İçeriğe atla

Abel Goumba

Abel Goumba
1960'da Goumba
19. Orta Afrika Cumhuriyeti Başbakanı
Görev süresi
1 Eylül 1981 - 22 Eylül 1993
BaşkanFrançois Bozizé
Yerine geldiğiMartin Ziguélé
Yerine gelenCélestin Gaombalet
Geçici Ubangi-Chari Başbakanı
Görev süresi
30 Mart 1959 - 30 Nisan 1959
Yerine geldiğiBarthélemy Boganda
Yerine gelenDavid Dacko
Kişisel bilgiler
Doğum Abel Nguéndé Goumba
18 Eylül 1926(1926-09-18)
Grimari, Ubangi-Chari, Fransız Ekvatoral Afrikası
Ölüm 11 Mayıs 2009 (82 yaşında)
Bangui, Orta Afrika Cumhuriyeti
Partisi MESAN (1960-1972)
FPP (1972-2009)
Mesleği Siyasetçi, Doktor, Ombudsman
İmzası

Abel Nguéndé Goumba (18 Eylül 1926 - 11 Mayıs 2009), Orta Afrikalı siyasetçidir. Goumba, Afrika ülkesi Orta Afrika Cumhuriyeti'nin Ubangi-Chari adı ile henüz Fransız Uluslar Topluluğu'nun özerk bir üyesi olduğu bir süreçte, 1959 yılında bir ay süreyle başbakanlık makamında bulunmuştur. Goumba, 2003 yılında da bağımsız Orta Afrika Cumhuriyeti'nin başbakanı olarak kısa bir süre bu görevi üstlenmiştir.

Siyasi kariyer

Goumba, o zamanlar Fransa kolonisi olan Ubangi-Schari'deki Ouaka eyaletine bağlı Grimari'de dünyaya geldi. Eğitim hayatının bir kısmını Dakar'da geçiren Goumba, 1949'dan 1950'ye kadar Fransız ordusunda görev yaptı.

Bölgenin yönetim konseyinde 1957'de başkan yardımcısı ve 1958'de başkan oldu. 1959'da Barthélemy Boganda'nın ölümünden sonra kısa bir süre başbakanlık yaptı, ancak sonraki seçimlerde David Dacko'ya yenildi. Goumba, ilk etapta Dacko hükûmetinde de yer aldı.

Muhalif siyasetçi dönemi

Ülke 13 Ağustos 1960'da Orta Afrika Cumhuriyeti adı altında bağımsızlığını kazandıktan sonra partisi Mouvement d'Evolution Démocratique d'Afrique Centrale (MEDAC) yasaklandı ve Goumba ev hapsine alındı, 1964'te altı ay hapis cezasına çarptırıldı. O yılın eylül ayında Fransa'ya sürgüne gitti. Bu süre zarfında tıp eğitimine Bordeaux, Rennes ve Paris'te devam etti. Ayrıca o zamanki diktatör yönetimler olan Jean-Bédel Bokassa ve Ange-Félix Patassé'ye karşı çıkan yeni partiler kurdu .

1980'lerin başında ülkesine geri döndü, Dünya Sağlık Örgütü için çalıştı, Université de Bangui'de tıp profesörü olarak ders verdi[1] 1982'de geçici olarak Bangui Üniversitesi rektörü oldu. Goumba, toplamda beş kez devlet başkanlığına aday oldu ancak hiçbirinde %10 oyu aşamadı. Siyasi faaliyetleri nedeniyle birkaç kez tutuklandı, akademik görevlerinden uzaklaştırıldı ve daha sonra görevine iade edildi. Front Patriotique pour le Progrès (FPP) partisiyle, zaman zaman önde gelen muhalefet figürlerinden biri olarak kabul edildi. 2002'de Başkan Patassé'yi devirme girişiminde François Bozizé'yi destekledi.

Başkan vekili dönemi

2003 yılında, Patassé'nin devrilmesinden sonra, Profesör Goumba, 40 yılı aşkın bir süredir muhalefet siyasetçisi olarak görev yaptıktan sonra yeniden başbakan oldu ve ülkedeki yolsuzlukla mücadele sözü verdi. 12 Aralık 2003'te François Bozizé başkanlığında başkan yardımcısı oldu. 13 Mart 2005'teki devlet başkanlığı seçimlerinde %2.5 oy oranına ulaşarak yedinci oldu. Başkan Bozize, yerine herhangi bir atama yapmadan Goumba'yı görevden aldı. Bozizé'ye göre bunun nedeni, pozisyonun yeni anayasayla artık var olmayacağıydı. Goumba görevden alındığını radyoda duyduğu gerekçesiyle öfkelendiğini ifade etti. Görevden alınmasından hemen önce Goumba, seçimlerdeki usulsüzlüklerden bahsetti.

Aile

Goumba evli ve 15 çocuk babasıydı.

Kaynakça

  1. ^ „IRIN special report on elections 19990902“ 17 Nisan 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., University of Pennsylvania, African Studies Center, eingesehen am 12. Mai 2009

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Orta Afrika Cumhuriyeti</span> Orta Afrikada bulunan bir ülke

Orta Afrika Cumhuriyeti ya da yaygın kullanımı ile Orta Afrika, Afrika kıtasının orta bölümünde yer alan, denize kıyısı bulunmayan bir kara ülkesidir. Ülkenin sınır komşularını Çad, Sudan, Güney Sudan, Kongo DC, Kongo Cumhuriyeti ve Kamerun oluşturmaktadır. Ubangi-Chari ismi ile geçmişte Fransa sömürgesi olan ülke, 1960 yılında bağımsızlığına kavuşmuştur. Ülkenin başkenti Bangui'dir.

<span class="mw-page-title-main">Hikmet Çetin</span> 20. Türkiye Büyük Millet Meclisi başkanı

Hikmet Çetin, Türk siyasetçi, devlet adamı ve eski Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkanı. CHP Genel Başkanlığı görevini Şubat 1995 - Eylül 1995 tarihleri arasında sürdürmüştür. Mart 1995 - Ekim 1995 ve Ekim 1978 - Kasım 1979 tarihleri arasında Başbakan yardımcılığı görevini sürdüren Çetin, birçok hükûmette görev almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Jean-Bédel Bokassa</span> Orta Afrikalı siyasetçi (1921-1996)

Jean-Bédel Bokassa, Afrikalı askeri önder, Orta Afrika Cumhuriyeti'nin başkanı (1966-1977) ve Orta Afrika İmparatorluğu'nun kendi kendini atayan imparatoru (1977-1979).

<span class="mw-page-title-main">Bangui</span> Orta Afrika Cumhuriyetinin başkenti

Bangui, Afrika kıtasında bulunan Orta Afrika Cumhuriyeti'nin en büyük şehri ve başkentidir. Şehir Kongo Demokratik Cumhuriyeti ile bu bölgede sınırı belirleyen Ubangi Nehri kıyısında kuruludur.

<span class="mw-page-title-main">François Bozizé</span> Orta Afrikalı Politikacı

François Bozizé Yangouvonda, 2003-2013 yılları arası Orta Afrika Cumhuriyeti'nin eski Cumhurbaşkanı. Devlet Başkanı Ange-Félix Patassé'ye karşı bir isyan lideri olduktan sonra 2003 yılı Mart ayında iktidara geldi ve hükûmet bir geçiş dönemi başlattı. Ülkenin 2005 başkanlık seçimlerini kazandı. 2005 yılının Mart ayında ilk turda en çok oyu aldı.

<span class="mw-page-title-main">Faustin-Archange Touadéra</span> Orta Afrika Cumhuriyeti devlet başkanı

Faustin-Archange Touadéra, Orta Afrikalı öğretim görevlisi ve siyasetçi. Touadéra, Afrika ülkesi Orta Afrika Cumhuriyeti'nde Mart 2016 tarihinden bu yana devlet başkanlığı makamında bulunmaktadır. Ocak 2008-Ocak 2013 yılları arası Orta Afrika Cumhuriyeti eski Başbakanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Ubangi Nehri</span> Orta Afrika bölgesindeki Kongo ırmağının en büyük kolu.

Ubangi Nehri Orta Afrika'daki Kongo Nehri'nin en büyük sağ koludur. Mbomou ve Uele nehirlerinin birleşimiyle başlar ve batıya akar, güneybatı'ya bükülerek Bangui'nin içinden geçer, sonra güneye dönerek Liranga'daki Congo'ya akar. Ubangi'nin boyu yaklaşık olarak 1,060 kilometredir. Uele ile birlikte en uzun kolu 2,270 kilometredir. Ubangi'nin havzası 772,800 kilometre kare genişliğindedir ve Kongo Demokratik Cumhuriyeti, Orta Afrika Cumhuriyeti ve Kongo Cumhuriyeti gibi ülkelerin topraklarını içine alır. Bangui'deki debisi, saniyede 800 metreküp ile 11,000 metreküp arasında değişmektedir ve ortalama olarak saniyede 4,000 metreküptür.

<span class="mw-page-title-main">Barthélemy Boganda</span> Fransız siyasetçi (1910-1959)

Barthélemy Boganda o dönem Fransa sömürgesi olan ve daha sonra Orta Afrika Cumhuriyeti adı ile bağımsızlığını kazanan Ubangi-Chari bölgesinde görevli öncü siyaset adamıydı.

<span class="mw-page-title-main">Nicolas Tiangaye</span>

Nicolas Tiangaye, 2013-2014 yıları arası Orta Afrika Cumhuriyeti Başbakanı olmuş bir Orta Afrikalı politikacı ve avukat. Daha önce 2003-2005 yılları arası Ulusal Geçici Konseyi Başkanı oldu.

<span class="mw-page-title-main">Michel Djotodia</span>

Michel Am-Nondokro Djotodia, Orta Afrikalı politikacı ve Cumhurbaşkanı François Bozizé'nin devrilmesi sonrasında, 24 Mart 2013 - Ocak 2014 tarihleri arasında Orta Afrika Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı olmuş askeri lider. Aralık 2012 isyanında Séléka asi koalisyonunun lideri oldu; bir barış anlaşmasını takiben, Şubat 2013 yılında Milli Savunma Başbakan Birinci Yardımcısı olarak hükûmete atandı.

<span class="mw-page-title-main">Orta Afrika Cumhuriyeti İç Savaşı</span>

Orta Afrika Cumhuriyeti'ndeki çatışmalar, Aralık 2012'de Afrika ülkesi Orta Afrika Cumhuriyeti hükûmeti ve birçoğu daha önce Orta Afrika Cumhuriyeti İç Savaşı'na katılmış olan isyancılar arasında başlayan çatışmalardır. İsyancılar, Cumhurbaşkanı François Bozizé'nin hükûmetini imzalanan barış anlaşmalarına 2007 yılından bu yana uymamakla suçluyordu.

<span class="mw-page-title-main">Dar El Kuti</span>

Dar El Kuti Cumhuriyeti ya da bir diğer adı ile Logone Cumhuriyeti, Afrika kıtasında yer alan Orta Afrika Cumhuriyeti'nin kuzey bölgelerinde ilan edilen ülkedir. Dar El Kuti'nin varlığı açıklanmış olsa da, uluslararası alanda bölgenin OAC bölgesi olduğu ifade edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Ange-Félix Patassé</span>

Ange-Félix Patassé Orta Afrikalı siyasetçi. Patassé, Afrika ülkesi Orta Afrika Cumhuriyeti'nde 1993 ile 2003 yılları arasında devlet başkanlığı makamında bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">David Dacko</span>

David Dacko, Orta Afrikalı öğretim görevlisi ve siyasetçi. Dacko, Afrika kıtasında yer alan Orta Afrika Cumhuriyeti'nin ilki ülkenin ilk devlet başkanı olarak 1960 ile 1966 yılları arasında, ikincisi ise 1979-1981 yılları arasında olmak üzere iki defa devlet başkanlığı makamında bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">André Kolingba</span>

André-Dieudonné Kolingba 1 Eylül 1981'den 1 Ekim 1993'e kadar Orta Afrika Cumhuriyeti'nin (CAR) dördüncü Cumhurbaşkanı olan Orta Afrikalı bir politikacıydı. 1981'de kansız bir darbeyle cumhurbaşkanı David Dacko'dan iktidarı aldı ve 1993'te yapılan demokratik bir seçimde Ange-Félix Patassé'ye karşı iktidarı kaybetti. Kolingba, 1992'de Soğuk Savaş'ın sonuna kadar Fransa'nın güçlü desteğini aldı, ardından hem iç hem de dış baskılar onu kaybettiği cumhurbaşkanlığı seçimlerine gitmeye zorladı.

Henri Maïdou, Orta Afrikalı siyasetçi. Maïdou, Afrika ülkesi Orta Afrika Cumhuriyeti'nde 1978 ile 1979 yılları arasında başbakanlık makamında bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Bernard Ayandho</span>

Bernard Ayandho, Orta Afrikalı diplomat ve siyasetçi. Ayandho, Afrika ülkesi Orta Afrika Cumhuriyeti'nde 1979 ile 1980 yılları arasında başbakanlık makamında bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Jean-Pierre Lebouder</span>

Jean-Pierre Lebouder, Orta Afrikalı tarım uzmanı ve siyasetçi. Lebouder, Afrika ülkesi Orta Afrika Cumhuriyeti'nde 1980 ile 1981 yılları arasında başbakanlık makamında bulunmuştur. Aynı zamanda Aralık 2003'ten Ağustos 2004'e kadar da Maliye Bakanlığı görevini üstlenmiştir.

Simon Narcisse Bozanga, Orta Afrikalı siyasetçi. Bozanga, Afrika ülkesi Orta Afrika Cumhuriyeti'nde 1981 yılında kısa bir süre başbakanlık makamında bulunmuştur.

Edouard Franck ya da Edouard Frank, Orta Afrikalı avukat ve siyasetçi. Franck, Afrika ülkesi Orta Afrika Cumhuriyeti'nde 1991 ile 1992 yılları arasında başbakanlık makamında bulunmuştur.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.