İçeriğe atla

Acinonyx

Acinonyx
Yaşadığı dönem aralığı: 3-0 myö
Piasenziyen-Günümüz[1] 
PreЄ
J
↓
Çita (Acinonyx jubatus)
Biyolojik sınıflandırma Bu sınıflandırmayı düzenle
Âlem:Animalia
Şube:Chordata
Sınıf:Mammalia
Takım:Carnivora
Alt takım:Feliformia
Familya:Felidae
Alt familya:Felinae
Cins:Acinonyx
Brookes, 1828
Türler[1]
  • †Acinonyx intermedius
  • †Acinonyx aicha
  • †Acinonyx pardinensis
  • Acinonyx jubatus (çita)
Sinonimler
  • Cynailurus Wagner, 1830
  • Cynofelis Lesson, 1842
  • Guepar Boitard, 1842
  • Gueparda Gray, 1843
  • Guepardus Duvernoy, 1834
  • Paracinonyx Kretzoi, 1929

Acinonyx, kedigiller familyasından bir memeli cinsi. Bu cinsin tek yaşayan türü olan çita (A. jubatus), Afrika ve Asya'nın açık otlaklarında yaşar.[2]

Cinsin fosilleri, Orta Pleyistosen Pliyosen'den gelir.[3] Bu kediler Afrika'da, Avrupa'da ve Asya'nın bazı bölgelerinde yaklaşık 10.000 yıl önce ortaya çıktı. Miracinonyx cinsinde sınıflandırılan birkaç benzer tür, aynı anda Kuzey Amerika'da da yaşadı; bunlar, Puma cinsi ile daha yakından ilişkili olabilir.[2]

Taksonomi

Acinonyx, Joshua Brookes tarafından 1828'de önerildi.[4]

18. yüzyılın sonları ile 20. yüzyılın başları arasında aşağıdaki Acinonyx türleri ve alt türleri tanımlanmıştır:

  • Felis jubatus, 1777'de Johann Christian Daniel von Schreber tarafından Comte de Buffon ve Thomas Pennant'ın daha önceki açıklamalarına dayanıyordu.[5]
    • Felis venatica, Griffith tarafından 1821'de Hindistan'dan bir çitanın taslağına dayanıyordu.[6]
    • Cynailurus Soemmeringi, 1855'te Fitzinger tarafından Theodor von Heuglin tarafından güney Sudan'daki Kordofan'dan Tiergarten Schönbrunn'a getirilen canlı bir erkek çita idi.[7]
    • 1913'te Hilzheimer tarafından Acinonyx hecki, hayvanat bahçesi müdürünün onuruna Berlin Hayvanat Bahçesi'nde Senegal'den esir bir çitadır .[8]

1993 yılında, Acinonyx, monofiletik Acinonychinae alt ailesine yerleştirildi. Moleküler filogenetik analiz, Puma cinsinin kardeş grubu olduğunu ve şimdi Felinae alt ailesine yerleştirildiğini göstermiştir .

Ek olarak, aşağıdaki Acinonyx türleri fosilleri tanımlanmıştır:

  • A. pardinensis dev çita - 1828'de Croizet et Jobert tarafından[9]
  • A. intermedius - 1954'te Thenius tarafından[10]
  • A. aicha - 1997'de Geraads tarafından[11]
  • A. kurteni - Christiansen ve Mazák tarafından 2009

"Linxia Cheetah" başlangıçta Çin'deki Pliyosen tabakalarından bir kafatasına dayanılarak tanımlandı ve cinsin en ilkel üyesi olarak lanse edildi. 2012 yılında A. kurteni, holotipin Miyosen yaşlı parçalardan oluşan sahtecilik olduğu tespit edildiğinde tür olarak geçersiz kılınmıştır.[12][13]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ a b "Mindat.org". www.mindat.org. 18 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mayıs 2021. 
  2. ^ a b Krausman (2005). "Acinonyx jubatus" (PDF). Mammalian Species. 771: 1-6. doi:10.1644/1545-1410(2005)771[0001:aj]2.0.co;2. 3 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Temmuz 2015. 
  3. ^ Hemmer, H. (2008). "Cheetahs in the Middle Pleistocene of Europe: Acinonyx pardinensis (sensu lato) intermedius (Thenius, 1954) from the Mosbach Sands (Wiesbaden, Hessen, Germany)". Neues Jahrbuch für Geologie und Paläontologie, Abhandlungen. 249: 345-356. doi:10.1127/0077-7749/2008/0249-0345. 
  4. ^ "Section Carnivora". A catalogue of the Anatomical and Zoological Museum of Joshua Brookes. Londra: Richard Taylor. 1828. s. 16. 
  5. ^ "Der Gepard". Die Säugthiere in Abbildungen nach der Natur mit Beschreibungen (Dritter Theil). Erlangen: Wolfgang Walther. 1777. ss. 392-393. 
  6. ^ "Felis venatica". General and particular descriptions of the vertebrated animals, arranged conformably to the modern discoveries and improvements in zoology. Order Carnivora. Londra: Baldwin, Cradock and Joy. 1821. 
  7. ^ Fitzinger (1855). "Bericht an die kaiserliche Akademie der Wissenchaften über die von dem Herrn Consultatsverweser Dr. Theodor v. Heuglin für die kaiserliche Menagerie zu Schönbrunn mitgebrachten lebenden Thiere". Sitzungsberichte der Kaiserlichen Akademie der Wissenschaften. Mathematisch-Naturwissenschaftliche Classe. 17: 242-253. 
  8. ^ Hilzheimer (1913). "Über neue Gepparden nebst Bemerkungen über die Nomenklatur dieser Tiere". Sitzungsberichte der Gesellschaft Naturforschender Freunde zu Berlin (5): 283-292. 
  9. ^ Recherches sur les ossemens fossiles du département du Puy-de-Dôme. Paris: Chez les principaux libraires. 1862. 
  10. ^ Thenius (1954). "Gepardreste aus dem Altquartär von Hundsheim in Niederösterreich". Neues Jahrbuch für Geologie und Paläontologie, Monatshefte: 225-238. 
  11. ^ Geraads (1997). "Carnivores du Pliocène terminalde Ahl al Oughlam (Casablanca, Maroc)" (PDF). Geobios. 30 (1): 127-164. doi:10.1016/s0016-6995(97)80263-x. 
  12. ^ "Five Greatest Palaeontology Fakes Of All Time #5: The Linxia Cheetah". Science 2.0. 2011. 12 Ocak 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2013. 
  13. ^ Mazák, J. H. (2012). "Retraction for Christiansen and Mazák. A primitive Late Pliocene cheetah, and evolution of the cheetah lineage". Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America. 109 (37): 15072. doi:10.1073/pnas.1211510109. PMC 3443189 $2. PMID 22908293. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kedigiller</span> etçiller takımına ait familya

Kedigiller (Felidae), Etçiller (Carnivora) takımına ait bir familyadır.

<span class="mw-page-title-main">Alexander von Humboldt</span> Prusyalı doğabilimci ve kâşif

Friedrich Wilhelm Heinrich Alexander Freiherr von Humboldt, Prusyalı doğabilimci ve kâşif. Prusyalı bakan, filozof ve dilbilimci Wilhelm von Humboldt'un küçük kardeşi. Humboldt'un botanik coğrafya üzerine yaptığı çalışmalar biyocoğrafya dalının temelini oluşturmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Brown hareketi</span> Bir sıvıdaki parçacıkların rastgele hareketi

Brown hareketi iki kavrama işaret eder:

  1. Bir sıvıda yüzen veya asılı parçacıkların rastlantısal hareketi
  2. Bu hareketi açıklamak için kullanılan matematiksel model. Bu modele Wiener metodu da denir.
<span class="mw-page-title-main">Friedrich Wilhelm Bessel</span> Alman astronom ve matematikçi (1784-1846)

Friedrich Wilhelm Bessel bir Alman astronom, matematikçi, fizikçi ve jeodezist idi. Paralaks yöntemiyle güneşten başka bir yıldıza olan uzaklık için güvenilir değerler hesaplayan ilk astronomdu. Matematiksel fonksiyonların özel bir türü, başlangıçta Daniel Bernoulli tarafından keşfedilmiş ve daha sonra Bessel tarafından genelleştirilmiş olmalarına rağmen, Bessel'in ölümünden sonra Bessel fonksiyonları olarak adlandırıldı.

<span class="mw-page-title-main">Karahoca</span> Çinde şehir

Karahoca ya da Karahoço Çin Halk Cumhuriyeti'nin Sincan Uygur Özerk Bölgesi'de Turfan'nın 30 kilometre güneydoğusunda İpek Yolu üzerinde tarihi bir vaha şehridir.

<span class="mw-page-title-main">Ferdinand von Lindemann</span> Alman matematikçi (1852–1939)

Carl Louis Ferdinand von Lindemann, 1882'de yayınlanan π'nin aşkın bir sayı olduğuna yani herhangi bir rasyonel katsayılı polinomun kökü olmadığına dair çalışması ile bilinen Alman matematikçidir.

<i>Plateosaurus</i>

Plateosaurus, geç Triayas dönemimde yaklaşık 214 ile 204 milyon yıl önce şimdiki Avrupa kıtasında yaşamış olan bir plateosaurid dinozor cinsidir. Plateosaurus, sauropodomorph dinozorların atası olarak "prosauropod" olarak da isimlendirilir. 2011 yılına kadar iki türü keşfedildi; P. engelhardti ve P. gracilis. Geçmişte başka türlerde keşfedilmesine rağmen plateosaurid dinozorların tür taksonomisinde geniş bir görüş birliği olmadığından kabul edilmemiştir.

<span class="mw-page-title-main">Albert Neisser</span>

Albert Ludwig Sigesmund Neisser, bel soğukluğunun etkenini bulan Alman doktordur.

<span class="mw-page-title-main">Dominique Vivant Denon</span> Fransız sanat tarihçisi (1747-1825)

Dominique-Vivant Baron Denon, Fransız sanatçı, ressam, diplomat, yazar ve arkeolog.

"Büyük kedi" terimi, tipik olarak Panthera cinsinin yaşayan beş üyesinden kaplan, aslan, jaguar, pars ve kar leoparı ile Pantherinae türüne ait olmayan çita ve pumaya atıfta bulunmak için kullanılmaktadır. Son üçü dışındaki bu türlerin hepsi kükreyebilir.

<span class="mw-page-title-main">Carl Gustav Axel Harnack</span> Baltık asıllı Alman matematikçi (1851-1888)

Carl Gustav Axel Harnack (7 Mayıs [E.U. 25 Nisan] 1851, Dorpat potansiyel teoriye katkıda bulunan bir Baltık Alman matematikçi. Harnack eşitsizliği harmonik fonksiyonlara uygulandı. Ayrıca, gerçek düzlem cebirsel eğriler için Harnack eğri teoremini kanıtlayarak düzlem eğrilerinin gerçek cebirsel geometrisi üzerinde çalıştı.

<span class="mw-page-title-main">Ferdinand Georg Frobenius</span> Alman matematikçi (1849-1917)

Ferdinand Georg Frobenius, en çok eliptik fonksiyonlar teorisine, diferansiyel denklemlere, sayı teorisine ve grup teorisine yaptığı katkılarla tanınan bir Alman matematikçi. Frobenius-Stickelberger formülleri olarak bilinen, eliptik fonksiyonları yöneten ve bikuadratik formlar teorisini geliştiren ünlü determinantal özdeşlikleriyle tanınır. Ayrıca, fonksiyonların rasyonel yaklaşımları kavramını ilk ortaya atan oydu ve Cayley-Hamilton teoremi için ilk tam kanıtı verdi. Ayrıca, adını modern matematiksel fizikte Frobenius manifoldları olarak bilinen bazı diferansiyel geometrik nesnelere verdi.

<span class="mw-page-title-main">Ludwig Bieberbach</span>

Ludwig Georg Elias Moses Bieberbach, Alman matematikçi ve Nazidir.

<span class="mw-page-title-main">Asya çitası</span>

Asya çitası ya da bilinen diğer adıyla İran çitası, günümüzde yalnızca İran'da yaşayan kritik tehlikedeki bir çita alt türüdür. Bir zamanlar Arap Yarımadası ve Yakın Doğu'dan Hazar bölgesi, Kızılkum Çölü ve Hindistan'a kadar uzanıyordu; ancak 20. yüzyılda bu bölgelerde soyu tükendi.

<span class="mw-page-title-main">Kedigiller listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Kedigiller, etçiller takımında bulunan bir memeli familyasıdır. Bu ailenin üyelerine felid denir. "Kedi" terimi kullanılırken genel olarak kedigiller, özel olarak ise ev kedisi kast edilir. Kedilerin pusuya düşürme veya takip etme ve kısa takip avı gibi karakteristik özellikleri karnivor yaşam tarzını sürdürecek şekilde gelişti. İnce kaslı gövdelere, güçlü esnek ön ayaklara ve avı tutmak için geri çekilebilir pençelere, güçlü bir ısırık için diş ve kafatası adaptasyonlarına ve genellikle kamuflaj için karakteristik çizgili veya benekli ceket desenlerine sahiptirler.

<span class="mw-page-title-main">Tavan Fiyatlar Fermanı</span> MS 301 yılında Diocletianus tarafından çıkartılan bir fiyat kontrol yasası

Tavan Fiyatlar Fermanı, MS 301 yılında Diocletianus tarafından çıkartılan bir nevi fiyat kontrol yasası. Ferman birçok ürün için tavan fiyat belirlemiş ve bu fiyatların aşılması halinde ölüm cezasına varan yaptırımları yürürlüğe sokmuştur. Ferman, Üçüncü Yüzyıl Krizi dahilinde ortaya çıkan enflasyonu durdurma amacı gütmekteydi.

Styriofelis, Avrupa'nın miyoseninden bilinen soyu tükenmiş bir kedigil cinsidir.

<span class="mw-page-title-main">Petralona mağarası</span>

Petralona mağarası, ayrıca Kızıl Taşlar Mağarası olarak da bilinir, Yunanistan'ın Halkidiki yarımadasındaki Selanik şehrinin yaklaşık 35 kilometre (22 mi) güney doğusunda, Petralona köyünün yaklaşık 1 kilometre (0,62 mi) doğusunda, Katsika Dağı'nın batı eteğinde deniz seviyesinden 300 m (984 ft) yükseklikte yer alan bir karstik oluşumdur. 1960 yılında fosilleşmiş bir arkaik insan kafatası bulunduğunda bölge halkın dikkatini çekti. Mağara, erozyon nedeniyle kayada yarıklar oluşmasından sadece bir yıl önce (1959) tesadüfen keşfedilmişti. Etkileyici sarkıt ve dikit oluşumlarıyla dikkat çeken ve yoğun miktarda fosil barındıran mağara kısa sürede jeologları ve paleontologları kendisine çekti. Onlarca yıl süren kazılardan sonra mağara halka açıldı ve bilimsel çalışmalara ait belgeler bitişikteki bir arkeoloji müzesinde sunulmaya başlandı.

<span class="mw-page-title-main">Franz Meyen</span>

Franz Julius Ferdinand Meyen, Prusyalı bir doktor ve botanikçidir.

<span class="mw-page-title-main">Lazarus Fuchs</span> Alman matematikçi (*1833 – †1902)

Lazarus Immanuel Fuchs, doğrusal diferansiyel denklemler alanında önemli araştırmalara katkıda bulunan Yahudi-Alman matematikçidir. Moschin (Mosina)'da doğmuş ve Berlin, Almanya'da ölmüştür. Schöneberg'de St. Matthew's Mezarlığı'na gömülmüştür. H bölümündeki mezarı korunmuş ve Berlin Eyaleti'nin şeref mezarı olarak listelenmiştir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.