İçeriğe atla

Abdul Raziq Achagzai

Abdul Raziq Achakzai
Achakzai 2012'de
Doğum1979
Kandehar, Afganistan
Ölüm18 Ekim 2018 (39 yaşında)
Kandehar, Afganistan
BağlılığıAfganistan İslam Cumhuriyeti
BranşıAfganistan Sınır Polisi
Hizmet yılları2002–2018
RütbesiKorgeneral
Çatışma/savaşlarıAfganistan Savaşı (2001-2021)
Ailesi
Eşi3
Çocukları13
Abdul Raziq Achakzai

General Abdul Raziq Achakzai (Peştuca جنرال عبدالرازق, Türkçe: Abdül Razik Aşakzay 1979 – 18 Ekim 2018), Afganistan Ulusal Polis Departmanı'nda görevli rütbeli polis memuru ve askerdir. 1979'da Kandehar Eyaleti, Spin Boldak kasabasında doğdu.[1]

Peştunların Adozai Achakzai kabilesinin bir üyesiydi. Kasım 2001'de Raziq, Taliban'ı Kandehar'da deviren Fayda Muhammed ve Gül Ağa Sherzai'nin yanında Taliban karşıtı güçlere katıldı. 2001 yılında Afganistan'ın Kandehar ile Pakistan'ın Belucistan Eyaleti arasındaki sınırındaki Afganistan Sınır Polisi'ni komuta etmek için harekete geçti.[2]

Achakzai'nin, Kandehar eyaletinde yargısız infazlar, zorla alıkonmalar ve işkence de dahil olmak üzere çok sayıda insan hakkı ihlali gerçekleştirdiği iddia edilmiştir.[3][4]

Afgan kamu görevlisi Abdul Raziq Achakzai 18 Ekim 2018'de Kandehar'da 39 yaşında katıldığı bir toplantıdan ayrılırken güvenlik görevlilerine ateş açan silahlı bir şahsın silahından çıkan kurşunlara hedef olarak ölmüştür.[5]

Kaynakça

  1. ^ "General Abdul Raziq biography". Associated Press. 29 Haziran 2015. 20 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ekim 2018. 
  2. ^ Aikins, Matthieu. "Our Man in Kandahar". The Atlantic (İngilizce). 23 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2016. 
  3. ^ "Afghanistan officials sanctioned murder, torture and rape, says report". The Guardian. 1 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2015. 
  4. ^ Gopal, Anand. "Kandahar's Mystery Executions". Harper's Magazine Eylül 2014. 11 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2021. 
  5. ^ Salahuddin, Sayed; Constable, Pamela (18 Ekim 2018). "U.S. commander in Afghanistan survives deadly attack at governor's compound that kills top Afghan police general". The Washington Post. 19 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ekim 2018. Among those killed in the attack inside the governor’s compound in southern Kandahar province was the region’s top police general, Abdul Raziq, who was seen as the most powerful man in southern Afghanistan. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Afganistan</span> Batı, Orta ve Güney Asyanın birleştiği yerde bulunan devlet

Afganistan ya da resmî adıyla Afganistan İslam Emirliği, Orta Asya'nın güneyinde denize kıyısı olmayan bir ülkedir. Doğu ve güneyde Pakistan; batıda İran; kuzeyde Türkmenistan, Özbekistan ve Tacikistan; kuzeydoğuda ise Çin ile komşudur. 652.000 km² yüz ölçümlü, kuzey ve güneydoğusunu düzlüklerin oluşturduğu dağlık bir ülkedir. Başkenti ve en büyük şehri Kâbil'dir. Yaklaşık 40 milyonluk nüfusunun çoğunluğunu Peştunlar, Tacikler, Hazaralar ve Özbekler oluşturur. Ülke, uluslararası alanda Afganistan İslam Cumhuriyeti olarak tanınmaktadır. ABD'nin Afganistan'dan çekilmesine akabinde gerçekleşen Taliban saldırıları ile 15 Ağustos 2021'de Taliban'ın başkent Kâbil'i ele geçirmesi sonucunda kurulmuş olup, yönetimin devri konusundaki tartışmalar ve görüşmeler devam etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Taliban</span> Afganistan merkezli İslamcı hareket

Taliban, Afganistan'da yönetimi elinde bulunduran Diyubendi İslamcı hareket ve askeri organizasyondur. Kendilerine Afganistan İslam Emirliği demekte olup ülke içinde bir savaş sürdürmüştür. İslam şeriatını yayma amacıyla Molla Muhammed Ömer tarafından 1994 yılında kurulan Taliban'ın 2016'dan beri lideri Mevlevi Hibetullah Ahundzade'dir. Grup; eroin gibi narkotiklerin ticaretinin yanı sıra haraç toplama, fidye ve alıkoyma gibi faaliyetlerle finanse edilmektedir. Ayrıca 2010'ların ortalarında, önceki hükûmetin yönetiminde yasadışı olan madencilik faaliyetlerinin kontrolünü ele geçirmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Muhammed Ömer</span> Talibanın kurucusu ve eski lideri

Muhammed Ömer ya da Batı'da bilinen adıyla Molla Ömer, 1994 yılında Taliban'ı kuran Afgan militandır. 1996-2001 Afganistan İç Savaşı sırasında Taliban, Kuzey İttifakı ile savaşarak ülkenin büyük bölümünün kontrolünü ele geçirdi ve 1996 yılında Ömer'in Yüksek Lider olarak görev yapmaya başladığı Birinci İslam Emirliği'ni kurdu. El-Kaide'nin 11 Eylül saldırılarını gerçekleştirmesinden kısa bir süre sonra Taliban hükûmeti, Amerika'nın Afganistan'ı işgaliyle devrildi ve Ömer saklanmaya başladı. Amerika liderliğindeki koalisyon tarafından yakalanmadan başarıyla kaçtı ve 2013 yılında tüberkülozdan öldüğü bildirildi.

<span class="mw-page-title-main">Afganistan İslam Cumhuriyeti</span> Afganistanda hüküm sürmüş eski bir devlet

Afganistan İslam Cumhuriyeti, Afganistan Savaşı sırasında 2004-2021 yılları arasında Afganistan'da var olan bir İslam cumhuriyetiydi. 2001'de ABD'nin Afganistan'ı işgal etmesinin ardından Taliban liderliğindeki Afganistan İslam Emirliği'nin ele geçirilmesi sonrası 2004 yılında kuruldu. 15 Ağustos 2021'de ülkenin büyük bölümünün kontrolü Afganistan İslam Emirliği'ne geçti. Afganistan'ın uluslararası olarak tanınan tek meşru devleti olduğu iddia edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Afganistan Savaşı (2001-2021)</span> ABDnin Afganistana girmesiyle başlayan süreç

Afganistan Savaşı, 2001 Ekim'inin 7. gününde başlamıştır. Amerika Birleşik Devletleri tarafından 11 Eylül saldırıları gerekçesi ile yapılmıştır. ABD Başkanı George W. Bush'un "terörle mücadele" politikası kapsamında yaptığı bir savaştır. Harekât Usame bin Ladin'in yakalanmasına değin sürecekti. Aynı zamanda Taliban ve diğer Taliban yandaşı güçlerin ortadan kaldırılması ile harekât sona erecekti. Böylelikle Afganistan'da iç güvenlik sağlanmış olacaktı.

<span class="mw-page-title-main">Kandehar</span>

Kandehar, Afganistan'ın Kandehar Vilayeti'nin yönetim merkezi olan şehir.

<span class="mw-page-title-main">Kâbil Uluslararası Havalimanı</span> Kâbilde yer alan uluslararası havalimanı

Kâbil Uluslararası Havalimanı veya eski ismiyle Hamid Karzai Uluslararası Havalimanı (2014-2021), Afganistan'ın başkenti Kabil'deki uluslararası havalimanıdır. Khwaja Rawash Havalimanı ve Kabil Havalimanı olarak da bilinir. Ticari hava trafiğinin yanı sıra, ISAF'ın görev süresinin bir parçası olarak aynı zamanda bir askerî havalimanı olarak diğer NATO ülkeleri ve ABD tarafından kullanılmaktaydı. Şehir merkezine üç kilometre uzaklıktadır ve deniz seviyesinden yaklaşık 1.800 m yükseklikte yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Afgan Ulusal Polisi</span>

Afgan Ulusal Polisi Afganistan'da birincil ulusal polis gücüydü. Ülke genelinde tek bir kolluk kuvveti olarak hizmet vermekteydi. Afgan polis gücünün 18. yüzyılın başlarında Afgan milletinin kurulmasıyla birlikte oluşturuldu. Bismillah Khan Muhammedi başkanlığındaki Afganistan İçişleri Bakanlığı'nın sorumluluğu altındaydı.

<span class="mw-page-title-main">Arğandab ilçesi</span>

Argandab ilçesi, Afganistan'ın Kandehar Vilayeti'ne bağlı olan 16 ilçeden birisidir.

<span class="mw-page-title-main">Afganistan İslam Emirliği (1996-2001)</span> Taliban tarafından kurulan "de facto" devlet

Afganistan İslam Emirliği 1996'da kurulup 2001'deki Afganistan Savaşı ile çöken Taliban rejimi tarafından yönetilen Afganistan'ın Taliban rejimi tarafından adlandırılan ismi. Afganistan İslam Emirliği'nin görevde bulunmuş tek emiri Muhammed Ömer, iki başbakanı ise Muhammed Rabbani ile Muhammed Abdülkabir'dir. 2001 yılında çıkan Afganistan Savaşı sırasında 13 Kasım 2001 yılında başkent Kabil'in düşmesiyle yıkılmıştır. 15 Ağustos 2021 tarihinde başkent Kabil'in ele geçirmesiyle beraber Taliban Afganistan'ın yönetimini tekrar ele almıştır ve de facto hükûmetidir.

Ulusal Güvenlik Müdürlüğü Afganistan Hükûmetinin iç istihbarat ve güvenlik servisiydi. Merkezi Kabil'deydi ve Afganistan'ın 34 ilinin tümünde saha ofisleri ve eğitim tesisleri vardı. Doğrudan başkana ve meclise karşı sorumluydu. Çoğunluğu ABD Department of Homeland Security tarafından ve geri kalanı NATO ülkeleri tarafından eğitilmiş, aktif olduğu dönemde tahmini olarak 15,000-30,000 personeli olduğu düşünülmüştür. Ulusal Güvenlik Müdürlüğü, Afgan Ulusal Güvenlik Güçlerinin (ANSF) bir parçasıydı.

<span class="mw-page-title-main">Kandehar Uluslararası Havalimanı</span>

Kandehar Uluslararası Havalimanı, Afganistan'daki Kandehar'ın 16 kilometre güneydoğusunda bulunan bir havalimanıdır. Ülkenin ikinci ana uluslararası havaalanı ve en büyük askeri üslerden biri olarak, 250'ye kadar uçağı barındırabilecek kapasiteye sahiptir.

Hibetullah Ahundzade, Taliban ve Afganistan İslam Emirliği'nin üçüncü Yüksek Komutanı olan siyasi ve dini bir liderdir. Mevlevî unvanını kullanmaktadır. Taliban tarafından kendisine Emîrü'l-mü'minîn unvanı verilir ve bu unvan aynı zamanda iki selefinin de taşıdığı unvandır.

Bu madde, 1709'da ilk Afgan devleti olan Hotak İmparatorluğu'nun kuruluşundan bu yana Afganistan devlet başkanlarını listeler.

<span class="mw-page-title-main">2021 Taliban saldırısı</span> Afganistandaki askeri saldırı

2021 Taliban saldırısı, Taliban ve müttefik militan grupların Afganistan İslam Cumhuriyeti ve müttefiklerine karşı 1 Mayıs 2021'de başlayan ve 15 Ağustos 2021'de Kabil'in Düşüşü ile biten büyük bir saldırıydı. Saldırı sonucunda Taliban ülkeyi ele geçirdi ve Afganistan İslam Emirliği'ni kurdu.

<span class="mw-page-title-main">Muhammed Hasan Ahund</span> Afgan molla ve siyasetçi

Muhammed Hasan Ahund, Afgan molla ve politikacı. 7 Eylül 2021'den bu yana Afganistan başbakan vekili olarak görev yapan Taliban lideridir.

<span class="mw-page-title-main">Afganistan İslam Emirliği lideri</span> Afganistanın devlet başkanı

Afganistan İslam Emirliği lideri veya Afganistan İslam Emirliği yüce lideri Taliban'ın emiri 1996'dan 2001'e kadar ve 2021'de Kabil'in düşmesinden bu yana Afganistan'ın fiili yöneticisi ve devlet başkanıdır. Yüce lider olan emir, Taliban ve Afganistan yönetimiyle ilgili tüm konularda sınırsız yetkiye sahiptir, ancak danışma organı olan Liderlik Konseyi onun karar verme sürecini önemli ölçüde etkiler. Siyasi ve askeri liderliğe ek olarak ulusal bir dini liderdir. Mevcut lider, Liderlik Konseyi tarafından seçilerek 25 Mayıs 2016'da göreve başlayan Hibetullah Ahundzade'dir.

Abdul Ali Mazari(1946 - 13 Mart 1995) etnik bir Hazara milisi ve Sovyet-Afgan Savaşı sırasında ve sonrasında Hizb-e Wahdat partisinin siyasi lideriydi. Mazari, Afganistan'daki iç bölünmelerin çözümünün, her etnik grubun belirli anayasal haklara sahip olduğu ve topraklarını ve insanlarını yönetebildiği federal bir yönetim sisteminde olduğuna inanıyordu. 1995 yılında Taliban tarafından öldürüldü ve ölümünden sonra 2016 yılında Aşraf Gani hükûmeti tarafından 'Ulusal Birlik Şehidi' unvanı verildi. Afganistan'daki tüm etnik grupların, özellikle de Afganistan'da hâlâ zulüm gören Hazaraların eşit temsilini destekledi. Mehdi Mücahit isimli bir adam, 2022 yılında Abdul Ali Mazari'nin mirasını geri getirmeye çalıştı.

Zala Zazai, bir Afgan polis memurudur.Taliban'ın yeniden iktidara gelmesinin ardından 2021'de ülkesini terk etmek zorunda kalmıştır.

Muhammed Abdul Kabir Taliban liderliğinin kıdemli bir üyesidir ve 17 Mayıs 2023'ten bu yana Afganistan Başbakanı vekilidir. Daha önce 16 Nisan 2001'den 13 Kasım 2001'e kadar Afganistan'ın Başbakan vekili ve 4 Ekim 2021'den 17 Mayıs 2023'e kadar Afganistan'ın Siyasi İşlerden Sorumlu Üçüncü Başbakan Yardımcısı olarak görev yaptı.