tıkanan ACA'nın karşı tarafında bacakta kuvetsizlik ve bilişsel fonksiyonlarda değişiklikler görünür.

<span class="mw-page-title-main">İnternal karotid arter</span> Beyni besleyen ana dallardan biri

Şah damarı ya da internal karotid arter (İKA), boynun her iki tarafında derinde bulunan, ortak şah damarından köken alan ve beyin ve gözleri besleyen ana damarlardan biridir. ortak şah damarın 3. ve 4. omur seviyesinde dallanmasıyla İKA ve göğüs şah damarından oluşur. Göğüs şah damarı boyun bölgesindeki organları, saçlı deriyi, yüzü, beyin zarlarını besler.

<span class="mw-page-title-main">Posterior spinal arter</span> omuriliğin arka kısmını besleyen damar

Posterior spinal arter omuriliğin arka kısmını besler. % 75 oranında PICA'nın, % 25 oranında vertebral arterin dalı olarak çıkar.

<span class="mw-page-title-main">Endovasküler koil uygulaması</span>

Endovasküler koil uygulaması, intrakraniyal anevrizmalar ve vücuttaki bazı kanama odakları için uygulanabilen damar içi bir tedavi yöntemidir. İşlemde mikrocerrahi ile çıkartılabilir nitelikte platin teller kullanılarak anevrizmaya giden kan dolaşımınının azaltılması ve bu sayede damar içinde oluşmuş boşluktaki kan akımının giderilmesine dayanmaktadır. Serebral anevrizmalar için iki ana tedaviden biridir. Diğer tedavi yöntemi cerrahidir ve klipsler aracılığı ile ilgili damar bölgesinin kapatılmasına dayanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Sağ koroner arter</span> İnsan kalbini besleyen kan damarı

Kalbin kanlanmasını sağlayan sağ koroner arter (RCA), kalp’teki sağ aort sinüsünde, aort kapağının sağ çıkıntısının üstünden çıkan bir arter’dir. Sağ koroner sulkustan kalbin merkezine doğru ilerler. Sinoatriyal nodal arter, sağ marjinal arter, posterior interventriküler arter, konus arteri ve atriyoventriküler düğüm dalı dahil olmak üzere birçok dal verir. Kalbin sağ tarafına ve interventriküler septumun bazı kısımlarına katkıda bulunur.

Uterin arter, kadınlarda rahme kan sağlayan bir atardamardır.

<span class="mw-page-title-main">Anormal subklavyen arter</span>

Anormal subklavyen arter veya aberran subklavyen arter, sağ veya sol subklavyen arterin nadir rastlanan bir anatomik varyantıdır. Bu anormallik, ana atardamar yayının en yaygın konjenital vasküler anomalisidir, ve yaklaşık %1 oranında görülmektedir.