İçeriğe atla

Abdülmuttalib bin Haşim

Abdülmuttalib bin Haşim
DoğumŞeybe bin Haşim
497
Yesrib, Arabistan
Ölüm578 veya 579
(80'li yaşlarda)
Mekke, Arabistan
Defin yeriMekke, Suudi Arabistan
MeslekTüccar
Etkin yıllar570-579
Ebeveyn(ler)Haşim bin Abdümenaf (baba)
Selma bint Amr (anne)
AileBenî Haşim

Şeybe bin Haşim veya daha çok bilinen adıyla Abdülmuttalib (Arapça: عبد المطّلب), İslam peygamberi Muhammed'in dedesidir. Altı yaşındayken annesi ölen Muhammed'e sekiz yaşına kadar bakmış ve ölmeden önce emaneti, oğlu Ebu Talib'e devretmiştir. Künyesi Ebü'l-Haris Abdülmuttalib bin Haşim bin Abdülmenaf bin Kuseyy şeklindedir. Abdülmuttalib'in diğer isimlerinden biri de Âmir'dir.

Hayatı

Yesrib’de (Medine) doğdu. Kaynaklarda, Abdülmuttalib’in doğum tarihi ile ilgili bir bilgi yoktur. Babası Haşim bin Abdümenaf, annesi de Medineli Neccaroğulları'na mensup Selma bint Amr’dır. Haşim bin Abdümenaf, ticaretle uğraştı. Abdülmuttalib doğduğu zaman, saçında[1][2][3] veya perçeminde bulunan beyazlıktan dolayı ona Şeybe veya Şeybetü’l-Hamd denilmiştir.[4] Bazı rivayetlere göre, cömertliğinden dolayı ona “Şeybetü’l-Hamd” lakabını verilmiştir.[5]

Babası Gazze’de öldüğünden sekiz yaşına kadar annesiyle beraber Medine’de kaldı. Daha sonra amcası Muttalib, yeğenini alıp Mekke’ye götürdü. Şehre girerken Muttalib’in terkisindeki çocuğu gören Mekkeliler, onu kölesi zannederek kendisine “abdü’l-Muttalib” dediler ve Şeybe, o günden sonra Abdülmuttalib diye anılmaya başladı. Bir başka rivayete göre ise, Muttalib'e çocuğun kim olduğu sorulduğunda o, üstü başı pek düzgün olmayan Şeybe'yi o anda kölesi olarak tanıtmıştır.[6]

Abdülmuttalib, putlara tapmayı terk etmiş, Allah'ın varlığına, ceza ve mükâfat yeri olarak ahiretin mevcudiyetine inanmış, zaman zaman da Hira Mağarası'na çekilip ibadetle meşgul olmuştur.

Kur'an'da Fil Suresi'nde geçen Fil Vakası'nda Kâbe'yi yıkmaya gelen Habeş kralı Ebrehe ile müzakerelerde bulunmuş ve Kâbe'yi, sahibinin mutlaka koruyacağını ona hatırlatmıştır. Abdülmuttalib, Mekke'nin lideri konumunda olarak görülürdü.

Cennetü’l-Muallâ

Peygamber Muhammed'in dedesi olan Abdülmuttalib, oğlu Abdullah ve eşi Amine'nin vefatından sonra Muhammed'e baktı. İki yıl kadar baktıktan sonra, bakımını oğlu Ebu Talib'e vasiyet etti. Abdülmuttalib, babasından kendisine geçmiş olan liderlik ruhu ile Kureyş'in liderliğini yapıyordu.[7] Ayrıca Kureyş'in hakimlerinden, Mekke elçilerinden birisi ve Haşimoğulların temsilcisiydi.[8][9] Kaynaklara göre Abdülmuttalib, Mekke'nin liderliğini yaptığı bir sırada, gördüğü bir rüya üzerine, Cürhümlüler kabilesinin Mekke'yi terk ederlerken kapattıkları zemzem kuyusunun yerini buldu.

Abdülmuttalib, rivayetlere göre 578 veya 579 senesinde, yaygın olan rivayete göre 82 yaşında Mekke'de öldü ve Cennetü'l-Muallâ'daki büyük dedesi Kusayy'ın mezarı yanına toprağa verildi.[10] Ölümü münasebetiyle Mekke halkı yas tuttu, dükkânlar günlerce kapalı kaldı, hakkında mersiyeler söylendi. İslâm âlimleri, Cahiliye Dönemi'nde yaşayan Abdülmuttalib'in tevhit inancına sahip bir kişi olduğunu kaydederler ve ahirette kurtuluşa ereceği ümidini taşırlar.[6]

Eşleri ve çocukları

  1. Safiyye bint Cündeb
    1. Haris bin Abdülmuttalib
  2. Fatıma bint Amr
    1. Zübeyr bin Abdülmuttalib
    2. Ebu Talib bin Abdülmuttalib
    3. Abdullah bin Abdulmuttalib
    4. Ümmü Hakîm Beyza bint Abdülmuttalib
    5. Berre bint Abdülmuttalib
    6. Erva bint Abdülmuttalib
    7. Atike bint Abdülmuttalib
    8. Ümeyme bint Abdülmuttalib
  3. Lübna bint Hacir
    1. Ebu Leheb
  4. Hale bint Vüheyb
    1. Hamza bin Abdülmuttalib
    2. Safiyye bint Abdülmuttalib
    3. Mukavvim bin Abdülmuttalib
    4. Hacl bin Abdülmuttalib
  5. Nuteyle
    1. Abbas bin Abdülmuttalib
    2. Dirar bin Abdülmuttalib
    3. Kusem bin Abdülmuttalib

Ayrıca bakınız

  • Hâşimîler
  • Haşim bin Abdimenaf

Kaynakça

  1. ^ İbn Hişam, c. 2, s. 137; İbn Sa‘d, c. 1, s. 64
  2. ^ Taberî, c. 2, s. 246
  3. ^ Beyhakî, Delâilü’n-Nübüvve ve Ma‘rifetü Ahvâli Sâhibi’ş-şerî‘a, Beyrut, Daru’l-Kitâb, h. 1405, c. 1, s. 181
  4. ^ İbn Abdilber, Ebû Ömer Yusuf b. Abdillah b. Muhammed en-Nemrî, el-İstî‘âb fî Ma‘rifeti’l-Ashâb, thk. Ali Muhammed el-Becâvî, Beyrut, Dâru’l-Cîl, 1992, c. 1, s. 27
  5. ^ İbn Kesîr, Ebu’l-Fida İsmâil, el-Bidâye ve’n-Nihâye, Dâru’l-Fikr, 1986, c. 2, s. 253
  6. ^ a b "ABDÜLMUTTALİB - TDV İslâm Ansiklopedisi". TDV İslam Ansiklopedisi. 3 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2022. 
  7. ^ İbn Hişam, c. 1, s. 48
  8. ^ İbn Habib, s. 368
  9. ^ Cevad Ali, c. 16, s. 412
  10. ^ "islamansiklopedisinde ABDÜLMUTTALİB maddesi". 7 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mart 2021. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ali</span> İslam Devletinin dördüncü halifesi ve Şiilerin birinci imamı

Ali bin Ebu Talib, İslam Devleti'nin 656-661 yılları arasındaki halifesi. İslam peygamberi Muhammed'in damadı ve amcası Ebu Talib'in oğlu olan Ali, Muhammed'in İslam'a davetini kabul eden ilk erkek kişidir. Sünni İslam'a göre Ali, dört halifenin sonuncusu, Şii İslam'a göre ise imamların ilki ve Muhammed'in hak vârisidir. Şii ve Sünni İslam arasındaki farklılaşmanın ana nedeni Muhammed'in gerçek vârisinin kim olduğu konusundaki görüş farklılığından ileri gelmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Kureyş</span> Muhammedin de mensubu olduğu Arap kabilesi

Kureyş, rivayet kültüründe İslam peygamberi Muhammed'in mensup olduğu Arap kabilesidir.

<span class="mw-page-title-main">Ebu Talib bin Abdülmuttalib</span> İslam peygamberi Muhammedin amcası, Alinin babası

Ebu Talib veya tam adıyla Abdümenâf bin Abdülmuttalib bin Haşim el-Kureşi, İslam peygamberi Muhammed'in öz amcası ve dördüncü İslam halifesi Ali'nin babasıdır. Abdülmuttalib bin Haşim'in on oğlundan biridir. Muhammed'in, 8 yaşından evlendiği yaş olan 25'e kadar bakımını üstlenmiş ve onu büyütmüştür. Muhammed evlendikten sonra dahi onu koruyup kollamaya hep devam etmiştir. 619'da Mekke'de ölmüştür. Muhammed'i en iyi tanıyanlardan biridir.

<span class="mw-page-title-main">Zübeyr bin Avvâm</span> Muhammedin halası Safiyyenin oğlu, sahabe

Zübeyr bin Avvam ya da Zübeyr bin el-Avvam (Arapça:الزبير بن العوام, İslâm peygamberi Muhammed bin Abdullah'ın halası Safiyye'nin oğludur. Cennetle müjdelenen on sahabiden birisidir. Muhammed'in eşi Hatice'nin kardeşinin oğludur.

Fatıma bint Esed, Esed bin Haşim'in kızı, Ebu Talib'in eşi, Şiilerin ilk İmamı, Sünnilerin dördüncü halifesi olan Ali bin Ebu Talib'in annesi, İslam peygamberi Muhammed'in kızı olan Fatıma bint Muhammed'in kayınvalidesi, Muhammed'in öksüz ve yetim olduğu günlerde eşiyle birlikte bakımını üstlenendir. Hatice bint Hüveylid'den sonra müslüman olan ilk kadındır.

Esed bin Hâşim,, Haşim bin Abdümenaf'in oğlu, Ali bîn Ebu Tâlib'in annesi Fatıma bint Esed'in babasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Hâşim bin Abdümenâf</span> İslam peygamberi Muhammedin büyükbabası

Haşim bin Abdümenaf, İslâm Peygamberi Muhammed'in anne ve babasının ortak cetleri olan Mürre bin Kâ’b'ın oğlu Kusay bin Kilab'ın torunudur. Abdümenâf bin Kusay'ın oğlu, İslâm Peygamberi Muhammed bin Abdullah ile dördüncü Sünnî halifesi Ali bin Ebu Talib'in dedeleri olan Abdülmuttalib'in (Şeybe bin Haşim) babasıdır. Aynı zamanda Hâşimîler sülalesinin de isim babası olarak tanınır.

<span class="mw-page-title-main">Ebû Cehil</span> Mekkeli pagan

Amr bin Hişam, diğer adıyla Ebu'l-Hakem veya İslam peygamberi Muhammed'in ona koyduğu ve bilinen adıyla Ebû Cehil, Mekke'nin eski liderlerinden biridir. Muhammed'e muhalefeti ve Müslümanlara karşıt olan davranışları dolayısıyla tanınmıştır.

Selma bint Amr İslam peygamberi Muhammed'in dedesi Abdilmuttalib bin Haşim'in annesidir. Selma bint Amr İslamiyet'ten önceki ismi Yesrib olan Medine'nin soylu ve güçlü ailelerinden Neccaroğulları'ndandır. Tam künyesi Selma bint Amr bint Zeyd bint Labid bint Khidash bint Ghanm bint Adiyy bint Neccar'dır..Bu aile Yesrib'i yöneten iki kabileden biri olan Hazrec kabilesine bağlıdır.

<span class="mw-page-title-main">Meymûne bint Haris</span>

Meymûne bint Haris, İslâm peygamberi Muhammed’in son eşi. Asıl ismi Berra iken, Muhammed onu Meymune olarak isimlendirmişti.

El-Hakem bin Ebü'l-Âs bin Ümeyye, Emevî hanedanının Mervaniler kolunun kurucusu ve dördüncü Emevî Hâlifesi I. Mervan'nın (hk. 684–685) babası ve Osman bin Affan'nın (hk. 644–656) amcasıdır.

Abdümenâf bin Kusay İslâm Peygamberi Muhammed'in dedesi Abdûlmuttâlib'in dedesi, Haşimoğulları'na adını veren meşhur Haşim bin Abdimenaf ile Benî Abd-i Şemsoğulları'na adını veren ağabeyi Abdişems bin Abdimenaf'ın babalarıdır.

Mürre bin Kâ'b, 4. yüzyılda yaşamış Kureyş kabilesine mensup, hem Muhammed'in babası Abdullah bin Abdulmuttalib tarafından, hem de babaannesi Fatımah bint Amr'nın kendisinin altıncı dedesidir. Muhammed'in babası Abdullah bin Abdulmuttalib'in dedesi Haşim bin Abdimenaf'ın dedesi Kusay bin Kilab'ın dedesidir. Muhammed'in hem annesi hem de babasının ecdâdı tarafından hesaplandığında Mûrrah ibn-i Kâ'b'ın "Muhammed'in en son ortak atası" olduğu anlaşılmıştır. "Mûrrah ibn-i Kâ’b", Muhammed'in dedesi Abdûlmuttâlib'in dedesi Abd Menâf bin Kusayy'ın büyük dedesidir. Kâ’b bin Lüey’'in oğludur.

Kilâb bin Mürre ya da Mekkeli Ebû Zehra Hâkim Kilâb Mûrrah ibn-i Kâ’b ibn-i Lu'ay ibn-i Gâlib ibn-i Fihr ibn-i Mâlik'in "Hind bint-i Sureyr ibn-i Selebeh ibn-i Haris ibn-i Fihr ibn-i Mâlik" adındaki ilk hânımından olan büyük oğlu idi.

Utbe bin Rebîa, Kureyş'in ileri gelenlerinden bir pagan.

Bu liste İslam peygamberi Muhammed'in sahabelerini alfabetik olarak göstermektedir. Sahabe, Muhammed'i hayatında en az bir defa görmüş kişilerdir. Sayılarının 124.000 civarında olduğu sanılmaktadır. İlk sahabe eşi Hatice, son ölen sahabe Ebu Tufeyl Âmir bin Vâsile el-Leysî'dir.

Teymoğulları veya Beni Teym Kureyş kabilesinin alt kollarından olan bir aşirettir.

Bu sayfada, İslam dininin peygamberi Muhammed'in amcasının oğlu ve damadı ileriki dönemde İslam Devleti'nin dördüncü halifesi Ali bin Ebu Talib (599-661)'in soy ağacı yer almaktadır.

İkrime bin Ebu Cehil Amr bin Hişam, Babası Ebu Cehil ile birlikte İslam peygamberi Muhammed'in önde gelen muhaliflerinden birisiydi. Daha sonrasında Müslüman oldu; Ridde savaşlarında ve Suriye'nin fethinde Raşidin kuvvetlerinde komutanlık yaptı. Muhtemelen Bizans kuvvetleriyle yapılan Ecnadeyn Muharebesi'nde öldü.

<span class="mw-page-title-main">Benî Haşim</span>

Benî Haşim veya asıl Hâşimoğulları, İslam peygamberi Muhammed'in mensup olduğu Kureyş'in alt kolu olan bir Arap aşiretidir. Adını Muhammed'in büyük dedesi Hâşim bin Abdümenâf'tan almıştır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.