İçeriğe atla

Abdulhamid Bey Kaytabaşı

Abdulhamid Bey Kaytabaşı
Azerbaycan Silahlı Kuvvetleri Genelkurmay Başkanı
Görev süresi
Aralık 1919 - 28 Nisan 1920
Yerine geldiğiSüleyman Sülkeviç
Yerine gelenFeshedildi
Kişisel bilgiler
Doğum 10 Temmuz 1884
Tiflis, Tiflis Guberniyası, Rus İmparatorluğu
Ölüm 12 Temmuz 1920 (36 yaşında)
Bakü, Azerbaycan
Bitirdiği okul Pavel Askeri Okulu
Mesleği Asker
Askerî hizmeti
Bağlılığı  Rus İmparatorluğu
 Azerbaycan
Branşı Azerbaycan Silahlı Kuvvetleri
Hizmet yılları 1908 - 1920
Rütbesi Tümgeneral
Çatışma/savaşları I. Dünya Savaşı

Abdulhamid Bey Kaydabaşı (Azerice:Əbdülhəmid bəy Qaytabaşı; 10 Temmuz 1884, Tiflis - Haziran 1920, Bakü), asker, Rus İmparatorluğu Yarbayı, Azerbaycan Halk Cumhuriyetinin Tümgenerali ve 1919-1920 yılları arasında Azerbaycan Silahlı Kuvvetleri Genelkurmay Başkanı.[1]

Hayatı

Dedesi Abdulmecid Bey 18. yüzyılın sonlarında İstanbul'dan Tiflis'e taşınmıştır. Abdülmecid Bey bir zamanlar Osmanlı İmparatorluğun'da bir alayı komuta etmişti. Bu nedenle kendisine "Haytabaşı" unvanı verildi. Daha sonra Rus yetkililer bu unvanı çarpıttı ve "Haytabaşı" "Kaydabaşı" haline geldi. Abdulhamidin babası Yarbay Şerif Ağa Kaytabaşı Kafkasya Askeri Yönetim Başkomutanlığında uzun yıllar tercüman olarak görev yapmıştır. Şerif Ağa iki kez evlenmiştir. İkinci eşinden olan Abdulhamid Bey 1884 yılının 10 Temmuzunda Rus İmparatorluğu'na bağlı Tiflis Guberniyası'nın merkezi Tiflis şehrinde dünyaya gelmiştir. Annesi Qazax'dan olan toprak sahibi Ali Ağanın kızı Hatice Hanım olmuştur.

Rus Ordusu dönemi

Abdulhamid Bey 1908 yılında Pavel Askeri Okulu'nu bitirmiştir. Subay olarak 261. Şamaxı Piyade Alayında Elisabethpol şehrinde hizmet etmiştir. Birinci Dünya Savaşı başladıktan sonra 3. Kafkas Ordusu'nun 52. Piyade Kolordusu'nun 205. Piyade Alayın'da hizmet etmiş ve savaşmıştır. 5 Ekim 1914'te Dembnyak köyü yakınlarında yaralanmış ve 1915'te kurmay kaptanlığına terfi etmiştir.[2] 1916'da kaptan rütbesine terfi etdirilen Abdulhamid Bey Kafkaz Ordusu Karargahı Genel Müdirliyi yönetim dairesi başkan yardımcısı olarak atanmıştır.

1918'de Yarbay rütbesine yükselen Abdulhamid Bey Kafkaz Cebhesi Başkomutanı Orgeneral M.A. Przhevalsky'nin emriyle oluşturulan Müslüman Kolordusu'nda (26 Haziran 1918'den beri Azerbaycan Özel Kolordusu) hizmet vermeye devam etti. 18 Mart 1918'de Transkafkasya hükûmetinin bir kararıyla albaylığa yükseltildi.[3]

Azerbaycan Halk Cumhuriyeti dönemi

15 Kasım 1918'de, Azerbaycan Halk Cumhuriyeti Savaş Bakanı General Mehmandarov'un emriyle Albay Abdulhamid Bey Kaytabaşı Genelkurmay Başkanlığı'na nöbetçi general olaraq terfi etdirilmiştir.

Abdulhamid Bey Ocak 1919'da ADR askeri departmanının askeri birimleri, müdürlükleri ve kurumlarının personelinin geliştirilmesi komisyonunun bir üyesi oldu. 25 Haziran 1919'da Azerbaycan Cumhuriyeti hükûmetinin emriyle Abdulhamid Bey Kaytabaşı Tümgeneralliğe yükseltildi. Aralık 1919'dan itibaren geçici olarak Genelkurmay Başkanı olarak görev yaptı.[4] Abdulhamid Bey en deneyimli subaylardan biri olarak kabul ediliyordu.[5]

Ölümü

Azerbaycan'ın Sovyetleştirilmesi sonrasında Habib Bey Selimov ideoloji nedenlerden dolayı istifa etdi.[6] Bundan sonra, Abdulhamid Bey kısa bir süre de olsa, Azerbaycan Sovyet Cumhuriyeti Genelkurmay Başkanlığı yaptı. Ancak, Haziran 1920'de Gence İsyanına karıştığı suçlamasıyla vuruldu.[4][7]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Nazirli, Shamistan (2006). Азербайджанская Güllələnmiş Azərbaycan Generalları [Executed Azerbaijani Generals]. Baku: Archives. ss. 90-93. 
  2. ^ Именной список потерь.№1, Именные списки потерь солдат и офицеров 1 мировой войны 1914-1918 гг. (по полкам и бригадам), стр.46
  3. ^ Мехман Сулейманов. Кавказская исламская армия и Азербайджан. — Баку, 1999, с. 48
  4. ^ a b "AZƏRBAYCANLILARIN II DÜNYA MÜHARIBƏSINDƏ IŞTIRAKI" [Participation of Azerbaijanis in the World War II] (PDF). 31 Mart 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Eylül 2011. 
  5. ^ Mahir Mammadli (26 Haziran 2011). "Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin yaradılmasından 93 il ötür" [93 years pass since the establishment of Azerbaijani Armed Forces]. ANS. 5 Ekim 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Eylül 2011. 
  6. ^ Mehman Süleymanov. Azərbaycan Ordusunun tarixi. — Bakı: Maarif nəşriyyatı, 2018. — С. 228. — ISBN 978-9952-37-140-6.
  7. ^ "GÜLLƏLƏNMİŞ AZƏRBAYCAN GENERALLARINDAN BIR QİSMİ" [A partial list of executed Azerbaijani generals]. Azadliq Radiosu. 12 Ocak 2007. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Eylül 2011. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti</span> ilk Azerbaycan cumhuriyeti (28 Mayıs 1918-28 Nisan 1920)

Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti, Azerbaycan Halk Cumhuriyeti veya kısaca Azerbaycan Cumhuriyeti, Doğu Kafkasya'da yerleşmiş ve yüzölçümü 147.629 km2 olan, Müslüman ve Türk toplumlarında kurulan ilk laik ve demokratik devlet. Nüfusu 2 milyon kişiye ulaşan cumhuriyetin sınırları kuzeyde Kuzey Kafkasya Cumhuriyeti, kuzeybatıda Gürcistan Demokratik Cumhuriyeti, batıda Ermenistan Demokratik Cumhuriyeti ve güneyde İran'la belirlenmiştir. Azerbaycan'da en büyük şehir olan Bakü'nün Bolşevik Bakü Sovyeti'nin kontrolünde olması nedeniyle, AHC'nin geçici başkenti Gence olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan Silahlı Kuvvetleri</span> Azerbaycan Cumhuriyetinin askerî gücü

Azerbaycan Silahlı Kuvvetleri, Azerbaycan'ı karadan, havadan ve denizden gelebilecek her türlü saldırıya karşı korumakla görevli olan askerî kuvvet. Azerbaycan Kara Kuvvetleri, Azerbaycan Hava Kuvvetleri, Azerbaycan Hava Savunma Kuvvetleri ve Azerbaycan Deniz Kuvvetlerinin askeri birliklerinden oluşmaktadır. Bütçesinin 2019 yılı itibarıyla 6 milyar manat olduğu belirtildi.

<span class="mw-page-title-main">Mehmet Nâzım</span> Türk asker

Mehmet Nâzım, Türk asker.

<span class="mw-page-title-main">Bakü Muharebesi (1918)</span> 1. Dünya Savaşı sırasında Rus ve Türk orduları arasında geçen savaş

Bakü Muharebesi, 1918 yılında Azeri ve Dağıstanlı gönüllülerle takviye edilen ve Kafkas İslam Ordusu adı verilen Osmanlı Ordusu'nun Bakü Sovyeti, Britanya İmparatorluğu, Merkezi Hazar Diktatörlüğü ve Beyaz Ordu karşısında Bakü'yü almak için giriştiği muharebe.

<span class="mw-page-title-main">Süleyman Sülkeviç</span>

Süleyman Bey Sülkeviç, Lipka Tatarı asker, siyasetçi, Rus İmparatorluğu korgenerali, Kırım Başbakanı (1918) ve 1918-20 yılları arasında Azerbaycan Silahlı Kuvvetleri Genelkurmay Başkanı.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan askerî tarihi</span>

Modern Azerbaycan ordusunun tarihi, 1918'de Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti Silahlı Kuvvetleri 26 Haziran 1918'de kurulduğunda, Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti'ne dayanmaktadır. ADR Savunma Bakanı Dr. Khosrov bey Sultanov olmuştur. Bakanlık resmi olarak kurulduğunda, General Samet bey Mehmandarov, bakan ve Lt-Gen, Aliağa Şıhlinski yardımcısı oldu. ADR Ordusu Genelkurmay Başkanı Maj-Gen'di. Habib Bey Salimov, Mammad Bey Şulkevich ve Maj-Gen. Abdulhamid Bey Gaytabaşı da rehber oldular.

<span class="mw-page-title-main">Polat Haşimov</span> Azerbaycan ulusal kahramanı

Polat İsrayil oğlu Haşimov, Azerbaycanlı asker. Azerbaycan Silahlı Kuvvetlerinde tümgeneral olarak görev yapmaktaydı. Azerbaycan ulusal kahramanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan Özel Kolordusu</span>

Azerbaycan Özel Kolordusu, Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti'nin, Kafkas Deniz Süvari Tümeni veya sözde "Vahşi Tümen"in temelinden oluşan bir askeri birlikti. Rus İmparatorluk Ordusunda görev yapan 5.000 kişiden oluşan Azerbaycan Ulusal Ordusu'nun ilk askeri birimiydi.

Azerbaycan Halk Cumhuriyeti Milli Ordusu, Azerbaycan'ın bağımsızlığından sonra 1918 yılında Azerbaycan Halk Cumhuriyeti Hükûmeti tarafından oluşturulan milli bir ordudur. Azerbaycan Halk Cumhuriyeti silahlı kuvvetlerinin teşkilatı, cumhuriyetin ilanından itibaren başlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Firudin Bey Vezirov</span>

Firudin Bey Vezirov, asker, Rus İmparatorluğu ve Azerbaycan Halk Cumhuriyetinin Tümgenerali. Rus İmparatorluğu ordusunda 15. Tver Drakon Alayının ve 10. Novotroitsko-Yekaterinoslavsky Drakon Alayının komutanı olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Cihangir Bey Kazımbeyli</span> Azerbaycan askeri subayı

Cihangir Bey Kazımbeyli ve ya Cihangir Bey Kazımbeyov, bir Azeri askeri subayıydı. Rus, Azerbaycan ve Polonya ordularında görev yapmış olan Kazımbeyli 1920 Gence İsyanının liderlerinden biri olarak tanınıyor.

<span class="mw-page-title-main">Habib Bey Selimov</span>

Selimov Hebib Bey Hacı Yusuf oğlu Tümgeneral, Azerbaycan Halk Cumhuriyeti'nin ilk Genelkurmay Başkanı, “Asgeran Savaşı Kahramanı” olarak bilinmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Samet Saygın</span> Türk asker

Samet Saygın ve ya Samet bey Refibeyli Azerbaycanlı ve Türk asker, Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti'nin Yarbay'ı, Türk Silahlı Kuvvetleri'nin Tümgeneral'i (1948). Türk Silahlı Kuvvetleri içerisinde General rütbesini alan ilk Azerbaycanlı'dır. Türkiye'de Soyadı Kanunu kabul edildikten sonra Saygın soyadını kullanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Teymur Bey Novruzov</span>

Teymur Bey Novruzov Rus İmparatorluk Ordusu'nun subayı, Azerbaycan Halk Cumhuriyeti'nin Tümgenerali. "Kutsal Giorgi Ordeni"nin tüm 4 derecesi ile de teltif edilmiştir. Ailesi ünlü Azerbaycan soylu ailelerinden olan Novruzovlar'dan gelmektedir. Babası Mirze Hacı Bey Novruzov da general olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Ahmed Bey Pepinov</span> Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti Tarım Bakanı

Ahmed bey Pepinov Ömeroğlu, ayrıca Ahmet Cevdet Bey Pepinov olarak da bilinir,

<span class="mw-page-title-main">Hüsrev Bey Sultanov</span> Azeri siyasetçi

Hüsrev Bey Alipaşa Bey oğlu Sultanov, aynı zamanda Hüsrev Bey Sultanov olarak da bilinir, Azerbaycanlı devlet adamı, Karabağ Genel Valisi ve Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti Savunma Bakanıydı.

Gennadi Nikolayeviç Tarhanov, Rus ve Azerbaycanlı askeri lider, askerî mühendis ve korgeneraldir.

<span class="mw-page-title-main">Cevat Şıhlinski</span>

Cevat Şıhlinski,, Azerbaycanlı bir subay ve tümgeneraldir. General Aliağa Şıhlinski'nin yeğeni ve yazar İsmail Şıhlı'nın amcasıdır.

Danyal Bey Hallecov, Rus İmparatorluğu ve Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti subayı olup, Birinci Dünya Savaşı ve 1920 Gence İsyanı'na katılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Osman Kazak</span>

Osman Ağa Gülmemmedov ve ya Osman Kazak - Çarlık Rusyası ve Azerbaycan Cumhuriyetinin subayı, Türk Silahlı Kuvvetlerinin albayı.