İçeriğe atla

AdBlue

A small bottle and a large cannister, both labeled as "AdBlue"
1,5 litrelik ve 10 litrelik AdBlue kabı
Dizel partikül filtresinin (DPF) yanındaki Hino kamyonu ve SCR'si, kurumu yakmak için egzoz sıcaklığını kontrol etmek için geç yakıt enjeksiyonu ile rejenerasyon işlemine sahip[1][2]
AdBlue pompası kullanan binek otomobil

Dizel egzoz sıvısı (DEF ; AUS 32 olarak da bilinir ve AdBlue[3] olarak pazarlanır ) dizel motorun yarattığı hava kirliliği miktarını azaltmak için kullanılan bir sıvıdır. DEF, %32,5 üre ve %67,5 deiyonize su ile yapılan sulu bir üre çözeltisidir. DEF, nitrojen konsantrasyonunu azaltan bir çözeltidir.

Diğer isimler

DEF'i tanımlayan uluslararası standartta (ISO 22241), AUS 32 (sulu üre çözeltisi %32) olarak anılır.[4] DEF ayrıca Alman Otomotiv Endüstrisi Birliği'nin tescilli ticari markası olan AdBlue olarak da satılmaktadır.

Arka plan

Dizel motorlar, kurumun tam yanmasını sağlamak ve yanmamış yakıtı tüketmelerini önlemek için tipik olarak zayıf yanmalı hava-yakıt oranı (aşırı stokiyometrik oran) ile çalıştırılır. Fazla hava NOx oluşumuna yol açar, NOx miktarını azaltmak için SCR kullanılır. Ayrı bir tanktan DEF, egzoz boru hattına enjekte edilir ve egzoz ısısı onu amonyağa ayrıştırır. SCR katalizörü içinde NOx, amonyak tarafından her ikisi de kirletici olmayan su ve nitrojene indirgenir. Su ve azot daha sonra egzoz yoluyla atmosfere salınır.[5]

SCR, Nissan Diesel Corporation tarafından otomobillere uygulandı ve ilk kullan ürün olan " Nissan Diesel Quon " 2004 yılında tanıtıldı. Petrol ve kimya endüstrisinin işbirliğiyle, Japonya'da Eylül 2005'e kadar DEF tedarik etmek için 1.300 istasyonlu bir altyapı hazırlandı.[6]

2007'de Amerika Birleşik Devletleri Çevre Koruma Ajansı (EPA), zararlı egzoz emisyonlarını önemli ölçüde azaltmak için gereklilikler çıkardı. Bu standarda ulaşmak için Cummins ve diğer dizel motor üreticileri, dizel partikül filtresi (DPF) kullanımını içeren bir sistem geliştirdi.

Kimyası

Sıcak egzoz gazı akışına enjekte edildiğinde, su buharlaşır ve üre termal olarak ayrışır[7] ve amonyak (NH3) oluşturur.

(NH2)2CO → NH3 + HNCO

İzosiyanik asit, su buharı ile reaksiyona girer ve karbon dioksit ve amonyağa hidrolize olur:

HNCO + H2O → CO2 + NH3

Şimdiye kadar:

(NH2)2CO + H2O → 2 NH3 + CO2

Amonyak, oksijen ve bir katalizör varlığında iki farklı nitrojen oksidi azaltır:

4 NO + 4 NH3 + O2 → 4 N2 + 6  ("standart SCR") ve
6 NO2 + 8 NH3 → 7 N2 + 12  ("NO 2 SCR seçici katalitik indirgeme")
NO + NO2 + 2 NH3 → 2N2 + 3 H2O ("hızlı SCR")

Güvenlik ve depolama

Üre çözeltisi berraktır, toksik değildir ve kullanımı güvenlidir.[8] Üre, alüminyum gibi metaller üzerinde aşındırıcı etkiye sahip olduğundan, DEF özel kaplarda depolanır ve taşınır.[9][10] Bu kaplar tipik olarak paslanmaz çelikten yapılır.[10] Araçların seçici katalitik indirgeme (SCR) sistemleri ve DEF dağıtıcıları, ürenin aşındırıcı etkisi olmayacak şekilde tasarlanmıştır.[9] DEF'in doğrudan güneş ışığı almayan serin, kuru ve iyi havalandırılan bir alanda saklanması önerilir. DEF'in toplu hacimleri polietilen kaplar (HDPE, XLPE ), fiberglas takviyeli plastik (FRP ) ve çelik tanklar içinde depolamaya uygundur. DEF ayrıca genellikle depolama ve nakliye için orta büyüklükteki konteynerlerde işlenir.

Avrupa'da artan sayıda akaryakıt istasyonu, yalnızca büyük ticari araçlar için değil, aynı zamanda binek araçlar için de AdBlue pompaları sunmaktadır.

Kaynakça

  1. ^ "Hino Standardized SCR Unit". Hino Motors. 5 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Temmuz 2014. 
  2. ^ "The DPR Future" (PDF). Hino Motors. 22 Eylül 2010 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Temmuz 2014. 
  3. ^ https://eurol.com/en/what-is-the-function-of-adblue/ 20 Eylül 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Eurol lubricants. Retrieved 16 November 2021.
  4. ^ "ISO 22241-4:2019 Diesel engines — NOx reduction agent AUS 32". ISO (International Organization for Standardization). 1 Temmuz 2019. 20 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Eylül 2022. 
  5. ^ "How it works". H2Blu. 21 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Eylül 2022. 
  6. ^ "尿素CSRシステム（FLENDS）" [CSR System "FLENDS"]. Society of Automotive Engineers of Japan (Japonca). 19 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2021. 
  7. ^ Kuternowski (July 2020). "Modeling of Urea Decomposition in Selective Catalytic Reduction (SCR) for Systems of Diesel Exhaust Gases Aftertreatment by Finite Volume Method". Catalysts (İngilizce). 10 (7): 749. doi:10.3390/catal10070749. 
  8. ^ "3. Hazard Identification" (PDF). Urea Solution 32,5% Material Safety Sheet. Fertiberia. 21 Ağustos 2008. s. 2. 15 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 20 Eylül 2022. 3.1– For Human Health … The product has a low toxicity and it is not considered that it could be harmful to health. … 3.1.5. – Long-term effects: … Urea is a substance that appears in the body as a result of proteins during metabolism, it is eliminated with the urine. 
  9. ^ a b "Urea tanks on diesel trucks -- that's the law in the United States starting in 2010". EurekAlert operated by AAAS. 10 Kasım 2008. 24 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2020. 
  10. ^ a b "Urea – Krampitz storage tanks". 5 Ekim 2016. 23 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2020. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kömür</span> katmanlı tortul çökellerin arasında bulunan katı, koyu renkli, karbon ve yanıcı gazlar bakımından zengin kayaç

Kömür, katmanlı tortul çökellerin arasında bulunan katı, koyu renkli, karbon ve yanıcı gazlar bakımından zengin kayaçtır. Taşkömürü torkugillerden oluşur. Kömür çoğunlukla diğer elementlerin değişken miktarlarda bulunmasıyla oluşur. Asıl bileşeni karbondur; bunun yanında değişken miktarda hidrojen, kükürt, oksijen ve azot içerir. Isı için yakılan bir fosil yakıt olan kömür dünyanın birincil enerjisinin yaklaşık dörtte birini ve elektriğinin beşte ikisini sağlar. Bazı demir ve çelik üretimi yapan işletmeler ve diğer endüstriyel faaliyetler kömürü yakar. Kömürün ekstraksiyonu ve kullanımı birçok erken ölüme ve çok fazla hastalığa neden olur. Kömür'den her yıl binlerce kişi erken ölüyor.

<span class="mw-page-title-main">Çinko</span> Element

Çinko, sembolü Zn, atom numarası 30 olan kimyasal bir elementtir. Oda sıcaklığında hafif kırılgan bir metaldir ve oksidasyon giderildiğinde parlak gri bir görünüme kavuşur. Periyodik tablonun 12. (IIB) grubunun ilk elementidir. Bazı açılardan çinko kimyasal olarak magnezyuma benzer: her iki element de yalnızca bir normal oksidasyon durumu (+2) gösterir ve Zn2+ ve Mg2+ iyonları benzer boyuttadır. Çinko, Dünya kabuğundaki en bol bulunan 24. element olup beş kararlı izotopu vardır. En yaygın çinko cevheri, bir çinko sülfür minerali olan sfalerittir.

<span class="mw-page-title-main">Alüminyum</span> sembolü Al, atom numarası 13 olan element

Alüminyum, atom numarası 13 ve simgesi Al olan kimyasal element. Gümüş renkte, sünek bir metaldir. Doğada genellikle boksit cevheri halinde bulunur ve oksidasyona karşı üstün direnci ile tanınır. Bu direncin temelinde pasivasyon özelliği yatar.

Kloroform veya triklorometan, CHCl
3 formülüne sahip bir organik bileşiktir. Oda sıcaklığında kolay buharlaşan, hoş kokulu, renksiz, yanıcı olmayan ağır bir sıvıdır. Çözücü olarak sıkça kullanılır. PTFE (Teflon) ve bazı soğutucuların üretiminde kullanılmak için bol miktarlarda üretilir.

<span class="mw-page-title-main">Biyodizel</span>

Biyodizel, organik yağların baz ve alkolle karıştırılarak dizel yakıta çevrilmesi sonucu elde edilen ürün.

<span class="mw-page-title-main">Sodyum karbonat</span> inorganik bileşik

Sodyum karbonat, (çamaşır sodası, kristal soda ve soda külü olarak da bilinir) Na2CO3 formülüne sahip değişik hidratları olan bir inorganik bileşiktir. Bütün formları beyaz, suda çözünür tuzlardır. Tüm formları güçlü bir alkali tada sahiptir ve suda orta derecede alkali çözeltiler verir. Tarihsel olarak sodyum bakımından zengin göl sularından veya sodyum bakımından zengin topraklarda yetişen bitkilerin küllerinden çıkarıldı. Bu sodyum açısından zengin bitkilerin külleri, potas üretmek için kullanılan odun küllerinden belirgin şekilde farklı olduğundan, "soda külü" olarak anıldı. Günümüzde ise, Solvay işlemi ile sodyum klorür ve kireç taşından büyük miktarlarda üretilmektedir.

Toryum; sembolü Th, atom numarası 90 olan zayıf radyoaktivite gösteren, metalik, kimyasal bir elementtir. Toryum havaya maruz kaldığında kararır ve toryum dioksit oluşturur; orta derecede yumuşak, işlenebilir ve yüksek bir erime noktasına sahiptir. Toryum, kimyasına +4 oksidasyon durumunun hakim olduğu elektropozitif bir aktinittir; oldukça reaktiftir ve ince bir şekilde bölündüğünde havada tutuşabilir.

<span class="mw-page-title-main">Redoks</span> Atomların oksidasyon durumlarının değiştiği kimyasal reaksiyon

Redoks atomların oksidasyon durumlarının değiştiği bir tür kimyasal reaksiyondur. Redoks reaksiyonları, kimyasal türler arasında elektronların fiili veya biçimsel aktarımı ile karakterize edilir, çoğunlukla bir tür oksidasyona, diğer türler indirgemeye uğrar. Elektronun çıkarıldığı kimyasal türlerin indirgenmiş olduğu söyleniyor. Başka bir deyişle:

<span class="mw-page-title-main">Yakıt hücresi</span>

Alışıla gelmiş elektrik üretim sistemleri yakıtın içindeki enerjiyi elektriğe dönüştürmek için ilk olarak yanma reaksiyonunu kullanır. Yanma reaksiyonunun verimli bir şekilde gerçekleşmesi için yakıtın ve oksitleyicinin (oksijen) tam olarak karışması gerekir. Bundan sonra elektrik enerjisi üretilene kadar bir dizi ara işlem gereklidir. Her ara işlem enerji kaybına yol açar dolayısıyla verimi düşürür.

Nitrik asit, HNO3 kimyasal formülüne sahip oldukça aşındırıcı bir inorganik asittir. Kezzap olarak da bilinir. Saf hâldeki bileşik renksizdir. Ancak uzun süre bekleyen eski asitler azot oksitleri ve suya ayrışması nedeniyle sarı renge dönebilme özelliğindedirler. Piyasada bulunan nitrik asitlerin çoğu % 68'lik bir konsantrasyona sahiptir. Çözelti, %86'dan fazla HNO3 içerdiğinde, dumanlı nitrik asit olarak adlandırılır. Mevcut azot dioksit miktarına bağlı olarak, dumanlı nitrik asit ayrıca %86’nın üzerindeki konsantrasyonlarda kırmızı dumanlı nitrik asit veya %95’in üzerindeki konsantrasyonlarda beyaz dumanlı nitrik asit olarak tanımlanır.

<span class="mw-page-title-main">Miller-Urey deneyi</span> Kimyasal evrimin oluşumunu denemek üzere oluşturulan deney

Miller-Urey Deneyi kimyasal evrimin oluşumunu denemek üzere, 1952'deki bilimsel görüşe göre dünyanın ilk zamanlarında var olduğu koşulların benzetim yöntemiyle oluşturulduğu bir deneydi. Bu deney, özellikle Aleksandr Ivanovich Oparin ve J.B.S. Haldane'in, ilkel dünya üzerindeki koşullarda var olan inorganik öncüllerinin kimyasal tepkimeler yoluyla organik bileşikleri sentezlediği hipotezini sınamak içindi. Abiyogenez konusunda klasik bir deney olduğu kabul edilen bu deney, 1952 yılında Stanley Lloyd Miller ve Harold Urey tarafından Chicago Üniversitesi'nde yapılmıştı.

<span class="mw-page-title-main">TDI</span> Dizel Motor

TDI , Volkswagen Grubu'nun turbo kompresöre ek olarak bir ara soğutucuya sahip common rail doğrudan enjeksiyonlu turbo dizel motor serisi için kullandığı terimdir.

<span class="mw-page-title-main">Azot monoksit</span>

Azot monoksit, kimyasal formülü NO olan bir bileşiktir. Bu gaz, -insanlar da dahil olmak üzere- memelilerin vücutlarında önemli bir sinyal molekülü olmasının yanı sıra kimyasal endüstride de önemli bir ara üründür. Ayrıca NO, araba motorları ve elektrik santralleri tarafından üretilerek hava kirliliğine neden olur.

<span class="mw-page-title-main">Amonyum nitrat</span> kimyasal bileşik

Amonyum nitrat, amonyum ve nitrat iyonlarından oluşan, NH4NO3 formülüne sahip yüksek patlayıcı bir kimyasal bileşiktir. Higroskopik özellikte ve beyaz kristal bir katı olarak hidrat oluşturmasa da suda çok çözünür. Ağırlıklı olarak, tarımda yüksek azotlu gübre olarak kullanılmaktadır. 2017 yılında küresel üretimi 21.6 milyon ton olarak tahmin edildi.

<span class="mw-page-title-main">Otomobilin tarihi</span> Otomobilin geçmişten günümüze evrilişi

Otomobilin tarihi, 19. yüzyılda enerji kaynağı olarak buharın kullanılmasıyla başlar ve içten yanmalı motorlarda petrolün kullanılmasıyla devam eder. Günümüzde alternatif enerji kaynakları ile çalışan otomobillerin üretilmesi konusunda çalışmalar hız kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Elektrikli otomobil</span> şarj edilebilir pillerde depolanan enerjiyi kullanan bir elektrik motoruyla hareket eden otomobil

Elektrikli otomobil, elektrik enerjisi ile çalışan otomobillere verilen isimdir. Elektrikli otomobillerin, otomotiv endüstrisinde önemli bir etkisi olmaktadır. Bu model arabalar yakıt tasarrufu yanında şehir kirliliğini ve karbon emisyonunu azaltmaktadır. Karbondioksit emisyonunun azalma derecesi elektrik üretimine bağlı olup %50'lik bir azalma beklenmektedir. Karbondioksit emisyonunun azalma derecesi elektrik üretimine bağlı olup %50'lik bir azalma beklenmektedir. Enerji toplamaları için şarj istasyonu kurulur.

<span class="mw-page-title-main">Jet yakıtı</span>

Jet yakıtı veya havacılık türbin yakıtı, gaz türbinli motorlarla çalışan uçaklarda kullanılmak üzere tasarlanmış bir tür havacılık yakıtıdır. Rengi şeffaf ila saman rengindedir. Ticari havacılık için en yaygın kullanılan türleri, standart uluslararası talebe göre üretilen Jet A ve Jet A-1'dir. Sivil türbin motorlu havacılıkta yaygın olarak kullanılan diğer jet yakıtı ise, çoğunlukla yüksek soğuk hava performansı için tercih edilen Jet B'dir.

Biyosentez, substratların canlı organizmalarda daha karmaşık ürünlere dönüştürüldüğü çok aşamalı, enzim katalizli bir süreçtir. Biyosentezde basit bileşikler modifiye edilir, diğer bileşiklere dönüştürülür veya makromoleküller oluşturmak üzere birleştirilir. Bu süreç genellikle metabolik yollardan oluşur. Bu biyosentetik yollardan bazıları tek bir hücresel organel içinde yer alırken diğerleri birden fazla hücresel organel içinde yer alan enzimleri içerir. Bu biyosentetik yolların örnekleri arasında çift katlı lipit katmanının bileşenlerinin ve nükleotidlerin üretimi yer alır. Biyosentez genellikle anabolizma ile eş anlamlıdır ve bazı durumlarda birbirinin yerine kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Varsayımsal biyokimya türleri</span>

Varsayımsal biyokimya türleri, bilimsel olarak geçerli olduğu kabul edilen ancak şu anda varlığı kanıtlanmayan biyokimya biçimleridir. Şu anda Dünya'da bilinen canlı organizma türlerinin tümü, temel yapısal ve metabolik işlevler için karbon bileşiklerini, çözücü olarak suyu ve formlarını tanımlamak ve kontrol etmek için DNA veya RNA'yı kullanır. Eğer diğer gezegenlerde veya uydularda yaşam varsa, kimyasal olarak benzer olabilir, ancak oldukça farklı kimyalara sahip organizmaların da olması mümkündür – örneğin, diğer karbon bileşikleri sınıflarını, başka bir elementin bileşiklerini veya su yerine başka bir çözücü.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.