İçeriğe atla

Acı çiğdem

Acı çiğdem
Colchicum autumnale
Biyolojik sınıflandırma Bu sınıflandırmayı düzenle
Âlem:Plantae
Şube:Tracheophyta
Sınıf:Liliopsida
Takım:Liliales
Familya:Colchicaceae
Oymak:Colchiceae
Cins:Colchicum
L., Sp. Pl.: 341 (1753).
Türler
metne bakınız.

Acı çiğdem, Colchicum cinsinden bitkilerin ortak adı. 25–30 cm boyunda olur. Yaprakları şerit biçimindedir. İlk yazın pembe, sarı, eflatun renkli çiçekler açar. Sulak çayırlarda yetişir. Tohumlarda bulunan kolşisin maddesi ile romatizmaya, gut hastalığına karşı ilaçlar yapılır. Acı çiğdem bahçelerde süs bitkisi olarak da yetiştirilir. Gölge yerleri sever. Çok su ister.

Zehirli bir bitkidir. Çiğdeme çok benzeyen fakat onun gibi yenilmeyip zehirli olan bu bitkinin (Colchicum) yumruları Doğu Anadolu Bölgesinde çiğdem (Crocus) türleriyle karıştırıldığı için, bilhassa toplayıp yiyen çocuklar arasına ağır zehirlenme vakaları görülebilmektedir.

Türleri

C. albanense – C. albomarginatum – C. alpinum – C. amphigaripense – C. androcymbioides – C. antepense – C. antilibanoticum – C. arenarium – C. arenasii – C. asteranthum – C. asteroides – C. atticum – C. austrocapense – C. autumnale – C. balansae – C. baytopiorum – C. bellum – C. bivonae – C. boissieri – C. buchubergense – C. bulbocodium – C. burkei – C. burttii – C. × byzantinum – C. capense – C. cedarbergense – C. chalcedonicum – C. chimonanthum – C. chlorobasis – C. cilicicum – C. circinatum – C. clanwilliamense – C. confusum – C. corsicum – C. crenulatum – C. cretense – C. critürum – C. crocifolium – C. cruciatum – C. cupanii – C. cutüridatum – C. davisii – C. decaisnei – C. decipiens – C. doerfleri – C. dolichantherum – C. dregei – C. eghimocymbion – C. eichleri – C. erdalii – C. etesionamibense – C. euboeum – C. eucomoides – C. europaeum – C. exiguum – C. fasciculare – C. feinbruniae – C. figlalii – C. filifolium – C. freynii – C. gonarei – C. gracile – C. graecum – C. gramineum – C. greuteri – C. greuterocymbium – C. hantamense – C. haynaldii – C. heldreichii – C. henssenianum – C. hierosolymitanum – C. hierrense – C. hirsutum – C. hughocymbion – C. hungaricum – C. huntleyi – C. ignescens – C. imperatoris-friderici – C. inundatum – C. irroratum – C. karooparkense – C. kesselringii – C. knersvlaktense – C. kotschyi – C. kunkelianum – C. kurdicum – C. laetum – C. lagotum – C. leistneri – C. leptanthum – C. lingulatum – C. longifolium – C. longipes – C. lusitanum – C. luteum – C. macedonicum – C. macrophyllum – C. manissadjianii – C. maraschicum – C. melanthioides – C. micaceum – C. micranthum – C. minutum – C. mirzoevae – C. montanum – C. multiflorum – C. munzurense – C. nanum – C. natalense – C. neapolitanum – C. orienticapense – C. osmaniyense – C. palaestinum – C. parlatoris – C. parnassicum – C. paschei – C. peloponnesiacum – C. persicum – C. poeltianum – C. polyphyllum – C. praeirroratum – C. psammophilum – C. pulchellum – C. pusillum – C. raddeanum – C. rausii – C. rechingeri – C. ritchii – C. robustum – C. roseum – C. sanguicolle – C. scabromarginatum – C. schimperi – C. schimperianum – C. serpentinum – C. sfikasianum – C. sieheanum – C. soboliferum – C. türeciosum – C. stevenii – C. stirtonii – C. striatum – C. swazicum – C. szovitsii – C. trigynum – C. triphyllum – C. troodi – C. tunicatum – C. turcicum – C. tuviae – C. umbrosum – C. undulatum – C. vanjaarsveldii – C. varians – C. variegatum – C. verlaqueae – C. villosum – C. volutare – C. walteri – C. wendelboi – C. woronowii – C. worsonense – C. zahnii

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Mantarlar</span> ökaryot âlemi

Mantarlar, çok sayıda çok hücreli ve tek hücreli ökaryotik canlıyı kapsayan bir biyolojik âlemin adıdır. Maya gibi mikroorganizmalardan, küf ve şapkalı mantarlara kadar pek çok üyesi olan bu canlılar grubu, halk arasında genellikle sadece şapkalı mantarları tanımlamak için kullanılır. Biyoloji alanında mantarları inceleyen bilim dalına mikoloji denir.

<span class="mw-page-title-main">Siyanür</span> hidrosiyanik asidin tuzu veya esteri olan çok güçlü bir zehir

Siyanür, bir karbon ve ona üçlü bağ ile bağlanmış bir azot içeren C≡N grubuna sahip kimyasal bileşiklere verilen addır. Bu grup aynı zamanda siyano grubu olarak da bilinir. Organik ve inorganik çeşitleri bulunan siyanürler özellikle endüstride kullanılmaları için üretilmektedir. İnorganik siyanüre örnek olarak çok zehirli potasyum siyanür, organik siyanüre örnek olarak da düşük toksisiteli asetonitril verilebilir. Her siyanür yüksek oranda zehirli değildir.

Dizanteri, insanda sık ve kanlı ishal, genellikle şiddetli karın ağrısı, gerekmediği halde dışkılama isteği duyma, bağırsak yaraları, hayvanda makattan kan ya da kanlı dışkı gelmesi gibi belirtiler gösteren hastalıklara verilen ad.

<span class="mw-page-title-main">Theofrastos</span>

Theophrastus botaniğin kurucusu olarak kabul edilen bilim insanı ve düşünür.

<span class="mw-page-title-main">Afyon (narkotik)</span>

Afyon veya Afyon sakızı, haşhaş kapsüllerinin çizilmesiyle sızan, süte benzer özsuyunun toplanmasıyla elde edilen uyuşturucu madde.

<span class="mw-page-title-main">Kolşisin</span> kimyasal bileşik

Kolşisin (colchicine) gut ve Behçet hastalığı'nın tedavisinde kullanılan bir ilaçtır. Gut hastalığında NSAID'lere veya steroidlere göre daha az tercih edilir. Kolşisin ayrıca perikardit ve ailevi Akdeniz ateşi tedavisinde kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Çiğdem pilavı</span>

Çiğdem pilavı, Yozgat yöresinde daha yoğun olarak uygulanan Çiğdem gezmesi adlı baharın başlangıç kutlamaları ya da bir başka adıyla Hıdırellez ve Nevruz kutlamaları çerçevesinde, çocukların ev ev gezerek topladıkları yemeklik malzemeyle yapılan pilav türü. Bahar Pilavı olarak da bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Ankara florası</span> Ankara ilinin florası

Ankara florası; Ankara il sınırları içerisinde hüküm süren iklim koşulları, sıcaklık, yağış miktarı gibi faktörler sonucunda şekillenip ortaya çıkan bitki çeşitliliğini tabir etmek için kullanılır. Güncel kayıtlara göre şehirdeki flora; 99 familyadan 495 cinse ait 1365 çiçekli bitki türünden oluşmaktadır. Bu türler içinden de 22'si safi Ankara'ya özgü olmak üzere 271 tanesi (%19.85) Türkiye'ye endemik canlılardan oluşmaktadır.

<i>Hedera colchica</i> Yakın ve Orta Doğuya özgü olan bir sarmaşık türü

Hedera colchica, Yakın ve Orta Doğu'ya özgü olan bir sarmaşık türüdür. Yaygın olarak Acem sarmaşığı, Kolhis sarmaşığı, kara sarmaşık veya Kafkas duvarsarmaşığı olarak bilinmektedir. Uygun yüzeylerin bulunduğu ortamlarda 30 metreye kadar büyüyebilen ve dikey yüzeylerin olmadığı ortamlarda zemin örtüsü olarak da büyüyen her dem yeşil bir bitkidir. Bitki, havada büyüyen kökçüklerin bitkinin altındaki yerlere tutunmasıyla tırmanır. Sıcak iklimlerde, daha hızlı büyür ve diğer “Hedera” türlerinden daha hızlı ortama adapte olur.

<i>Ilex colchica</i> Anadolu çobanpüskülü

Ilex colchica, Bulgaristan, Türkiye ve Kafkasya'ya özgü bir bitki türüdür. Bitkinin toplam uzunluğu 2.5 metreyi bulabilir. Meyveleri ise 8–10 mm uzunluğunda, 7–10 mm eninde, kırmızı renkli ve dört çekirdeklidir.

<span class="mw-page-title-main">Buxus colchica</span> Türkiyenin endemik bitki türü

Buxus colchica veya yaygın olarak bilinen adıyla Gürci şimşiri, Azerbaycan, Gürcistan, Rusya ve Türkiye'ye özgü bir bitki türüdür. Habitat kaybı ve Cydalima perspectalis adlı güve türünün tırtılları bu türü tehdit etmektedir.

<i>Colchicum chalcedonicum</i> bitki türü

Colchicum chalcedonicum, Colchicaceae ailesine bağlı, Kadıköy çiğdemi olarak bilinen, bir acıçiğdem türüdür.

<i>Colchicum bivonae</i> bitki türü

Colchicum bivonae, Colchicaceae ailesine bağlı, öksüzoğlan olarak bilinen, bir acıçiğdem türüdür.

<span class="mw-page-title-main">Colchicum speciosum</span>

Vargit çiçeği, şepart veya bilimsel adıyla Colchicum speciosum, Colchicaceae familyasından, Kuzey Türkiye, Kafkasya ve Kuzey İran'ın dağlık bölgelerine özgü çiçekli bitki türüdür. 18 santimetre uzunluğa ve 10 santimetre genişliğe ulaşabilir. C. speciosum sonbaharda kırmızımsı/mor çiçekler açar. Kayış şeklindeki yapraklar ilkbaharda büyür, sonra sararır, yaz ilerledikçe solup ölür. Vargit çiçeği tüm kısımları yutulduğunda toksiktir.

Zenginsalkım veya bilimsel adıyla Paracolpodium colchicum, buğdaygiller familyasından çok yıllık bir bitki türüdür. Kafkasya ve Artvin'e endemik olan tür, bilimsel adını Antik Kolhis Krallığı'ndan almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Epilobium colchicum</span>

Kara yakıotu veya bilimsel adıyla Epilobium colchicum Onagraceae familyasından çok yıllık bir bitki türüdür. Türün bilimsel adı Antik Kolhis Krallığı'ndan türemiştir. Kafkasya, Artvin ve Rize'ye endemik olan kara yakıotu, yaklaşık 2000 metre rakımlı dere bölgelerinde yetişmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Colchicum trigynum</span>

Üç mahrut veya bilimsel adıyla Colchicum trigynum, Colchicaceae familyasında Türkiye, İran ve Kafkasya'ya endemik bir bitki türüdür. Endemik olduğu yerlerin dışında da süs bitkisi olarak yetiştirilmektedir. Cinsin adı, Antik Kolhis Krallığı'ndan gelmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Colchicum szovitsii</span>

Katır çiğdemi veya bilimsel adıyla Colchicum szovitsii, Kafkasya, Türkiye ve İran'a endemik, Colchicaceae familyasından çok yıllık bir acı çiğdem türüdür. Cins, adını Antik Kolhis Krallığı'ndan almıştır. 200 ila 3250 metre yükseklikteki ıslak çayırlık ve nemli kesekli yerler, stepler ve Pinus orman kenarlarında yetişmektedir. Şubat ve Mayıs ayları arasında çiçeklenir.

<span class="mw-page-title-main">Kormus</span>

Kormus veya gövde yumrusu, soğana benzeyen fakat yapısı itibarıyla soğanların aksine yaprak yerine bitkinin gövde kısmından oluşan bitkinin şişkin, toprakaltı kısmıdır. Kormusun ana görevleri arasında kış için besin depolamak veya yazın bitkileri kuraklık ve sıcaklıktan korumak yer almaktadır. Taro ve çiğdem kormus ihtiva eden bitkilere örnektir. Köksap ile karıştırılmamalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Macaristan'ın ulusal sembolleri</span>

Macaristan'ın ulusal sembolleri, Macaristan veya Macar kültürünü simgeleyen, temsil eden bayraklar, ikonlar veya kültürel ifadelerdir. Çok değer verilen özel Macar ürünlerine ve sembollerine Hungaricum veya Hunnerizm adı verilmektedir.