İçeriğe atla

Abdi Efendi (Tulum)

Abdi Efendi (Tulum)
TarzlarKlasik Türk müziği
MesleklerŞarkıcı

Abdi Efendi Klasik Türk musikisinin önemli bestekârlarından biridir. On sekizinci yüzyılın ilk yarısında İstanbul'da yaşadığı ve 1750 yılı civarında öldüğü tahmin edilmektedir. Enderun'da yetişmiş olan Abdi Efendi saz eserleri ve din dışı sözlü eserler bestelemiştir. Dini eser ve din dışı küçük formda eser bestelediği bilinmiyor. Günümüze kadar gelen ve Tulum Abdi Efendi'ye ait olduğu kabul edilebilecek bestelerin sayısı sekizdir.

Saz Eserleri

Bu yapıtların notaları Hamparsum-Mandoli'de bulunmaktadır.[]

Büyük Formda Sözlü Eserleri

Saba Remel Beste: "Meyl eylese ağyâre anı sanma vefâdır" Güfte: Veysî (Kadı Üveys Efendi)

Saba Hafif Beste "Ol levendâne kesimle görüp ol sîm-teni" (Her iki Saba beste TRT repertuvarında Tulum Abdi adına kayıtlı iken, Yılmaz Öztuna ve bazı kaynaklar Tosunzade Abdullah Efendi'ye ait olarak kaydetmektedir.)

Uşşak Nim Devir Beste "Bakılmaz ârız-ı pür-tâbına ol mâh-i tâbânın" (Doğan Dikmen'in "Uşşak Faslı" albümünde Tulum Abdi'ye ait olarak gösterilen bu eser Yılmaz Öztuna ve TRT repertuvarında Basmacı Abdi Efendi'ye ait olarak kayıtlıdır.)

Isfahan Devr-i Kebir Beste "Sîne-i pür-şevkime meyhâneler reşk_eylesin" (Etem Ruhi Üngör'ün Türk Musikisi Güfteler Antolojisi adlı eserinde bahsedilen bu eserin diğer kaynaklarda adı geçmemektedir)

Kaynakça

  • Doğan Dikmen: Uşşak Faslı - Kalan Müzik (Uşşak Nim Devir Beste'nin ses kaydı)
  • Etem Ruhi Üngör: Türk Musikisi Güfteler Antolojisi Cilt-2
  • TRT Türk Sanat Musikisi Repertuvarı
  • Yılmaz Öztuna: Büyük Türk Musikisi Ansiklopedisi

İlgili Araştırma Makaleleri

Mahur, Klasik Türk musikisinde bir makam. En sevilen makamlardan biridir. İran ve Hindistan'da Mahur isminde şehirler vardır. Mahur makamı ismini muhtemelen bu şehirlerden almıştır. Çeşitli kâr-ı nâtık güftelerinde de Mahur adının coğrafi isim olarak kullanılması bu görüşü doğrulamaktadır.

Hüseyin Sadeddin Arel, Türk hukukçu, besteci ve musiki araştırmacısı.

<span class="mw-page-title-main">Yesari Asım Arsoy</span>

Mustafa Yesâri Âsım Arsoy, Cumhuriyet dönemi Klasik Türk müziği bestekârı, söz yazarı ve yorumcu.

<span class="mw-page-title-main">Buhûrîzâde Mustafa Itrî</span>

Buhûrîzâde Mustafa Itrî, Türk bestekâr, şair ve hattat. Bestelediği 400 civarında eser arasından günümüze sadece yirmi kadarı gelebilmiş olsa da, Klasik Türk Musikisi’nin en büyük bestekârlarından biri olarak kabul edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Rakım Elkutlu</span>

Rakım Elkutlu, Türk klâsik mûsikîsi bestekârlarındandır.

Neva Kâr, Buhurizade Mustafa Itri'nin "Kâr" formundaki eseridir. Bütün Klasik Türk müziği repertuvarının en değerli eserlerinden biri olarak kabul edilir. Nevâ Kâr, birçok şiire konu olacak kadar şöhret bulmuş ve mûsikî erbabı arasında çok sevilmiştir.

Hacı Faik Bey, Klasik Türk mûsikisinin büyük bestekârlarından biridir. Ondokuzuncu yüzyılın ilk yarısında Üsküdar'da doğdu ve 1891 yılında öldü. Dîni ve dindışı mûsiki alanında eserler verdi. Yılmaz Öztuna'nın verdiği listeye göre günümüze 170 kadar eserinin notası gelmiştir. TRT repertuvarında ise 120 kadar eseri mevcuttur. Dini mûsiki alanında Mevlevi ayini, tevşih, şugl ve ilahiler bestelemiştir. Durak bestelediği ise bilinmiyor. Dindışı musiki alanında ise özellikle büyük formdaki eserleri dikkat çeker. Kâr, beste, ağır semai ve yürük semai formlarındaki bu eserlerin sayısı 40 kadardır. Ayrıca çok sayıda şarkı da bestelemiştir. Saz eseri bestelediği ise bilinmiyor. Hacı Faik Bey, klasik tarzın gerilemeye başladığı, Hacı Arif Bey ve Şevki Bey gibi müstesna bestekârların şarkı formunu ön plana çıkardığı bir dönemin bestekârıdır. Bununla birlikte, şarkı formunda çok sayıda ve seçkin eserler meydana getiren bestekârımız, klasik formlarda da yüksek bir seviyeyi tutturmuştur. Fantezi şarkı türünün de ilk örneklerine Hacı Faik Bey'in eserleri arasında rastlamak mümkündür.

İsmail Ötenkaya, Türk sanat müziği bestecisi.

Dügâh Kâr, Hacı Fâik Bey'in Dügâh makamında ve Kâr formunda bestelediği mûsikî eseridir.

Hekimbaşı Abdülaziz Efendi, Osmanlı tıp bilgini, bestekâr ve şairdir. Osmanlı Devleti'nde Subhizadeler diye bilinen ve çok sayıda devlet adamı, hekim, şair ve bestekâr yetiştiren bir aileye mensuptur.

Etem Ruhi Üngör, Türk etnomüzikolog, organolog, koleksiyoner ve araştırmacı-yazar.

Abdi Efendi, III. Selim dönemi Klasik Türk musikisi bestekârlarındandır. Babası kadı idi. Küçük yaşta babası ölünce bir basmacı dükkânında çalışmaya başladı. Bu yüzden "Basmacı" adıyla tanındı. Bazı kaynaklarda babasının kadı olduğu bilinmediğinden yanlış olarak "Basmacızâde" denmektedir.

Ebuishakzade Mehmed Esad Efendi, bir Osmanlı şeyhülislamı, şair, besteciydi.

Atrabül Âsâr, Şeyhülislam Ebuishakzade Mehmed Esad Efendi tarafından yazılmış olan mûsikişinaslar tezkiresi. Bu eser, Klasik Türk Musikisi tarihindeki yegâne mûsikişinaslar tezkiresidir. Kısaca "Atrabül Âsâr" olarak anılan eserin tam adı "Atrabül Âsâr Fi Tezkiret-i Urefa-yı Edvâr"dır. Tezkire-i Hanendegân diye de adlandırılır.

Ali Rıza Avni Tınaz, Klasik Türk musikisi bestekârı, müzik araştırmacısı, şâir, yazar ve "Ses ve Saz Dünyamızdan" adlı açıklamalı Klasik Türk musikisi programının yapımcısıdır. Soyadını genellikle kullanmadığı için daha çok Ali Rıza Avni olarak tanınmıştır.

Güfte, müzik eserlerinin yazılı metni, sözü veya bir müzik yaptının bestelenmiş sözleri'ne verilen isimdir. Şiir veya besteli ve güfteli esere de neşîde denir.

Ali Rıza Şengel yahut Eyyubî Ali Rıza Bey, Klasik Türk müziği bestekârı ve hocası, nevbezen.

Laika Karabey, Geleneksel Türk müziği yorumcusu, bestecisi, tanburi, İleri Türk Müziği Konservatuvarı'nın kurucularından, eğitimci.

Leon Hanciyan/Hancıyan, Osmanlı Ermenisi klasik Türk müziği sanatçısı ve bestekar. Eserlerinin çoğunun unutulmasına rağmen bir peşrev, üç saz semaisi, bir aksak semai ile onbeş kadar şarkısı bilinmektedir.

Yusuf Sadun Aksüt,, Türk bestekâr ve tamburi.