İçeriğe atla

Abrotelia

Abrotelia
DoğumuTarentum
MilliyetiYunan
ÇağıAntik
BölgesiYunan
OkuluPisagorculuk

Abrotelia (GrekçeΑβροτέλεια, MÖ 5. yy dolayları) bir Pisagorcu kadın filozoftu. Iamblichus'un yazdığı Pisagor'un Hayatı (De Vita Pythagorica) adlı eserde adı geçen on yedi kadından[1][2] biriydi. Abrotelia'nın babası Tarentumlu Abroteles'tur ve Abrotelia'nın da Tarentum'da doğduğu sanılmaktadır.[3][4] Iamblichus, Abrotelia'yı ünlü kadın Pisagor filozoflarından biri olarak gösterdi, ancak adı kocalarının veya erkek aile üyelerinin isimleriyle listelenen dokuz kişi arasında yer alıyordu.[5] Ethel Kersey gibi bazı bilim adamları Abrotelia'yı diğerleri arasında metafizik, mantık ve estetik gibi geleneksel felsefi alanlarda yazan veya öğretenlerden biri olarak tanımladı.[6] Ayrıca, Pisagor okulunu Platonik mezhepten daha büyük yandaşlarıyla en çok kadın filozofun bulunduğu mezhep olarak gösteren Gilles Ménage'nin Historia Mulierum Philosopharum adlı eserinde listelenmiştir.[7]

Kaynakça

  1. ^ Huizenga, Annette (2013). Moral Education for Women in the Pastoral and Pythagorean Letters: Philosophers of the Household. Leiden: BRILL. s. 9. ISBN 9789004244993. 
  2. ^ Taylor, Joan (2003). Jewish Women Philosophers of First-Century Alexandria: Philo's 'Therapeutae' Reconsidered. Oxford: Oxford University Press. s. 178. ISBN 0199259615. 
  3. ^ Ogilvie, Marilyn; Harvey, Joy, (Ed.) (2000). "Abrotelia (fl. 5th century B.C.E.)". Biographical Dictionary of Women in Science: Pioneering Lives From Ancient Times to the Mid-20th Century. New York: Routledge. s. 10. ISBN 0-415-92040-X. 
  4. ^ Wichmann, Christian August (1772). "Abrotelia". Geschichte berühmter Frauenzimmer: Nach alphabetischer Ordnung aus alten und neuen in- und ausländischen Geschicht-Sammlungen und Wörterbüchern zusammen getragen, Volume 1. Böhm. s. 12. 
  5. ^ Barnes, Nathan (2014). Reading 1 Corinthians with Philosophically Educated Women. Eugene, OR: Pickwick Publications. s. 89. ISBN 9781620325728. 
  6. ^ Bynagle, Hans Edward (2006). Philosophy: A Guide to the Reference Literature. Westport, CT: Libraries Unlimited. s. 104. ISBN 1563089548. 
  7. ^ Santinello, Giovanni; Piaia, Gregorio (2010). Models of the History of Philosophy: Volume II: From Cartesian Age to Brucker. Dordrecht: Springer Science+Business Media. s. 75. ISBN 9789048195060. 

Konuyla ilgili yayınlar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Şehâbeddin Sühreverdî</span> İranlı filozof ve din bilgini

Şehâbeddin Sühreverdî, İranlı İslam filozofu ve işrakilik isimli fikrî akımın kurucusu.

<span class="mw-page-title-main">Charles Sanders Peirce</span> Amerikalı filozof, mantıkçı ve matematikçi (1839–1914)

Charles Sanders Peirce, pragmatizm akımının isim babası olmuş, daha sonra da pragmatist yöntemin ana hatlarını çizmiş olan Amerikalı filozoftur. Felsefede bilgi konusuna öncelik vermiş başlamış ve Aristoteles'in düzeni doğada bulan nesnel yaklaşımı ile Kant'ın bilgideki düzenin zihnin eseri olduğunu dile getiren öznel yaklaşımının bir sentezini yapmıştır. Kavram, fikir ve kuramlarımızın doğruluklarını, onların yararlılıklarıyla özdeşleştiren Peirce'e göre, yöntem öncelikle düşüncelerimizi açık ve seçik hale getirmekten oluşur ve bu yöntem sayesinde felsefe bir bilime dönüşecektir.

<span class="mw-page-title-main">Filolaos</span> Yunan filozof, astronom ve Pisagorcu (MÖ yak. 470 - yak. 385)

Filolaos Pisagorcu ve Sokrates öncesi bir Yunan filozof idi. Her şeyin temelinde, uyum içinde bir araya gelen, sınırlayıcı ve sınırsızın oynadığı rol olduğunu savundu. Ayrıca, Dünya'nın Evrenin merkezi olmadığı teorisi olan güneşmerkezciliğin ortaya çıkmasıyla da tanınır. Nicomachus'tan alıntı yapan August Böckh'e (1819) göre Philolaus, Pisagor'un halefiydi. MÖ 5. yüzyılda Pisagorcu okulun önemli filozoflarından biri olmuştur. Çoğulculuk Okulu gibi Pisagorcuların da çatışan iki görüş arasında bir çözüm arayışında oldukları söylenebilir. Bir yanda sürekli olarak değişen bir evren düşüncesi, öte yandan değişmez bir evren düşüncesi arasındaki çatışmadır söz konusu olan. Pisagorcular bu yönde çözümlerini matematikte bulmaya çalışırlar. Filolaus da diğer Pisagorcu filozoflar gibi matematik ve müzik ile ilgilenmiş, evrenin ve varlığın açıklanmasında bunlardan yararlanmıştır. O da diğerleri gibi evrenin temelinin sayı olduğu fikrinden hareket etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Luciano Floridi</span> İtalyan filozof

Luciano Floridi, İtalyan filozof.

<span class="mw-page-title-main">Fars edebiyatı</span> İranın sözlü ve yazılı edebî birikimi

Fars edebiyatı, Farsça sözlü kompozisyonlardan ve yazılı metinlerden oluşan dünyanın en eski edebiyatlarından biridir. 2500 yıldan uzun bir dönemi kapsayan Fars edebiyatına ait kaynaklar bugünkü İran sınırlarının ötelerine, Orta Asya, Batı Asya, Anadolu, Hint alt kıtası, Mısır ve Balkanlar'a yayılmıştır. Gaznelilerin Orta ve Güney Asya'yı fethinden sonra Afganistan, Pakistan, Hindistan ve Orta Asya'ya yayılmıştır. Yalnız İranlılar değil, Türk, Kafkas, Hint, Pakistanlı ve Slav şair ve yazarların Fars dilinde oluşturdukları eserler de Fars edebiyatı içinde sayılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Felsefe</span> soyut, genel ve temel birtakım probleme ilişkin yapılan sistematik çalışma

Felsefe veya düşünbilim; varlık, bilgi, değerler, gerçek, doğruluk, zihin ve dil gibi konularla ilgili soyut, genel ve temel problemlere ilişkin yapılan sistematik çalışmalardır. Felsefe ile uğraşan kişilere filozof denir.

<span class="mw-page-title-main">Filozof</span> kapsamlı bir felsefe bilgisi olan kişi

Filozof, felsefe ile uğraşan kişidir. Filozof kelimesi Antik Yunanca bilgelik aşığı anlamına gelen φιλόσοφος (filasofos) kelimesinden gelir. Cicero ve Diogenes Laertius’un, Eflâtun’un öğrencisi Herakleides Pontikos’un bugün elde bulunmayan bir eserine dayanarak verdikleri pek kesin olmayan bir rivayete göre filozof kelimesini ilk kullanan düşünür Pisagor olmuştur.

Bu madde, 19. yüzyıl filozofu Friedrich Nietzsche hakkında yazılan eserlerin kaynak dizinidir.

<span class="mw-page-title-main">Antik Yunan felsefesi</span>

Antik Yunan felsefesi, MÖ. 6. yüzyılda başlamış ve Hellenistik çağ ile Roma İmparatorluğu arasında devam etmiştir. Felsefe kelimesi Yunanlar tarafından kullanılmaya başlandı. Önceleri bilimi, matematiği, siyaseti ve etiği de kapsayan bir terimdi. Yunan felsefesi Batı medeniyetinin bir ürünüydü. Roma'da, Rönesans'ta, Aydınlanma çağında ve İslam filozofları tarafından kullanıldı. Yunan felsefesi Antik Yakın Doğu felsefesinden etkilenmiş olabilir.

<span class="mw-page-title-main">Hippasus</span>

Metapontumlu Hippasus veya Híppasos, Pisagorcu bir filozof ve matematikçi

Melissa, Pisagorcu bir kadın matematikçi ve filozof. Adı, bal anlamına gelen Yunanca "melli" kelimesinden türetilen Yunanca μέλισσα (melissa), "bal arısı"ndan gelmektedir.

Crotoneli Theano belki de iki farklı Pisagorcu filozofa verilen addır. Diğerleri onun Brontinus'un karısı olduğunu söylemelerine rağmen, Pisagor'un öğrencisi, kızı veya karısı olarak adlandırıldı. Doğum yeri ve babasının kimliği de bir o kadar belirsizdir, bu da bazı yazarların ayrıntıları birleştirilen birden fazla kişinin olduğunu öne sürmelerine neden olur. Kendisine atfedilen ve yazarlığı belirsiz olan birkaç bölüm ve mektup günümüze ulaşmıştır.

Themistoclea veya Aristoclea veya Theoclea ; MÖ 6. yüzyıl dolayları) Delphi'deki bir rahibe.

Myia, Pythagorasçı bir filozoftu. Daha sonraki kabule göre Theano ve Pythagoras'ın kızıydı.

Lucanialı Aesara, bir parçası Stobaeus tarafından korunan İnsan Doğası Üzerine adlı kitabı yazan bir Pisagorcu filozoftur.

Antik Roma felsefesi, büyük oranda Antik Yunan felsefesinden ve özel olarak Helenistik felsefeden etkilenmiştir. Felsefe tarihi için kayda değer dönüm noktaları bu dönemde gerçekleşmiştir. Roma'da felsefeye ilgiyi Akademik kuşkucu Karneades, Stoacı Babilli Diogenes ve Peripatetik Kritolaos uyandırmıştır.

<span class="mw-page-title-main">İamblihos</span> Suriyeli Neoplatonist filozof (yaklaşık 245 – yaklaşık 325)

Iamblichus Arap kökenli Suriyeli bir Neoplatonist filozoftur. Daha sonra Neoplatonik felsefe tarafından izlenecek yönü belirledi. Aynı zamanda Yunan mistik, filozof ve matematikçi Pisagor'un biyografi yazarıdır.

Onatas, Croton veya Tarentum'da doğan bir Pisagor filozofuydu. Hayatı hakkında neredeyse hiçbir şey bilinmemekle birlikte, Tanrı ve Tanrısal Üzerine adlı eserinden uzun bir pasajı, Yunan filozoflardan alıntılar derleyen yazar Stobaeus'un kitabında korunmuştur. Çalışma tarihi MÖ veya MS 1. yüzyıla ait olduğu düşünülmektedir ve Neo-Pisagor edebiyatının bir parçasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Peter Lipton</span> Amerikalı filozof (1954 – 2007)

Peter Lipton, Amerikalı bilim filozofu ve epistemologdur. Kasım 2007'deki beklenmedik ölümüne kadar Cambridge Üniversitesi'nde Hans Rausing Profesörü ve Tarih ve Bilim Felsefesi Bölümü Başkanı ve King's College'ın bir üyesiydi. Cambridge web sitesindeki ölüm ilanına göre, "dünyanın önde gelen bilim filozoflarından ve epistemologlarından biri olarak tanındı."

<span class="mw-page-title-main">Helen Longino</span>

Helen Elizabeth Longino, bilimsel araştırma için değerlerin ve sosyal etkileşimlerin önemini savunan Amerikalı bir bilim filozofudur. Kadınların bilimdeki rolü hakkında yazmıştır ve feminist epistemoloji ve sosyal epistemolojide merkezi bir figürdür. Stanford Üniversitesi'nde Clarence Irving Lewis Felsefe Profesörüdür. 2016 yılında Amerikan Sanat ve Bilim Akademisi'ne seçildi.