Abhazya, Gürcistan'ın kuzeybatısında, Karadeniz'in doğusunda yer alan tarihsel bölgedir. Abhazya adı, tarihsel bölge dışında, de facto Abhazya Cumhuriyeti ile Gürcistan'a bağlı Abhazya Özerk Cumhuriyeti'ni de ifade etmektedir.
Abhazlar Abhazya’da yaşayan Kuzeybatı Kafkasya halkı. Abhazya dışında en büyük Abhaz nüfusu Türkiye’dedir. Türkiye’deki Abhazların ataları 19. yüzyılda diğer Kafkas halklarıyla birlikte Ruslar tarafından sürgün edilmiştir. Ayrıca Rusya, Kazakistan ve Ukrayna’da da Abhaz nüfusu vardır. Kuzey Kafkasya’da yaşayan Abazalar ile Abhazların aynı kökenli olduğu kabul edilir.
Abhazya'da Gürcülere uygulanan etnik temizlik, Abhazya'da Gürcü-Abhaz anlaşmazlığı sırasında, 1992-1993 arasında uygulandı. Rusya güçlerince desteklenen Abhaz ayrılıkçılar, Ermeni çetecileri ile Kuzey Kafkasyalı paralı askerler tarafından Gürcü ve Svanlar bu etnik temizlik sırasında öldürüldü. Öldürülenler arasında önde gelen siyasetçiler Guram Gabiskiria, Jiuli Şartava gibi kişiler de vardı. Abhazya'daki Gürcüler de zorla göç ettirildi. Abhazya nüfusunun yaklaşık yarısını oluşturan 250.000 kadar Gürcü de zorla göç ettirildi. Bu göç sırasında da çok sayıda insan yolda öldü. Gürcü verilerine göre, yaklaşık 5.000 sivil öldü ve 400 sivil kayboldu.
Kafkas Hakları Konfederasyonu, Abhazya ayrılıkçıları ile Gürcüler arasındaki savaşta (1992-1993) ayrılıkçıların yanında savaşmak üzere paralı asker gönderen örgüttür. Çoğunluğu Kuzey Kafkasya cumhuriyetlerinden gelen militanlardan oluşan bu milis grubu, Abhazya Savaşı'nın kazanılmasında etkili olmuştur.
Abhazya Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti veya kısaca Abhazya ÖSSC, Gürcistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'ne bağlı 1931'den 1996'ya kadar varlığını sürdürmüş özerk Sovyet sosyalist cumhuriyettir.
Kodor Vadisi, Tek yanlı olarak bağımsızlığını ilan eden Abhazya sınırları içinde bulunan fakat hukuken Gürcistan sınırları içerisinde bulunan bölge. Vadinin ana yerli halkı çoğunluğu oluşturan Svanlar olup Gürcistan devleti tarafından "Gürcü" adıyla anılırlar.
Abhazya Özerk Cumhuriyeti, Gürcistan tarafından Abhazya'nın tek ve yasal hükûmeti olarak tanınan yönetimdir. Abhazya, uluslararası alanda tanınırlığı sınırlı da olsa, 1990'ların başından beri de facto olarak Gürcistan'dan bağımsızdır. Abhazya Savaşı nedeniyle Tiflis'te olan sürgün hükûmetinin başkanı, Mayıs 2019'da seçilen Ruslan Abashidze'dir.
Gürcistan-Abhazya ihtilafı, eskiden özerk cumhuriyet, bugün kısmen tanınmış olan de facto Abhazya'da Gürcistan ile Abhazya ayrılıkçıları arasındaki anlaşmazlığı ifade eder. Daha geniş anlamda Gürcistan-Abhazya ihtilafı, Kafkasya bölgesindeki jeopolitik ihtilafların bir parçası olarak görülebilir. Gürcistan-Abhazya ihtilafı 20. yüzyılın sonunda, 1991'de Sovyetler Birliği'nin dağılmasıyla silahlı çatışmaya dönüştü ve 1992-1993 Abhazya Savaşı'yla sonuçlandı. Bu savaşın sonunda Abhazya fiilen Gürcistan'dan koptu ve Gürcüler etnik temizliğe maruz kaldı.
Abhazya Savaşı (1998), Abhazya’nın Gal bölgesindeki Gürcülerin, Abhazya hükümetine saldırmaları sonucu başlayan bir savaştır. Bazı yayınlarda 20 Mayıs 1998 ile 26 Mayıs 1998 tarihleri arasında gerçekleştiği için “Altı Gün Süren Abhazya Savaşı” olarak da nitelendirilse de aslında sıcak çatışmalar bu tarihlerden çok önceleri başlamıştı.
Abhazya Yahudilerinin nüfusu, Aşkenaz, Gurjim ve diğer Yahudilerden oluşmaktaydı. Abhazya'nın 19.yy'ın ortasında Rus İmparatorluğu'na katılmasıyla bölgedeki Yahudi nüfusu arttı. 1992-1993 Gürcistan-Abhazya çatışması sebebiyle çoğu Yahudi bölgeyi terk etti veya çıkarıldı.
Yukarı Abhazya, Gürcistan'dan bağımsızlığını ilan edip tanınmamış Abhazya'nın kuzeydoğusundaki etkin Gürcistan kontrolü altındaki bir bölgeyi tanımlamak için 2006'da ortaya çıkan bir terimdir. Bölge büyük ölçekte Kodor Vadisi'nden ibarettir. 1992-1993 Abhazya Savaşı sırasında bölgede Abhaz hakimiyeti sağlanamadı ve 2006 Kodor krizi sonrası bölgede kesin olarak Gürcü hakimiyeti sağlandı. Bölgede bulunan Çhalta köyü 2006 yılında sürgündeki Abhazya Özerk Cumhuriyeti fiili başkenti hâline geldi. Bölge halkı 2006 Gürcistan yerel seçimlerinde oy kullandı. 2008'de Kodori Vadisi Çatışması sonrası Rus-Abhaz birlikleri bölgede kontrolü ele geçirdi.
Bu sayfa nüfus yoğunluğu, etnik köken, eğitim düzeyi, sağlık, sosyoekonomik statü, dini aidiyetleri ve nüfusun diğer yönleri dahil olmak üzere, Abhazya nüfusunun demografik özellikleri ile ilgilidir.
Abhazya, Karadenizin doğu kıyısında, Güney Kafkasya'nın kuzey batısında yer alan fiilen bağımsız ve kısmen tanınan bir ülkedir. Kuzey sınırında Rusya ve doğusunda Gürcistan ile çevirili olan ülke Rusya, Nikaragua, Venezuela ve fiilen bağımsız olan Güney Osetya ve Transdinyester tarafından tanınmıştır. Abhazya Cumhuriyeti Hükümeti’nin yönetim merkezi Sohum'dur.
Gürcistan Ermenileri, Gürcistan'da yaşayan Ermenilerdir. Ermeni cemaati çoğunlukla başkent Tiflis, Abhazya Özerk Cumhuriyeti ve Samtshe-Cavaheti bölgelerinde yoğunlaşıyor. Resmi Gürcü istatistikleri, Samtshe-Cavaheti'deki Ermenilerin nüfusun yaklaşık %54'ünü oluşturduğunu belirtiyor. Abhazya'daki Ermeniler, Gürcü ve Abhaz çoğunluğun ardından bölgedeki üçüncü büyük etnik gruptur.
1991–1992 Güney Osetya Savaşı Gürcistan hükûmet güçleri ve etnik Gürcü milisleri ile Güney Osetya ve Güney Osetya'nın Gürcistan'dan ayrılmasını ve bağımsız bir devlet olmasını isteyen Kuzey Osetya gönüllüleri arasındaki Gürcistan-Güney Osetya çatışması'nın bir parçası olan savaştır. Savaş, 24 Haziran 1992'de imzalanan barış antlaşması ile, ortak bir barışı koruma gücü kuran ve Güney Osetya'yı Gürcistan arasında bölüştüren Rusların aracılığıyla sona erdi.
Abhazya-Türkiye ilişkileri, Abhazya ile Türkiye arasında sürdürülen uluslararası politikaları içerir. Türkiye'nin Abhazya'yı bir devlet olarak tanımamasına ve hukuken Gürcistan'ın bir parçası olarak kabul etmesine karşın iki ülke arasında gayriresmî ilişkiler bulunmaktadır.
Kamani Katliamı, 9 Temmuz 1993 tarihinde Abhaz-Gürcü ihtilafı sırasında gerçekleşmiş bir katliamdır. Ayrılıkçı Abhaz milisleri ve Rus milisleri tarafından Sohum'un Kamani köyünde Gürcülere karşı gerçekleştirildi. Bu katliam, Abhazya'da Gürcülere uygulanan etnik temizlik planının kanlı bir parçası oldu.
Tkvarçeli Abhazya'da yer alan bir kasabadır. Kasaba içinde bir bölge olan Akarmara, 1990'ların başında gerçekleşen Abhazya Savaşı nedeniyle (1992-3) ıssız hale gelen terk edilmiş apartman ve fabrikalara sahip bir hayalet şehirdir.
Abhazya Ermenileri, Abhazya'da Abhazlardan sonra gelen en büyük ikinci etnik gruptur. Ermeniler 19. yüzyılın sonlarında ve 20. yüzyılın başlarında Abhazya'ya yerleştiler ve şu anda Sohum, Gulripş ve Gagra ilçelerinde toplam 242.862'den yaklaşık 42.000'i ile Abhaz nüfusunun %20'sini oluşturan en büyük etnik gruptur.
Kartvelofobi olarak da bilinen Gürcü karşıtlığı, Gürcülere, Gürcistan'a veya Gürcü kültürüne karşı duyulan antipatiyi, nefreti veya doğrudan zulmü ifade etmektedir.
Rusya[1][2][3][4]
Vladislav Ardzinba
Eduard Şevardnadze
