Adak Adası
Adak, Aleut takım adalarından biridir.
Adada, Amerika Birleşik Devletleri deniz ve hava üsleri bulunur.
Ada yerlileri Niiĝuĝis kabilesinden Aleutlardır.
Adak, Aleut takım adalarından biridir.
Adada, Amerika Birleşik Devletleri deniz ve hava üsleri bulunur.
Ada yerlileri Niiĝuĝis kabilesinden Aleutlardır.
Aleut akıntısı, Aleut adaları ile 42° Kuzey enlemi arasında yüzey su akıntısıdır. Kuroşiyo ve Oyaşiyo akıntıları tarafından oluşturulan Aleut akıntısı, Kuzey Amerika kıyılarına ulaşınca ikiye ayrılır: Alaska akıntısı, Kaliforniya akıntısı.
Aleut Adaları, Kuzey Amerika'nın kuzeybatı kıyısı açığında takımada.
Bering veya İmarpik Denizi, Kuzey Büyük Okyanus'undan, Alaska Yarımadası ve Aleut Adaları'nın ayırdığı büyük su kütlesi. İki milyon km² yüzölçümüne sahiptir. Doğusunda ve kuzeydoğusunda Alaska, batısında Sibirya ve Kamçatka Yarımadası, güneyinde Alaska Yarımadası ve Aleut Adaları ile çevrilidir. Kuzeyindeki Bering Boğazı vasıtasıyla, Arktik Okyanusu'ndaki Çukçi Denizi'nden ayrılır. İsmini, kâşifi Danimarkalı seyrüseferci Vitus Bering'den almıştır.
Uluslararası gün çizgisi ya da tarih değiştirme çizgisi, başlangıç meridyeninin 180° doğusunda ya da batısında bulunan meridyen dairesine verilen addır.
Eskimo - Aleut dil ailesi, Grönland, Kanada, Alaska ve Sibirya'nın belli bölgelerinde konuşulan dillerdir. Eskimo - Aleut halklarının ana dilleridir.
Aleutlar ya da Unanganlar, Aleut Adaları'nda ve Alaska'nın bir bölümünde yaşayan Eskimo - Aleut halklarının Eskimolar dışında kalan grubu.
Aleut şu anlamlara gelebilir:
Adak, herhangi bir dilek yerine geldiğinde karşılığında yapılacağı veya verileceği söylenen şey ve bunun sonucunda insanın kendisini Tanrı'ya karşı yükümlü kıldığı durum. Osmanlıca nezir kelimesinin Türkçe karşılığıdır. Kutsal varlıklardan yardım dilemek amacıyla kurban kesme, saçı verme, mum yakma, para bağışlama gibi eylemlerde bulunma taahhüdü. Hatta bir şeyden vazgeçme örneğin bir hayvanı doğaya salma bile adağın kapsamına girer. Örneğin Türkçe ile uzak akraba olan Yakut dilinde Adık olarak söylenen bu sözcük bazı nesnelerin yakılmasını ve hayvanların özgür bırakılmasını da ifade eder. Bu yüklenim yerine getirilmediği takdirde kişinin başına olumsuzluklar, hatta felaketler geleceğine inanılır.
Aleut Adaları seferi, II. Dünya Savaşı Pasifik Cephesi'nde Alaska'nın parçası olan Aleut Adaları üzerinde mücadele edilmiştir. Küçük bir Japon kuvveti Attu ve Kiska adalarını işgal etmiştir. Fakat adanın uzaklığı, hava koşulları ve arazi, ABD kuvvetlerinin Japonları çıkartmasının yaklaşık bir yıl alacağı anlamına geliyordu. Adaların stratejik önemi, Pasifik Büyük Çember rotalarını kontrol etmelerini sağlıyordu. Pasifik Ulaşım rotası, 1935'te General Billy Mitchell'ın Millet Meclisi'ne "İnanıyorum ki gelecekte kim Alaska'ya sahip olursa dünyaya sahip olur, bence dünyadaki en önemli stratejik noktalardan birisi" demiş ve bu düşüncesi seferin düzenlenmesindeki en önemli etkenler arasında yer almıştır. Japonlar, Kuzey Pasifik karşısındaki olası bir ABD saldırısının Aleutlar'ın kontrolüne engel olabileceğine dair görüşmeler yapmışlardır. ABD aynı şekilde Batı Kıyılarına karşı gerçekleştirilen hava saldırıları için adaların üs olarak kullanılmasından endişe duymuştur.
Supikçe ya da Supik dili, Güney Alaska'da Supikler tarafından konuşulan Yupik dilleri kolundan bir Eskimo dili. Alaska Yerli Dil Merkezine göre 3.500 kişilik Supik nüfustan 200 kadarı anadillerini konuşabiliyor.
Supikler ya da Pasifik Yupikleri, Alutikler, Güney Alaska'da yaşayan Yupik kolundan Eskimo halkıdır. Alaska Yerli Dil Merkezine göre 3.500 kişilik Supik nüfustan 200 kadarı anadillerini konuşabilmektedir.
Attu Adası, Aleut Adalarının Near Adaları grubundan Amerika Birleşik Devletlerine bağlı ada.
Aleutça ya da Unanganca, Aleut dili, Amerika Birleşik Devletlerinde Alaska'ya bağlı Aleut Adaları ile Pribilof Adalarında ve Rusya'da Kamçatka Krayına bağlı Komandor Adalarında Aleutlar ya da Unanganlar tarafından konuşulan ve Eskimo - Aleut dilleri ailesinin tek başına iki kolundan birini oluşturan dil. Alaska'daki 2.300 kişilik nüfustan 150 kadarı, Rusyadaki 200 kişilik nüfustan ise ancak 5 tanesi anadillerini konuşabiliyor
Aleutians West Census Area, Amerika Birleşik Devletlerine bağlı Alaska eyaletinin Aleutlarca meskun olan bir sayım bölgesi. Örgütlenmemiş borough olduğu için bir yönetim merkezi de yoktur. En gelişmiş şehri Unalaska'dır.
Rus Amerikası günümüzde ABD topraklarının Alaska eyaleti, Kaliforniya’nın bir kısmı ile Hawaii’yi içerisine alan ve 1733 – 1867 yılları arasında Rus İmparatorluğuna ait olan sömürge bölgelerinin adıdır. Amerika'nın Ruslar tarafından sömürgeleştirilmesi ile başlayan sürecin resmiyet kazanıp sömürge topraklarının resmî ilhak edilmesi 1799 yılındaki Çarlık ukazı ile olacaktır.
UTC−08:00, UTC'den 8 saat geri zaman dilimi.
UTC−09:00, UTC'den 9 saat geri zaman dilimi.
Andreanof Adaları, Amerika Birleşik Devletlerine bağlı Alaska eyaletinin güneybatısında Aleut Adalarından ada grubu. Adaların batısında Amchitka Geçidi ve Rat Adaları, doğusunda ise Amukta Geçidi ve Four Mountains Adaları yer alır. Adaların uzunluğu 440 km ve alanı Delarof Adaları alt grubu dahil 3,924.737 km² dir. Toplam nüfusu 2000 sayımına göre 412 kişidir. En büyük şehri Adak Adasında bulunan Adak şehridir.
Aleut adaları listesi, Aleut Adalarındaki doğudan batıya doğru en büyük kayda değer adalar ve ada gruplarının alfabetik listesidir. Adaların yerlileri Eskimo - Aleut halklarının Eskimoların dışında kalan grubunu oluşturan Aleutlar (Unanganlar) olsa da, uzun süren Rus Alaskası döneminde büyük ölçüde Ruslaşıp anadillerini unutmuşlardır. Alaska Yerli Dil Merkezine göre Alaska'daki 2.300 kişilik nüfustan 150 kadarı, Rusyadaki 200 kişilik nüfustan ise ancak 5 tanesi anadillerini konuşabiliyor. Rusya'ya bağlı Komandorskiy adalarında günümüzde «Rus Aleutları» anlamına Kasakam Unangangis denen Aleut-Rus melezleri Rusça temelli Sasignan kreolünü konuşur. Parantez içinde italik dizilenler adaların Aleutça (Unanganca) adıdır.
Awa'uq Katliamı, Rus Amerikası döneminin kurulum yıllarında Alaska'da 14 Ağustos 1784 tarihinde Rus kürk tüccarı Grigoriy Şelihov önderliğinde misket tüfeği ile savaş topları bulunan 130 kadar Rus promışlennik tarafından Kodiak Adası'ndaki Old Harbor'un hemen güney karşı sahilinde yer alan ve Kodiak Takımadası'nın üçüncü en büyük adası olan Sitkalidak adasının orta güney ucunda Partition Cove denen koyun ortasında yer alan üstü düz uçurum gibi yüksek Awa'uq kaya-adacığına sığınan Kodiak Adası'ndaki Qik'rtarmiut kabilesinden Supiklerin 2000 kadarının çoluk çocuk intikamvari vahşice katledilmesidir. Saldırıda Ruslardan herhangi bir kayıp verilmemiştir. 1992 yazında yapılan kazıda künt bir tokmak/sopa nesneyle kafataslarının ezildiği de görülmüştür. Amerika'nın Ruslar tarafından sömürgeleştirilmesi sürecinde işlenen en büyük ve en vahşi katliam olan Awa'uq Katliamı arkeolog Rick Knecht'e göre Wounded Knee Katliamı'nın Alaska versiyonudur. Bu katliam (massacre), Rusların Alaska'daki Supik topraklarına yayılmasını ve yerleşmesini vahşi biçimde sağladığı gibi Kodiak Adasındaki Supikler için de sonun başlangıcı olmuştur. 1784-1864 Rus döneminde Ruslarca Aleutlarla bir tutulan Yupik halklarından en güneyde yaşayanı olan ve Pasifik Yupikleri de denen Supiklere günümüzde gerçek adları olan Sugpiaq yanında hâlâ Rus dönemindeki Aleut kelimesinden bozma olan Alutiiq adı da verildiği gibi, 2000 ABD Nüfus Sayımı'nda Alaska yerlileri kabile birliklerine göre düzenlenen etnik kod listelerinde doğrudan "Aleut" kelimesiyle nitelendirilmiştir.
