Acımusluk Sokağı Sarnıcı
Acımusluk Sokağı Sarnıcı İstanbul ilinin Fatih ilçesinin Eminönü semtinde bulunan bir sarnıçtır.[1] Eski adı Acımusluk Sokağı olan, Cemal Nadir Sokak'ta bulunur.
Sarnıcın 1078 yılında inşa edilen Botaneiates (Kalamanos) Sarayı'nın[1] mahzeni olduğu tahmin edilmektedir. İlk planı 1895'te çizilen sarnıç günümüzde depo olarak kullanılmaktadır.[2]
Mimari
Hobyar Mahallesi Cemal Nadir Sokak'ta bulunan sarnıç, Osmanlı döneminde de kullanılırken açılmış olan kuzeydoğu duvarındaki sokağa bakan pencereleri ile yer üstünde görülebilir. 10.65 x 16.01 metre ölçülerinde yan yana tonozlu odalar ve odaların ortasında sonradan sarnıç haline dönüştürülmüş bir alt yapı olan sarnıç, bu salonun duvarının dibinde ise her sırası altışar sütundan oluşan iki sıra mermer sütun dizisi bulunur. Mahzenin sağ tarafında, sonradan eklendiği sanılan oval bir sarnıç ve bir dehlizle sonlanan uzun bir koridor vardır. Sol taraf ise ayrı bir plana sahip olup, bu kanadın devamı yoktur. Sütunlu salonun gerisinde su dolu bir mekân vardır. 10.25 x 6.7 metre ölçülerinde ve beşik tonozlu ve mihrap biçiminde bir apsisi vardır. Biri 4.85 x 4.85 metre ve diğeri 2.75 x 2.77 metre boyutlarında iki odadan oluşan dikdörtgen bir mekânın solunda iki mermer sütun bulunur. Tarihi Yarımada Koruma Amaçlı İmar Planı'nda olan sarnıç, Cemal Nadir Sokağı'ndaki Hoca Kasım Günani Camii hizasına kadar uzanıyor.
Günümüzde otopark olarak kullanılan yapının güneydoğusunda tuğla duvar kalıntılarını görmek mümkündür. Bu uzantı yakın tarihli hava fotoğraflarında da görülebilir. Üst örtüdeki bozulmalar nedeniyle yapının içine sürekli yağmur suyu girmiş ve tonozlarda rutubet, tuz ve sıva oluşmuştur. Sarnıç çatısında bulunan ağaçların kökleri yapı içinde de devam etmekte ve bu da çatlaklara neden olmaktadır. Bitki oluşumları, uzun süre bakımsız kalan yapıların derz aralarında ve kopmaların olduğu yerlerde de görülebilir. Cephede, yağmur nedeniyle süzülen sular ve dış kaynaklardan kaynaklanan yoğun karbon birikimi nedeniyle çok fazla kirlenme vardır. Ayrıca, taş ve tuğla yüzeylerde yüzey aşınması ve strüktürel olarak yapıya zarar verebilecek boyutlarda malzeme kaybı vardır. Günümüzde yapı şahısların mülkiyetinde ve girilebilen bölümler işyeri ve depo olarak kullanılmaktadır.[3]
Kaynakça
- ^ a b "Sarnıçlarımız". Fatih Belediyesi. 15 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2019.
- ^ Hut, Davut (2010). İstanbul'un 100 Su Yapısı (2010 bas.). İstanbul: İBB Kültür AŞ Yayınları. ss. 131. ISBN 978-605-5592-57-8. Erişim tarihi: 7 Ağustos 2019.
- ^ "Tarihi Yarımada'daki Roma ve Bizans Dönemi Sarnıçları". Tarihi Yarımada'daki Roma ve Bizans Dönemi Sarnıçları. Stratejik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi. Kasım 2017. Erişim tarihi: 28 Nisan 2024.
