İçeriğe atla

Acid Western

Acid Western western filmlerinin bir alt türü olarak 1960'lı ve 1970'li yıllarda ortaya çıkmıştı. Acid western, Vadiler Aslanı (Shane, 1953) ve Çöl Aslanı (The Searchers, 1956) gibi seçkin klasik western filmlerinin gustosunu Spaghetti Westernlerin aşırılıkları ile harmanlayarak karşı kültürün bakış açısından vermekteydi. Acid western için anti-western, revizyonist western veya post-western gibi tanımlamalar da yapılmıştır. Geleneksel westernlerde 'uzak batı'ya gitmek özgürlük ve gelişme ile özdeşleşmiş bir kavramdır. Oysa acid westernlerde bunun tam tersidir, bu gidiş toplum için adeta bir kâbus gibidir ve ölüme doğru gidiş ve yıkım demektir.

Bu türe dahil edilebilercek filmler ilk defa 1960'lardan itibaren ortaya çıkmiş olmakla beraber 'acid western' tanımlaması ilk kez literatüre Jim Jarmusch'un Dead Man filmi için 1996 yılında yapılmış bir film eleştirisi ile girmiştir.

60'lı ve 70'li yıllardan gelen karşı kültür idealini içinde barındıran acid westernlere birkaç örnek vermek gerekirse; Monte Hellman'ın kült filmi, The Shooting (1967) ilk acid western film olarak kabul edilebilir. Jim Jarmusch'un Dead Man'i, Alejandro Jodorowsky'nin El Topo'su (The Mole, 1970), Alex Cox'un 1987 tarihli Walker'ı ve Sydney Pollack'ın Jeremiah Johnson'ı (1972) ilk akla gelen örneklerdir.

Vietnam Savaşının en sıcak yılları acid westernlerin de altın çağı olmuştur. Robert Benton'ın Bad Company'si, James Frawley'in Kid Blue'su (başrolde Dennis Hopper), Stan Dragoti'nin Dirty Little Billy'si, Peter Fonda'nın The Hired Hand'i bu yıllarda çevrilen acid westernlere verilebilecek diğer örneklerdir.

Acid Western Filmleri

Western türünün diğer alt türleri

  • Klasik westernler. Örnek: John Ford ve Howard Hawks'ın filmleri
  • Spaghetti western (Düşük bütçeli İtalyan Westernleri) Örnek: Sergio Leone'nin filmleri
  • Epik western
  • Western komedi
  • Neo western
  • Romantik western
  • Müzikal western Örnek: 1954 tarihli 7 Kardeşe 7 Gelin (Seven Brides for Seven Brothers)
  • Ostern veya "Kızıl Western" (SSCB ve diğer Doğu Bloku ülkelerinde üretilmiş western filmleri)
  • Revizyonist western (Klasik westernlerin ideallerini ve stillerini sorgulayan western türü. Bazen acid westernle aynı anlamda kullanılır) Örnek: Little Big Man
  • Acid Western Bu maddenin konusu.
  • Çağdaş western Modern çağın atmosferinde geçen ama klasik westernlerin motiflerini kullanan filmler. Örnekler: Peckinpah'ın Bring Me the Head of Alfredo Garcia (1974) ve No Country For Old Men (2007)
  • Western Bilimkurgu Örnekler: Westworld ve Wild Wild West
  • Köri western (Hindistan menşeli westernler)
  • Kimçi Western (veya Guksu Western)[1][2] Örnek: 2008 tarihli Güney Kore filmiİyi, Kötü ve Tuhaf.
  • Oryantal Western[3] Örnek: Yukarıdaki film.
  • TV westernleri. Örnek: "Küçük Ev" dizisi (Little House on the Prairie) ve "Kung Fu" dizisi.
  • Northern Kanada'da geçen Kanada Atlı Polis'lerinin serüvenlerini konu alan filmler. (İng. Nothern: Kuzey)
  • Yeşilçam Westernleri 1960'lı ve 1970'li yıllar boyunca Türkiye'de de hatırı sayılır miktarda western filmi çekilmişti. Gayriresmî olarak Yeşilçam Westernleri olarak da adlandırılabilecek bu yerli 'kovboy' filmlerinin ilki 1962 tarihli Nuri Akıncı filmi "Beş Hikaye" dir, filmde Parla Şenol, Efgan Efekan, Hulusi Kentmen gibi oyuncular rol almışlardı. 1967'de ise bir furyaya dönüşmüş ve 7 yıl boyunca 50 kadar Türk Western filmi çekilmişti. Tamer Yiğit, Cüneyt Arkın, Ayhan Işık, Yılmaz Güney, Kartal Tibet, Sadri Alışık, Öztürk Serengil, Yılmaz Köksal başta olmak üzere Yeşilçam'ın tüm ünlü oyuncuları bu westernlerde gözükmüşlerdi. Çetin İnanç'ın yönettiği ve Yılmaz Köksal'ın başrolünü oynadığı 1971 yapımı "Çeko" filmi Anadolu'da gişe rekorları kırmıştı.

Kaynakça

  1. ^ "Joheunnom nabbeunnom isanghannom (2008) / Storyline" (İngilizce). IMDb. 31 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2012. 
  2. ^ "Iyi kötü tuhaf (2008)/ Did You Know?" (İngilizce). IMDb. 2 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2012. 
  3. ^ "Poster" (İngilizce). imageshack. Erişim tarihi: 8 Eylül 2012. []

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Quentin Tarantino</span> Amerikalı film yapımcısı ve yönetmeni; senarist

Quentin Jerome Tarantino, Amerikalı film yönetmeni, oyuncu ve iki Oscar ödüllü senarist.

<span class="mw-page-title-main">Sergio Leone</span> İtalyan film yönetmeni, yapımcı ve senarist (1929-1989)

Sergio Leone, İtalyan film yönetmeni, film yapımcısı ve senarist. Daha çok "spaghetti western" türüyle bilinse de "Bir Zamanlar Amerika" filmiyle sadece bir spaghetti western yönetmeni olmadığını kanıtlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Mel Gibson</span> Amerikalı film yönetmeni ve sinema oyuncusu

Mel Columcille Gerard Gibson, Avustralya asıllı Amerikalı oyuncu, film yönetmeni ve yapımcıdır. Aksiyon kahramanı rolleriyle, özellikle de kıyamet sonrası aksiyon serisi Mad Max'in ilk üç filmindeki Max Rockatansky ve dost polis aksiyon-komedi film serisi Lethal Weapon'daki Martin Riggs rolleriyle tanınır.

<span class="mw-page-title-main">Henry Fonda</span> Amerikalı sinema oyuncusu (1905 – 1982)

Henry Jaynes Fonda Oscar ödüllü Amerikalı sinema ve tiyatro oyuncusudur.

<span class="mw-page-title-main">Sam Peckinpah</span> Amerikalı film yönetmeni (1925 – 1984)

David Samuel "Sam" Peckinpah, Amerikalı film yönetmenidir. Western türüne yaklaşımı ve şiddeti anlatmadaki açık ve yenilikçi tarzıyla 1970'lerin önde gelen yönetmenlerinden biridir.

Western, ABD'nin Atlantik kıyısından içerilere, batıya doğru göç sırasındaki olaylarla başlayan yaşam tarzı ve kültürü. Western kavramı Vahşi Batı kavramının oluşumunda yer sahibidir.

<span class="mw-page-title-main">Gary Cooper</span> Amerikalı sinema oyuncusu (1901 – 1961)

Gary Cooper, Amerikalı oyuncudur. İki kez Oscar ödülünü kazanan ve yüzden fazla filmde rol alan Cooper, 1920'lerde başladığı oyunculuğu ölümüne dek devam ettirmiş; rahat ve gösterişsiz oyunculuk stiliyle ünlenmiştir. Gelmiş geçmiş en iyi oyunculardan biri olarak sayılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Robert Redford</span> Amerikalı sinema oyuncusu

Charles Robert Redford, Jr., Akademi Ödülü sahibi Amerikalı oyuncu, direktör, yapımcı ve iş insanı. Sundance Film Festivali'nin kurucusu olan Redford, 1981 yılında yönetmenliğini yaptığı Ordinary People filmi ile En İyi Yönetmen Akademi Ödülü'ne layık görülmüştür. Redford daha önce de Belalılar filmindeki performansıyla 1974 yılında En İyi Erkek Oyuncu Akademi Ödülü'nü almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Bob Fosse</span>

Bob Fosse, müzikal tiyatro yönetmeni, koreografı ve film yönetmenidir. Koreograf olarak 7 kez Tony Ödülü almıştır. 1972 yılında ise Cabaret filmi ile En İyi Yönetmen alanında Akademi Ödülü'nü kazanmıştır. 1975 yılında Lenny ve 1980 yılında All That Jazz filmleri ile bu ödüle tekrar aday gösterilmiştir. All That Jazz ile aynı zamanda En İyi Özgün Senaryo Akademi Ödülü'ne aday olmuş, Cannes Film Festivali'nde de Altın Palmiyeyi kazanmıştır.

Robert Benton, Oscar sahibi Amerikalı senarist ve yönetmendir. 1979 yılında Kramer vs. Kramer filmi ile En İyi Yönetmen Oscarı'nı kazanmış, daha sonra bu ödüle Places in the Heart filmi ile 1984 yılında tekrar aday gösterilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Aki Kaurismäki</span> Fin senarist ve yönetmen

Aki Olavi Kaurismäki (

<span class="mw-page-title-main">Jim Jarmusch</span> Amerikalı film yönetmeni, senarist ve sinema oyuncusu

Jim Jarmusch, Amerikalı yönetmen. Bağımsız filmleriyle tanınır.

<span class="mw-page-title-main">Roger Corman</span> Amerikalı film yapımcısı ve yönetmeni; sinema oyuncusu

Roger William Corman, çekmiş olduğu pek çok B filmi sebebiyle zaman zaman B'lerin Kralı olarak da adlandırılan, oldukça üretken bir film yönetmeni ve yapımcısıdır. Düşük bütçeli olmalarına rağmen sonraki yönetmenleri etkileyen filmler çekmiş olan Corman, şu anda ünlü olan pek çok yönetmeni de kariyerlerinin başında yönlendirmiştir. Filmlerinin bütçesini ve kısıtlı kaynaklarını en doğru şekilde kullanmak konusunda uzmanlaşan yönetmen, bu özelliğini şakayla karışık olarak, Roma İmparatorluğu'nun çöküşünü anlatan bir filmi iki figüran ve bir çalı ile çekebileceğini söyleyerek vurgulamıştır.

<i>Walker</i> (film)

Walker 1987 ABD yapımı dramatik fantastik western filmidir.

<span class="mw-page-title-main">Faye Dunaway</span> Amerikalı sinema oyuncusu

Dorothy Faye Dunaway, Akademi Ödülü sahibi Amerikalı oyuncudur. 1965 yılından beri sinemada faal olan sanatçı aynı zamanda bazı filmlere yönetmen, yapımcı ve senarist olarak da imza atmıştı. Oscar, BAFTA, Altın Küre ve Emmy ödülleri dahil tam 17 ödül kazanan oyuncu 25 ayrı ödüle de aday gösterilmişti.

<span class="mw-page-title-main">Spagetti Western</span>

Spagetti Western, 1960 - 1975 yılları arasında Avrupa'da çoğunlukla İtalyan yapımcı ve yönetmenler tarafından çevrilmiş Western filmlerine verilen addır. Bu nedenle bazen Italo-Western olarak da adlandırılırlar. Bu türü tanımlamak için kullanılan diğer isimler ise sırasıyla Euro-Western, Macaroni Western ve Western All'Italiana'dır.

<i>Sabata Dönüyor</i>

Sabata Dönüyor, 1971 İtalya, Fransa, Batı Almanya ortak yapımı Spagetti Western filmidir. Özgün adı È tornato Sabata... hai chiuso un'altra volta olan film İngilizce konuşulan ülkelerde Return of Sabata adıyla gösterildi. Film Türkiye'de Aralık 1972'de gösterime girmişti.

<span class="mw-page-title-main">Jack Palance</span> Amerikalı sinema oyuncusu (1919 – 2006)

Jack Palance, Ukrayna asıllı Amerikalı oyuncu. Birçok sinema filmi olmasına rağmen Palance'ı TV dizilerinden, özellikle de City Slickers filmlerinden Yardımcı Erkek oyuncu ödülünü almıştır ama vaktinin çoğunu TV çalışmalarında kaybetmiştir.

1970'ler sinema dönemine ait bazı önemli olayları içerir.

<span class="mw-page-title-main">Amerikan sineması</span>

Amerika Birleşik Devletleri sineması, Amerikan sineması veya genellikle kullanılan ismiyle Hollywood, 20. yüzyılın başlarından bu yana dünya çapında sinema üzerinde derin bir etkisi olan ABD menşeli sinema sektörüdür. Bu sektörün geçmişi dört ana döneme ayrılmaktadır: Sessiz film dönemi, klasik Hollywood sineması, Yeni Hollywood ve çağdaş dönem. Fransız Lumière Kardeşler modern sinemanın kurucusu olarak kabul edilmelerine rağmen, hızla gelişen bu sektörde Amerikan sineması en baskın güç haline gelmiştir. 1920'lerden bu yana, Amerikan film endüstrisi her yıl herhangi başka bir ülkeden daha fazla hasılat elde etmektedir.