İçeriğe atla

Abdurrahim Muhib Efendi

Abdürrahim Muhib Efendi’nin Paris Sefâretnâmesi’nin son sayfası (Millet Kütüphanesi, nr. 834)

Abdurrahim Muhib Efendi (ö. 1821), Osmanlı Devleti'nin üçüncü Paris büyükelçisi.

Hayatı

İstanbul'da doğdu; Divan Kalemi'nde yetişti. Önce beylikçi kesedarı, 1790'da mükâleme kâtibi yardımcısı, sonra da beylikçi oldu. 1806-1811 yılları arasındaki Paris büyükelçiliği yapmıştır.[1]

Paris'e önce Napolyon Bonapart'ın imparatorluğunu tebrik için fevkalâde büyükelçilikle gönderildiyse de bir süre sonra orada ikamet elçisi olarak kalması uygun görülmüştür. 5 Haziran 1806'da beraberinde götürdüğü nâme-i hümâyun'u merasimle imparatora sundu. İki gün sonra da III. Selim'in özel bir mektubunu Paris civarında bir ormanda imparatora gizlice verdi. Aslında onun bu gizli görevi pek bilinmiyordu; fakat Reîsü'l-küttâb Ahmed Vâsıf Efendi'nin bir ihtiyatsızlığı sonucu bu görev önce Fransız sefiri, bir süre sonra da İngiliz ve Rus sefirleri tarafından öğrenildi.[1]

29 Mayıs 1807'de padişah olan IV. Mustafa, Fransa imparatoru nezdindeki Muhib Efendi'ye yeni bir itimatnâme göndererek onu yerinde bıraktı. Bu sırada, 1806-1812 Osmanlı-Rus Savaşı'nın ilk dönemine, 24 Ağustos 1807'de yapılan Slobosia Mütarekesi ile son verilmişti. Barış antlaşmasının müzakerelerinde de Muhib Efendi görevlendirildi. Bâb-ı Âli ile haberleşmenin sık sık kesilmesi sonucu bu görevini bir süre yerine getiremedi. Bu arada IV. Mustafa tahttan indirilmiş, yerine kardeşi II. Mahmud geçmişti. Abdürrahim Muhib Efendi, II. Mahmud döneminde de Paris büyükelçisi olarak görevine devam etti; 1811 yılı sonlarında İstanbul'a döndü. Paris sefâretinden dönüşünde önce defter emîni, 1819'da da Tabhâne-i Âmire nâzırı oldu. 1821 yılında öldü ve Eyüp Bahariye Kabristanı'na defnedildi.[1]

Abdürrahim Muhib Efendi'niniki eseri vardır. Bunların ilkinde, Paris'te bulunduğu altı yıl içinde, çoğu şifreli olmak üzere devrin sadrazamına gönderdiği ve ondan aldığı acele mektupları, Fransız kabinesiyle yaptığı görüşmeler hakkında yabancı elçilerin notalarını ve kendisinin geniş gözlemlerini toplamıştır. Diğer eserinde ise Fransa'nın iç yönetimi ve Fransızlar'ın sosyal hayatı hakkında değerli bilgiler verir. Eser, Bertrand Barailles tarafından Un Turc à Paris, Relation de voyage et de Mission de Mouhib Effendi, Ambassadeur Extraordinaire du Sultan Selim III adıyla Fransızca olarak 1920 yılında Paris'te yayımlanmıştır.[1]

Kaynakça

  1. ^ a b c d Gencer, Ali İhsan (1988). "ABDÜRRAHİM MUHİB EFENDİ". TDV İslâm Ansiklopedisi. 1. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı. ss. 292-293. 26 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mart 2023. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">II. Mahmud</span> 30. Osmanlı padişahı (1808–1839)

II. Mahmud, 30. Osmanlı padişahı ve 109. İslam halifesidir. Osman Gazi ve Sultan İbrahim'den sonra Osmanlı Hanedanı'nın üçüncü ve son soy atasıdır. Son altı Osmanlı padişahından ikisi onun oğlu dördü ise torunudur.

<span class="mw-page-title-main">IV. Mustafa</span> 29. Osmanlı padişahı (1807–1808)

IV. Mustafa, 29. Osmanlı padişahı ve 108. İslam halifesidir. Babası I. Abdülhamid, annesi Ayşe Sineperver Sultan'dır.

<span class="mw-page-title-main">III. Selim</span> 28. Osmanlı padişahı (1789–1807)

III. Selim, divan edebiyatındaki mahlasıyla İlhami, 28. Osmanlı padişahı ve 107. İslam halifesidir.

Bostancıbaşı Hafız İsmail Paşa (1758-1807) III. Selim saltanatında 24 Nisan 1805 - 14 Kasım 1806 tarihleri arasında bir yıl altı ay yirmi gün sadrazamlık yapmış bir Osmanlı devlet adamı.

İbrahim Hilmi Paşa veya Keçiboynuzu İbrahim Hilmi Paşa, III. Selim saltanatında 14 Kasım 1806 - 18 Haziran 1807 tarihleri arasında yedi ay dört gün sadrazamlık ve çeşitli eyalet valiliği ve bu arada Girit valiliği yapmış Osmanlı devlet adamıdır.

Çelebi Mustafa Paşa IV. Mustafa saltanatında, Kabakçı Mustafa İsyanı döneminde, 18 Haziran 1807 - 28 Temmuz 1808 tarihleri arasında bir yıl bir ay on gün sadrazamlık yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır.

Laz Aziz Ahmet Paşa II. Mahmud saltanatında 10 Nisan 1811 - 5 Eylül 1812 tarihleri arasında bir yıl dört ay yirmi beş gün sadrazamlık yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır.

Mehmet Sait Galip Paşa, Osmanlı diplomatı, yerel idarecisi ve II. Mahmud saltanatında 13 Aralık 1823 - 14 Eylül 1824 tarihleri arasında dokuz ay iki gün sadrazamlık yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Mustafa Reşid Paşa</span> 180. Osmanlı sadrazamı

Koca Mustafa Reşid Paşa, Osmanlı sadrazamı, devlet adamı ve diplomat.

Kabakçı Mustafa İsyanı, Kabakçı Mustafa’nın Mayıs 1807 tarihinde, liderliğini yaptığı isyandır. İsyan sonucunda III. Selim tahttan indirilerek yerine IV. Mustafa geçirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Halet Efendi</span>

Mehmet Sait Halet Efendi, ulema sınıfından Osmanlı devlet adamı. II. Mahmud zamanında rikâb-ı hümâyun kethüdası unvanını alarak önemli bir konum elde etmiştir.

Mustafa Behçet Efendi, Osmanlı saray hekimi.

<span class="mw-page-title-main">Yusuf Agah Efendi</span> Osmanlı diplomatı

Yusuf Agah Efendi Osmanlı bürokratı. Osmanlı Devleti'nin yurt dışındaki ilk daimi Büyükelçisi, ilk Londra elçisi.

Mehmed Nuri Efendi, Tanzimat döneminde, 1838-1839 yıllarında Hariciye Nazırlığı yapan bir Osmanlı diplomatıdır.

Çerkes Halil Efendi, Osmanlı şeyhülislamı.

Salihzade Ahmed Esad Efendi, Osmanlı şeyhülislamı.

Şerifzade Ataullah Mehmed Efendi, Osmanlı şeyhülislamı.

Arapzade Mehmed Arif Efendi, Osmanlı şeyhülislamı.

<span class="mw-page-title-main">Moralı Seyyid Ali Efendi</span> Osmanlı devlet adamı, ilk dâimî Paris sefiri

Moralı Seyyid Ali Efendi, Osmanlı devlet adamı, ilk dâimî Paris sefiri.

Argiropulos Efendi ya da Yanko Argiropoulo ya da Jean Argyropoulos ya da Jak Agriopulo Efendi, (?-1850), Osmanlı Rumu diplomat.