İçeriğe atla

Abdullah Servet Akdağ

Abdullah Servet Akdağ
Hatay Müftüsü
Görev süresi
18 Ekim 1939 - 12 Haziran 1942
Türkiye Büyük Millet Meclisi
1. Dönem Milletvekili
Görev süresi
23 Nisan 1920 - 11 Ağustos 1923
Seçim bölgesi1920 – Bursa
Diyarbakır İstiklâl mahkemesi Üyesi
Görev süresi
22 Kasım 1920 - 22 Ocak 1921
Bursa Vaizi
Görev süresi
1 Aralık 1913 - 30 Haziran 1919
Bursa Mektupçuluk Kalemi Mümeyyizi
Görev süresi
14 Kasım 1899 - 1 Aralık 1913
Kişisel bilgiler
Doğum 1880
Tosya, Kastamonu
Ölüm 10 Haziran 1962 (82 yaşında)
Organizasyon Yeşil Ordu Cemiyeti
Çocuk(lar) 10
Ebeveyn(ler) Ahmet Efendi (Babası)
Bitirdiği okul Tosya İptidai Mektebi
Tosya Rüştiyesi
Kastamonu İdadisi
Mesleği
  • Mektupçuluk kalemi mümeyyizi
  • Vaizlik
  • TBMM milletvekili
Ödülleri Yeşil şeritli İstiklâl Madalyası

Şeyh Abdullah Servet Efendi (Soyadı Kanunu'ndan sonra Abdullah Servet Akdağ) TBMM 1. Dönem Bursa milletvekilliği yapmış, Nakşibendi Şeyhi sıfatıyla İrşad Heyetleri ve Yeşil Ordu Cemiyeti konularında faaliyetleri bulunmuş, Cumhuriyet'in ilanından sonra Türkiye adına yurtdışı faaliyetleri de yürütmüş bir din adamıdır.

1880'de Kastamonu-Tosya ilçesi'nde doğdu. Kuzey Kafkasya'dan Anadolu'ya göç etmiş bir aileden Ahmet Efendi'nin oğludur. İlk öğrenimini Tosya İptidai Mektebi'nde yaptı. Orta öğrenimini de Tosya Rüştiyesi'nde tamamladıktan sonra Kastamonu İdadisi'nden mezun oldu. Ayrıca İstanbul'da Aksaray Medresesi'nde öğrenim gördü. Müderrislik icazetini ise, Bursa Medresesi Müderrislerinden Hacı Mustafa Efendi'den aldı.

Öğrenimi sonrasında 14 Kasım 1899 tarihinde Bursa İli Mektupçuluk Kalemi'nde mümeyyizlik ile devlet hizmetine girdi. 1 Aralık 1913'te Bursa Vaizliği'ne atandı. Nakşibendi Dergahı Şeyhi sıfatıyla mütareke sonu dönemde Milli Mücadele'den yana vaazlarıyla halkı aydınlatmaya çalıştı. Bu nedenle 30 Haziran 1919'da görevinden alındı. TBMM 1. Dönem için yapılan seçimlerle Bursa Milletvekili olarak 23 Nisan 1920 açılışında hazır bulundu. Mecliste İrşad, Şeriye, Tapu Kadastro, Milli Eğitim ve Tasarı komisyonlarında çalıştı.

Beypazarı isyanı olayından sonra, bu olayın bütün ülkenin temel cehalet illetinin bir zerresi olduğunu, cezanın son tedbir olarak ele alınmasını, aydınlatma ve uyanmanın da din adamlarının en kutsal ödevlerinden olduğunu söyleyerek, İrşad Heyetleri'nin kuruluşuna öncülük etti.

Abdullah Servet Efendi, İstiklâl Mahkemesinde de görev yaptı. 22 Kasım 1920'de Diyarbakır İstiklâl Mahkemesine üye seçildi. Ancak görevine 22 Ocak 1921 tarihinde son verildi.

Öte yandan, Abdullah Servet Efendi, Mustafa Kemal Paşa'nın da onayı alınarak kurulan Yeşil Ordu Cemiyeti'nin kurucuları arasında yer aldı. Cemiyetin sonradan zararlı olmaya başlaması ve özellikle Çerkes Ethem'le işbirliğine girmesi nedeniyle kapatılmasına karar verildi. Fakat Servet Efendi, Tokat milletvekili Nazım Resmor ve Afyon milletvekili Mehmet Şükrü Koç gibi milletvekilleriyle birlikte cemiyetin faaliyetlerini gizliden sürdürdü. Cemiyetin yıkıcı çalışmalarının Ankara İstiklâl Mahkemesi'ne intikal etmesi üzerine, mahkemenin bu yöndeki isteği dikkate alınarak, Nazım ve Mehmet Şükrü Beylerle birlikte 21 Mart 1921'deki gizli birleşimde Servet Efendi'nin yasama dokunulmazlığı kaldırıldı. Yapılan yargılama sonunda suçsuzluğu anlaşıldı ve beraat etti. Bunun üzerine bu kez de Meclis, 9 Mayıs 1921 tarihli oturumunda Mehmet Şükrü Koç ile birlikte söz konusu olaydan sorumsuzluğuna karar verdi.

Milletvekilliği süresince Mecliste çeşitli konularda ikisi gizli oturumda olmak üzere 14 konuşma yaptı. Milletvekilliği sona erince politika ile ilgisini kesti. Bir kaynağa göre, 1927-1937 yılları arası Mustafa Kemal Atatürk'ün özel emriyle Mısır, Yemen, Suudi Arabistan, Hindistan ve Pakistan'da iyi niyet elçisi olarak Türkiye'yi tanıtma faaliyetlerinde bulundu. Bu bilgi belgelenememekte ise de, 1937'de Hatay'a yerleşerek bölgenin bağımsızlığı ve Türkiye'ye katılması konusunda yararlı çalışmalar yaptığı bilinmektedir.

Abdullah Servet Akdağ, 18 Ekim 1939'da Hatay Müftülüğü'ne atandı ve 12 Haziran 1942'de bu görevden emekliye ayrıldı. Hayatının kalan kısmını Ankara ve İstanbul'da, 1950'den itibaren de İzmir'de sürdürdü. 10 Haziran 1962'de öldü. Evli ve on çocuk babası idi. Mecliste "Şeyh Servet Efendi" olarak anılırdı.

Milli Mücadele'deki hizmeti nedeniyle Yeşil Şeritli İstiklâl Madalyası ile ödüllendirilmiştir.

Kaynakça

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Refet Bele</span> Türk asker ve siyasetçi

İbrahim Refet Bele, Türk asker ve siyasetçi. Kurtuluş Savaşı'na katılan ilk beş generalden birisidir. Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluş yıllarında İçişleri Bakanlığı, Millî Savunma Bakanlığı görevlerinde bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Mustafa Fehmi Gerçeker</span> Türk din adamı ve siyasetçi

Mustafa Fehmi Efendi veya Soyadı Kanunu'ndan sonra Mustafa Fehmi Gerçeker, TBMM'nin kuruluşuyla yürütme görevi verilen I. İcra Vekilleri Heyeti, II. İcra Vekilleri Heyeti ve III. İcra Vekilleri Heyeti'nde Umuru Şeriye ve Evkaf Vekili olarak görev yapmış, TBMM'de 1. Dönem, 2. Dönem, 3. Dönem, 4. Dönem, 5. Dönem, 6. Dönem, 7. Dönem ve 8. Dönem'de 1920'den 1950'ye, ölüm tarihine kadar, 30 yıl boyunca Bursa milletvekilliği yapmış din ve siyaset adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Nazım Resmor</span> Türk komünist siyasetçi

Nazım Resmor Öztelli, Türk bürokrat ve siyasetçi. TBMM 1. Dönem milletvekili ve Hakkı Behiç Bayiç'in hakkındaki gensorular nedeniyle istifasından sonra 4 Eylül - 6 Eylül 1920 tarihleri arasında 2 gün Dahiliye Vekili oldu. İç İşleri Bakanlığı kayıtlarına göre, Soyadı Kanunu ile birlikte Öztelli soyadını almıştır.

Yeşil Ordu Cemiyeti, 1920 yılında Anadolu'da kurulmuş siyasi-askeri örgüt.

<span class="mw-page-title-main">Abdullah Sabri Aytaç</span>

Abdullah Sabri Efendi, Türk müderris ve siyasetçi. Türk Kurtuluş Savaşı'nda Zonguldak yöresinde önemli hizmetler vermiş, TBMM 1. Dönem Milletvekilidir.

<span class="mw-page-title-main">Hüseyin Hüsnü Özdamar</span>

Hüseyin Hüsnü Özdamar, Kurtuluş Savaşı'nın Batı Cephesi'nde yararlılıklar göstermiş, TBMM'de 7 dönem Isparta milletvekilliği yapmış bir din ve siyaset adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Hafız İbrahim Demiralay</span>

Hafız İbrahim Demiralay, Türk Kurtuluş Savaşı'nda Kuvâ-yi Milliye'de büyük yararlıklar göstermiş, TBMM'de 6 dönem Isparta milletvekilliği yapmış bir din adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Ahmet Remzi Akgöztürk</span>

Ahmet Remzi Efendi, Türk din adamı ve milletvekili.

<span class="mw-page-title-main">Mehmet Alim Çınar</span>

Mehmet Alim Efendi, TBMM 1. Dönemde Kayseri milletvekilliği yapmış bir din adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Hacı Mustafa Beynamlı</span>

Hacı Mustafa Efendi, Osmanlı Meclis-i Mebûsanı'nda ve TBMM 1. Dönem'de Ankara milletvekilliği yapmış bir din adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">İstiklâl mahkemesi</span> Türk Kurtuluş Savaşı ve cumhuriyetin ilk yıllarında faaliyet gösteren özel mahkemeler

İstiklâl mahkemesi, Türk Kurtuluş Savaşı sırasında ayaklanma çıkaran ve yağmaya girişenleri, bozguncuları, orduya ait silah ve mühimmatı çalanları, casusları, asker kaçaklarını ve bağımsızlık hareketini engelleme amacıyla propaganda yapanları yargılamak için, çıkarılan özel bir kanunla ilk olarak 18 Eylül 1920 tarihinde kurulan mahkemelerdir. İlk dönem İstiklâl Mahkemeleri, Ankara'daki hariç olmak üzere 17 Şubat 1921 tarihinde kapatıldı. İkinci dönem İstiklâl Mahkemeleri, çalışmalarına 30 Temmuz 1921'de başladı ve 1923'ün Ekim ayına dek faaliyetlerini sürdürdü. Üçüncü ve son dönem İstiklâl Mahkemeleri ise 1923 ile 1927 yılları arasında etkin oldu.

<span class="mw-page-title-main">Ziya Hurşit</span> Türk siyasetçi

Ziya Hurşit Bey, Türk siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">İzmir Suikastı</span> Atatürkün hedeflendiği 1926 tarihli suikast planı

İzmir Suikastı, Türkiye Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Paşa'ya 14 Haziran 1926 tarihinde, İzmir'de yapılması planlanan suikast girişimidir. Aralarında eski bakanlar, milletvekilleri ve valiler de bulunan bir grup tarafından planlanmış ancak hayata geçirilmeden engellenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Ürgüplü Mustafa Hayri Efendi</span>

Ürgüplü Mustafa Hayri Efendi, 1914-1916 yılları arasında şeyhülislamlık yapmış, Osmanlı din ve siyaset adamı.

<span class="mw-page-title-main">Kırmızı-yeşil şeritli İstiklâl Madalyası sahipleri listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Kırmızı-yeşil şeritli İstiklâl Madalyası Türk Kurtuluş Savaşı sırasında hem Türkiye Büyük Millet Meclisinde hem de cephe hattında üstün hizmet göstermiş kişilere verildi.

<span class="mw-page-title-main">Yusuf Ziya (1882 doğumlu siyasetçi)</span> Kürt siyasetçi

Koçzade Yusuf Ziya Bey, Birinci Meclis üyelerinden Kürt asıllı Türk siyaset adamı.

Mustafa Sagir, Hint asıllı İngiliz casusu.

Muhittin Baha Pars, Türk gazeteci, avukat, siyasetçi.

Yusuf Başkaya, Türk siyasetçidir.

Damadzade Ahmed Efendi, Osmanlı şeyhülislamı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.