İçeriğe atla

Abell 1413

Koordinat:Sky map 11sa 55d 18,9s; +23º 24' 31″
Abell 1413
HUT tarafından elde edilmiş optik ve yakın kızılötesi pozlardan oluşturulan Abell 1413 görüntüsü.
Gözlem verisi (Dönem J2000)
TakımyıldızAslan / Berenis'in Saçı
Sağ açıklık (α)11sa 55d 18,9s[1]
Dik açıklık (δ)+23° 24′ 31″[1]
En parlak üyeMCG +04-28-097[2]
Zenginlik sınıfı3[3]
Bautz-Morgan sınıflandırmasıI[3]
Özellikler
Kırmızıya kayma (z)0,143600[1]
Dikey hız ()43050[1]
Uzaklık1.878,66 MIy (576 Mpc) h−10,705[1]
ICM sıcaklığı7,38 keV[4]
Bağlanma kütlesi (U)7,57×1014[4] M
Katalog belirtmeleri
ACO 1413 • NSC J115519+232411 • ZwCl 1152.9+2336 • RBS 1050 • RXC J1155.3+2324

Abell 1413, Aslan ve Berenis'in Saçı takımyıldızları arasında, Dünya'dan 1,9 milyar ışık yılı uzaklıkta bulunan bir gökada kümesidir. Zenginlik sınıfı 3 olan küme, 1958'de düzenlenen Abell Kataloğu'na eklenmiştir. Bautz-Morgan sınıflandırmasına göre tip I'dir. Abell 1413, güçlü kütle çekim etkisiyle birlikte yaklaşık 300 gökadayı barındırmaktadır. Kümeyi kaplayan muazzam kütle çekimi, 100 milyon derecenin üzerindeki sıcaklıklara ulaşan ve güçlü bir X-ışını radyasyonuna neden olan galaksiler arası gazın ısınmasından sorumludur.[5] Kümeye, geniş çevresel yıldız halesi ile 6,5 milyon ışık yılı boyutuna ulaşan dev eliptik gökada MCG +04-28-097 hakimdir.[5]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ a b c d e "NED results for object ABELL 1413". NASA/IPAC Extragalactic Database (NED). 13 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Kasım 2022. 
  2. ^ Castagné, D.; Soucail, G.; Pointecouteau, E.; Cappi, A.; Maurogordato, S.; Benoist, C.; Ferrari, C. (2012). "Deep optical observations of the massive galaxy cluster Abell 1413". Astronomy & Astrophysics (İngilizce). Cilt 548. ss. A18. Bibcode:2012A&A...548A..18C. doi:10.1051/0004-6361/201116837. ISSN 0004-6361. 20 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Kasım 2022. 
  3. ^ a b Abell, George O.; Corwin, Harold G., Jr.; Olowin, Ronald P. (Mayıs 1989). "A catalog of rich clusters of galaxies". Astrophysical Journal Supplement Series. 70 (Mayıs 1989). ss. 1-138. Bibcode:1989ApJS...70....1A. doi:10.1086/191333. ISSN 0067-0049. 
  4. ^ a b Tablo 4'ten Vikhlinin, A.; Kravtsov, A.; Forman, W.; Jones, C.; Markevitch, M.; Murray, S. S.; Van Speybroeck, L. (Nisan 2006). "Chandra Sample of Nearby Relaxed Galaxy Clusters: Mass, Gas Fraction, and Mass-Temperature Relation". The Astrophysical Journal. 640 (2). Chicago, Illinois, USA. ss. 691-709. arXiv:astro-ph/0507092 $2. Bibcode:2006ApJ...640..691V. doi:10.1086/500288. 
  5. ^ a b "Hubble Views Galaxy Cluster Abell 1413". SciTech Daily. 10 Kasım 2014. 19 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ekim 2017. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Başak Süperkümesi</span>

Başak Süperkümesi veya Yerel Süperküme, Samanyolu ve Andromeda gökadaları ile diğerlerini de içeren Başak Kümesi ve Yerel Grup'u barındıran süperkümedir. Çapı yaklaşık 33 megaparsek olan bu süperkümede en az 100 adet gökada grubu ve kümesi bulunmaktadır. Gözlemlenebilir evrendeki yaklaşık 10 milyon süperkümeden biri olan Başak Süperkümesi, Balıklar-Balina Süperküme Kompleksi adı verilen bir gökada iplikçiği içinde yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Süperküme</span>

Süperkümeler küçük gökada kümelerinden ve gökada gruplarından oluşan büyük kümeler olup Evren'de şimdilik gözlemlenebilen en büyük yapı birimleridir. Süperkümelerin varlığı gökadaların Evren'de tek biçimli dağılmamış olduğunu gösterir.

<span class="mw-page-title-main">Saç Kümesi</span>

Saç Kümesi, 1.000'in üzerinde tanımlanmış gökada içeren büyük bir gökada kümesidir. Aslan kümesi ile birlikte Saç Süperkümesi'ni oluşturur.

<span class="mw-page-title-main">Kuzeytacı Süperkümesi</span>

Kuzeytacı Süperkümesi, Kuzeytacı takımyıldızında bulunan bir süperküme ve Kuzey Göksel Yarımküre'de türünün en belirgin örneğidir. 0,07'lik bir kırmızıya kayması vardır, bu da Dünya'dan yaklaşık olarak 865,94 MIy (265,5 Mpc)bir mesafeyi gösterir. 100 mega parsek (330 milyon ışık yılı) genişliğinde ve 40 mega parsek (130 milyon ışık yılı) derinliğinde olduğu tahmin edilmektedir. Diğer süperkümelerle karşılaştırıldığında yoğun ve kompakt olan kütlesinin 0,6 ile 12 × 1016 güneş kütlesi (M) arasında olduğu hesaplanmıştır. Abell 2065, süperküme içindeki en büyük kütleli gökada kümesidir ve büyük ihtimalle bu bölgedeki hâkim kümedir; ancak orada yine zengin olan 9-10 tane daha başka küme bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Ocak kümesi</span>

Uzaklığı yaklaşık olarak 62.0+5.9-5.5 MIy, olan Ocak Kümesi, 100 milyon ışık yılı içinde, Başak kümesi'nden çok daha küçük ikinci en zengin gökada kümesidir. Irmak kümesi ile birlikte, güney yarımkürede yer alan çok ünlü bir kümedir. Birbirlerine yakın görünseler de aralarında 20 milyon ışıkyılı mesafe vardır. Bu iki kümenin etrafına saçılmış birçok başka gökada grupları da vardır ve bu gruplar toplu olarak sık sık "Ocak Süperkümesi" veya "Güney Süperkümesi" olarak adlandırılırlar. Kümenin merkezinde NGC 1399 bulunur, gökyüzünde iki derecelik bir alana yayılmış gökadalardan oluşan yoğun bir çekirdeği vardır ve bu da kümeyi amatör gök bilimci için popüler bir hedef haline getirmektedir. Bu küme, ayrıca iki çok büyük gökada içermektedir. Bunlar NGC 1316 ve NGC 1365'tir. Bu gökadalar, Ocak Kümesi'ndeki diğer tüm gökadalardan daha büyüktür.

<span class="mw-page-title-main">Su Yılanı Kümesi</span>

Suyılanı Kümesi, Suyılanı takımyıldızında yaklaşık olarak 193,1 Mly (59,2 Mpc) uzaklıkta bulunan ve 158 parlak gökadadan oluşan bir gökada kümesidir.

<span class="mw-page-title-main">Abell S740</span>

Abell S740, Erboğa takımyıldızında yaklaşık olarak 450 milyon ışık yılı uzaklıkta bulunan bir gökada kümesidir. Abell Kataloğu'nun ikinci bölümünde yer alan ve güney yarımkürede görünen kümeleri tanımlayan Güney Araştırması dolayısıyla "S" olarak adlandırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Açık kümeler dizini</span> Vikimedya liste maddesi

Bu dizin, Güneş Sistemi'nden uzaklığına göre sıralanmış olan açık yıldız kümelerinin bir listesidir. Açık küme, aynı dev moleküler bulut içinde oluşan ve yerçekimsel olarak birbirlerine bağlı olan birkaç bin yıldızın oluşturduğu bir gruptur. Samanyolu gökadasında 1,000'den fazla açık küme bilinmektedir ancak gerçekte bu rakam on katına kadar çıkabilir.

<span class="mw-page-title-main">NGC 4055</span>

NGC 4055, Berenis'in Saçı takımyıldızı bölgesinde yaklaşık olarak 319,95 MIy (98,1 Mpc)uzaklıkta bulunan bir eliptik gökadadır. Fanaroff–Riley tip I sınıflandırmasına sahip bir radyo gökadadır. Wilhelm Herschel tarafından 27 Nisan 1785 tarihinde keşfedildi ve NGC 4061 olarak listelendi. Daha sonra 29 Nisan 1832'de John Herschel tarafından yeniden keşfedildi. NGC 4055, NGC 4065 Grubu'nun üyesidir ve optik izofotlarındaki bozulmaların da gösterdiği gibi NGC 4065 ile etkileşim halinde bir çift oluşturur.

<span class="mw-page-title-main">Abell 383</span>

Abell 383, Irmak takımyıldızı bölgesinde yaklaşık olarak 2.397,24 MIy (735 Mpc)uzaklıkta bulunan devasa bir gökada kümesidir. Hubble Uzay Teleskobu tarafından elde edilen başlıktaki fotoğrafta küme merkezinin yüksek oranlı kütleçekimsel merceklenme kapasitesi gözler önüne serilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Abell 2029</span>

Abell 2029, Başak takımyıldızı bölgesinde yaklaşık olarak 1.027×106 ışık yılı uzaklıkta bulunan büyük bir gökada kümesidir. Merkezinde yer alan ve bilinen en büyük gökadalardan olan IC 1101 nedeniyle Bautz-Morgan sınıflandırmasında Tip-I olarak gösterilir. Diğer bileşenler muazzam uzaklığı nedeniyle basit amatör ekipmanlarla gözlemlenemez.

<span class="mw-page-title-main">Abell kümeleri listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Abell Kataloğu, nominal kırmızıya kayma z <= 0,2 olan zengin gökada kümelerinin tüm-gökyüzü kataloğudur. George O. Abell’in bu kataloğu, orijinali 1958 “Kuzey Araştırması” olan ve sadece 2.712 kümenin olduğu listeye, önceki araştırmalarında ihmal edilen güney yarıküredeki 1.361 kümenin – 1989 "Güney Araştırması" – ilave edilmesi ve gözden geçirilmesiyle hazırlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Abell 2162</span>

Abell 2162, Abell Kataloğu içinde yer alan bir gökada kümesidir. Kuzeytacı takımyıldızı bölgesinde Herkül Süperkümesi içerisinde yer alır. Bu kümenin üyeleri, 0,0304 - 0,0414 aralığında benzer kırmızıya kayma özelliği gösterirler. Abell 2162 ayrıca NGC 6086'ya ev sahipliği yapar.

<span class="mw-page-title-main">NGC 3860</span> Sarmal gökada

NGC 3860, Aslan takımyıldızı bölgesinde yaklaşık olarak 263,53 MIy (80,8 Mpc)uzaklıkta bulunan bir sarmal gökadadır. William Herschel tarafından 27 Nisan 1785 tarihinde keşfedildi. Aslan kümesi'nin bir üyesidir ve düşük parlaklığa sahip etkin çekirdekli (LLAGN) bir gökadadır. Ayrıca Gavazzi ve diğ. tarafından NGC 3860'ın merkezinde süper kütleli bir kara delik tarafından tetiklenmiş olabilecek güçlü bir "AGN" olarak sınıflandırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">NGC 4065 Grubu</span> gökada grubu

NGC 4065 Grubu, Berenis'in Saçı takımyıldızı bölgesinde yaklaşık olarak 313,11 MIy (96 Mpc) uzaklıkta bulunan bir gökada grubudur. En parlak üyesi NGC 4065 olan grup, Saç Süper Kümesi içerisinde yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Abell 2065</span> Kuzey Tacı takımyıldızında bulunan bir gökada kümesi

Abell 2065, Kuzey Tacı takımyıldızında yaklaşık olarak bir milyar ışık yılı uzaklıkta bulunan ve 400'den fazla gökadadan oluştuğu tahmin edilen oldukça yoğun bir gökada kümesidir. 1958'de George Abell tarafından derlenen kataloğa dahil edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Cüce sarmal galaksi</span> bir sarmal gökadanın cüce türüdür

Cüce sarmal gökada, bir sarmal gökadanın cüce türüdür. Cüce gökadalar; düşük aydınlatma güçleri, küçük çapları, düşük yüzey parlaklıkları ve düşük hidrojen kütleleri ile karakterizedir. Bu tip gökadalar, düşük yüzey parlaklığına sahip gökadaların (LSB) bir alt sınıfı olarak düşünülebilir.

<span class="mw-page-title-main">Abell 665</span> Gökada kümesi

Abell 665, Büyük Ayı takımyıldızı'nda yaklaşık olarak 2,3 milyar ışık yılı uzaklıkta bulunan bir gökada kümesidir. Abell Kataloğu'ndaki en yüksek zenginlik sınıfı olan 5'e sahip tek kümedir. Bu, m3 ila m3+2 büyüklük aralığında en az 300 gökada içerdiği anlamına gelir. Diğer tüm kümeler 5'ten daha düşük bir zenginlik sınıfına sahiptir. Bautz-Morgan sınıflandırmasına göre tip III'tür.

<span class="mw-page-title-main">Abell 576</span>

Abell 576, Vaşak takımyıldızında yaklaşık olarak 512,06 MIy (157 Mpc) uzaklıkta bulunan bir gökada kümesidir. Yörüngedeki Chandra ve XMM-Newton teleskopları kullanılarak yapılan gözlemler, Abell 576'nın tek bir kümede birleşme sürecindeki iki gökada kümesinden oluştuğunu belgelemiştir. MCG+09-12-061, Abell 576'daki en parlak gökadadır.

<span class="mw-page-title-main">Abell 2744</span> Gökada kümesi

Abell 2744, Dünya'dan yaklaşık 4 milyar ışık yılı uzaklıkta yer alan ve en az dört ayrı küçük gökada kümesinin 350 milyon yıllık bir süre zarfında eşzamanlı olarak birleşmesi sonucunda oluşmuş devasa bir gökada kümesidir. Kümedeki gökadalar, kütlesinin yüzde beşinden daha azını oluşturur. Gaz o kadar sıcaktır ki yalnızca X-ışınlarında parlar. Karanlık madde, kümenin kütlesinin yaklaşık yüzde 75'ini oluşturur.