İçeriğe atla

Abdullah bin Mesud

Abdullah bin Mesud
Ölüm653
Medine
MilliyetArap
Dinİslam
Kariyeri
DalıFıkıh ve Hadis

Abdullah bin Mesud (? - 653, Medine), sahabi ve ilk dönem müfessir, muhaddis ve fâkihlerindendir.

Hayatının ilk yıllarında Mekkeli bir zengin için çobanlık yapmış, İslam'ı duyunca da kardeşi Ukbe ve annesi Ümmü Abd bint Abd İbn Süvâ ile birlikte müslüman olmuştur. İlk müslüman olan altıncı kişi olan Abdullah bin Mesud, Kabe'de ilk defa açıktan Kur'an okuyan kişidir ki bu sebeple Kureyş ileri gelenleri tarafından çok eziyet görmüştür. Daha sonraları peygamber onu himayesine almış, ömrü boyunca da peygamberin yanından ayrılmamıştır. Abdullah bin Mesud, peygamberin evine izinsiz girebilen tek kişidir.[1]

Bedir, Uhud ve Hendek muharebelerinin hepsine katılmış, Bedir'de Ebu Cehil'i öldürerek Mekkelilere ağır bir darbe vurmuştur. Peygamberin ölümünden sonra ise Yermuk Savaşı'na katılmıştır.

Peygamberden en çok hadis rivayet eden zevat arasında kendisine yer bulmuştur ayrıca ashab arasında güzel Kuran-ı Kerim okuması ile de temayüz etmiştir. Yazdığı mushafında Fatiha suresi dahil edilmemiştir. Son iki sureler olan Felak ve Nas sureleri El-Mu'avvizeteyn adı altında tek bir sure olarak yazılmıştır. Bu nedenle de mushafı 112 sureden oluşmaktaydı.[2] Başka rivayete göre ise son iki sureyi de yazdığı iddia edilmiştir.[3][4][5][6] İbn Hazm da İbn Mesud'un bu sureleri reddettiği iddiasını yalanlamıştır.[7]

Abdullah bin Mesud, halife Ömer tarafından Kûfe'ye kadı tayin edilmiş ve orada halka İslamî hükümleri anlatmakla görevlendirilmiştir. Irak'ın bilhassa da Kufe şehrinin ilim menbaı olmasında çok büyük katkıları olmuş ve daha sonra halife Osman tarafından bu göreve devamı uygun görülmüştür. Ancak daha sonra Osman'ın Kufe valisi Velit bin Ukbe ile aralarında çıkan bir tartışma sonucu Velid'in isteği üzerine halife Osman tarafından azledildi. Ömrünün sonlarına doğru Medine'ye gelmiştir. Hicretin 33. veya 34. yılında altmış yaşlarında Osman'ın hilafeti döneminde ölmüştür. Vasiyeti üzerine geceleyin Bâki Mezarlığı'na gömülmüştür. Cenaze namazını arkadaşı Ammar bin Yasir kıldırmıştır.

Kaynakça

  1. ^ İbnü'l Esir, Üsdü'l Gâbe, III, s. 256-257
  2. ^ al-Qurtubi. al-Jami’ li-Ahkam al-Qur’an (also called Tafsir al-Qurtubi). Cairo: Dar al-Kutab al-Misriyah, 1964. ss. Vol.1 pg 115. 
  3. ^ ibn Abd-al-Malik al-Hindi, Ali. Kanz al-Ummal: Hadith 2743. Beirut: ar-Resalah Publications, 1981. 
  4. ^ al-Jazri, Shams ad-Din. an-Nashr fi Qira’at al-‘Ashr. (Cairo: Maktaba at-Tijariah al-Kubra, n.d.). ss. Vol1,1 55, 165, 172, 185. 
  5. ^ al-Suyuti. al-Ittiqan. ss. Vol.1, 271. 
  6. ^ Ibn Hazm. al-Muhalla. (Beirut: Dar al-Fikr, n.d.). ss. Vol.1, 32. 
  7. ^ İbn Hazm. al-Muhalla. (Beirut: Dar al-Fikr, n.d.). ss. Vol.1, 32. 

İlgili Araştırma Makaleleri

Sure, Kur'an'da ayetlerden meydana gelen 114 bölümden her biri.

<span class="mw-page-title-main">Ali</span> İslam Devletinin dördüncü halifesi ve Şiilerin birinci imamı

Ali bin Ebu Talib, İslam Devleti'nin 656-661 yılları arasındaki halifesi. İslam peygamberi Muhammed'in damadı ve amcası Ebu Talib'in oğlu olan Ali, Muhammed'in İslam'a davetini kabul eden ilk erkek kişidir. Sünni İslam'a göre Ali, dört halifenin sonuncusu, Şii İslam'a göre ise imamların ilki ve Muhammed'in hak vârisidir. Şii ve Sünni İslam arasındaki farklılaşmanın ana nedeni Muhammed'in gerçek vârisinin kim olduğu konusundaki görüş farklılığından ileri gelmektedir.

<span class="mw-page-title-main">I. Muâviye</span> İslam Devletinin Aliden sonraki halifesi ve Emevi Hanedanının kurucusu

Muaviye bin Ebu Süfyan, İslam Devleti'nin Hasan'dan sonraki halifesi ve Emevi Hanedanı'nın kurucusudur.

Zeyd bin Ali, Zeydiyye mezhebinin kurucusu, Tabiin'den fıkıh alimidir. İmam Hüseyin’in torunu ve İmâm-ı Zeynelâbidîn’in oğludur. Tam adı, Zeyd bin Zeynelâbidîn Ali bin Hüseyin bin Ali bin Ebû Tâlib’dir. Künyesi, Ebu’l-Hüseyin olup, kendisine Hâşimî ve Kureyşî nisbetleri de verilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Mushaf</span> Kuranın yazılı nüshası

Mushaf Kur'an'ın kitap hâlindeki şekline verilen isimdir.

<span class="mw-page-title-main">Kerbelâ Olayı</span> Hüseyin bin Ali ile Emevî halifesi Yezidin orduları arasında Kerbelâda gerçekleşen çatışma (680)

Kerbelâ Olayı veya Kerbelâ Savaşı ya da Kerbelâ katliamı, 10 Ekim 680'de, bugünkü Irak sınırları içindeki Kerbelâ şehrinde, Muhammed'in torunu Hüseyin bin Ali'ye bağlı küçük bir birlik ile Emevi halifesi I. Yezid'in ordusu arasında cereyan etmiştir. Hüseyin ve kafilesindeki herkes öldürülmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Cemel Muharebesi</span> Basrada gerçekleşen muharebe

Cemel Muharebesi, Cemel Vakası, Basra Savaşı ya da Deve Olayı 8 Aralık 656 tarihinde, Halife Ali bin Ebu Talib ile İslam Peygamberi Muhammed'in dul eşi Aişe'nin taraftarları arasında, Basra'da gerçekleşen muharebe. Müslümanlar arasındaki ilk iç savaştır. Cemel Savaşı, Ali'nin zaferiyle sonuçlandı. Aişe'nin müttefiklerinden Talha bin Ubeydullah ve Zübeyr bin Avvam öldürüldü. Aişe, Ali tarafından Medine'ye gönderildi. Savaşta her iki taraftan yaklaşık yirmi bin kişi hayatını kaybetti.

<span class="mw-page-title-main">Hüseyin</span> Alinin oğlu, Şianın 3. imamı, sahabe

Hüseyin bin Ali bin Ebu Talib, İslâm peygamberi Muhammed'in torunudur. Dördüncü Hâlife olan Ali bin Ebu Talib'in oğludur. Annesi, Muhammed'in kızı Fatıma Zehra’dır. On İki İmâmlar'ın üçüncüsü olan Hüseyin bin Ali, İslam Devleti’nin bir Emevî saltanatına dönüşmemesi için mücadele vermiş ve Emevîler tarafından öldürülmüştür. Soyundan gelenler Hüseynî ya da Seyyid olarak tanımlanır.

<span class="mw-page-title-main">Sa'd bin Ebû Vakkas</span> sahabe

Sa'd bin Ebû Vakkās (Arapça: سعد بن أبي وقاص ;, Cennet'le müjdelenen on sahabeden ve İslam'ı ilk kabul edenlerdendir. Ebu Bekir vasıtasıyla Müslüman oldu. Yeteneği sayesinde Raşidin kuvvetlerinde komutanlık ve elçilik gibi görevlerde bulundu. Halîfe Ömer zamanında ileri bir karakol şehri olarak Kufe'yi kurdu ve valisi oldu. Ayrıca 657'de Sasani başkenti Medain'i alan ordunun komutanıydı.

<span class="mw-page-title-main">Selmân-ı Fârisî</span> Fars asıllı sahabe

Selman-ı Farisi, Fars sahabe.

<span class="mw-page-title-main">I. Yezîd</span> Emevîlerin ikinci halifesi

Yezîd bin Muâviye, Emevîlerin ikinci halifesi.

<span class="mw-page-title-main">I. Mervân</span> Emevilerin dördüncü halifesi (623-685)

I. Mervan, Emevîlerin dördüncü halifesi. Emeviler halifeliğine 684'te II. Muaviye'nin halifelikten feragat etmesinden sonra geçmiştir. I. Mervan'ın halife olmasıyla Emeviler hanedanın iktidar gücü Ebu Süfyan kolundan "Hakam bin Vail" koluna geçmiştir; Ebu Süfyan ve Hakam bin Vail, Emevîlerin ismini aldığı Ümeyye'nın torunlarıdır. Hakam da Osman bin Affan'ın birinci derece kuzenidir. Dokuz ay süren halifeliği, önce diğer Emevilere karşı iç savaşla geçmiş ve bunda başarı sağlamıştır. Sonra Hicaz'da isyan etmiş ve kendi halifeliğini ilan etmiş olan Abdullah bin Zübeyr'i halife kabul etmiş olan güney Suriye ve Mısır'ı eline geçirmiştir. Fakat Mervan 685'te öldüğünde Abdullah bin Zübeyr hâlâ Irak ve Hicaz'da halife olarak kabul edilmekteydi.

<span class="mw-page-title-main">Osman</span> İslam Devletinin üçüncü halifesi, sahabe

Osman bin Affan, Hulefâ-yi Râşidîn'den üçüncüsü, İslam peygamberi Muhammed'in cennetle müjdelenmiş sahâbelerinden birisidir. 644 yılından 656'daki öldürülmesine kadar, 12 yıl boyunca halifelik yapmıştır; Hulefâ-yi Râşidîn'den en uzun süre halifelik yapan odur. Şiâ'da halifeliği kabul edilmeyen sahâbedendir; zira Şîa inancına göre hüküm sürmesi gereken ilk halife Ali'dir. Sünni inanca göre Ali ve Osman arasında ayrım yapılmaz. Ümeyyeoğullarından (Emeviler) olan Osman'ın künyesi İslam peygamberi Muhammed'in kızı Rukiyye'den olan oğluna nispetle Ebu Abdullah'tır. Bunun dışında Ebu Leyla olarak anıldığı da olurdu.

<span class="mw-page-title-main">Abdullah bin Zübeyr İsyanı</span>

Abdullah bin Zübeyr İsyanı; Yezid'e sadakat yemin etmeyenlerin diğer bir başkanı olan Ebu Bekir'in torunu ve Peygamber'in yakın sahabilerinden Zübeyr bin Avvam'ın oğlu Abdullah bin Zübeyr'in çıkardığı isyandır.

<span class="mw-page-title-main">Cafer bin Ebu Talib</span> sahabe

Cafer bin Ebu Talib ya da Cafer-i Tayyar, İslam peygamberi Muhammed'in sahabesi.

Abdullah bin Sebe, Sebeilik mezhebinin kurucusu olan kişi.

El-Hakem bin Ebü'l-Âs bin Ümeyye, Emevî hanedanının Mervaniler kolunun kurucusu ve dördüncü Emevî Hâlifesi I. Mervan'nın (hk. 684–685) babası ve Osman bin Affan'nın (hk. 644–656) amcasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Rukiyye bint Muhammed</span> İslam peygamberi Muhammedin kızı

Rukiyye bint Muhammed veya Rukiye, İslam peygamberi Muhammed'in eşi Hatice bint Hüveylid'den olan kızıdır. Daha sonraları üçüncü halife olacak Osman ile evlendi ve çiftin Abdullah adında bir oğulları oldu.

<span class="mw-page-title-main">Hasan-ı Basri</span>

Hasan-ı Basrî, (642–728), İslam'ın erken döneminde yaşamış sufi, zahid ve âlim. İslam peygamberi Muhammed'in, Bedir Savaşı'nda savaşan 70 kişi de dahil olmak üzere sahabinin çoğunu gören Hasan-ı Basrî tabiin neslindendendir. Ümmü Seleme'nin evinde yetişti. Cemel ve Sıffin muharebelerinde Ali'nin taraftarlarından olduğu bilinmektedir.

Ebû Hammâd Ukbe b. Âmir b. Abs El-Cüheynî, Ashab-ı Suffa, Mısır valisi.