Acemi Nahçıvani
| Acemi Nahçıvani | |
|---|---|
 | |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 12. yüzyıl Nahçıvan |
| Ölüm | 13. yüzyıl |
| Çalışma ve başarıları | |
| Etkin yılları | 12. yüzyılın ikinci yarısı - 13. yüzyılın ilk yarısı |
| Mimarlık tarzı | İslami mimari: Nahçıvan Mimarlık Akımı |
| Ünlü yapıtları | Mümine Hatun Türbesi, Yusuf Küseyiroğlu Türbesi, Cuma Mescidi (Nahçıvan) |
Acemi ibn Ebubekr Nahçıvani (Azerice: Əcəmi ibn Əbubəkr Naxçıvani), 12.-13. yüzyıllarda bugünkü Azerbaycan topraklarında faaliyet göstermiş ve ün kazanmış Azerbaycanlı mimar, Nahçıvan Mimarlık Akımının kurucusu ve vatanı Nahçıvan'da pek çok mimari eserin yaratıcısıdır.[1]
Kendi tasviri sanatı ile mühendisliği mimarlıkla birleştirince Nahçıvan Mimarlık Akımı olarak adlandırılan yeni bir mimarlık akımının öncüsü oldu ve birçok Azerbaycanlı mimara ilham kaynağı oldu.
Acemi Nahçıvani, Azerbaycan'da o dönem hüküm süren İldenizliler Atabeyliğinin başkenti Nahçıvan'da faal olup tüm ömrünü orada geçirmiştir.[1]
Nahçıvani'nin ilk bilinen eseri Yusuf Küseyiroğlu Türbesidir. Nahçıvan şehrinin merkezinde yer alan ve halk arasında "Atababa Kümbeti" adıyla bilinen bu türbe 1162 yılında inşa edilmiştir. Sadece Azerbaycan'da değil, İslam Dünyasının en zengin ve ince ayrıntılı türbelerinden biri sayılan Mümine Hatun Türbesi, Nahçıvani tarafından 1186 yılında Nahçıvan'ın batı bölgesinde inşa edilmiştir.[1]
13. yüzyıl başlarında inşa edilen Cuma Mescidi, Nahçıvani'nin ve Nahçıvan'ın en büyük anıtsal eserlerinden biriydi. 20. yüzyılın başlarında havaya uçurularak imha edilen bu anıtının görünümü ve plan-mekan yapısı hakkında ancak 19. yüzyılda çizilmiş resimlerden ve çekilmiş fotoğraflarından bilinmektedir. Bu yüzden diğer eserlerinin aksine, bu antın inşa edildiği yıl da kesin olarak bilinmemektedir.
Azerbaycan'da birçok mimarın yaptığı gibi, müellifi olduğu âbidelerin üzerindeki kitâbelerde kendi adını yazdırırdı ve kendisini "Ebubekir oğlu Ecemi, Nahçıvanlı Mimar" olarak adlandırdı.[1]
Nahçıvan Mimarlık Akımının evrim sürecinde, Acemi Ebubekir oğlu Naxçıvani ve Ahmed bin Eyüb el-Hafız Nahçıvani gibi ünlü Azeri mimarlar yetişti ve bu akımın tanınmış temsilcileri olarak bu geleneği devam ettirdiler.[2]
Fotoğraf Galerisi
Mümine Hatun Türbesi, Nahçıvan
Yusuf Küseyiroğlu Türbesi, Nahçıvan
Kaynakça
- ^ a b c d Memarlar – Əcəmi Naxçıvani 5 Eylül 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Azerice)
- ^ C.Qiyasi – Azərbaycan xatirə memarlığının təkamül prosesində Naxçıvan memarlığının rolü, Naxçıvan Dövlət Universitetinin “Elmi əsərləri”, 1999, ;4 (Azerice)
