İçeriğe atla

Adalet Partisi (Azerbaycan)

Adalet Partisi
Ədalət Partiyası
KısaltmaAP
(ƏP)
Genel başkanİlyas İsmailov
Kurucuİlyas İsmailov
Kuruluş tarihi
  • 1993 (ilk kuruluş)
  • 1994 (ilk kayıt)
  • 2000 (Yeniden kuruluş)
  • 18 Mayıs 2002 (Yeniden kayıt)
Kapanış tarihi30 Mart 1996 [a]
ÖnceliAzerbaycan Demokrat Partisi (2000 için)
İdeolojiLiberalizm
Sosyal demokrasi
Siyasi pozisyonMerkez sol
Millî Meclis
0 / 125

Adalet Partisi, Azerbaycan’da eski Adalet Bakanı İlyas İsmailov tarafından 1993’te kurulan, 1994’te devlet kaydına alınan, 1996’da Azerbaycan Demokrat Partisi’ne birleşen, 2000’de yeniden kurulan, 18 Mayıs 2002’de yeniden devlet kaydına alınan muhalif siyasi parti.

Tarihçe

Adalet Partisi Ayaz Mutallibov hükûmetinde Cumhuriyet Başsavcısı, Elçibey hükûmeti ve Haydar Aliyev hükûmetinde (1993-1995) Adalet Bakanı olarak çalışmış İlyas İsmailov tarafından kurulmuştur.

1993 tarihinde 1. Kuruluş Kurultayını gerçekleştiren parti 1994’te devlet kaydına alındı.

Adalet Partisi 30 Mart 1996 tarihinde 2. Kurultayında (Birleşme) Azerbaycan Demokrat Partisi’ne birleşti. İlyas İsmailov birleştirici kurultayda genel başkan seçildi.

2000’de Azerbaycan Demokrat Partisi’nden istifa eden Adalet Partililer 3. Kurultayla (Yeniden Kuruluş) Adalet Partisi’ni 2 Haziran 2001 tarihinde yeniden kurdular. Yeniden kurulan Adalet 18 Mayıs 2002’de devlet kaydına alındı.

2007 tarihinde Adalet Partisi ve Azatlık Partisinin birleşmesi ile ilgili görüşmeler başladı ama, bu birleşme gerçekleşmedi.[1]

Yine 2007 senesinde Adalet Partisi Basın Hizmeti başkanı Elhan Şükürlü Büyük Kuruluş Partisi ve Adalet Partisi'nin birleşmesi teklifini dile getirmiştir. Teklife esasen ortak partinin ismi Adalet Partisi, genel başkanı Fazıl Mustafa, lideri ise İlyas İsmailov olacaktı. Büyük Kuruluş Partisi Genel Başkanı Fazıl Mustafa birleşmeye olumlu bakmadığını, sadece ittifak kurma ihtimalinin yüksek olduğunu belirterek teklifi reddetmiştir.[2]

Adalet Partisi genel başkanı İlyas İsmailov 2003 ve 2013 Azerbaycan cumhurbaşkanlığı seçimine katılmıştır.

İdeoloji

Parti liberalizm, sosyal demokrasi ideolojilerini savunuyor. Siyasi yelpazede merkez sol konumundadır.

Yapılanması

Genel Başkanlar

Genel Başkan Görev Başlangıcı Görev Bitişi
1.
İlyas İsmailov
1993 30 Mart 1996
1996-2000`li yıllarda Azerbaycan Demokrat Partisi’ne birleştiği için kapalı.
(1.)
İlyas İsmailov
2 Temmuz 2001 Görevde

Kurultaylar

Kurultay Tarih Seçilen Başkan Aday
1. (Kuruluş) Kurultay 1993 İlyas İsmailovİlyas İsmailov
2. (Birleşme) Kurultay 30 Mart 1996
3. Kurultay 2 Temmuz 2001
4. Kurultay 24 Kasım 2007 [3]
5. Kurultay 18 Ağustos 2013 [4]
6. Kurultay 28 Ocak 2018 [5]

Seçimler

Notlar

  1. ^ ADP’ye birleşti, sonra ayrıldı.
  2. ^ Merkezî Seçim Komisyonu'nun açıkladığı verilere göre Adalet Partisi tarafından aday gösterilmeyen 13× kişi belediye üyesi seçilmiştir.

Kaynakça

  1. ^ "Birleşme". 30 Ocak 2007. 3 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2021. 
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 17 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2021. 
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya". 14 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Eylül 2020. 
  4. ^ https://lent.az/news/134984[]
  5. ^ "Arşivlenmiş kopya". 1 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Eylül 2020. 
  6. ^ "Arşivlenmiş kopya". 14 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2021. 
  7. ^ "Arşivlenmiş kopya". 21 Mart 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2007. 

İlgili Araştırma Makaleleri

Adalet, Hukuk, Demokrasi Partisi, kısaca AHD Partisi veya eski adıyla Bütün Azerbaycan Halk Cephesi Partisi, Azerbaycan'daki siyasi partilerden biridir. 3 Nisan 2004 tarihinde ikiye bölünen AHCP'yi birleştirme amacıyla kuruldu. Merkez sağ siyasi partidir. Kurucusu ve mevcut başkanı Kudret Hasanguliyev'dir.

<span class="mw-page-title-main">Yeni Azerbaycan Partisi</span> Azerbaycanda bir siyasi parti

Yeni Azerbaycan Partisi, Azerbaycan'da 91'lerin talebiyle 21 Kasım 1992 tarihinde Haydar Aliyev'in liderliği ile 550 kişilik kurucu üyenin katılımıyla gerçekleşen Kuruluş Kurultayı ile kurulan, 18 Aralık 1992 tarihinde Adalet Bakanlığınca resmi kayda alınan siyasi parti.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan Komünist Partisi (1993)</span> Azerbaycanda siyasi parti

Azerbaycan Komünist Partisi, Azerbaycan'da faaliyet gösteren siyasi partidir. 1993 yılında Ramiz Ahmedov tarafından kurulmuş ve Adliye Bakanlığı'nca 1994'te resmî olarak kayda alınmıştır. Parti kuruluşundan itibaren bölünmeler yaşamış ve her fraksiyon gerçek Azerbaycan Komünist Partisi'nin kendileri olduğunu ileri sürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Müsavat Partisi</span> Azerbaycanda siyasi parti

Müsavat Partisi, Azerbaycan'ın en eski siyasi partisidir. İlk defa 1911 yılında kuruldu. 1920 yılında Azerbaycan SSC Yönetimi tarafından yasaklandı. Azerbaycan'ın tekrar bağımsızlığını kazanmasından sonra 1992 yılında yeniden kuruldu. 2023 yılı itibarıyla ne yerel, ne genel yönetimde, ne de hükûmette temsil edilmektedir. Parti Yeni Azerbaycan Partisi iktidarına muhaliftir.

Azerbaycan Halk Cephesi Partisi veya kısaca AHCP, Azerbaycan'daki muhalif siyasi parti. 1989'da 15 kurucu üye liderliğinde kuruldu. 1989-1992'li yıllarda Azerbaycan'da büyük güç ve söz sahibi olan siyasi kuruluş olmuştur. 1995'te partileşme sürecine girdi. 1995'te Partinin 1. (Kuruluş) Kurultayı düzenlendi ve parti resmen kuruldu. 1 Eylül 1995 tarihinde parti resmî kayıtlara alındı. Şu anda Demokratik Kuvvetlerin Millî Şurası'nin üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">Büyük Kuruluş Partisi</span> Azerbaycanlı siyasi parti

Büyük Kuruluş Partisi, Azerbaycan'daki merkez sağ siyasi partilerden biridir. 2003 yılında kurulan parti 2005 yılında devlet tarafından resmi kayıtlara alındı. Kurucusu ve genel başkanı milletvekili Fazıl Mustafa'dır.

<span class="mw-page-title-main">Cumhuriyetçi Alternatif Partisi</span> Azerbaycanda muhalif siyasi parti (REAL)

Cumhuriyetçi Alternatif Partisi, Azerbaycan'da 2009'da anayasa değişikliği referandumuna itiraz olarak kurulan hareket. Hareket 2018'de siyasi partiye çevrildi. 31 Ağustos 2020'de Adliye Bakanlığı'nca resmî devlet kaydına alındı.

Azerbaycan Sosyal Demokrat Partisi- 10 Aralık 1989'da Araz Alizade ve Zerdüşt Alizade kardeşleri tarafından kurulan siyasi parti. 27 Aralık 1990'da Azerbaycan SSC Adalet Bakanlığı tarafından resmî olarak kayda alınarak SSCB'de ilk kayda alınan siyasi parti oldu. Azerbaycan bağımsızlığını kazandıktan sonra 1 Eylül 1995'te Azerbaycan Cumhuriyeti Adliye Bakanlığı tarafından resmî olarak kayda alındı.

Azerbaycan Demokrat Partisi, Azerbaycan'da 26 Ocak 1991'de Serdar Celaloğlu tarafından kurulan, 3 Şubat 2000'de resmi kayıtlara alınan siyasi parti.

Ana Vatan Partisi 24 Kasım 1990'da Fezail Ağamalı tarafından kurulan, 11 Ağustos 1992'de resmen kayda alınan siyasi parti.

Klasik Halk Cephesi Partisi veya kısaca KHCP, 2000'de Elçibey’in ölümünden sonra AHCP dahilinde oluşan klasikler fraksiyonunun ardılı, 2006’da Mirmahmut Miralioğlu liderliğinde kurulan, 31 Ocak 2007’de Adalet Bakanlığınca resmî kayıtlara alınan siyasi parti.

Vahdet Partisi, Azerbaycan’da 1994’te Tahir Kerimli, Hacı Cebrail Alizade ve Ş. Penahi liderliğinde kurulan, 11 Aralık 1998'de resmî kayıtlara alınan siyasi parti.

Azerbaycan Liberal Demokrat Partisi veya kısaca ALDP, Azerbaycan'da 30 Ocak 1998'de Azerbaycan Liberal Partisi eski genel başkan yardımcısı Zakir Mammadov tarafından kurulan 9 Temmuz 1999'da resmî devlet kaydına alınan ve 1 Nisan 2023 tarihinde fesih kararı alan siyasi parti.

Azerbaycan Yükseliş Partisi veya kısaca AY Parti ,Azerbaycan'daki muhalif siyasi parti. 16 Temmuz tarihinde kuruldu. 6 Aralık 2020'de Partinin 1. (Kuruluş) Kurultayı düzenlendi ve Anar Esatlı partinin ilk genel başkanı seçildi. 15 Ekim 2021 tarihinde resmî olarak devlet kaydına alınmıştır.

Azerbaycan Demokratik İstiklâl Partisi veya kısaca ADİP, Haydar Aliyev'in hükûmetin başına geçtikten sonra Azerbaycan Millî İstiklâl Partisi üyelerine hükûmette temsil edilmeyi tekif etmesi üzerine bu teklife ılımlı yanaşan parti üyeleri Gabil Hüseynli liderliğinde 1993 tarihinde kurulan siyasi parti.

<span class="mw-page-title-main">Vatandaş ve İnkişaf Partisi</span>

Vatandaş ve İnkişaf Partisi veya kısaca VİP, Azerbaycan Millî İstiklâl Partisi'nden ayrılan eski genel başkan Ali Aliyev tarafından kurulan siyasi parti. Kuruluş Kurultayı 28 Mayıs 2006 tarihinde gerçekleşen parti 14 Haziran 2008 tarihinde resmi devlet kaydına alındı.

<span class="mw-page-title-main">Azatlık İttifakı</span> Azerbaycanda bir seçim ittifakı (2005–2010)

Azatlık İttifakı, kısaca Azatlık 2005 tarihinde 2005 Azerbaycan genel seçimleri öncesi Azerbaycan Demokrat Partisi, Azerbaycan Halk Cephesi Partisi ve Müsavat Partisi tarafından kurulan seçim ittifakı. Önceleri "Üçlük" ve "Uğur" adlanmıştır. İttifak turuncu devrimlerden etkilenerek rengini turuncu olarak belirledi. Dışarıdan Azerbaycan Halk Partisi tarafından desteklendi, AHP genel başkanı Penah Hüseyn istifa ederek bağımsız siyasetçi olarak İttifaka katıldı. İttifaktan Merkezi Seçim Komisyonu tarafından açıklanan resmi sonuçlarca 7, Anayasa Mahkemesi tarafından açıklanan resmi sonuçlarca ise 5 milletvekili seçildi. Müsavat Partisinin seçimleri boykot etmemesi üzerine Azatlık İttifakının feshi söz konusu olsa da 17 Şubat 2006 tarihinde Azatlık İttifakı yeniden AHCP, ADP, VİP ve ALP tarafından siyasi ittifak olarak kuruldu. 2010 Azerbaycan genel seçimlerinde AHCP'nin ittifak dışında olan Müsavat'la yeni ittifak kurması sebebiyle Azatlık İttifakı feshedildi.

<span class="mw-page-title-main">İlyas İsmailov</span>

İlyas Abbas oğlu İsmailov, Azerbaycanlı siyasetçi, Azerbaycan SSC Başsavcısı ve Azerbaycan Cumhuriyeti'nin ilk Adalet Bakanı, Azerbaycan Millî Meclisi 3. ve 4. dönem milletvekili, Azerbaycan Demokrat Partisi eski genel başkanı ve eş genel başkanı, Adalet Partisi kurucu ve ilk genel başkanı, hukuk doktoruve profesör.

<span class="mw-page-title-main">Serdar Celaloğlu</span>

Serdar Celaloğlu veya Serdar Mammadov, Azerbaycanlı siyasetçi, Azerbaycan Demokratik Partisi Kurucu (1992-1996) ve şimdiki Genel Başkanı (2007-), Hürriyet Gazetesi kurucusu, Nahçıvan Halk Cephesi ilk Yönetim Kurulu Üyesi, 2008, 2013 ve 2018 Azerbaycan cumhurbaşkanlığı seçimlerinde cumhurbaşkanı adayı.