Cacık, yoğurt, su, salatalık ve sarımsak ile yapılan soğuk Türk mezesi olarak bilinse de içine birçok sebze katılarak yapılan çeşitleri vardır. En çok bilinen çeşidi salatalık cacığıdır.Nane, yeşil soğan, kekik, dere otu, zeytinyağı vb malzeme ile zenginleştirilebilir. İçine rendelenmiş havuç ve marul katılan cacığa ise kış cacığı denir. Yunan mutfağında Τζατζίκι (caciki) olarak bilinen bir çeşidi yapılır. Daha kıvamlı olup sos ya da meze olarak tüketilir.
Sütlaç, çeşitli mutfak kültürlerinde bulunabilen bir tatlı.
Beze yumurta akı ve pudra şekerinden yapılan bir köpük kurabiye türüdür. Fransızcası "'baiser'" olup anlamı öpücüktür. İsviçre ve Fransa'da "'Meringue'" olarak da bilinir. 100 °C ısıtılmış fırında 1-2 saat arasında adeta kurutularak yapılır. Bu karışıma limon suyu ilave edildiğinde bezeler daha katı bir kıvam kazanacaktır.
Krep, cızlama veya akıtma ; un, yumurta, süt, erimiş yağ, şeker, tuz ve kabartma tozu ile hazırlanan sulu hamurun kızgın bir yüzeye dökülmesiyle yapılan yiyecek veya tatlı. Anadolu'da cızlama, Rumeli'de akıtma denir.
Ayva tatlısı, ekmek ayvasından yapılan şerbetli bir Türk tatlısıdır. Genellikle kaymak ve Antep fıstığı ile servis edilir. Basılı ilk yemek kitabı Melceü’t-Tabbâhîn'de tarifi vardır.
Gaziler helvası, Trakya yöresi un helvasıdır. 16. ve 17. yüzyılda Osmanlı mutfağında yapıldığına ilişkin belgeler bulunmaktadır. Edirne'de askerler helva ile uğurlanıp, döndüklerinde de helva ile karşılandığı için bu tatlıya gaziler helvası denilmiştir. Ana malzemeleri, un, tereyağı, badem, süt ve toz şekerdir. Süt ve şeker karıştırılarak ısıtılır. Tavada tereyağı eritilir ve bademlerle un kavrulur. Süt ve kavrulmuş un ve bademler karıştırılarak kıvam alması sağlanır ve son olarak bir müddet dinlenmeye bırakılan helva süslenerek servis yapılır. Kabuğu soyulmuş bademler süsleme amaçlı kullanılır. Ali Eşref Dede'nin Yemek Risalesinde gaziler helvasının tarifi verilmiştir. Melceü’t-Tabbâhînde de ayrıca tarifler verilmiştir.
Kurabiye un, yağ, badem, fıstık, fındık, kakao gibi malzemelerle yapılan Orta Doğu ve Balkanlar'a özgü bir çeşit bisküvidir.
Midye dolması, kara veya mavi midyenin pişirildikten sonra iç pilav ile doldurulmasıyla yapılan bir çeşit dolma. Türkiye'nin özellikle Ege ve Marmara Bölgelerinin bazı illerinde yapılır. Özellikle İzmir ilinde meşhurdur.
Kalburabastı, adını hamuru bir kalbura ya da kevgire bastırıldığı için almıştır. Şerbetli bir tatlıdır. Hamur için malzeme olarak margarin, un, yoğurt, sıvı yağ, yumurta, kabartma tozu, ceviz içi kullanılır. Şerbeti için toz şeker, su, limon suyu kullanılır. Yunanistan'da yapılan melomakarono tatlısı kalburabastının ballı ve karanfilli çeşididir. Abhaz mutfağında benzer tatlı hurmitadır.
Casoncelli, İtalya'da yer alan Bergamo ve Brescia'nın tipik bir yemeğidir. Doğu Lombardiya'ya özgü doldurulmuş bir makarnadır. En eski versiyonu Casoncello di Barbariga'dır. Birbirinden biraz farklı olmasına rağmen bazı temel özellikleri koruyan çok sayıda yerel varyasyonu vardır: ortak iç harcı et, Grana Padano peyniri ve aromatik bitkilerden oluşur, makarnanın biçimi yarım ay şeklindedir.
Nuriye Osmanlı mutfağında bulunan bir çeşit tatlıdır. Basılı ilk yemek kitabı Melceü’t-Tabbâhîn'de tarifi vardır. Tarifi: Matlûbü'l-mikdâr elenmiş dakîk-i hâs ı beşon yumurta akı ve süzülmüş limon suyu ile yoğurur iken ellerini rûgan-ı zeyt ile tergîn edip tekrar gereği gibi yoğrula. Badehu ufak ufak pareleyip oklava ile börek yufkası gibi açıp ve dörde70 büküp tava içinde kızgın yağda kızarıldıkta çıkarıp delikli kevgir e vazoluna ki yağı süzüle. Badehu kıvamlı kaynar şekere atıp tekrar çıkardıkta nısfını bir tepsi ye döşeyip üzerine kaymak ve nısf-ı dîğerini dahi üzerine koyup bir miktar süt ile kaynatıp tamam yumuşadıkta üzerine gülâb ve tarçın ekip tenâvül buyrula. Nefis olur.
Nazlı aş veya Nazlaç Osmanlı mutfağında bulunan bir çeşit tatlıdır. Basılı ilk yemek kitabı Melceü’t-Tabbâhîn'de tarifi vardır. Tarifi: Matlûbül-mikdâr pirinci havan da kabaca döğüp bulgur gibi oldukta tencere içine su doldurup ateş üzerine iken işbu pirinci üzerine salıp karıştıralar. Ne miktar koyuluğu murat olunur ise ol miktar pirinç ilave olundukta pişirip indirileceğine karip kesilmiş kıvamlı şeker veyahut toz şekeri ile tatlılayıp bir miktar dahi kaynadıkta indirip tabaklara tevzi birle soğudukta üzerine döğülmüş ceviz veya badem ekip tenâvül buyrula.
Herîse Osmanlı mutfağında bulunan bir çeşit keşkektir. Herise ayrıca Tekirdağ geleneksel mutfağında bulunur.
Bastı birbiri üzerine gelecek şekilde ve daire biçiminde dizilerek kısık ateşte pişirilen etli, zeytinyağlı ya da sade yemeklerdir.
Balık çorbası balık ile yapılan bir çorbadır.
Hanım göbeği, kadın göbeği veya kadıboğan, Türk mutfağında hamur işi bir tatlıdır.
Buğdaylı balık çorbası balık ile yapılan bir çorbadır.
Tavuk kebabı, tavuk eti ile yapılan bir kebaptır.
Kıymadan fırın kebabı, koyun eti kıymasından ile yapılan bir kebaptır.
Süngeriye, bir çeşit sütlü ve şerbetli tatlıdır. Malzemeleri; yumurta akı, pirinç unu, süt, şeker ve sudur. Basılı ilk yemek kitabı Melceü’t-Tabbâhîn'de tarifi verilmiştir. Mükemmel ve Mufassal Aş Ustası yemek kitabında da süngeriye tarifi verilmiştir.
