Acıbadem, Kadıköy
| Acıbadem | |
|---|---|
 Acıbadem caddesi | |
 Mahallenin haritadaki yeri | |
 | |
Koordinatlar: 41°00′06″N 29°02′19″E / 41.001667°K 29.038611°D | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | İstanbul |
| İlçe | Kadıköy |
| Bulunduğu yer | Anadolu Yakası  |
| Coğrafi bölge | Marmara Bölgesi |
| İdare | |
| • Yönetici | Muhtar[1] İhtiyar heyeti[1] |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 1.5 km² |
| Nüfus (2023) | 28.801[2] |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| İl alan kodu | 216[3] |
| İl plaka kodu | 34[4] |
| Posta kodu | 34718[5] |
| İstatistiki bölge | İstanbul alt bölgesi (TR10) |
| Seçim çevresi | İstanbul 1. seçim çevresi[6] |
Acıbadem, İstanbul’un Anadolu yakasında Kadıköy ilçesine bağlı bir mahalledir. Kuzeyinde, Üsküdar ilçesine bağlı Acıbadem Mahallesi bulunur.
Yerleşim
Acıbadem semti; İstanbul Anadolu yakasında, Kuzey-Güney ekseninde Küçük Çamlıca’nın güney yamaçlarından Haydarpaşa ve Mısırlıoğlu'na, Doğu-Batı ekseninde ise Hasanpaşa'dan Altunizâde ve Koşuyolu'na kadar uzanan geniş bir bölgede yer almaktadır. Kızıltoprak Sapağı'yla birlikte Kadıköy'den çıkan Halitağa Caddesi isim değiştirerek Acıbadem Caddesi'ne dönüşür. Acıbadem semtinin alt sınırı bu noktadan başlamaktadır. Bu cadde Küçük Çamlıca'ya kadar ulaşır. Acıbadem Caddesi'nin Küçük Çamlıca Caddesi'ne dönüştüğü yer, semtin üst sınırını oluşturmaktadır. Semt, ana damarı olan Acıbadem Caddesi'nin doğu ve batı kısmında konumlanmıştır. Acıbadem Köprüsü, semtin ortasından geçen D-100 karayolunun üzerindedir. Bu köprü, altındaki yolun Adnan Menderes döneminde inşa edilmesi nedeniyle geçmişte, halk arasında ve şoförler nezdinde "Menderes Köprüsü" olarak da anılmıştır.[7]
Cumhuriyet devri kadastro çalışmaları sırasında, Şevket Paşa Sokak'tan Acıbadem Caddesi yönüne ilerlenip, devamında Faikbey Mescidi Sokak'ı boylu boyunca takip etmekle elde edilecek hattın, kuzeyinin Üsküdar Tapu Kadastro Müdürlüğü'nün, güneyinin ise Kadıköy Tapu Kadastro Müdürlüğü'nün yetki alanında kalacağına karar verilmiş ve Acıbadem semti dahilindeki kadastro çalışmaları bu minvalde tamamlanmıştır. Şevket Paşa Sokak - Faikbey Mescidi Sokak hattının kuzeyi tapuda her ne kadar Üsküdar'a bağlı olmuşsa da, 1984'e kadar semtin tamamı, mahallî idare teşkilatı açısından Kadıköy Belediye Şubesi'ne bağlıydı. 1984'te Büyükşehir Belediyesi ile beraber ilçe belediyeleri de kurulmaya başlanınca, belediye sınırları yeniden gözden geçirilmiş ve Acıbadem semtinin tapuda Üsküdar ilçesine bağlı olan kısımları Üsküdar Belediyesi'ne bağlanmıştır. Bu işlem sonucunda İstanbul'da, biri Üsküdar Belediyesi sınırları içerisinde, diğeri Kadıköy Belediyesi sınırları içerisinde bulunan birbirine komşu 2 tane Acıbadem Mahallesi olmuştur.
Taşköprü Caddesi, Kadıköy Acıbadem Mahallesi'ni Rasimpaşa Mahallesi'nden ayırır. Yine benzer şekilde Nazifbey Sokak'tan Tur Sokak'a ve oradan da Yeni Duygu ve Boyacı Mehmet sokaklarına devam eden hat Kadıköy Acıbadem Mahallesi ile Hasanpaşa Mahallesi arasındaki sınırı oluştururken, Tekin-Gömeç-Eminbey-Alidede sokakları ve devamında Dinlenç Caddesi boyunca uzanan çizgi Koşuyolu Mahallesi ile, Faikbey Mescidi Sokak ile Şevket Paşa Sokak ise Üsküdar Acıbadem Mahallesi ile sınırı oluşturmaktadır.
Tarih
Eskiden geniş çayırların, bağların, bahçelerin ve koruların arasında Osmanlı saray mensuplarının, sultanların, şehzadelerin, paşaların köşklerinin bulunduğu Acıbadem, bugün yoğun yerleşme alanıdır. Bu yoğun yerleşme arasında, geçmişin izlerini taşıyan yapılar ve mekânlar vardır. Semtin Nişantaşı olarak bilinen kesimine II. Mahmud döneminde bir nişan taşı dikilmiştir. Padişahın, bugün yerinde bulunmayan kasrından bin adım uzaktaki bir yumurtayı vurduğu, bu nişan taşının da buraya dikildiği söylenir. Komşu semti Koşuyolu ise yine Osmanlı saray mensuplarının at bindikleri, 1900-1920 yıllarında ise at yarışlarının düzenlendiği semttir.
Bugün Acıbadem içerisinde semt ya da durak adı olarak ismi geçmekte olan Yıldızbakkal, Dörtyol, Kuruçeşme, Sakızağacı İkbaliye, Örnek, Çamlıca Kız Lisesi, Altınbakkal ve Nişantaşı, 1960'lı yıllarda ayrı birer mahalle olarak kabul edilirdi.[8] Bugün hala tapu kadastro kayıtlarında bölge, Koşuyolu ile beraber İkbaliye, Osmaniye, Mecidiye ve İbrahimağa Mahalleleri adlarıyla geçmektedir.[9]
Acıbadem semtinin önemli tarihsel yapıları arasında, Sokullu Köşkü olarak da bilinen Şehzade Ziyaeddin Efendi Köşkü, günümüzde TSK Çamlıca Özel Bakım Merkezi sınırlarında kalan Köçeoğlu Köşkü ile Ahmet Celâleddin Paşa Köşkü, Acıbadem Nişantaşı, Çamlıca Kız Lisesi olarak hizmet vermiş Ahmet Ratip Paşa Köşkü, Mabeyinci Emin Bey Köşkü, sonradan Safter Köşkü adını alan Tırnakçı Salim Bey Köşkü, İbrahim Ağa Camii, Ethem Kaptan Camii, Faik Paşa Camii olarak da bilinen kare planlı ve tek minareli Acıbadem Camii, Baba Oğul Çeşmesi, Ayrılık Çeşmesi ve Acıbadem Su Terazisi sayılabilir.
Ulaşım
Acıbadem semti, ulaşım açısından oldukça verimli bir bölgede bulunmaktadır. Gerek Kadıköy'e gerek Üsküdar'a olan yakınlığı, E5 otoyolunun Acıbadem'i ortasından kesmesi, çevreyollarına hakim olması sayesinde Acıbadem, ulaşımın hiç de zor olmadığı bir semttir.
E5'ten Acıbadem'e giriş yapılan noktada bulunan ve araç sürücülerinin girişi kaçırmamasını sağlaması ile tanınan Fil heykeli, halk arasında ünlenmiş ancak 2014 yılında kaldırılmıştır.[10]
Toplu taşıma ile ulaşım
Kadıköy'den ve Üsküdar'dan hareket edip Acıbadem Caddesi'ni kat eden İETT otobüsleri, Kadıköy'den ve -semtin yalnızca üst kısımlarından geçseler de- Üsküdar'dan hareketli Acıbadem minibüsleri mevcuttur. Eğer D100 karayolu tercih edilecekse Kadıköy ve Üsküdar'dan kalkıp D100 karayolunu takip eden herhangi bir toplu taşıma aracı da sizin işinizi görecektir. D100 üzerindeki Acıbadem Köprüsü durağı Acıbadem Caddesi'ne ve semt merkezine, Emek Sitesi durağı Acıbadem'in doğu kısmına, İstek Vakfı durağı ise güney kısmına ulaşım için idealdir. Yukarı Acıbadem'e ulaşım için Acıbadem Caddesi'ni takip eden toplu taşıma araçları kullanılmalıdır. Kadıköy-Kartal (M4 hattı) metrosunun Acıbadem istasyonu Acıbadem Köprüsü'nün altında; Acıbadem Metrobüs durağı ise semtin Küçük Çamlıca'ya yakın kısmında, köprü yolu üzerindedir.
Avrupa Yakası'na ulaşım
Acıbadem semtinin geniş anlamda bakıldığında komşuları Kadıköy, Üsküdar, Altunizade, Bağlarbaşı, Göztepe olarak sayılabilir. Bu da semtin çevreyollarıyla ulaşım için uygun olduğunu göstermektedir.
Acıbadem'den Koşuyolu'na geçip sırayla Koşuyolu ve Tophanelioğlu Caddelerini kullanarak Altunizade'ye ulaşılabilir ve 15 Temmuz Şehitler Köprüsü'ne giriş yapılabilir. Aynı köprüye ikinci bir yoldan ulaşım için ise E5 otoyolunu kullanmak gereklidir. İzmit-Ankara yönüne doğru otoyolu takiben, Göztepe Köprüsü'ne gelmeden önce köprü girişi verilmektedir. 15 Temmuz Şehitler Köprüsü çıkışında Altunizade sapağından sonra Acıbadem'e giriş de mevcuttur. Ancak Acıbadem Caddesi bu şekilde sadece tek yönlü olarak Çevreyolu'na bağlanmıştır. 1. Köprü Çevreyolu Acıbadem Caddesi'ne bağlanmasına rağmen, Acıbadem Caddesi Çevreyolu'na direkt çıkışa sahip değildir.
Fatih Sultan Mehmet Köprüsü için ise yine E5 otoyolunu takip etmek gereklidir. İzmit-Ankara yönünde ilerlerken sırayla Göztepe ve Yenisahra'ya ulaştıktan sonra Kozyatağı'na gelmeden 2. Köprü girişi verilmektedir.
Koşuyolu'na komşu olan Acıbadem'den, kolayca Avrasya Tüneli'ne ulaşmak da mümkündür.
Acıbadem'de yaşam
Hasan Tan İlkokulu, Acıbadem Türk Telekom Şehit Mete Sertbaş Ortaokulu, Bilfen Koleji'nin anaokulu ile ilk-orta ve lise kısımları, Mihriban Suat Bedük İlkokulu, Özdemiroğlu İmam Hatip Ortaokulu, 60. Yıl Anadolu İlkokulu, Dr. Sait Darga İlkokulu, Çamlıca Kız Lisesi, İstek Vakfı Okulları, Özel Helikon Acıbadem Anadolu Lisesi, Avrupa Koleji, Doğa Okulları, Kadıköy Ahmet Sani Gezici Kız Anadolu İmam Hatip Lisesi, General Ali Rıza Ersin Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi, Özel Acıbadem Koleji, Marmara Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi ve Doğuş Üniversitesi semtteki eğitim kurumlarından bazılarıdır. Birbirleri ile komşu olan Ahmet Sani Gezici Lisesi ile Kadıköy İmam Hatip/Anadolu İmam Hatip liseleri binaları yıkıldıktan sonra okulların bulunduğu arsa üzerine tek bir okul binası yapılmış ve bu yeni okul Kadıköy Ahmet Sani Gezici Kız Anadolu İmam Hatip Lisesi adını alarak imam-hatip lisesi olmuştur. Acıbadem Sağlık Grubu'nun ilk şubesi olan Acıbadem Kadıköy Hastanesi, TSK Çamlıca Özel Bakım Merkezi (eski GATA Çamlıca Askerî Hastanesi), Anadolu Yakası Telekom Müdürlüğü, Anadolu Yakası Posta İşleme Merkezi (PTT), İş Bankası Konutları ve içerisinde CarrefourSA'yı barındıran Tepe Nautilus Alışveriş Merkezi bu semttedir. Semt pazarı perşembe günleri kurulmaktadır. Tarihi Salı Pazarı'nın kurulduğu alan semte uzak olmamakla beraber Üsküdar Amerikan Lisesi, Kadıköy Anadolu Lisesi, St. Joseph Lisesi gibi okullar da araçla ortalama 10 dakikada erişilebilecek konumdadırlar. Semtin Uzunçayır'a bakan çukur kısmındaki eski Otosan arazisi üzerine Akasya Acıbadem sitesi ile alışveriş merkezi, bu projenin biraz ilerisindeki bir alana da Almondhill konutları inşa edilmiş, bu yapılaşma Acıbadem'deki nüfus yoğunluğu ile motorlu taşıt trafiğini artırmıştır. Acıbadem semtinin Altunizâde ile sınır kısmında bulunan Validebağ Korusu, günümüzde hâlâ Acıbademlilerin en önde gelen nefes alma yerlerinden biridir.
Nüfus
| Yıl | Değişim | Nüfus | Tespit Yöntemi |
|---|---|---|---|
| 2023 | 28.801 | ADNKS |
Kaynakça
- ^ a b "5393 sayılı Belediye Kanunu" (PDF). mevzuat.gov.tr. 3 Temmuz 2005. s. 3. 1 Haziran 2024 tarihinde kaynağından (pdf) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2024.
Madde 9- Mahalle, muhtar ve ihtiyar heyeti tarafından yönetilir.
- ^ "Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi". Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 9 Nisan 2024.
- ^ "Coğrafi Numaralar". Bilgi Teknolojileri ve Haberleşme Kurumu. 19 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2024.
- ^ "İl bilgileri Haritası". Türkiye Cumhuriyeti İçişleri Bakanlığı. 27 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2024.
- ^ "PTT posta kodu sorgulama". PTT. Erişim tarihi: 9 Haziran 2024.
- ^ "Yüksek Seçim Kurulu Kararı" (PDF). Yüksek Seçim Kurulu. 3 Mart 2023. 3 Mart 2023 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2024.
- ^ Reşat Ekrem Koçu, İstanbul Ansiklopedisi.
- ^ "Acıbadem". ACIBADEM DERGİSİ ARALIK 2014 SAYISI. 3 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü Harita Bilgi Bankası". 10 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Kadıköy Belediyesi'nin 2014'ü". Gazete Kadıköy. 24 Ağustos 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi.
Dış bağlantılar
OpenStreetMap'te Acıbadem, Kadıköy ile ilgili coğrafi veriler
