İçeriğe atla

Abel Muzorewa

Piskopos
Abel Muzorewa
1978'de çekilmiş bir fotoğrafı
Zimbabwe-Rodezya Başbakanı
CumhurbaşkanıJosiah Zion Gumede
Görevde 1 Temmuz 1979 – 18 Nisan 1980
Yerine geldiğiIan Smith
Yerine gelenRobert Mugabe
Kişisel bilgiler
Doğum 14 Nisan 1925
Umtali, Manicaland, Güney Rodezya (bugünkü Zimbabve)
Ölüm 8 Nisan 2010 (84 yaşında)
Borrowdale, Harare, Zimbabve
Partisi Birleşik Afrika Milli Konseyi (UANC)
Mesleği din adamı

Abel Tendekayi Muzorewa (14 Nisan 1925[1] – 8 Nisan 2010) ya da Piskopos Muzorewa (İngilizce: Bishop Muzorewa),[2] İç Uzlaşma'dan 1979 Lancaster House Antlaşması'na dek Zimbabve-Rodezya Cumhuriyeti'nin Başbakanı olarak görev yapmıştır. Birleşik Metodist Kilisesi'nin bir piskoposu ve milliyetçi bir lider olan Muzorewa, makammında sadece birkaç ay kalabilimiştir.[3]

İlk yılları

Muzorewa, bir halk vaizinin sekiz çocuğundan en büyüğüydü ve Mutare yakınlarındaki Old Umtali'deki Birleşik Metodist Kilisesi Okulu'nda okumuştu. 1943-47 arasında Mrewa'da okul öğretmenliği yapmış, 1974-49 arasında da tam zamanlı halk vaizi olmuştu. Daha sonra Old Umtali Biblical College (1949–1952) üniversitesinde ilahiyat okumuş ve 1953 Ağustos'unda Umtali'ye papaz olarak atanmıştı. Rusape yakınlarındaki Chiduku'da da 1955-58 arasında rahiplik yapmıştı.

Muzorewa, Fayette, Missouri'deki Central College'a (günümüzde Central Methodist University) girdi. O zamnana dek kendisiyle beraber prefabrik bir öğrenzi evinde yaşayan bir karısı ve üç oğlu olmuştu. Oğulları ırklara göre ayrılmış okullarda okumuştu. Küçük oğlu Wesley ve oyun arkadaşı Mark Elrod (üniversite kütüphanecisi J. McRee Elrod'un oğlu) bir dondurma tezgahına ırk ayrımına rağmen girmeye çalıştıklarında içeri alınmamıştı.

Elrod, Muzorewa'yı Nashville, Tennessee'deki Scarritt College'a (günümüzde konferans merkezi yapılmıştır) ziyarete götürdüğünde bir yemekhanenin içine alınmamışlardı ki o, bu olaydan özgeçmişinde bahseder. Ancak daha sonra Scarritt'ten yüksek lisansını alacaktı.

Temmuz 1963'te Muzorewa Old Umtali'de papaz oldu. Bir yıl sonra Hristiyan gençlik Hareketi'nin Ulusal Yöneticisi olarak atandı ve Hristiyan Koneyi'nde görevlendirildi. 1966'da Hristiyan Öğrenci Hareketi'nin sekreteri oldu. 1968'de, Masera, Botswana'ya Rodezya Birleşik Metodist Kilisesi'nin piskoposu olarak atandı.

Birleşik Afrika Milli Konseyi

Muzorewa, 1975

1971'de İngiliz hükûmeti Ian Smith'le hükûmetine uygulanan yaptırımların bitirilmesi karşılığında "çoğunluk iktidarına" geçişi sağlayacak bir anlaşma yaptı. Muzorewa, NIBMAR (no independence before majority rule, çoğunluk yönetiminden önce bağımsızlığa hayır) kısaltması altında uzlaşmaya karşı çıkmak amacıyla deneyimsiz bir din adamı olan Rahip Canaan Banana'ya katılarak Birleşik Afrika Milli Konseyi'ni (İng:United African National Council, UANC) kurdu.

Teklif edilen referandum geri çekildi ve Muzorewa kendini milli bir lider ve uluslararası bir kişilik olarak buldu. Hükûmet karşıtı hareketler—Rahip Ndabaningi Sithole'nin kurduğu Zimbabve Afrika Ulusal Birliği (Zimbabwe African National Union, ZANU) ve Joshua Nkomo'nun kurduğu Zimbabve Afrika Halk Birliği (Zimbabwe African People's Union, ZAPU) —Muzorewa'nın kurudğu milliyetçi partiye şüpheyle baktıkları hâlde kendilerini UANC çatısı altında konuşlandırdılar.

ZANU (Sithole'yle anlaşmazlıklardan sonra Robert Mugabe'nin yönetimine geçmişti) ve ZAPU gerilla savaşına girdikten sonra UANC, şiddeti reddettiği için tek yasal siyahi partisi olarak kalmıştı.

İç Uzlaşma

Abel Muzorewa Hollandalı milletvekilleriyle buluşurken, Binnenhof, Lahey, Hollanda

3 Mart 1978'de Muzorewa, Sithole ve diğer sürgünden dönen önderler Salisbury'de Yürütme Konseyi'nin başında Muzorewa, Sithole ve Jeremiah Chirau'nun Ian Smith'le beraber yer aldığı geçici hükûmeti kuran anlaşmayı imzaladılar.

Bu Yürütme Konseyi, seçimler gerçekleştirilene dek devlet işlerini yürütecekti. Beyaz azınlığa Senato'da 10 koltuk, Alt Meclis'te 28 koltuk ve Kabine'deki makamların çeyreğinin tahsis edildiği yeni bir anayasa taslağı hazırlandı. Anayasa, Ocak 1979'da, neredeyse sadece beyazların katıldığı bir referandumda onaylandı. %85'lik ezici çoğunluk evet oyu verdi.

Yapılan seçimleri UANC kazandı. Josiah Gumede cumhurbakanı, Muzorewa başbakan oldu ve ülkenin adı Zimbabve-Rodezya Cumhuriyeti olarak değiştirildi. Ancak Smith'in uzlaşmanın sonucu olarak dindirmeye çalıştığı savaş tüm şiddetiyle devam etti. Mugabe ve Nkomo uzlaşmayı reddederek Muzorewa'nın uluslararası meşruluk kazanmadaki şansını tamamen bitirdi. ZANU ve ZAPU, silah bıraktıkları takdirde seçime katılabilecekken bunu reddettiler. İç uzlaşma BM Güvenlik Konseyi'nin 1978 tarihli ve 423 numaralı önergesinde de kınandı. Önergeye göre "hukuksuz ve ırkçı bir azınlık rejimi" tarafından ilan edilen herhangi bir uzlaşma "hukuksuz ve kabul edilemez" olacaktı.

Lancaster House Anlaşması

İngiliz hükûmeti, tüm taraflara Rodezya İç Savaşı'na kalıcı bir çözüm bulunması için yapılan müzakerelere katılma çağrısı yaptı. Nkomo ve Mugabe, konferansa "Patriotic Front" (Vatansever Cephe, PF) bayrağı altında katıldı. Konferans, 10 Eylül-15 Aralık 1979 arasında İngiliz Dış İşleri Bakanı Lord Carrington'ın başkanlığında sürdürüldü. Muzorewa 1980 başlarında yeni seçim yapılmasını kabul etmeye ikna edildi. Nihai anlaşma uyarınca Muzorewa hükûmeti 11 Aralık 1979'da Tekyanlı Bağımsızlık Bildirgesi'ni feshederek kendini dağıttı. Uluslararası düzeyde tanınan bir bağımsızlığa geçişin bir aşaması olarak ülke, seçim zamanında dek tekrar İngiliz Güney Rodezya sömürgesine dönüştü.

Meclis seçimleri Şubat 1980'in sonlarında, Mugabe'nin ZANU'sunun tehditleriyle dolu bir seçim kampanyasından sonra gerçekleştirildi. İngiliz hükûmeti, kısa süreliğine ZANU'yu Lancaster House Anlaşması'nı alenen çiğnediği için diskalifiye etmeyi düşündü, ancak nihayetinde hiçbir şey yapmadı. 4 Mart 1980'de seçimler Mugabe ve ZANU'nun çoğunluk elde etmesiyle sonuçlandı. UANC, Alt Meclis'te Afrikalılara ayırılan 80 koltuktan sadece üçünü kazanabilmişti. Mugabe, "Zimbabve Rhodezya" adını değiştirerek "Zimbabve Cumhuriyeti" ya da "Zimbabve" yaptı.

İsrail ziyareti, tutuklanması ve açlık grevi

Muzorewa, 21 Ekim 1983'te İsrail'i ziyaret etti. Mugabe'ye diplomatik ilişkiler kurmasını tehmbihliyor, siyasi politikalarının Zimbabve'nin tarım ve teknoloji endistürilerine zarar verdiğini söylüyordu. Zimbabve hükûmeti 1 Kasım'da Muzorewa'yı Güney Afrika hükûmeti için Mugabe'ye karşı komplo kurmak suçundan dolayı tutukladı. İki gün sonra Mugabe, Ndabaningi Sithole'yi ve Joshua Nkomo'yu da "komplo kurmaya" karşı uyardı. Bunun üzerine Muzorewa, 3-11 Kasım arasında açlık grevine girdi.

1996 ve 2008 başkanlık seçimleri

Muzorewa, 1996 başkanlık seçimlerinde Mugabe'ye rakip olarak çıktı, ancak Yüksek Mahkeme, seçim kurallarının adaletsizliği (devlet ödenekleri, sadece mecliste en az 15 koltuğu olan partilere veriliyordu) nedeniyle seçimlerin ertelenmesi için yaptığı talebi reddedince adaylıktan çekildi. Adı pusulada kaldı ve halk oylarının %4,8'ini kazandı.

21 Haziran 2007'de, Muzorewa siyah ve beyaz vatandaşların evine gelip kendisinden başkan adayı olmasını istediklerini söyledi ve "[Zimbabve] ekonomik ve sosyal olarak kanıyor. Onların konuşmalarını dinlemek acı verici" dedi.[3] Halktan da Güney Afrika Başkanı Thabo Mbeki'nin arabuluculuk yaptığı ZANU-PF ve MDC müzakerelerin başarılı geçmesi ve Zimbabve'nin "kurtuluşu" için dua etmelerini istedi. Sonuç olarak Muzorewa 2008 başkanlık seçimine aday olmadı.

Ölümü

Muzorewa, 8 Nisan 2010'da Harare'deki evinde 84 yaşında kanserden dolayı vefat etti.[4] Hristiyan İlgisi Yöneticisi Rahip Forbes Matonga, Muzorewa'nın mirasını "ülkenin bağımsızlığa geçmesindeki rolü, Metodist Kilisesi ve doğu Zimbabve'deki Mutare'de Afrika Üniversitesi'nin kurulması" olarak tanımladı. Siyaset yorumcusu John Makumbe, Muzorewa'nın Zimbabve'de "br barış adamı" olarak hatırlanacağını söyledi.

Piskopos Muzorewa ve eşi, Old Mutare Mission Station, Mutare, Manicaland'da gömüldüler.

Kaynakça

  1. ^ African nationalist leaders in Rhodesia who's who. Bulawayo: Books of Rhodesia. 1977. ISBN 0-86920-152-2. 
  2. ^ "Bishop Abel Muzorewa". The Guardian. 9 Nisan 2010. 7 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Eylül 2019. 
  3. ^ a b "Zimbabwe: Muzorewa plots political comeback". New Zimbabwe via allAfrica.com. 2007. 26 Eylül 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Aralık 2007. 
  4. ^ "Bishop Abel Muzorewa, Zimbabwean Transitional Figure of 1970s, Dies in Harare". Voice of America. 9 Nisan 2010. 18 Nisan 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Nisan 2010. 

Dış bağlantılar

Ölüm ilanları

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Güney Afrika Cumhuriyeti</span> Güney Afrikada bir ülke

Güney Afrika Cumhuriyeti ya da daha yaygın kullanımı ile Güney Afrika, Afrika kıtasının güneyinde yer alan bir ülkedir. Ülkenin sınır komşularını Namibya, Botsvana, Zimbabve, Mozambik ve Esvatini oluştururken ülkenin güneydoğusunda Hint Okyanusu, güney ve güneybatısında Atlas Okyanusu bulunmaktadır. Bu ülkelerin haricinde Lesotho'da da tamamen Güney Afrika Cumhuriyeti toprakları içinde yer alan bir ülke olarak Güney Afrika ile tüm sınırlarını paylaşmaktadır. Güney Afrika'da yürütme başkenti Pretoria, yasama başkenti Cape Town, yargı başkenti Bloemfontein olmak üzere üç başkent bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Fildişi Sahili</span> Batı Afrikada bulunan bir ülke

Fildişi Sahili ya da resmî adı ile Fildişi Sahili Cumhuriyeti(Fransızca: Côte d’Ivoire, Fransızca telaffuz: [kot diˈvwaʀ]), Afrika kıtasının batı kısmında yer alan bir ülkedir. Ülkenin sınır komşularını Mali, Burkina Faso, Gana, Liberya ve Gine oluşturmaktadır. Bunun haricinde ülkenin güneyinde Atlas Okyanusu yer almaktadır. Ülkenin başkenti Yamoussoukro'dur.

<span class="mw-page-title-main">Etiyopya</span> Afrikanın doğusunda, Afrika Boynuzunda, bir devlet

Etiyopya veya Etyopya, resmî adıyla Etiyopya Federal Demokratik Cumhuriyeti Afrika Boynuzu'nda yer alan büyük bir Doğu Afrika ülkesi. Ülkenin başkenti yerel dilde "yeni çiçek" anlamına gelen Addis Ababa'dır. Sudan, Güney Sudan, Eritre, Cibuti, Somali ve Kenya, Etiyopya'nın komşularıdır. Afrika kıtasının en kalabalık ikinci ülkesidir.

<span class="mw-page-title-main">Zimbabve</span> Güney Afrikada bulunan bir ülke

Zimbabve ya da resmî adıyla Zimbabve Cumhuriyeti, Afrika kıtasının güneyinde, denize kıyısı olmayan bir kara ülkesi. Eski adı Güney Rodezya olan ülkenin sınır komşularını Zambiya, Mozambik, Güney Afrika Cumhuriyeti ve Botsvana oluşturmaktadır. Ülkenin Namibya ile olası 100 m uzunluğundaki sınırı tartışmalıdır. Ülkenin başkenti Harare'dir.

<span class="mw-page-title-main">Robert Mugabe</span> 2. Zimbabve cumhurbaşkanı (hd. 1987-2017)

Robert Gabriel Mugabe, Zimbabveli siyasetçi. Mugabe, Afrika ülkesi Zimbabve'de 1987 ile 2017 yılları arasında devlet başkanlığı makamında bulunmuştur. Mugabe makamdaki son yıllarında dünyada görevdeki en yaşlı devlet başkanı olarak görev yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Morgan Tsvangirai</span>

Morgan Richard Tsvangirai, Zimbabve'nin eski başbakanı. Demokratik Değişim Hareketi Partisi'nin de başkanıdır. Ayrıca Başkan Robert Mugabe karşısındaki en güçlü isimdir. Tsvangirai 11 Subat 2009 tarihinde başbakanlık koltuğuna oturmuştur. 6 Mart 2009 tarihinde bir trafik kazası geçirmiştir. Kendisi için hayati bir tehlike bulunmasa da eşi başına aldığı darbe sonucu ölmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Polonya Halk Cumhuriyeti</span>

Polonya Halk Cumhuriyeti, Polonya'nın 1952-1989 yılları arasındaki resmî adı. II. Dünya Savaşı'nın sonunda, savaş öncesi Polonya topraklarının bir kısımına Sovyetlerin Almanlardan aldıkları toprakların da dahil edilmesiyle kuruldu. Polonya Halk Cumhuriyeti COMECON ve Varşova Paktına üyeydi.

<span class="mw-page-title-main">Portekiz Sömürge Savaşları</span> Portekiz Ordusuyla Portekiz’in Afrika’daki sömürgeleri arasında 1961-1974 yılları arasındaki yaşanmış savaşlar

Portekiz Sömürge Savaşları, aynı zamanda Denizaşırı Savaş ve Kurtuluş Savaşı olarak da bilinir, Portekiz Ordusuyla Portekiz'in Afrika'daki sömürgeleri arasında 1961-1974 yılları arasındaki savaşların adı. Soğuk Savaş döneminde Afrika kıtasındaki belirleyici ideoloji ve silahlı çatışmalardır. Portekiz, diğer Avrupa uluslarının aksine 1950 ve 1960'lı yıllarda Afrika'daki sömürgelerini bırakmamıştır. 1960'lı yıllarda sayısız silahlı kurtuluş örgütü ülkelerdeki komünist hareketin de gelişmesiyle bağımsızlık savaşı vermeye başlayacaktır. Bölgede ABD, Çin ve aparthayd yönetimindeki Güney Afrika desteğinde örgütlenen anti-komünist silahlı kuvvetlerle bağımsızlık yanlıları arasında iç savaşa varacak çatışmalar yaşanacaktır. Bölgedeki Portekiz'e karşı en belirgin kurtuluş savaşı veren ülkeler Angola, Mozambik ve Gine-Bissau olacaktır. Angola'da MPLA, Gine-Bissau'da PAIGC, Mozambik'de FRELIMO koordineli verdikleri silahlı mücadele karşısında Portekiz yönetimi zorlansa da öldürücü darbeyi 1974 yılında Lizbon'da gerçekleşen Karanfil Devrimi indirecektir. Portekiz Ordusu içerisinde örgütlenen Movimento das Forças Armadas Afrika'da sürmekte olan kanlı sömürge savaşları ve Salazar yönetiminden genel olarak kamuoyunun rahatsızlığı nedeniyle halkı da arkasına alarak darbe yapmış ve devrim sürecini başlatmıştır. Ülkedeki siyasal yapıda çok önemli değişiklikler gerçekleştiren yeni yönetim sömürgelerde kalan askerî birlikleri hızla geri çekecek ve Afrika'daki sömürgelerde iktidar yerel örgütlere hızla bırakılacaktır. Nisan 1974'te Lizbon'da gerçekleşen Karanfil Devriminin sömürge savaşını sona erdirmesinin ardından sömürge ülkelerindeki yüzbinlerce Portekiz vatandaşı ülkeye geri dönmeye başlamış, askerî personelin yanı sıra değişik etnik kökenden Afrikalı-Portekiz dönmüştür. Bu devasa göçten sonra özellikle Angola ve Mozambik'de uzun yıllar sürecek olan iç savaşlar çıkmıştır. Eski sömürge ülkeleri bağımsızlıklarını ilan ettikten sonra ciddi sorunlarla karşılaşacak, ekonomik ve sosyal gerilemenin yanı sıra, yolsuzluk, yoksulluk, eşitsizlik ve merkezi planlama eksikliği bağımsızlık dönemi üzerine kurulan beklentileri yerine getirmeye engel olacaktır. Afrika'da ilk sömürge sahibi olan Avrupalı ülke olan Portekiz, sömürgelerini de en son terkeden ülke olacaktır. Eski sömürgelerdeki ülkeler olan Angola'da Agostinho Neto, Mozambik'de Samora Machel, Gine-Bissau'da ise Luis Cabral devlet başkanı olacaklardır.

<span class="mw-page-title-main">Ian Smith</span>

Ian Douglas Smith, çiftçi, savaş pilotu, politikacı ve 1964'te koloni statüsündeki Güney Rodezya'daki ilk Rodezyalı başbakan. 11 Kasım 1965 tarihinde ülkesinin İngiliz Milletler Topluluğu ile olan bağlantıların keserek Tek Taraflı Bağımsızlık İlanı ile Rodezya'nın bağımsızlığını bildirmiştir. Birleşmiş Milletler Rodezya'nın Bağımsızlığını tanımama ve yaptırım uygulama çağrısında bulunmuş ve devlet 1979'da yıkılmasına kadar olan süreçte izole kalmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Rodezya</span> 1965-1979 yıllarında Afrikanın güneyinde, günümüzde Zimbabve adı verilen ülkede varlığını sürdürmüş tanınmayan devlet

Rodezya, 1965-1979 yıllarında Afrika'nın güneyinde, günümüzde Zimbabve adı verilen ülkede varlığını sürdürmüş tanınmayan devlet.

<span class="mw-page-title-main">Zimbabve-Rodezya Cumhuriyeti</span> Afrika kıtasında 1979 yılında kısa bir süre bağımsız olan ancak önceli Rodezya Cumhuriyeti gibi hiçbir ülke tarafından bağımsızlığı kabul edilmeyen devlet

Zimbabve-Rodezya ya da resmi adı ile Zimbabve-Rodezya Cumhuriyeti, Afrika kıtasında 1979 yılında kısa bir süre bağımsız olan ancak önceli Rodezya Cumhuriyeti gibi hiçbir ülke tarafından bağımsızlığı kabul edilmeyen devlet. Ülke her ne kadar bağımsızlığını ilan etmiş olsa da, resmi olarak Güney Rodezya olarak Birleşik Krallık'a bağlı bir sömürge bölgesi olarak kabul edilmiştir.

Zimbabve başbakanı, Afrika ülkesi Zimbabve'de bağımsızlığın kazanıldığı 1980 yılından sonra hükûmetin başında yer alan kişi olarak bu makama getirilen kişiye verilen unvandır. Söz konusu makam ülkenin Güney Rodezya ismi ile Birleşik Krallık'a bağlı bir koloni bölgesi iken Zimbabve adı ile bağımsızlığını kazanması ile oluşturulmuştur. 1980 yılından 1987 yılına kadar görevi üstlenen Robert Mugabe, devlet başkanı Canaan Banana'nın yerine devlet başkanlığına seçilmesi ile bu makam kaldırılmıştır. 2009 yılında yeniden oluşturulan başbakanlık makamı 2013 yılında kabul edilen anayasa referandumu ile birlikte yeniden kaldırılmıştır. 2013 yılında makamın yeniden kaldırılması ile birlikte tüm yetki ve görev devlet başkanında toplanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Güney Rodezya</span> Afrika kıtasının güney kesiminde Büyük Britanya kraliyet kolonisi olarak 1923 ile 1980 yılları arasında belirli dönemlerde varlığını sürdüren koloni bölgesi

Güney Rodezya, Afrika kıtasının güney kesiminde Birleşik Krallık kraliyet kolonisi olarak 1923 ile 1980 yılları arasında belirli dönemlerde varlığını sürdüren koloni bölgesi. Bölge 1965 yılında tek taraflı olarak Rodezya ismi ile bağımsızlığını ilan etmiş ancak hiçbir ülke tarafından kabul görmemiştir. Ülkenin kurulu olduğu bölgede günümüzde Zimbabve bulunmaktadır.

Rodezya Konferansı 1976 yılında beyazların kurduğu Rodezya hükûmeti ile Rodezyalı siyahilerin kurduğu ulusal partiler arasında Cenevre'de gerçekleştirilen barış görüşmeleri.

<span class="mw-page-title-main">Rodezya İç Savaşı</span>

Rodezya İç Savaşı veya Zimbabve Kurtuluş Savaşı, 1964-1979 yılları arasında Rodezya'da meydana gelen bir iç savaştır. Savaş Ian Smith önderliğindeki Rodezya hükûmeti ile Robert Mugabe önderliğindeki Zimbabve Afrika Ulusal Birliği ve Joshua Nkomo önderliğindeki Zimbabve Afrika Halk Birliği güçleri arasında gerçekleşmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Zimbabve Afrika Ulusal Birliği - Vatansever Cephe</span> Vikihaber maddesi

Zimbabve Afrika Ulusal Birliği - Yurtsever Cephesi, Afrika ülkesi Zimbabve'de siyasi bir parti. Selefi Zimbabve Afrika Ulusal Birliği (ZANU) ile birlikte, bağımsızlıktan bu yana Zimbabve siyasetine hâkim olan parti konumundadır.

<span class="mw-page-title-main">Zimbabve Afrika Ulusal Birliği</span> Rodezyada beyaz azınlığın yönetimine karşı savaşan militan örgüt

Zimbabve Afrika Ulusal Birliği (ZANU), o dönem Afrika'da bulunan Rodezya'da beyaz azınlık yönetimine karşı savaşan ve Zimbabve Afrika Halk Birliği'nden (ZAPU) ayrılarak kurulan militan bir organizasyondu. ZANU, 1975 yılında Robert Mugabe ve Ndabaningi Sithole'a sadık taraftarlar arasında bölünmüş, bu bölünme neticesinde ZANU – PF ve ZANU - Ndonga partileri ortaya çıkmıştır. ZANU-PF'nin 1980 genel seçimlerinde bu yana iktidarda olup, ZANU - Ndonga ise küçük bir muhalefet partisi konumundadır.

İşçi Partisi (Maltaca: Partit Laburista) veya eskiden bilinen adıyla Malta İşçi Partisi (MLP), Malta'da sosyal demokrat bir siyasi partidir. Milliyetçi Parti'nin (PN) yanı sıra, İşçi Partisi Malta'daki iki büyük çağdaş siyasi partiden biridir. Mart 2013 genel seçimlerinden bu yana parti, Malta Temsilciler Meclisinde çoğunluktaki parti oldu. İşçi Partisi, Avrupa Sosyalistler Partisi'nin bir üyesidir ve Aralık 2014'e kadar Sosyalist Enternasyonal'in bir üyesiydi. Parti, yapısına göre demokratik sosyalisttir.

Yeni Mücevher Hareketi ya da Refah, Eğitim ve Kurtuluş için Yeni Ortak Çaba, Karayipler ülkesi Grenada'da Maurice Bishop'un liderliğindeki kurulan Marksist-Leninist öncü parti. İngilizce dilinde mücevher anlamına gelen JEWEL kelimesi Refah, Eğitim ve Kurtuluş için Ortak Çaba kelimelerinin baş harflerinden oluşturulmuştur

<span class="mw-page-title-main">Rodezya Güvenlik Kuvvetleri</span>

Rodezya Güvenlik Kuvvetleri, Rodezya hükûmetinin askerî güçleriydi. Rodezya Güvenlik Kuvvetleri, bir kara kuvveti, Rodezya Hava Kuvvetleri, İngiliz Güney Afrika Polisi ve Rodezya İçişleri Bakanlığı'na bağlı çeşitli personelden oluşuyordu.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.