İçeriğe atla

Adal Sultanlığı

Adal
Adal Sultanlığı
1415–1577
Adal Sultanlığı bayrağı
Ahmed el-Ghazi'nin ordusu tarafından kullanılan birleşik üç sancak
Adal haritadaki konumu
Başkent
  • Siyara (II. Sabr ad-Din'nin Somali topraklarına dönüşünde Adal'ın ilk başkenti)
  • Zeila (eski Ifat Sultanlığı başkenti, Adal'ın 1415–1420 yılları arasındaki başkenti)
  • Dakkar (1420–1520 yılları arasındaki başkent)
    [1][2]
  • Harar 1520–1577
  • Aussa 1577–1577
Yaygın dil(ler)Somalice, Hararice, Afarca ve Arapça
Resmî din
İslam
HükûmetKrallık
Sultan, İmam, Emir 
Tarihî dönemOrta Çağ
• Kuruluşu
1415
• Sabr ad-Din III, Yemen'deki esaretinden döner ve başkent Dakkar'a taşınır
1415
• I. Yeşak ile savaşıldı
1415–1429
• Başkent Harar'a taşındı
1433
• Veraset Krizi
1518–1526
• Etiyopya–Adal savaşı
1520
• 
1529–1543
• Dağılışı
1577
Öncüller
Ardıllar
Ifat Sultanlığı
Osmanlı İmparatorluğu
Harar Sultanlığı
İshak Sultanlığı

Adal, bugünkü Cibuti, Somali ve Etiyopya topraklarında hüküm sürmüş ve Müslümanlarla Habeş Hristiyanları arasındaki savaşlarda önemli rol oynamış bir Müslüman emirliğidir.

Tarihte bu devletten ilk defa Habeş kralı Amda Şeyon'un 1332 yılında Müslümanlarla yaptığı muharebelerde bahsedildi. Sonraki çağlarda Habeş imparatorları ile Adal hükümdarları arasındaki münasebetler bazen dostça, bazen düşmanca devam etti. Adal emirliği, 16. yüzyıl'dan itibaren önemini kaybetti ve ortadan kalktı.

Kaynakça

  1. ^ Wagner, Ewald (1991). "The Genealogy of the later Walashma' Sultans of Adal and Harar". Zeitschrift der Deutschen Morgenländischen Gesellschaft. Harrassowitz Verlag. 141 (2): 376-386. JSTOR 43378336. 6 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ağustos 2021. 
  2. ^ Chekroun, Amélie. Dakar, capitale du sultanat éthiopien du Barr Sa'd ad-dīn (1415-1520). Cahiers d’Études africaines. 28 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ağustos 2021. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Afganistan</span> Batı, Orta ve Güney Asyanın birleştiği yerde bulunan devlet

Afganistan ya da resmî adıyla Afganistan İslam Emirliği, Orta Asya'nın güneyinde denize kıyısı olmayan bir ülkedir. Doğu ve güneyde Pakistan; batıda İran; kuzeyde Türkmenistan, Özbekistan ve Tacikistan; kuzeydoğuda ise Çin ile komşudur. 652.000 km² yüz ölçümlü, kuzey ve güneydoğusunu düzlüklerin oluşturduğu dağlık bir ülkedir. Başkenti ve en büyük şehri Kâbil'dir. Yaklaşık 40 milyonluk nüfusunun çoğunluğunu Peştunlar, Tacikler, Hazaralar ve Özbekler oluşturur. Ülke, uluslararası alanda Afganistan İslam Cumhuriyeti olarak tanınmaktadır. ABD'nin Afganistan'dan çekilmesine akabinde gerçekleşen Taliban saldırıları ile 15 Ağustos 2021'de Taliban'ın başkent Kâbil'i ele geçirmesi sonucunda kurulmuş olup, yönetimin devri konusundaki tartışmalar ve görüşmeler devam etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Birleşik Arap Emirlikleri</span> Orta Doğuda bir ülke

Birleşik Arap Emirlikleri, kısaca BAE, Orta Doğu'da Arap Yarımadası'nın güneydoğusunda bulunan, Umman ve Suudi Arabistan'la komşu olan ülke. BAE, Abu Dabi, Dubai, Acman, Füceyre, Resü'l-Hayme, Şârika ve Ümmü'l-Kayveyn adlı yedi emirlikten oluşmaktadır. Ülkenin başkenti ve büyük ikinci emirliği olan Abu Dabi, aynı zamanda ülkenin siyasi, endüstriyel ve kültürel merkezi konumundadır.

<span class="mw-page-title-main">Dubai</span> Birleşik Arap Emirliklerinin en kalabalık şehri

Dubai veya Dübey, Arap Yarımadası'nda Birleşik Arap Emirlikleri'ni oluşturan yedi emirlikten birisidir. Emirlik'in yönetim biçimini ve kapladığı tüm alanı ifade eden Dubai Emirliği'nden; Dubai Kenti tanımlaması ile ayırt edilir.

<span class="mw-page-title-main">Orta Doğu</span> Batı Asya, Kuzey Afrika ve Doğu Akdenizin kesiştiği yerde kalan jeografik bölge

Orta Doğu, Afrika-Avrasya'da genellikle Batı Asya'yı, tüm Mısır'ı ve Türkiye'yi kapsayan kıtalararası bir bölgedir. Terim, 20. yüzyılın başlarında başlayan Yakın Doğu teriminin yerini almak üzere daha geniş bir kullanıma girmiştir. Daha geniş "Büyük Orta Doğu" kavramı aynı zamanda Mağrip, Sudan, Cibuti, Somali, Komorlar, Afganistan, Pakistan ve bazen Transkafkasya ve Orta Asya'yı da bölgeye dahil etmektedir. "Orta Doğu" terimi, değişen tanımları konusunda bazı karışıklıklara yol açtı.

<span class="mw-page-title-main">Cibuti bayrağı</span> Ulusal bayrak

Cibuti bayrağı günümüzde de kullanılan hâli ile ülkenin Fransa'dan bağımsızlığını kazandığı 27 Haziran 1977 tarihinde kabul edilerek göndere çekilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kafkasya Emirliği</span>

Kafkasya Emirliği veya Kafkas Emirliği veya Kafkasya İslam Emirliği, İçkerya Çeçen Cumhuriyeti'nin ardılı kabul edilen, 31 Ekim 2007 tarihinde eski Çeçenistan lideri Dokka Umarov tarafından ilan edilen devlettir. Devlete bağlı askeri birlik Kafkasya Cephesi'dir. Kafkasya Emirliği'nin toprakları Çeçenistan, İnguşetya, Dağıstan, Karaçay-Çerkez, Kabardin-Balkar, Doğu Osetya (İriston) ve Stavropol eyaletidir.

<span class="mw-page-title-main">Habeş (eyalet)</span>

Habeş Eyaleti, Kızıldeniz kıyısındaki bir Osmanlı Devleti eyaleti. Eyalet, Afrika'daki Massawa, Hergigo, Sevakin ve onların iç bölgelerini kapsamıştır. Ardından Zeila ve batı Somaliland eyalete katılmıştır. Eyalet bugünkü Eritre ve Cibuti'nin tamamıyla Somali ve Etiyopya'nın kuzey bölgelerini kapsıyordu.

<span class="mw-page-title-main">Gırnata Emirliği</span> 1232 yılında Endülüsde kurulan son İslam devleti

Gırnata Emirliği veya Ben-i Ahmer Devleti, başkenti Gırnata olan Orta Çağ devleti. Muvahhidlerin, Las Navas de Tolosa Savaşı'nda Hristiyanlara yenilmesinin ardından 1232 yılında kurulmuştur. İber Yarımadası'nda kurulan en uzun ömürlü ve son bağımsız İslam devletidir.

<span class="mw-page-title-main">Harar</span>

Harar, Etiyopya'nın doğusunda kent.

<span class="mw-page-title-main">Muhammed</span> İslamın kurucu peygamberi (570–632)

Muhammed, dünyanın en kalabalık ikinci dini olan İslam'ın kurucusu ve merkezî figürü olan dinî, askerî ve siyasi Arap liderdir. Arap Yarımadası'nın tamamını ele geçirerek Müslüman hâkimiyetini tek bir yönetim altında birleştirmiş ve böylece İslam'ın kutsal kitabı Kur'an'ın yanı sıra, öğretileri ile uygulamalarını güvence altına alarak İslami dinî inancın temelini oluşturmuştur. Müslümanlar tarafından Âdem, İbrahim, Musa, İsa ve diğer peygamberlerin daha sonradan tahrif edilmiş tek tanrılı dinlerini onaran ve tamamlayan kişi ve Allah'ın insanlara gönderdiği son peygamber olduğuna inanılır.

<span class="mw-page-title-main">Yalova Katliamı</span> Nisan-Mayıs 1921de Yunan, yerli Rum ve Ermeniler tarafından Yalova bölgesinde Müslümanlara yapılan katliam

Yalova Katliamı, Nisan-Mayıs 1921'de Yunan ordusunun işgali ile birlikte yerli Rum ve Ermeniler tarafından Yalova bölgesinde Müslümanlara uygulanan mezalimdir. Bölgedeki Müslüman köylerinin neredeyse tamamı yakıldı, binlerce insan öldürüldü veya mülteci durumuna düştü.

Bari Emirliği, Güney İtalya'nın Bari kentinde 847'den 871'e kadar Arap olmayan kişiler tarafından yönetilen kısa ömürlü bir Arap devletiydi (emirlik). Güney İtalya'da Müslümanlar Tarihi'nin en kalıcı olayıdır.

<span class="mw-page-title-main">Birleşik Arap Emirlikleri-Türkiye ilişkileri</span> Türkiye ile Birleşik Arap Emirlikleri arasında kurulan diplomatik, kültürel, askerî ve ve ekonomik ilişkiler

Birleşik Arap Emirlikleri-Türkiye ilişkileri, Türkiye ile Birleşik Arap Emirlikleri arasında kurulan diplomatik, kültürel, askerî ve ve ekonomik ilişkileri kapsamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Birleşik Arap Emirlikleri devlet başkanları listesi</span> Birleşik Arap Emirlikleri devlet başkanı

Birleşik Arap Emirlikleri devlet başkanı ya da Arapça yaygın kullanımıyla Re'is, Birleşik Arap Emirlikleri'nde devlet başkanı olarak makama gelen kişiye verilen unvandır.

<span class="mw-page-title-main">Tiflis Emirliği</span>

Tiflis Emirliği 736'dan 1080'e kadar, bugünkü Gürcistan'ın doğu bölgelerini Tiflis şehrinden yöneten emirlik. Araplar tarafından Gürcistan topraklarının istila edilmeleri sırasında kurulan emirlik, 1122'de Kral IV. Davit tarafından, Gürcüler tarafından yeniden ele geçirilene kadar Kafkasya'daki Müslüman yönetiminin önemli bir karakoluydu. O zamandan beri, şehir bugüne kadar Gürcistan'ın başkenti oldu.

<span class="mw-page-title-main">Lüksemburg'da İslam</span>

Lüksemburg'daki Müslümanlar, Protestanlar, Ortodoks Hristiyanlar ve Yahudilerle birlikte bir azınlıktır. İslam, 2015'ten beri ülkede yasal olarak tanınmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Emir (makam sahibi)</span>

Emir, Arap ülkeleri, Batı Afrika, Afganistan ve Hindistan altkıtasındaki çeşitli yerlerde kullanılan bir kral, aristokrat veya askerî olarak yüksek bir makam ünvanını ifade eder. Terim, bir "komutan", "general" veya "lider" anlamına gelecek biçimde de Emîrü'l-mü'minîn olarak yaygın biçimde kullanılmıştır. Dişil formu emire kelimesidir. "Prens" olarak çevrildiğinde, "emirlik" kelimesi egemen bir prensliğe benzer. Çağdaş kullanımda bu terim, bir Emirliğin Müslüman bir devlet başkanını veya İslamî bir örgütün liderini belirtebilir.

<i>Olfactores</i>

Olfactores, Vetulicolia, Tunicata (Urochordata) ve Vertebrata'yı içeren kordalılar içinde bir daldır. Olfactores, Chordata şubesinin ezici çoğunluğunu temsil eder, çünkü Cephalochordatlar, dalda yer almayan tek kordalılardır.

<span class="mw-page-title-main">Afganistan İslam Emirliği lideri</span> Afganistanın devlet başkanı

Afganistan İslam Emirliği lideri veya Afganistan İslam Emirliği yüce lideri Taliban'ın emiri 1996'dan 2001'e kadar ve 2021'de Kabil'in düşmesinden bu yana Afganistan'ın fiili yöneticisi ve devlet başkanıdır. Yüce lider olan emir, Taliban ve Afganistan yönetimiyle ilgili tüm konularda sınırsız yetkiye sahiptir, ancak danışma organı olan Liderlik Konseyi onun karar verme sürecini önemli ölçüde etkiler. Siyasi ve askeri liderliğe ek olarak ulusal bir dini liderdir. Mevcut lider, Liderlik Konseyi tarafından seçilerek 25 Mayıs 2016'da göreve başlayan Hibetullah Ahundzade'dir.

<span class="mw-page-title-main">Acman</span>

Acman Emirliği, Birleşik Arap Emirlikleri'nin yedi emirliğinden biridir. 259 km2'lik yüzölçümüyle BAE'deki en küçük emirlik olan Acman'ın Basra Körfezi'ne kıyısı olan bölgeleri dışında tamamına yakını Şârika Emirliği tarafından çevrelenmiştir. Nüfus açısından 2017 verilerine göre 504,846 kişi ile ülkede 4. sıradadır. Emirlik ismini Dubai ve Şarika şehirleriyle ortak bir metropol oluşturan ve nüfusun %95'inin yaşadığı Acman şehrinden alır. Acman, Manama ve Masfut adlı, tarım ve madencilik yapılan iki eksklava sahiptir. Emirliği şeyhi III. Humaid bin Rashid Al Nuaimi olup, velihat prensi Ammar bin Humaid Al Nuaimi'dir.