İçeriğe atla

Abdulhamid Dibeybe

Abdulhamid Dibeybe
Dibeybe, 2021
Libya Başbakanı
Görevde
Makama geliş
15 Mart 2021*
BaşkanMuhammed el-Menfi
Yardımcı Hüseyin el-Katrani
Yerine geldiğiFayiz es-Serrac
Savunma Bakanı
Görevde
Makama geliş
15 Mart 2021
BaşkanMuhammed el-Menfi
Başbakan Kendisi
Yerine geldiğiSalah Eddine al-Namruş
Kişisel bilgiler
Doğum 13 Şubat 1958 (66 yaşında)
Misrata, Libya Krallığı
Partisi Bağımsız
*Dibeybe'nin başbakanlığı 10 Şubat 2022'den beri Fethi Başağa ile ihtilaflıdır.

Abdülhamid Muhammed el-Dibeybe (Arapça: عبد الحميد الدبيبة, 13 Şubat 1958[1]), Libya'nın geçici Ulusal Birlik Hükümeti'nin şu anki başbakanı olan bir Libyalı politikacıdır. 5 Şubat 2021'de Libya Siyasi Diyalog Forumu sırasında ülkenin başbakanı olarak atandı ve Aralık 2021'de yapılması planlanan seçimlere kadar liderlik görevini sürdürmesi bekleniyor.[2]

Dibeybe, başkan olarak Muhammed el-Menfi ve başkan yardımcıları olarak Musa el-Koni ve Abdullah el-Lafi'nin bulunduğu ortak bir liste ile seçildi. Dibeybe'nin hükûmeti, 2014'ten bu yana Libya'daki ilk birleşik hükûmettir.[3]

10 Şubat 2022'de, saldırganların Başbakan Dibeybe'nin arabasına ateş ettiği bir suikast girişiminden sağ kurtuldu. Ona yakın bir hükûmet kaynağına göre, hükûmet kontrolü için yoğun hizip tartışmaları sırasında zarar görmedi.[4]

Fethi Başağa'nın Libya Temsilciler Meclisi tarafından başbakan olarak seçilmesinden sonra, 10 Şubat 2022'den bu yana pozisyonuna itiraz ediliyor. Ancak Dibeybe, Başağa'nın başbakan olarak atanmasını reddetti ve iktidarı ancak ulusal bir seçimden sonra devredeceğini belirtti.[5] Halife Hafter ve Libya Ulusal Ordusu, Başağa'nın atanmasını memnuniyetle karşıladı.[6]

Birleşmiş Milletler, Dibeybe'yi geçici başbakan olarak tanımaya devam ediyor.[7]

Çocukluk ve eğitim

Dibeybe 1959'da Batı Mısrata'da doğdu. Dibeybe, 1992'de Toronto Üniversitesinde inşaat mühendisliği eğitimi aldığını iddia etti. Ancak, Dibeybe'nin bu eğitimi aldığına dair hiçbir kayıt bulunamadı.[8] Bilgiler 24 Aralık 2021 Libya seçimlerinden günler önce yayınlandı ve böylece devlet başkanı adayının eğitim kariyeriyle ilgili yanlış iddiaları ve uydurmaları üzerinde tartışmalara sebep oldu.[9] Libya seçim yasasına göre, adayların akredite bir üniversiteden üniversite diploması almaları gerekiyor.[10]

İş kariyeri

Dibeybe, bir inşaat patlaması sırasında Misrata'ya döndü ve kendisini büyük bir inşaat firması olan Libya Yatırım ve Geliştirme Şirketi'nin başına atayan Libya lideri Muammer Kaddafi'nin güvenini kazandı.[11]

Dibeybe, politikacı olarak kariyerinden önce El-İttihad Futbol Kulübü'nün yöneticisiydi.[12]

Siyasi profil

Dibeybe bağımsız bir siyasetçi olarak tanımlanmaktadır.

Bir iş insanı olarak kariyeri boyunca, iktidardaki Arap Sosyalist Birliği'nin güvenilir bir kişisi olarak siyasetle ilgilendi.[] 2007 yılında, Muammer Kaddafi'nin memleketi Sirte'de 1000 konutun inşası da dahil olmak üzere ülkenin en büyük kamu işleri projelerinden bazılarından sorumlu olan devlete ait "Libya Yatırım ve Geliştirme Şirketi (LYGŞ)"nin yönetimini üstlenerek Muammer Kaddafi'nin güvenini kazandı.

2020 yılında Libya el-Mustakbel (Libya Gelecek) Hareketi'ni kurdu.

Başbakan

Ana madde: Ulusal Birlik Hükûmeti (Libya)

Dibeybe, Şubat 2021'de geçici birleşik bir yürütmeyi yönetmek için Libya başbakanı olarak seçildi. Dibeybe'in listesi, Akile Salih İsa ve Fethi Başağa'nınkinden beş fazla, toplamda 39 oy aldı.[13] Dibeybe, kuzeni ve zengin iş insanı Ali Dibeybe aracılığıyla LSDF'deki bazı delegelere rüşvet vermeye teşebbüs ettiği suçlamalarıyla karşı karşıya kaldı.[14] Akile Salih ve Fethi Başağa'nın yer aldığı listenin Amerika Birleşik Devletleri (ABD) tarafından tercih edildiği düşünülüyordu. ABD büyükelçisi seçim sürecini etkilemeye yönelik her türlü girişimi reddetti.[15]

Dibeybe, LSDF tarafından yapılan anlaşmalar uyarınca, 26 Şubat 2021 tarihine kadar Temsilciler Meclisi'ne (TM) kendi bakanlar kabinesini aday göstermesi ve Ulusal Birlik Hükümeti'ni kurması beklenmektedir.[16]

Eleştiri

Libya'da yaşayan eski bir Avusturyalı diplomat olan Wolfgang Pusztai, Dibeybe'nin "yolsuzluk, kara para aklama, Müslüman Kardeşler'in finansmanı, oy satın alma" faaliyetlerine karıştığı iddia edildiği için başbakanlık için tartışmalı olduğunu söyledi. Pusztai, önemli olan algılar olduğu için iddiaların doğruluğunun 2021 siyasi durumuyla alakasız olduğunu düşünüyordu.[11]

Kaynakça

  1. ^ "ليبيا: ثورة 17 فبراير تنتصر مرة أخرى والكل يرحب بالسلطة الجديدة". afrique2050 (Arapça). 4 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2021. 
  2. ^ "UN-led Libya forum selects new interim government". Al Jazeera. 5 Şubat 2021. 5 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mart 2021. 
  3. ^ "Libya Lawmakers Approve First Unified Government Since 2014". 10 Mart 2021. 10 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi – www.bloomberg.com vasıtasıyla. 
  4. ^ "Libyan PM survives assassination attempt, source close to him says". CNN News. 10 Şubat 2022. s. 1. 10 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Şubat 2022. 
  5. ^ "Libya rifts deepen as new PM named, incumbent refuses to yield". Reuters. 10 Şubat 2022. 10 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2022. 
  6. ^ "Libya: Tobruk parliament names new PM, fuelling division". Al Jazeera. 10 Şubat 2022. 10 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2022. 
  7. ^ "UN backs Libya's interim PM despite lawmakers' challenge". DW. 10 Şubat 2022. 10 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2022. 
  8. ^ "Dbeibeh allegedly fakes international diplomas on his CV". 26 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2022. 
  9. ^ "Libye | Une présidentielle à haut risque fait des vagues jusqu'au Canada". 21 Aralık 2021. 26 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2022. 
  10. ^ "Toronto University denies that Dbeibeh has obtained a certificate from its faculties". 23 Aralık 2021. 7 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2022. 
  11. ^ a b "Abdul Hamid Dbeibah: Who is Libya's new prime minister?". www.aljazeera.com (İngilizce). 6 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Eylül 2021. 
  12. ^ Profile of Libya's new executive authority heads 19 Şubat 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Anadolu Agency, 6 February 2021
  13. ^ Sami Zaptia (5 Şubat 2021). "BREAKING: New unified Libyan government selected by LPDF in Geneva". Libya Herald. 5 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mart 2021. 
  14. ^ Abdul Hmaid al-Dabaiba: All Libyans respect Ali al-Dabaiba, and bribes are not among our morals 16 Kasım 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (In Arabic) November 16, 2020.
  15. ^ Sami Zaptia (4 Şubat 2021). "U.S denies attempting to influence LPDF process". Libya Herald. 5 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mart 2021. 
  16. ^ Zaptia, Sami (15 Şubat 2021). "Aldabaiba and Menfi continue to hold meetings ahead of government formation and approval by parliament". Libya Herald. 16 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mart 2021. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Libya</span> Akdeniz kıyısında yer alan bir Kuzey Afrika ülkesi

Libya, resmi adıyla Libya Devleti, Akdeniz kıyısında, doğuda Mısır, batıda Cezayir ve Tunus, güneyde Nijer ve Çad, güneydoğuda Sudan ile komşu olan bir Mağrip ve Kuzey Afrika ülkesidir. Ülke Trablusgarp Bölgesi, Fizan ve Sirenayka olmak üzere üç tarihi bölgeden oluşur. Yaklaşık 1,8 milyon kilometrekarelik yüz ölçümüyle Afrika'nın dördüncü, dünyanın 16. büyük ülkesidir. En fazla kanıtlanmış petrol rezervine sahip 10. ülkedir. Başkenti ve en büyük şehri Trablus ülkenin batısında yer alır ve yedi milyon Libyalının üç milyondan fazlası bu şehirde yaşar.

<span class="mw-page-title-main">Muammer Kaddafi</span> Libyalı asker, siyasetçi ve lider (1942–2011)

Muammer Muhammed Ebu Minyar el-Kaddafi, devrik Libya lideri. 1969 yılında yapmış olduğu darbe sonucu iktidara gelip, 1970'ten 1972'ye kadar Libya başbakanlığı, 1972'den 1979'a kadar ise Libya devlet başkanlığı görevini yürüttü. 1977-2011 yılları arasında "Libya Sosyalist Halk Cemahiriyesi'nin Kardeşçe Lideri ve Bir Eylül Büyük Devriminin Rehberi" unvanını kullanarak, resmî bir görevi olmadan toplam 42 yıl boyunca Libya'yı yönetti. Dünya kamuoyu tarafından bir diktatör veya otoriteryen olarak görülmüş olsa da Kaddafi bunu reddetmiş ve kendisinin Libya halkı için sadece bir rehber ve yol gösterici olduğunu söylemişti. Başlangıçta kendisini ideolojik olarak Arap milliyetçiliği ve Arap sosyalizminin bir karışımı olan Baasçılık'a adamıştı, ancak daha sonra kendisi tarafından önerilen bir hükûmet tarzı olan Üçüncü Uluslararası Teorisine göre hüküm sürdü.

<span class="mw-page-title-main">Birinci Libya İç Savaşı</span> Arap Baharı sonrası Libyada çıkan iç savaş

2011 Libya İç Savaşı, bir Kuzey Afrika ülkesi olan Libya'da hükûmet ve Muammer Kaddafi karşıtı gösterilerle başlamış ve daha sonrasında gerçek anlamıyla bir iç savaşa dönüşmüş ayaklanmalar bütünüdür. Protestolar 7 Şubat 2011 tarihinde başlamış, iç savaş Sirte'nin düşmesi ve Muammer Kaddafi'nin öldürülmesiyle 20 Ekim 2011 tarihinde sona ermiştir. Medyaya göre olaylar halkın 2010-2011 yılı boyunca Arap dünyasını saran protestoların bir ayağı olan 2011 Mısır Devrimi'nden esinlenmesi sonucu başlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Libya Ulusal Kurtuluş Cephesi</span>

Libya Ulusal Kurtuluş Cephesi (LUKC), Libya'da Muammer Kaddafi döneminde 7 Ekim 1981 muhalifler tarafından kurulmuş örgüttür. Libya'daki Kaddafi rejiminin yönetimi sırasında aktif bir siyasi muhalefet grubuydu. Demokratik seçimler, özgür basın ve güçlerin ayrılması gibi büyük liberalleştirici reformlar yapılması çağrısında bulundu. 1980'lerde Kaddafi rejimine silahlı muhalefet kampanyası yürüttü ve birkaç darbe girişiminde bulundu. Bunun ve birkaç darbe girişiminin başarısızlığından sonra, grup militanlığı büyük ölçüde terk etti ve bunun yerine Libya'da reformu teşvik etmek için barışçıl taktikleri kullandı; 2005 yılında LUKC, Libya Muhalefet Ulusal Konferansı'nı oluşturmak için altı grupla daha bir araya geldi.

Es-Saadi Muammer Kaddafi, eski Libya lideri Muammer Kaddafi'nin üçüncü oğlu. kariyerine 27 yaşında başlayan eski bir futbolcudur. 2011'de Libya İç Savaşı'nda Libya Özel Güçleri'nin başındaydı. Libya'dan kaçtıktan sonra hakkında kırmızı bülten çıkartıldı. 5 Mart 2014 tarihinde Nijer'de tutuklandı ve Libya'ya iade edildi.

<span class="mw-page-title-main">Fayiz es-Serrac</span>

Fayiz Mustafa es-Serrac Libya Siyasi Anlaşması kapsamında 17 Aralık 2015 tarihinde kurulan Ulusal Mutabakat Hükümetinin başbakanı 2016-2021 yılları arasında Libya Başkanlık Konseyi başkanı olarak görev yapan Türk kökenli Libyalı bir siyasetçidir. Trablus Parlamentosu üyesi olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Libya başbakanları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Libya başbakanı, Afrika ülkesi Libya'nın 1951 yılından bu yana ülkede kurulan hükûmetlerin başında bulunan kişiye verilen unvandır.

<span class="mw-page-title-main">Fethi Başağa</span> Libyalı siyasetçi

Fethi Ali Abdüsselam Başağa, kısaca Fethi Başağa veya Fethi Ali Paşa olarak bilinen, şu anda Libya'nın geçici başbakanı olarak görev yapan bir Libyalı politikacıdır. 2018-2021 yılları arasında içişleri bakanı olarak görev yapmıştır.

Ulusal Mutabakat Hükûmeti, Birleşmiş Milletler öncülüğünde bazı ülkelerin desteğiyle Libya Siyasal Mutabakatı çerçevesinde kurulmuş olan hükûmettir. Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi, Ulusal Mutabakat Hükûmetini Libya'nın meşru yönetimi kılacak Libya Siyasi Mutabakatı'nı oy birliği ile kabul etmiştir ve Ulusal Mutabakat Hükûmeti, Birleşmiş Milletler tarafından Libya'daki meşru güç olarak tanınmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Temsilciler Meclisi (Libya)</span> Lİbyanın yasama organı

Temsilciler Meclisi (TM) (Arapça: مجلس النواب, romanize: Majlis al-Nuwaab), %18'lik bir katılımın olduğu 2014 Libya parlamento seçimlerinden kaynaklanan Libya yasama organıdır. 2014 yılının sonlarında, Libya İç Savaşı bağlamında başkent Trablus'u ele geçirmeye yönelik başarısız darbe girişiminin ardından, Temsilciler Meclisi kendisini Libya'nın uzak doğusundaki Tobruk'a taşıdı. Mayıs 2019'da Trablus silahlı saldırı altındayken Trablus'ta birkaç TM toplantısı yapıldı ve 45 gün için bir geçici başkan seçildi. 2014 ve 2021 yılları arasında Temsilciler Meclisi, Abdulhamid Dibeybe liderliğindeki görevdeki Ulusal Birlik Hükümeti'ni desteklemeden önce Abdullah es-Sani liderliğindeki Tobruk merkezli hükûmeti destekledi. Eylül 2021'de Temsilciler Meclisi, Dibeybe liderliğindeki geçici Ulusal Birlik Hükûmeti'ne karşı bir güvensizlik oylamasını kabul etti.

<span class="mw-page-title-main">Başkanlık Konseyi (Libya)</span>

Başkanlık Konseyi 17 Aralık 2015 tarihinde imzalanan Libya Siyasi Anlaşması hükümlerine göre oluşturulmuş bir organdır. Konsey, Libya'nın devlet başkanı işlevlerini yerine getirir ve Libya Silahlı Kuvvetlerinin komutasını devralır. Anlaşma, Başkanlık Konseyinin kurulmasını memnuniyetle karşılayan ve Ulusal Mutabakat Hükümetinin Libya'nın tek meşru yürütme organı olduğunu kabul eden Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi tarafından oy birliğiyle kabul edildi. Başkanlık Konseyi, Ulusal Mutabakat Hükûmetine başkanlık eder.

<span class="mw-page-title-main">Libya Arap Sosyalist Birliği</span> Libyada bir siyasi parti

Bu makale Libya'daki ASB hakkındadır. Diğer Arap ülkelerindeki kardeş partiler için bkz. Arap Sosyalist Birliği .

<span class="mw-page-title-main">Muhammed el-Menfi</span> Libyalı siyasetçi

Muhammed Yunus el-Menfi, Tobruk, Libyalı diplomat ve politikacıdır. 5 Şubat 2021'de Libya Siyasi Diyalog Forumu'nda Libya Başkanlık Konseyi'nin başkanı seçildi. Geçmişte, Libya'nın Yunanistan Büyükelçisi olarak görev yapmıştı.

<span class="mw-page-title-main">Ulusal Birlik Hükûmeti (Libya)</span>

Ulusal Birlik Hükûmeti, Libya için 10 Mart 2021'de, Trablus merkezli Ulusal Mutabakat Hükûmeti ile Tobruk merkezli İkinci es-Sani Kabinesi'ni birleştirmek için kurulan geçici bir hükûmettir. 5 Şubat 2021'deki Libya Siyasi Diyalog Forumu'nda Abdulhamid Dibeybe, birlik hükûmetine başbakan olarak seçildi.

<span class="mw-page-title-main">Bir sonraki Libya cumhurbaşkanlığı seçimi</span> Libya devlet başkanlığı seçimi

Libya cumhurbaşkanlığı seçiminin başlangıçta 10 Aralık 2018'de yapılması planlanmış, ancak Halife Hafter'in Batı Libya Taarruzu nedeniyle ertelenmişti. Seçimin daha sonra 24 Aralık 2021'de yapılması planlanmıştı ancak Yüksek Ulusal Seçim Komisyonu (YUSK) başkanının ülke çapındaki seçim komitelerinin feshedilmesi emrini vermesinin ardından süresiz olarak ertelendi.

<span class="mw-page-title-main">Bir sonraki Libya parlamento seçimleri</span>

Libya'da 2021 yılından bu yana parlamento seçimlerinin yapılması planlanıyor. Başlangıçta 10 Aralık 2021 olarak planlanan seçimler, Libya'da devam eden siyasi kriz nedeniyle birçok kez ertelendi.

<span class="mw-page-title-main">Necla el-Menguş</span>

Necla el-Menguş,, Libyalı avukat, diplomat ve siyasetçi. 2021-2023 yılları arasında Abdulhamid Dibeybe hükûmetinde Libya Dışişleri Bakanı olarak görev aldı. Menguş, Libya'nın ilk kadın dışişleri bakanıdır. Ayrıca Arap dünyasında dışişleri bakanı görevine getirilen beşinci kadın siyasetçi oldu. 2021 yılında BBC'nin yayınladığı en ilham veren 100 kadın arasında yer aldı.

Ulusal birlik hükûmeti veya millî birlik hükûmeti, genellikle savaş veya diğer ulusal acil durumlar sırasında mecliste yer alan tüm partilerin geniş bir koalisyon hükûmetidir. Ulusal birlik hükûmetinde muhalefet yoktur veya muhalefet partileri çok küçük ve ihmal edilebilir niteliktedir.

<span class="mw-page-title-main">Ulusal İstikrar Hükûmeti</span> Libya hükûmeti

Ulusal İstikrar Hükûmeti, Libya'da 3 Mart 2022'de kurulan, Usame Hammad liderliğindeki ve Temsilciler Meclisi ile Libya Ulusal Ordusu tarafından desteklenen Sirte merkezli geçici bir hükümettir. Hükûmet, kuruluşundan bu yana Abdülhamid Dibeybe liderliğindeki Ulusal Birlik Hükümeti ile rekabet halindedir.

<span class="mw-page-title-main">Usame Hammad</span> Libyalı siyasetçi

Usame Saad Hammad Salih Libyalı bir siyasetçidir. 16 Mayıs 2023 tarihinde Temsilciler Meclisi tarafından vekaleten Libya başbakanı olarak atanmıştır. Görevi Fethi Başağa'dan devraldı. Daha önceleri Başağa'nın maliye bakanıydı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.