İçeriğe atla

Acı ve İlham

Acı ve İlham
The Agony and the Ecstasy
"Acı ve İlham" (The Agony and the Ecstasy) filminin özgün sinema afişi
YönetmenCarol Reed
YapımcıCarol Reed
SenaristPhilip Dunne
Irving Stone (roman)
OyuncularCharlton Heston
Rex Harrison
Harry Andrews
Adolfo Celi
Diane Cilento
MüzikAlex North
Görüntü yönetmeniLeon Shamroy
KurguSamuel E. Beetley
StüdyoTwentieth Century-Fox
DağıtıcıTwentieth Century-Fox
CinsiSinema filmi
TürüTarihi dram
RenkRenkli (DeLuxe)
Yapım yılı1965
Çıkış tarih(ler)i16 Eylül 1965, Batı Almanya
Süre138 dakika
ÜlkeAmerika Birleşik Devletleri ABD
Dilİngilizce, Latince
Bütçe$10,000,000
Diğer adlarıAcı ve İlham (Türkiye)
L'Extase et l'agonie (Fransa)
Il Tormento e l'estasi (İtalya)
El Tormento y el éxtasis (İspanya)
Inferno und Ekstase (Batı Almanya
Michelangelo - Inferno und Ekstase (Batı Almanya, TV)
Irving Stone's The Agony and the Ecstasy (Alternatif isim)

Acı ve İlham 1965 ABD yapımı dramatik tarihi filmdir. Özgün adı The Agony and the Ecstasy (Türkçesi: Izdırap15 Eylül 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ve Coşku) olan film hem 1970'lerde TRT televizyonunda, hem de 2009'da şifreli kanallarda yine sinemalarda gösterildiği "Acı ve İlham" adıyla gösterime sunulmuştu.[1][2]

Amerikalı yazar Irving Stone'un 1961 tarihli aynı adlı biyografik romanından senaryosunu Philip Dunne'un uyarlayıp yazdığı filmi İngiliz yönetmen Carol Reed yönetmiş ve yapımcılığını da üstlenmiştir. Başlıca rollerinde Charlton Heston, Rex Harrison, Harry Andrews, Adolfo Celi ve Diane Cilento'nun oynadığı filmin müzikleri Alex North'a aittir. Filmin görüntülerini Leon Shamroy çekmiştir. Irving Stone'un romanı Türkçeye S. Yılmaz Özen'in çevirisiyle 1965 yılında Hakan Yayınevi tarafından İlâhi Istırap adıyla aktarılmıştı.[3]

16. yüzyılda Katolik Kilisesi'nin ihtiraslı ve savaşçı lideri, aynı zamanda sanata verdiği önemle de tanınan Papa II. Julius (Rex Harrison) kendisini hatırlatacak kalıcı bir eser bırakmak istediği için devrin ünlü heykeltıraşı Michelangelo’yu (Charlton Heston) Sistine Şapeli’nin tavanına görkemli bir dinî fresk yapması için görevlendirir, ancak Michelangelo resim yapmaktan pek hoşlanmaz ve görevi istemeyerek kabul eder.[4] Ünlü heykeltıraşın hayatından bir bölümün ele alındığı bu biyografik filmin odağında pragmatist bir hükümdar olan Papa II. Julius'la idealist sanatçı Michelangelo'nun çatışması yer alır.[5]

"Acı ve İlham"ın çekimlerinin tamamı İtalya'da, konusunun geçtiği mekanlarda gerçekleştirmiştir. Yüksek tanımlamalı Todd-AO geniş perde sistemiyle çekilen filmin 70mm baskılarında 6 kanal ses kuşağı vardır.[6] Filmin DVD transferleri de bu yüksek çözünürlüklü Todd-AO kopyalarından yapılmıştır.[7] 10 milyon dolara malolan bu üstün yapım seyirci tarafından uzun (2,5 saate yakındır) ve sıkıcı bulunmuş ve sonuçta gişede başarısızlığa uğramıştı. Sinema gişelerinde 6 milyon dolar zarar eden film sonraki yıllarda video baskılarıyla zararını kurtarabilmişti.[8]

1966 yılında kostüm, dekor, sinematografi, ses ve müzik gibi 5 teknik dalda Oscar'a aday gösterilen filme "en iyi yabancı film" David di Donatello Ödülü verilmiştir.

Konusu

1503 yılında Katolik Kilisesi'nin başına geçen Papa II. Julius (Rex Harrison) bir yandan diğer İtalyan şehir devletleri ve komşu ülke Fransa'yla savaşırken diğer yandan da bilim adamlarının ve sanatçıların koruyuculuğunu yapıyordu. Bu ihtiraslı ve savaşçı lider ordusuyla Roma'ya geldiğinde birçok sanatçıyı etrafında toplayarak bazı yeni mimari ve sanat eserlerinin yapımı için emirler verir. Bu arada devrin ünlü heykeltıraşı Michelangelo’yu (Charlton Heston) da Sistine Şapeli’nin tavanına görkemli bir dinî fresk yapması için görevlendirir. Ancak ünlü heykeltıraş resim yapmaktan pek hoşlanmamaktadır ve bu istek karşısında sürekli ayak diretir, hatta bu görevi kabul etmemek için İstanbul'a gidip Osmanlı Sultanı için Haliç Köprüsü projesinde çalışmayı düşünür, üstelik bu iş için Sultan'dan kaparo bile alır. Ancak Papa'nın baskısı ile Şapelin tavanını resimleme işine başlayan Michelangelo, hem Papa'yla hem de Papa'nın baş mimarı Donato Bramante (Harry Andrews) ile sık sık fikir ayrılığına düşer.

Bir ara işi bırakarak kaçar ve ortadan kaybolur, bir süre mermer ocaklarında saklandıktan sonra yeni taslaklarıyla ortaya çıkar ve taze bir ilhamla tekrar işe koyulmaya karar verir. Yorucu çalışmaları sırasında tavana çizdiği çıplak figürlerden dolayı Kardinal'in dine hakaret ettiği ve kiliseyi paganist Eski Yunan tapınaklarına çevirdiği şeklindeki suçlamalarına maruz kalır ama bu konuda Papa kendisine arka çıkar, Michelangelo da resim anlayışından ödün vermez.

Tavanın bir an önce bitirilmesi hususunda baskı yapan Papa'yla Michelangelo arasında sürekli bir sürtüşme yaşanır. Hatta bir ara çalışmaları hızlandırmak amacıyla Papa kurnazca bir manevrayla işi ressam Raphael'e (Tomas Milian) tamamlatacağını söyleyince, Michelangelo çalışma temposunu daha da arttırak işe dört elle sarılır, bunun sonucunda da doğal olarak sürmenaj olup yatağa düşer. Michelangelo'ya eski aşkı Medici kontesi (Diane Cilento) bakar ve onu sağlığına kavuşturur, ama o gerçek aşkı olan sanata geri dönecektir. Michelangelo 1508'de başladığı işi 1512'de bitirecektir.

Oyuncu kadrosu

Michelangelo'yu canlandıran Charlton Heston filmin bir sahnesinde.
Aktör/Aktris Rolü
Charlton HestonMichelangelo
Rex HarrisonPapa II. Julius
Diane CilentoContessina de'Medici
Harry AndrewsBramante
Alberto LupoUrbino Dükü
Adolfo CeliGiovanni de' Medici
Venantino VenantiniParis De Grassis
John StacySangallo
Fausto TozziUstabaşı
Maxine AudleyKadın
Tomas MilianRaphael
Alec McCowen
Furio MeniconiKöylü
Adolfo PezziniMermer ocağındaki adam

Kaynakça

  1. ^ http://onfinite.com/libraries/1467118/97b.jpg[] Gazete kupürü
  2. ^ http://www.digiturk.gen.tr/tvProgram/progDetail.aspx?contentID=8861[]
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya". 15 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2009. 
  4. ^ "Arşivlenmiş kopya". 18 Haziran 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2009. 
  5. ^ "The Agony and the Ecstasy (1965)". www.allmovie.com. 1 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2024. 
  6. ^ "Arşivlenmiş kopya". 9 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2009. 
  7. ^ "Arşivlenmiş kopya". 11 Şubat 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2009. 
  8. ^ "Arşivlenmiş kopya". 12 Ocak 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2009. 

Dış bağlantılar


İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Leonardo da Vinci</span> İtalyan Rönesans polimat (1452–1519)

Leonardo di ser Piero da Vinci (

<span class="mw-page-title-main">Michelangelo</span> İtalyan sanatçı, mimar ve şair (1475–1564)

Michelangelo di Lodovico Buonarroti Simoni, İtalyan rönesans dönemi ressam, heykeltıraş, mimar ve şairidir.

<span class="mw-page-title-main">Raffaello Sanzio</span> İtalyan ressam ve mimar (1483–1520)

Raffaello Sanzio da Urbino, kısaca Rafael olarak bilinen Rönesans döneminin İtalyan ressamı ve mimarıdır. Çalışmaları, şekillerin belirginliği, eserlerinin zenginliği ve insan ihtişamın neoplatonic fikirlerinin ifadesindeki görsel başarıları sebebiyle takdir görmektedir. Michelangelo ve Leonardo da Vinci ile birlikte, bu dönemin geleneksel üçlüsü olarak büyük üstatlarını oluşturmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Sistina Şapeli</span> Romada şapel

Sistina Şapeli Vatikan'da, Papa'nın resmi ikametgâhı Apostol Sarayı'nda bulunan bir şapeldir. Esasen Cappella Magna olarak bilinen şapel, adını onu 1477 – 1480 yılları arasında restore eden Papa IV. Sixtus'tan aldı. O zamandan bu yana şapel hem dînî, hem sivil papalık etkinliklerine ev sahipliği yapan bir yer oldu. Günümüzde papalık seçimlerine de ev sahipliği yapmaktadır. Sistina Şapeli'nin şöhreti büyük oranda iç mekânını süsleyen fresklerden gelmektedir. Bunlar arasında en önemlileri Michelangelo tarafından yapılan Sistina Şapeli tavanı ve Son Hüküm'dür.

<span class="mw-page-title-main">Charlton Heston</span> Amerikalı sinema oyuncusu (1923 – 2008)

Charlton Heston, Akademi ödüllü Amerikalı sinema, televizyon ve tiyatro oyuncusudur.

<i>Pygmalion</i> (film, 1938) 1938 filmi

Pygmalion 1938 Britanya yapımı romantik komedi filmidir. Dünyanın birçok ülkesinde olduğu gibi Türkiye'de de özgün adı ile gösterilmiştir.

<i>Black Moon</i> (film) Louis Mallenin yönettiği 1975 yapımı film

Black Moon, 1975 Fransa Batı Almanya ortak yapımı gerçeküstü fantastik filmdir. Filmin özgün adı Kara Ay anlamına gelmektedir.

<i>İlâhi Istırap</i>

İlâhi Istırap Irving Stone'un 1961 yılında yazdığı tarihi biyografik romandır. Özgün adı The Agony and the Ecstasy olan roman Türkçeye 1965 yılında S. Yılmaz Özen'in çevirisiyle aktarıldı. Kitap Hakan Yayınevi tarafından basılmıştır. Kitabın adındaki Istırap kelimesinin ızdırap 15 Eylül 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. olarak yazılması gerekiyordu, ancak orijinalliğini bozmamak için olduğu gibi bu maddeye aktarılmıştır.

<i>Montparnasse 19</i>

Montparnasse 19 1958 Fransa - İtalya ortak yapımı biyografik dramatik filmdir. Özgün adı Les Amants de Montparnasse olan film, ABD'de sinemalarda Modigliani of Montparnasse, İngiltere'de ise The Lovers of Montparnasse adlarıyla gösterime sunulmuştur.

<i>Hamlet</i> (film, 1996)

Hamlet, 1996 ABD - Birleşik Krallık ortak yapımı dramatik filmdir. Çevrildikten bir yıl sonra, 30 Mayıs 1997'de Türkiye'de de gösterime sunulmuştu.

<span class="mw-page-title-main">San Miniato al Monte</span> Floransada bazilika

San Miniato al Monte merkezi İtalya'da Floransa'da bir basilika olup, şehirdeki en yüksek nokta üzerinde durmaktadır.

<i>Bacchus</i> (Michelangelo)

Bacchus, (1497) İtalyan Yüksek Rönesans heykeltıraş, ressam, mimar ve şairi Michelangelo'nun bir mermer heykelidir. Heykel, bir dereceye kadar doğal büyüklüğün üzerinde de olup Roma şarap tanrısı Bacchus' ü betimlemektedir. Heykel Michelangelo'nun Pietà' sı ile sanatçının kesin olmamakla birlikte Roma'daki ilk dönemindeki sadece iki heykelinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Rex Harrison</span>

Rex Harrison, Oscar ödüllü İngiliz tiyatro ve sinema oyuncusu.

Sistina Şapeli tavanı, 1508-1512 yılları arasında Michelangelo tarafından resimlerle süslenmiştir. Yaklaşık dört yıl süren bu çalışmalar sonucunda, Rönesans döneminin en görkemli ve önemli eserlerinden birisi ortaya çıkmıştır. İsmini IV. Sixtus'tan alan ve 1477-1480 yılları arasında yapımı tamamlanan Sistina Şapeli'nin tavanı, II. Julius'un emriyle yenileme ve görselleştirme projesi kapsamında boyanmıştır. Şapelin tavan süslemelerinde aslında bir hikâye anlatılmış; orta kısımda yer alan 9 sahne ile Tekvin'deki yaratılışın 9 mühim olayına gönderme yapılmıştır. Bu projede Michelangelo'nun yanı sıra Sandro Botticelli, Domenico Ghirlandaio, Pietro Perugino ve Raffaello Sanzio gibi dönemin birçok önde gelen sanatçısı yer almıştır. Şapelin tavanındaki birçok fresk ve Kutsal Duvardaki büyük Kıyamet Günü tasviri Michelangelo tarafından çizilmiştir. Raffaello şapelin goblenlerini işlemiş, diğer sanatçılar ise yaptıkları duvar resimleriyle bu işe katkıda bulunmuşlardır. Özellikle Michelangelo'nun yaptığı fresklerde kullandığı kendine has figürleri, giyinik ve nü insan modelleri onun yaratıcı sanat anlayışının üstünlüğünü ve gelişmişliği kanıtlamış; gelecek kuşaklar için de önemli ve öğretici örnekler haline gelmiştir. Michelangelo'nun Adem'in Yaratılışı'ndaki Tanrı ile Adem'in ellerinin kavuşması detayı, Leonardo da Vinci'nin Mona Lisa tablosundan sonra dünyada en çok taklit edilen ve reprodüksiyonu yapılan sanat eseridir.

<span class="mw-page-title-main">Sistine Şapeli tavanı galeri</span> Vikimedya liste maddesi

Sistine Sapeli tavanı, İtalyan yüksek rönesans dönemi sanatkarı Michelangelo tarafından 1508 - 1512 döneminde hazırlanmış bir seri fresk resim eseridir. Bu resimler Papa IV. Sixtus tarafından 1477-1480 döneminde Vatikan'da yaptırılan büyük Sistine Şapeli tavanında bulunur ve 1508'de Papa II. Julius tarafından sipariş edilip yapılmaya başlanmıştır. Bu tavanda bulunan tablolar insanlığın Yaratılışı, Düşmesi ve Kurtarılması hakkinda Hristiyan dinsel doktrinlerini göstermek için yapılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Vatikan Müzeleri</span>

Vatikan Müzeleri, Vatikan'da bulunan dünyanın en büyük müzelerinden birisidir. Bu müze Roma Katolik Kilisesi tarafından Rönesans'ta inşa edilmiş olup, dünyanın önemli heykellerine ev sahipliği yapan önemli bir binadır. Toplamda, Sistine Şapeli ile birlikte toplam 54 galeri ("sala") bulunmaktadır. Ziyaretçiler Sistine Şapeli'ne 53 galeriyi gezdikten sonra verilen ek ücret ile girebilirler.

Bernardino di Betto Betti yaygın bilinen ismiyle Pinturicchio ya da Pintoricchio, bezemesel nitelikli freskleriyle tanınan İtalyan ressam.

<span class="mw-page-title-main">Vatikan'da turizm</span>

Vatikan, turistler ve özellikle Papa'yı görmek isteyen Hristiyanlar için popüler bir uğrak noktasıdır. . Başlıca turistik yerler arasında Aziz Petrus Bazilikası, Aziz Petrus Meydanı, Vatikan Müzeleri, Sistine Şapeli ve Rafael Odaları bulunmaktadır.

<i>Doni Tondo</i> Michelangelo eseri

Doni Tondo veya Doni Madonna, Olgun Michelangelo'nun hayatta kalan tek bitmiş panel resmi. Şimdi İtalya'nın Floransa şehrindeki Uffizi'de hâlâ orijinal çerçevesinde sergilenen Doni Tondo, muhtemelen Agnolo Doni tarafından güçlü bir Toskana ailesinin kızı Maddalena Strozzi ile evliliğini anmak için yaptırılmıştır. Resim, İtalyancada 'yuvarlak' anlamına gelen tondo şeklinde, yani Rönesans sırasında iç fikirlerle sık sık ilişkilendirilen bir şekildedir.