İçeriğe atla

Abdal Deresi

Koordinatlar: 41°16′31.2″K 36°32′41.0″D / 41.275333°K 36.544722°D / 41.275333; 36.544722
Abdal Deresi
Konum
Ülke(ler) Türkiye, Samsun
Genel bilgiler
Kaynak rakımı1000 m
AğızKaradeniz
Ağız rakımı0 m
Uzunluk137 km
Havza alanı502 km2
Debi162.087 hm3/yıl[1] 5,34 m3/sn[2]

Abdal Deresi, Samsun yöresindeki Akkuş Yaylalarından doğar ve kuzeybatı yönünde akar. Yeşilırmakın batısı Karaboğaz Gölü'nün doğundan Karadeniz'e dökülen dere 137 km uzunluğundadır. Kaynağını aldığı yer Asarcık ilçesi güneyinde 1000 m rakıma sahip alanlardır.[1]

Abdal Deresi, Çarşamba Havaalanının doğundan geçmektedir. 2000 yılında Abdal Deresinin aşırı yağışlarla taşması sonucu Çarşamba Ovasında ekili alanlar, iş yerleri ve konutların yanında havalimanı da su altında kalmış ve ulaşım aksamıştır. Akarsuyun anlık maksimum akım miktarı (debi) 460 m3/sn'dir. Yıllık ortalama debi 162.087 hm3/yıl, maksimum debi Mart ayı minimum debi Eylül ayında görülür.[1] Yağışın en az olduğu Ağustos ayında debi 0,83 m3/sn'dir.[2]

Akarsu üzerinde Samsun'un içme ve kullanma suyunu temin etmek amacıyla Çakmak Barajı yapılmıştır. Derede görülen kirlilik sebebiyle zaman zaman balık ölümleri olmaktadır.[3] Dere üzerinde bulunan Çakmak Barajı'nda yaşadığı tespit edilen balık türleri şunlardır: Capoeta sieboldii, Carassius gibelio (Gümüşi Havuz Balığı), Capoeta tinca, Ak balık, Cyprinus carpio.[4]

Abdal Deresi yatağından kum çıkarımı yapılmaktadır.[5]

Kaynakça

  1. ^ a b c ŞAHİN, Yrd. Doç. Dr. Kemalettin (2002). "Çarşamba Ovası ve Yakın Çevresinde Sel Afeti". Türk Coğrafya Dergisi. 20 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Eylül 2019. 
  2. ^ a b ATABEY, DR. EŞREF. "SAMSUN İLİ SU KAYNAKLARI-POTANSİYELİ VE KALİTESİ" (PDF). esrefatabey.com.tr. 20 Eylül 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Eylül 2019. 
  3. ^ "Abdal Deresi'nde Balık Ölümleri". hurriyet.com.tr. 13 Ekim 2015. 20 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Eylül 2019. 
  4. ^ UĞURLU, Selma; POLAT, Nazmi (2007). "Çakmak Baraj Gölü (SAMSUN) Balık Faunası". Fırat Üniv. Fen ve Müh. Bil. Dergisi. 20 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Eylül 2019. 
  5. ^ "DOĞU BÖLGESİNDEKİ ( TERME – SALIPAZARI – ÇARŞAMBA- AYVACIK ) 1. ETAP ÇALIŞMALARI". samsun.bel.tr. 20 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Eylül 2019. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kızılırmak</span> Türkiye topraklarından doğup Türkiye topraklarından denize dökülen en uzun akarsu

Kızılırmak, eskiden Halis veya Alis, Sivas'ın İmranlı ilçesindeki Kızıldağ eteklerinden doğan ve Samsun'un Bafra ilçesinde Karadeniz'e dökülen bir nehir. 1.355 km. uzunluğu ile Türkiye'nin kendi sınırları içerisinde doğup kendi sınırları içinde denize dökülen en uzun akarsuyu olma özelliğini taşır. Sivas, Kayseri, Nevşehir, Kırşehir, Kırıkkale, Ankara, Çankırı, Çorum, Sinop ve Samsun illerinden geçen Kızılırmak, aralarında Delice Irmağı, Devrez ve Gökırmak gibi çok sayıda akarsu ve çayın sularını da toplayarak büyük bir kavis çizerek Bafra Burnu'ndan Karadeniz'e ulaşır.

<span class="mw-page-title-main">Marmara Gölü</span>

Marmara Gölü, Manisa'nın ilçesi Gölmarmara'nın güneyindeki bir alüvyal set gölüdür. Ege Bölgesi'nde yer alır. Gölün bulunduğu saha çukur olup batı ve kuzeyi tepelerle çevrilidir. Doğu kısmı Gediz Ovası'na, kuzeybatı kısmı Akhisar Ovası'na açık olup buralardan alüvyon setleriyle ayrılır. Bu durum, Marmara Gölü'ne set gölü karakterini verir. Gediz çöküntü havzası içinde bulunan gölün seviyesi, Gediz Ovası'nın seviyesinden daha alçaktır. Derinliği az olan gölün yüzölçümü 44,5 km²'dir. Gediz Nehri ile Demrek Deresi'nden ve kuzeydeki Kum Çayı'ndan göle kanallar açılmıştır. Bu kanallar bilhassa ilkbahar sonlarında kabarık olan akarsuların sularını göle taşırlar. Göl kapalı bir çukurda olup suları tuzludur. 12 Haziran 2017'de "Ulusal Öneme Haiz Sulak Alan" ilan edildi.

<span class="mw-page-title-main">Göksu</span> Türkiyede akarsu

Göksu Antalya, Konya, Karaman ve Mersin illerinden akan ve Mersin ili Silifke ilçesi güneyinde Akdeniz'e dökülen bir nehirdir. Göksu Nehri'nin uzunluğu 260 km, havza alanı 10.000 km²'dir. Aşağı yukarı aynı uzunlukta iki kolu vardır: Kuzey kolu Gökçay, güney kolu ise Gökdere'dir, ikisinin kaynağı da Toros Dağları'ndaki Geyik Dağları'ndan çıkar. Geyik Dağları Antalya-Gündoğmuş ve Konya-Hadim arasındadır ve Alanya'nın 50 km kuzeyinde bulunur. Bu iki kol Karaman-Ermenek'i geçtikten sonra Mut'un güneyinde birleşerek Göksu adını alır ve daha sonra Silifke güneyinde Paradeniz adıyla bilinen deltada Akdeniz'e dökülür.

<span class="mw-page-title-main">Yeşilırmak</span> Karadeniz Bölgesinde nehir

Yeşilırmak, eskiden İris, Sivas'ın kuzeydoğusundaki Suşehri ilçesi sınırları içindeki Kösedağ eteklerinden doğan ve Samsun'un Çarşamba ilçesinden Karadeniz'e dökülen nehir. Hititler döneminde önemli bir nehir olan Yeşilırmak, Kumeşmaha olarak isimlendirilmiştir. Daha sonrasında, antik dönemde kendisine verilen ad ise İris'ti.

<span class="mw-page-title-main">Gökçedere, Tekkeköy</span> Tekkeköyün mahallesi

Gökçedere, Samsun ilinin Tekkeköy ilçesine bağlı bir mahalledir.

<span class="mw-page-title-main">Riva Deresi</span> Türkiyede akarsu

Riva Deresi veya Riva Çayı ya da Çayağzı Deresi, Marmara Bölgesi'nin kuzeyinde, Kocaeli Yarımadası'nda bulunan bir akarsudur. Kocaeli ilinin Gebze ilçesine bağlı Tepecik köyü yakınlarından doğarak, İstanbul ili sınırları içine girer. Pendik ve Çekmeköy ilçelerinden geçerek Beykoz ilçesinde Karadeniz'e dökülür. Denizle buluştuğu yerde, kendisiyle aynı adı taşıyan Beykoz'un Çayağzı mahallesi bulunmaktadır.

Sıraz balığı, Cyprinidae familyasından Işınsal yüzgeçliler sınıfına ait bir balıktır. Dünya'da sadece Türkiye'de bulunan endemik bir türdür. Doğal yaşam alanı tatlı su gölleridir. Doğal yaşam alanlarının yok olması nedeniyle neslinin tükenmesi söz konusudur.

<span class="mw-page-title-main">Kelkit Çayı</span> Kaynağı Gümüşhanede, Yeşilırmak ile birleşip Karadenize dökülen akarsu

Kelkit Çayı, Yeşilırmak'ın kollarından biridir ve uzunluğu 320 km'dir. Gümüşhane'nin Çimen Dağları'ndan kaynaklanıp Yeşilırmak'a katılıp Karadeniz'e dökülmektedir.

Mavi Tünel, Göksu Nehri'nin suyunu Konya Ovası'na aktarılmasını sağlayan tüneldir. İlk etüt çalışmaları 1960 yılında yapılan tünelin inşaatına 2009 yılında başlandı. Nisan 2012 itibarıyla açılışı yapılan bu tünel 22 Mayıs 2015 tarihinde ilk kez su akışı sağlandı.

<span class="mw-page-title-main">Çarşamba Çayı</span> Konya da akarsu

Çarşamba Çayı, Konya ilinde bulunan bir akarsu. Bozkır ilçesi sınırları içerisinde Karacahisar köyü yakınlarında doğar, Mavi Boğaz'da Beyşehir Gölü'nden gelen kanal ile birleşir. Çumra ilçesinde kollara ayrılır ve Karakaya'da bataklıklarda sonlanır. Üzerinde Apa Barajı yer alır. 105 km uzunluğundadır. Konya ilinin tarımsal sulamasında önemli bir yer tutmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Anamur Çayı</span> Mersinde akarsu

Anamur Çayı , Mersin ili, Anamur ilçesinde bulunan akarsu. Toros Dağları'ndan yeraltı akarsuyu olarak doğar, 35 km sonra Anamur merkezden Akdeniz'e dökülür.

Karasu Deresi (Karadere), İznik Gölü'ne dökülen en büyük akarsudur. 273 km² alanın sularını toplar, ortalama debi 2,4 m³/sn'dir.

Samsun, Karadeniz Bölgesi'nin Orta Karadeniz Bölümü içerisindeki Canik Dağları Yöresi'nde yer almaktadır. Karadeniz'e doğru akarak iki büyük delta oluşturan Kızılırmak ve Yeşilırmak nedeniyle Samsun kıyıları geniş bir koy niteliğini almıştır. Atakum ve İlkadım ilçelerinin batı ve doğu yönlerindeki iki burun çıkıntısında da daha küçük boyutlu ikinci bir koy oluşmuş durumdadır. %45'ini dağların, %37'sini platoların, %18'ini ise ovaların meydana getirdiği Samsun Karadeniz Bölgesi'nin en önemli liman kentlerinden biri konumundadır.

<span class="mw-page-title-main">Keşiş Gölü</span> İpekyolu ilçesinde bir göl

Keşiş Gölü, Van ili, Gürpınar ilçesi sınırlarında yer alan Urartular kalan antik baraj. Baraj gölü zamanla doğal göl haline gelmiş, kuş cennetine dönmüştür. Van merkeze 30 km uzakta, Kuh, Erek ve Kazan dağlarının tepesinde bir düzlükte bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Engil Çayı</span> Vanda akarsu

Engil (Dönemeç) Çayı, Van ili sınırlarından doğup, Van Gölü'ne GD yönünden dökülen akarsu. Başkale çevresinden İspiriz Dağları (3688 m) ve Norduz Yaylası'ndan kaynaklarını alır. Doğu-batı akışıyla Zernek Barajı'na dökülür, buradan çıktıktan sonra Havasor Ovası'na geçer, Gevaş ilçe merkezinin kuzeyinden Van Gölü'ne dökülür. Akarsuyun adı, Zernek Barajı'ndan önce Hoşap Çayı dır.

Tuzla Çayı, Çanakkale ili Ayvacık ilçe sınırlarındaki akarsu. Kaz Dağı'ından doğar, batıya doğru akar, Ege Denizi'ne dökülür. Uzunluğu 52 km, minimum debisi 10–15 m3, maksimum debisi 1400 m3'tür.

Çoruh Havzası, kuzeydoğu Türkiye ve Gürcistan topraklarında bulunan Çoruh Nehri'nin havzası. Büyüklüğü 19.654 km2, yıllık ortalama yağışı 540 mm'dir.

<span class="mw-page-title-main">Alara Çayı</span> Antalyada akarsu

Alara (Ulugüney) Çayı, Antalya ili sınırlarında, Orta Toroslardan doğan, Akdeniz'e dökülen 82 km uzunluğundaki akarsu. 2.647 m yüksekliğindeki Kuşakdağı ve Akdağ'dan kaynağını alır, önce Gündoğmuş–Alanya, sonra da Alanya–Manavgat ilçe sınırlarını oluşturarak denize ulaşır. Debisi 31,2 m3/sn, akarsu yüzey alanı 293 ha, yer üstü su potansiyeli 1.224 hm³/yıl, yer altı su potansiyeli 263 hm³/yıl, havzaya düşen ortalama yağış 819 mm'dir.

<span class="mw-page-title-main">Turnasuyu Deresi</span>

Turnasuyu Deresi, Ordu topraklarında bulunan, Giresun Dağları'ndan doğan, adını verdiği Turnasuyu yerleşiminden Karadeniz'e dökülen akarsu.

<span class="mw-page-title-main">Atatürk Baraj Gölü</span> Türkiyede bir baraj gölü

Atatürk Baraj Gölü, Türkiye'nin Adıyaman, Şanlıurfa ve Diyarbakır illeri arasında yer alan bir baraj gölüdür. Fırat üzerinde Atatürk Barajı'nın inşa edilmesiyle oluşmuştur. 817 km2'lik yüzölçümüyle ülkenin en büyük üçüncü gölüdür. Gölün toplam su hacmi 48,5 milyar m3'tür.