Abdusamat Taymetov

Abdusamat Taymetov (Rusça: Абдусамат Тайметов, Özbekçe: Abdusamat Toymetov; 9 Ocak 1909 – 8 Temmuz 1981), ilk Özbek pilottur. Balashov Havacılık Okulu'ndan mezun oldu, barış zamanında sivil hava filosunda görev alarak posta ve yolcu taşıdı. II. Dünya Savaşı sırasında askeri kargo misyonlarını uçurarak çok çeşitli uçakları uçurdu.

Taymetov, 9 Ocak 1909'da yoksul bir Özbek ailesinde dünyaya geldi. 1911'de annesi, 1914'te babası öldü, ardından Taymetov ve kardeşleri, kuzenleri Baymet ile birlikte yaşadılar. 1919'da, Kuran kursuna giderken aynı zamanda Sovyet okuluna devam etti. 1922'de Komsomol'a üye olan Taymetov ve kardeşleri, cehaleti ortadan kaldırma kampanyalarına katıldı. 1927 ve 1928'de çiftlikler kolektifleştirilirken, ilkokul mezunu olarak nispeten eğitimli olduğundan köy meclisi sekreteri oldu. 1929'da Taşkent'te üç ay tarım kimyası okudu, ardından memleketi Çernak'a pamuk çiftliklerinde haşere azaltma faaliyetlerinde çalışmak için geri döndü. Ertesi yıl Taşkent'te bir sanayi okuluna girdi, ancak 1932 yazında öğrenciyken o ve okuldaki diğer 100 Komsomol üyesi seferber edilerek isyancı hareketlerle mücadele etmek için Tacik SSC'ye gönderildi.^[1][2]

Bir Komsomol üyesi olarak, 1932'de Osoaviahim planör okuluna kabul edildi ve gündüzleri endüstri okuluna gittikten sonra akşamları antrenman yaptı. 1933'te fabrikaya gitmek yerine planör kullandığı için azarlandı ve tutuklanmakla tehdit edildi, ancak uyarı cezası ile kurtuldu. Aynı yıl içinde 2000'den fazla öğrenci arasında tek Özbek olduğu Balashov Havacılık Okulu'na kabul edildi. İkinci dili olan Rusçayı tam olarak bilmediğinden malzemeyi, özellikle de tüm uçak parçalarının isimlerini anlamakta zaman zaman zorlansa da, teorik eğitim almayı başardıktan sonra, Dzhambul'da doğan ve Özbek Dilini konuşabilen bir Rus uçuş eğitmeni olan Konstantin Kartashov'un komutası altında uçuş yaptı. Okuldan mezun olduktan sonra 1935'ten 1941'e kadar sivil hava filosunda çalıştı. 1936'dan 1937'ye kadar bir aeroclub'da uçuş eğitmeni olarak görev yaparken, ilk Özbek kadın paraşütçüler de dahil olmak üzere yeni havacılar yetiştirdi. Müstakbel eşi Bibinis Baltabaeva da bu paraşütçülerden biriydi. Yeni pilotlar yetiştirmenin yanı sıra Kırgız, Tacik, Türkmen ve Kazak SSR'lerine bölgesel uçuşlar yaptı ve burada yeni hava limanlarının ve posta yollarının kurulmasına katıldı. 1940'a gelindiğinde, U-2, P-5, PR-5, G-2, PS-9, Stal-3, Yak-12 ve UT-2 dahil olmak üzere çeşitli uçak tipleriyle yakından tanıştı.^[2][3]

Barbarossa Harekatı'nın başlamasından sonra cepheye gönderilmeyi talep etti, ancak başlangıçta reddedildi ve bunun yerine uçuş eğitmeni olarak tutuldu. 1941'den 1942'ye kadar 71 pilot eğitti ve ardından Li-2'nin yeni bir varyantının pilotajı konusunda ustalaştı. Şubat 1944'te isteği üzerine cepheye gönderildi ve 10. Muhafız Havacılık Tümeni'ne atandı. O yıl, keşiflerin yanı sıra birliklere ve partizanlara kargo teslim eden 109 gece görevi uçtu. Kaptan pilot olarak, mürettebatı yardımcı pilot Pyotr Gordienko, denizci Nikolai Smirnov, uçuş mühendisi Nikolai Dyomin ve radyo operatörü Mikhail Malinkin'den oluşuyordu. 1 Ocak 1945'te, Siarhei Prytytski yönetimindeki partizanlara yardım sağlamak için Polonya'da görev yaptığı 19. Özel Amaçlı Sivil Havacılık Alayı'na yeniden atandı. Sovyet Vatanseverlik Savaşı Nişanı ve Kızıl Bayrak Nişanı'na ek olarak, yaptığı sortiler nedeniyle Polonya Virtuti Militari'ye layık görüldü. 9 Mayıs 1945'te Alman Teslimiyet Aracını ve Zafer Sancağı'nı Moskova'ya teslim eden görevde uçtu.^[2][4][5][6]