Abruzzo - Turkipedia

Abruzzo Bölgesi
Bölge
Abruzzo

Bayrak Arma

Ülke	İtalya
Başkent	L'Aquila
En büyük şehir	Pescara
İdare
• Bölge Başkanı	Marco Marsilio (Fdl)
Yüzölçümü
• Toplam	10,763 km²
Nüfus (2020)
• Toplam	1.305,770
• Yoğunluk	120/km²
Zaman dilimi	UTC+01.00 (OAS)
• Yaz (YSU)	UTC+02.00 (OAYS)
Resmî site regione.abruzzo.it

Abruzzo İtalya Anayasası'nın getirdiği idari yapılanma doğrultusunda kurulan bölgesel yönetimlerinden (regione amministrativa) biri.

1963'e dek Abruzzo-Molise adıyla anılan bölge, Molise'nin ayrılarak yeni bir bölgesel idari birime dönüşmesiyle, sadece Abruzzo adıyla anılmaya başlandı. Orta İtalya'da yer alan bu bölgesel idarenin merkezi L'Aquila olup, 1.300.000 nüfusa sahiptir.

Coğrafya

Abruzzo 10.794 km² lik bir alana sahip olup, onun hemen hemen üçte ikisi dağlıktır. Geri kalan toprak dar ovalara doğru uzanan tepeleri içerir. Bunların çoğu 129 km uzunluğundaki Adriyatik sahiline uzanır. Apenin Dağ zinciri Abruzzo'ya doğru uzanır ve İtalya yarım adasında en büyük yükseltiye ulaşır. En yüksek zirve noktaları Corno Grande (Gran Sasso massif)'de 2.914 m ve Monte Amaro (Maiella-group)'da 2.795 m dir. Ana nehirler Aterno-Pescara, Sangro ve Tronto' dur. Abruzzo yüzyıllarca pek çok sayıda büyük deprem yaşamıştır.

Ekonomi

1950 yılından beri Abruzzo düzenli ekonomik büyümeye sahiptir. 1951 yılındaki Abruzzo'nun kişi başına geliri veya GSYİH'sı en zengin bölge olan Kuzey İtalya'nın kinin %53'üydü. 1971 yılına göre %65, 1994 yılına göre %76. Kişi başına en yüksek gelire sahip olmak İtalya'nın diğer bölgelerini şaşırtıyordu. Roma'dan Teramo'ya (A24) süper oto yolun yapımı ve Roma-Pescara (A25) otoyolu, Abruzzo'ya devlet ve özel sektör yatırımlarını artırdı. Abruzzo, bunlardan dolayı bölgedeki diğer yerleri, eğitim seviyesinin yüksekliği sayısında ve üretim büyüklüğünde geçti. Sonuç olarak Abruzzo'nun endüstriyel sektör genişlemesi özellikle mekanik mühendisliğinde, ekipman taşımacılığında ve telekomünikasyonda hızlandı.^[1] 2003 yılına göre, Abruzzo'nun adam başına GSYİH'sı 19.506 Euro veya ulusal ortalama olan 23.181 Euro'nun %84'üydü. Ve güney'in 15.808 Euro'sunu geçti.^[2]

Bölgenin illeri ve önemli beldeleri

İller

Abruzzo idari olarak dört ile bölünmüştür:

İl	Alan (km²)	Nüfus	Yoğunluk (kişi/km²)
Chieti	2.588	396.190	153.1
L'Aquila	5.034	308.876	61.3
Pescara	1.225	318.701	260.1
Teramo	1.948	308.769	158.5

Komünler

Abruzzo bölgesinde bulunan önemli beldelerin listesi şudur:^[3]

Belde	Nüfus (ab)	İl	Alan (km²)
Pescara	122.457	Pescara ili	33,6
L'Aquila	72.222	L'Aquila ili	466,87
Chieti	54.901	Chieti ili	58
Teramo	54.590	Teramo ili	151
Montesilvano	45.845	Pescara ili	23
Avezzano	40.651	L'Aquila ili	104,05
Vasto	38.684	Chieti ili	70
Lanciano	36.335	Chieti ili	66
Sulmona	25.329	L'Aquila ili	58,33
Roseto degli Abruzzi	24.044	Teramo ili	52
Ortona	23.689	Chieti ili	70
Francavilla al Mare	23.611	Chieti ili	22
Giulianova	22.383	Teramo ili	27
San Salvo	18.196	Chieti ili	36

Resimler

Kaynakça

^ ""Abruzzo and Sicily: Catching up and lagging behind", EIB Papers vol. 5, No. 1 (2000)" (PDF). 27 Mart 2009 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2008.
^ "Eurostat 2006" (PDF). 7 Mart 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 5 Ekim 2008.
^ 31 Aralık 2006 tarihine göre (ISTAT) veri rakamları

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Abruzzo ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

Abruzzo Bölgesi resmi websitesi26 Kasım 2004 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İtalyanca) (Erişme:28.1.2009)
Curlie'de Abruzzo (DMOZ tabanlı)
"Paesaggi d'Abruzzo - Abruzzo için 8000den daha fazla fotograf". 12 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi.

Koordinatlar: 42°13′N, 13°50′E

İtalya'nın bölgeleri
Abruzzo Aosta Vadisi^* Basilicata Calabria Campania Emilia-Romagna Friuli-Venezia Giulia^* Lazio Ligurya Lombardiya Marche Molise Piyemonte Puglia Sardinya^* Sicilya^* Toskana Trentino-Alto Adige/Südtirol^* Umbria Veneto

Otorite kontrolü	BNE: XX461451 BNF: cb119530745 (data) GND: 126262-2 ISNI: 0000 0004 1754 9817 LCCN: n79023292 MusicBrainz: 3b8ff9c2-2e0c-460c-8ac8-e1625db6a0ad NARA: 10045101 NKC: ge310788 NLI: 987007554951305171 NSK: 000566154 RERO: 02-A005471565 SUDOC: 02750591X VIAF: 146565993 WorldCat (LCCN): n79-023292

İlgili Araştırma Makaleleri

Lüksemburg veya resmî adıyla Lüksemburg Büyük Dukalığı, Batı Avrupa'da, denize kıyısı olmayan küçük bir devlettir. Toprakları Belçika, Fransa ve Almanya ile çevrelenmiştir. Başkenti ve en büyük şehri, ülkeyle aynı adı taşıyan Lüksemburg'dur. Yüzölçümü yaklaşık olarak 2.586 kilometrekaredir. 2019 verilerine göre 626.108 nüfusuyla Avrupa'nın en az nüfuslu ülkelerinden biridir.

Romanya (Rumence:

Roma veya Roma komünü, İtalya'nın, Lazio bölgesinin ve aynı zamanda Roma ilinin başkentidir. Roma hem şehir hem de özel komün statüsü taşır. Tiber ve Aniene nehirleri arasında ve Akdeniz'e yakındır. Yaklaşık 2,7 milyon nüfuslu şehirde, Katoliklerin ruhani lideri Papa'nın yaşadığı bağımsız devlet Vatikan da yer almaktadır. Bu sebeple Roma'ya bazı kaynaklar tarafından iki devletin başkenti de denilmektedir.

Monako veya resmî adı Monako Prensliği, 1297 yılında kurulmuş, Avrupa'da Kuzeybatı Akdeniz kıyılarında yer alan bağımsız bir şehir devleti ve prensliktir. Vatikan'dan sonra Avrupa'daki en küçük bağımsız ülke olan mikrodevlet, Fransa tarafından kuzey, batı ve doğu yönlerinde çevrelenmişken, ülkenin güney ve güneydoğu kısımları Akdeniz ile komşudur. Monako ayrıca İtalya sınırından yaklaşık 15 km uzaklıkta yer almaktadır.

Münih, Berlin ve Hamburg'dan sonra Almanya'nın en büyük üçüncü şehridir. Bavyera eyaletinin en büyük şehri ve başkentidir. Avrupa Birliği'nin onikinci en büyük şehridir.

Etiyopya veya Etyopya, resmî adıyla Etiyopya Federal Demokratik Cumhuriyeti Afrika Boynuzu'nda yer alan büyük bir Doğu Afrika ülkesi. Ülkenin başkenti yerel dilde "yeni çiçek" anlamına gelen Addis Ababa'dır. Sudan, Güney Sudan, Eritre, Cibuti, Somali ve Kenya, Etiyopya'nın komşularıdır. Afrika kıtasının en kalabalık ikinci ülkesidir.

Kadın üreme organları, kadınlardaki cinsel organlardır. İç genital organlar kadın iskeletinde bacakların hemen üzerinde yer alan leğen kemikleri ve bel kemiği tarafından oluşturulan kemik çatının (pelvis) içinde koruma altına alınmışlardır.

<span class="mw-page-title-main">Calabria</span> İtalyada bir bölge

Kalabriya, İtalya'nın 1948 Anayasası ile kısmi bölgesel özerklik verilmiş 20 bölgesinden birisidir.

Toskana İtalya'nın 1934 Anayasası ile kısmi bölgesel özerklik verilmiş 20 bölgesinden birisidir.

Piyemonte İtalya'nın 20 bölgesinden biridir. Özerkliğini 1948 anayasası ile kazanmış olan 20 bölgeden birisi olan Piyemonte'un yüzölçümü 25.399 km², nüfusu ise 4,45 milyondur.

<span class="mw-page-title-main">Ligurya</span>

Ligurya veya Ligürya, İtalya'nın 1948 Anayasası ile kısmi bölgesel özerklik verilmiş 20 bölgesinden birisidir. Kuzey Batı İtalya da yer alan Liguriya, alan bakımından ülkede bulunan üçüncü en küçük bölgedir. Yüzölçümü 5,420 km², nüfusu 1,614,924 olan bölgenin başkenti Cenova şehridir.

Pescara, İtalya'da Abruzzo bölgesinin merkezi ve aynı adı taşıyan Pescara ili merkezi olan Adriyatik Denizi kıyısında bir liman kentidir. Aterno-Pescaro Nehri'nin Adriyatik Denizi'ne katıldığı mevkide olan Pescara şehri büyük bir belediye olarak 1926'da o zaman Chieti ili içinde nehrin güney kıyısında bulunan Pescara komünü ile o zaman Teramo ilinde ve nehrin kuzeyinde bulunan Castellamare Adriatico komününün birleştirilmesinden doğmuştur. Bu yeni şehrin kurulmasına başta önayak olan Pescara'da doğmuş şair Gabriele D'Annunzio idi.

Avrupa ekonomisi, 50 farklı ülkede 740 milyondan fazla kişi kapsayan bir ekonomik alanı tanımlamaktadır. Avrupa Birliği'nin oluşumu ve 1999 yılında, ortak bir para biriminin kullanıma girmesi - euro, katılımcı Avrupa ülkelerini ortak bir para birimi aracılığıyla ekonomik olarak yaklaştırır - daha güçlü bir Avrupa nakit para akışına yol açmıştır. Avrupa'daki zenginlik farkı, eski Soğuk Savaş dönemi bölünmesinde kabaca görülebilirdi; bazı ülkeler bu bölünmeyi ihlâl eder. Çoğu Avrupa ülkesi kişi başına düşen GSYİH'da dünya ortalamasından daha yüksek ve çok gelişmiş olsa da, bazı Avrupa ekonomileri, İnsani Gelişme Endeksinde dünya ortalamasının üzerindeki konumlarına rağmen, daha yoksul durumdadır.

Kuzey İtalya Coğrafi Bölgesi resmi-idari bir niteleme olmayıp, geniş kapsamlı kültürel, tarihsel ve coğrafi bir tanımlamadır. İtalya'nın coğrafi olarak kuzey kısmında bulunan coğrafi alanları ihtiva eder. İtalyan İstatistiksel Enstitüsü (ISTAT) tarafından kullanılan, İtalya'nın beş resmi istatistiksel bölgesinden biridir.

L'Aquila ili, güney İtalya'da Abruzzo bölgesinin ili olup merkezi ismini aldığı L'Aquila şehridir. İlin alanı 1.789 km² olup böylece İtalya içinde alan bakımdan 9. büyük ildir. L'Aquila ili Abruzzo Bölgesinin batısında bulunun bölgenin alanın yaklaşık yarısını kaplar. L'Aquila ili Abruzzo illeri arasında denize sahili olmayan tek ildir. Bu ile bağlı olan 108 komün bulunur. L'Aquila ili birçok tarihi kaleler ve şatolar ve tepelerde bulunan Orta Çağ'dan kalma konumlarını modernleştirmeden koruyan kasaba ve köyler ile çok tanınmıştır.

Chieti, Orta İtalya'daki Abruzzo bölgesinin ve Chieti ili'nin merkezi olan şehir. Şehrin antik Grekçe ismi Theate olup şehirde oturanlar "Theatine" olarak anılırlar.

Montesilvano, güney İtalya'da Abruzzo Bölgesi'nde, Pescara iline bağlı ve il merkezi olan Pescara şehrinin merkezinin yakınında, Başkent Roma'ya 208 km uzaklikta bulunan bir kent ve bir komün. İsmi İtalyanca "koruluk dağ" anlamına gelir. Bir tepede yerleşik antik Orta Çağlara şehri ile deniz kıyısında bulunan bir modern yerleşkeden oluşur. Montesilvana ile Pescara şehri ve varoşları gelişip birbiri ile birleşip büyük metropoliten Pescara şehri oluşturmuşlardır.

Orta İtalya Coğrafi Bölgesi resmî-idari bir niteleme olmayıp, geniş kapsamlı kültürel, tarihsel ve coğrafi bir tanımlamadır. İtalya'nın coğrafi olarak kuzey kısmında bulunan coğrafi alanları ihtiva eder. İtalyan İstatistiksel Enstitüsü (ISTAT) tarafından kullanılan İtalya'nın beş resmî istatistiksel bölgesinden biridir.

İtalya ekonomisi, Euro bölgesindeki en büyük 3. ulusal ekonomi, nominal GSYİH'ya göre dünyanın en büyük 8. ve SAGP GSYİH'ye göre en büyük 12. ülke ekonomisidir. İtalya gelişmiş büyük bir ekonomiye sahiptir ve Avrupa Birliği, Euro bölgesi, OECD, G7 ve G20'nin kurucu üyesidir. İtalya, 2016 yılında yapılan 514 milyar dolarlık ihracat ile dünyanın en büyük sekizinci ihracatçısı konumundadır. En yakın ticari ilişkileri, toplam ticaretinin yaklaşık %59'unu gerçekleştirdiği Avrupa Birliği ülkeleriyledir. Pazar payına göre en büyük ticaret ortakları, Almanya (%12,6), Fransa (%11,1), Amerika Birleşik Devletleri (%6,8), İsviçre (%5,7), Birleşik Krallık (%4,7) ve İspanya'dır (%4,4).

Bolognano İtalya'nın Abruzzo bölgesine bağlı Chieti ilinde bulunan bir komündür. Komünün nüfusu 30 Kasım 2014 tarihi itibarıyla 4.848'dir.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.