İçeriğe atla

Abdüllatif Reşid

Abdüllatif Reşid
لەتیف ڕەشید
Reşid, 2023
9. Irak cumhurbaşkanı
Görevde
Makama geliş
17 Ekim 2022
Yerine geldiğiBerhem Salih
Başbakan Mustafa el-Kazımi
Muhammed Şiya es-Sudani
Kişisel bilgiler
Doğum 10 Ağustos 1944 (80 yaşında)
Süleymaniye, Irak Krallığı
Vatandaşlığı
  • Irak
  • Birleşik Krallık
Partisi Kürdistan Yurtseverler Birliği
Çocuk(lar) 3
Bitirdiği okul Manchester Üniversitesi, Liverpool Üniversitesi

Abdüllatif Reşid (Arapçaعبد اللطيف رشيد; d. 10 Ağustos 1944),[1] Latif Reşid olarak da bilinir (Kürtçe: لەتیف ڕەشید), Iraklı Kürt siyasetçi ve Irak cumhurbaşkanı.

2022 Irak cumhurbaşkanlığı seçiminin ardından Irak cumhurbaşkanı seçilmiştir ve 9. cumhurbaşkanı olarak göreve başlamıştır.[2] Daha önce Nuri el-Maliki hükûmeti altında Su Kaynakları bakanı olarak görev yaptı. Bundan önce hem Irak Geçiş Hükûmeti hem de Irak Geçici Hükûmetinde aynı pozisyonda görev yapan. Reşid daha önce Kürdistan Yurtseverler Birliğinin (KYB) Birleşik Krallık sözcüsüydü. Manchester Üniversitesi mezunudur.

Eylül 2003'ten Aralık 2010'a kadar su kaynakları bakanı olarak Reşid, sulama, belediye ve endüstriyel su temini, hidroelektrik, taşkın kontrolü ve bataklık restorasyonu dahil çevresel gereksinimler dahil olmak üzere bir dizi konudan sorumluydu. Nisan 2005'te Saddam Hüseyin rejiminin kaldırılmasından sonra Bakan, ülkenin su kaynaklarının yönetiminde çarpıcı gelişmelere nezaret etti.[]

Biyografi

Reşid, 1944 yılında Süleymaniye'de, Irak Krallığı'nda üst sınıf bir Kürt ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi. Reşid, Kuzey Galler'deki İngiliz ortaokulundan 'A-Levels' ile mezun oldu.[3] Liverpool Üniversitesinden inşaat mühendisliği lisans derecesine ve Manchester Üniversitesinden mühendislik alanında yüksek lisans ve doktora derecesine sahiptir. Irak'a döndükten sonra, Celal Talabani'nin liderliğindeki KYB'nin aktif bir üyesi oldu.

Bakan, mühendislik, tarımdaki gelişmelerle ilgili bir dizi program ve kuruluşla ilgilendi. Daha önce Yemen ve Suudi Arabistan'da BM Gıda ve Tarım Örgütü (UNFAO) için kıdemli proje yöneticisi olarak çalıştı. Irak Ulusal Kongresi (IUK) Yürütme Konseyi üyesi ve Kürdistan Yurtseverler Birliğinin 1986'dan beri Birleşik Krallık'taki temsilcisi ve Kürdistan Cephesi sözcüsüydü.

Reşid, İnşaat Mühendisliği Enstitüsü ve Uluslararası Sulama ve Drenaj Komisyonu (ICID) üyesi, yetkili bir mühendistir. Sulama ve drenaj projeleri için serbest danışman olarak çalıştı ve Su Mühendisliği İdaresi ile çalıştı.

1992'de Reşid, Irak Ulusal Kongresinin başkan yardımcısı ve icra üyesi seçildi ve 1998'de IUK'nin altı üyeli liderliğine seçildi.

Teknik nitelikleri ve angajmanları dışında Reşid, hem Kürt hem de Irak siyasetinde aktif rol almıştır. Saddam döneminde Kürt siyasi partileri ve Irak muhalefet grupları adına birçok konferans ve resmi toplantıya katıldı. Reşid ayrıca çeşitli uluslararası kurum ve hükûmetlerle yaptığı resmi toplantılarda Kürt siyasetini ve Irak muhalefet gruplarını Saddam'a karşı temsil etti.

Şanaz İbrahim Ahmed ile evli olup, iki oğlu ve bir kızı vardır.

Irak cumhurbaşkanı

13 Ekim 2022'de Abdullatif Reşid, Irak'ın 9. cumhurbaşkanı olarak seçildi. Reşid, Parlamentodaki iki turlu oylamanın ardından devlet başkanı olarak Berhem Salih'in yerini aldı. Salih'in kazandığı 99 oya karşı, 160'tan fazla oy kazandı.[4]

Kaynakça

  1. ^ "Curriculum Vitae-Dr. Latif Rashid". atifrashid.iq. 29 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ekim 2022. 
  2. ^ "Iraqi parliament elects Abdul Latif Rashid as new president", 15 Ekim 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Al Jazeera, 13 Oct 2022.
  3. ^ University of Liverpool, 'Precinct' magazine, January 2008, p. 6. www.liv.ac.uk/precinct/2008/January_Precinct.pdf
  4. ^ "Iraqi parliament elects Abdul Latif Rashid as new president". www.aljazeera.com (İngilizce). 13 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ekim 2022. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Celal Talabani</span> 6. Irak cumhurbaşkanı

Celal Talabani, Iraklı Kürt siyasetçi. 2005-2014 yılları arası Irak cumhurbaşkanı olarak görev almıştır. Irak'ın ilk Arap olmayan cumhurbaşkanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kürdistan Bölgesel Yönetimi</span> Iraka bağlı özerk bölge

Kürdistan Bölgesel Yönetimi, Kürdistan Bölgesi veya Irak Kürt Bölgesel Yönetimi, Irak'a bağlı, anayasal düzeyde varlığı olan özerk bir bölgedir. Yaklaşık 40.000 km2'den oluşan idari birim; batıda Suriye, doğuda İran, kuzeyde ise Türkiye ile komşudur. Bölgesel yönetimin başkenti Erbil'dir. Kürdistan Parlamentosu Erbil'de yer almaktadır, ancak Kürdistan Bölgesi anayasası tartışmalı Kerkük kentini Kürdistan Bölgesi'nin başkenti olarak tanımaktadır. Bölgenin nüfusu, 2023 itibarıyla 6.556.752'dir. Resmî dilleri Kürtçe ve Arapça'dır.

<span class="mw-page-title-main">Peşmerge</span> Irak Kürdistanının askerî gücü

Peşmerge, Kürdistan Bölgesel Yönetimi'nin askerî gücüdür. Irak Anayasası'na göre Peşmerge, güvenlik yan kuruluşlarıyla birlikte Kürdistan Bölgesi'nin güvenliğinden sorumludur. Peşmerge'ye bağlı kuruluşlar arasında Asayiş, Parastin u Zanyarî ve Zeravani bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Mesud Barzani</span> Kürt siyasetçi ve KDP genel başkanı

Mesud Barzani, Kürt siyasetçi. 2005-2017 yılları arası Kürdistan Bölgesel Yönetimi başkanı olarak görev aldı. 1 Nisan-30 Nisan 2004 tarihleri arasında Irak Başbakanlığı görevinde bulunan Barzani, Kürdistan Demokratik Partisi'nin 1979 yılından beri başkanlık görevini sürdürmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Kürdistan Yurtseverler Birliği</span> Irakta bir siyasi parti

Kürdistan Yurtseverler Birliği kısaca KYB, 1975'te Irak'ta kurulan bir siyasi partidir. KYB'nin kurucuları arasında Celal Talabani vardı. Parti Kürdistan Demokrat Partisi'nden kopan ve daha sosyalist olanlar tarafından kuruldu.

<span class="mw-page-title-main">Kerkük (il)</span> Irak valiliği

Kerkük İli Irak'ın kuzeyinde yer alan, nüfusun çoğunluğunu Araplar, Kürtler ve Türkmenlerin oluşturduğu, yönetim merkezi Kerkük kenti olan ve dört kazaya ayrılan ildir. 28 Mart 2017 tarihinde aldığı meclis onayıyla Kürdistan Bölgesel Yönetimi'nin bir parçası olduğu anlamına gelecek bir kararla, resmi kurumlara Irak Bayrağı'nın yanı sıra Bölgesel Yönetim bayrağının da çekilmesine hükmedildi. 16 Ekim 2017'de Irak ordusu Kerkük'e gece saatlerinde operasyon başlattı ve şehri Kürdistan Bölgesel Yönetimi'nden tamamen temizledi. Yerel yönetim bayrakları indirildi.

<span class="mw-page-title-main">Irak Temsilciler Meclisi</span> Irakın yasama organı

Temsilciler Meclisi, genellikle basitçe Parlamento olarak anılır, Irak Cumhuriyeti'nin tek meclisli yasama organıdır. 2020 itibarıyla 329 sandalyeden oluşuyor ve Bağdat'ta Yeşil Bölge'de bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Fuad Masum</span> 7. Irak cumhurbaşkanı

Fuad Masum tam adı ile Muhammed Fuad Masum Havrami, Iraklı Kürt politikacı ve 7. Irak Cumhurbaşkanı. 24 Temmuz 2014'te Irak Temsilciler Konseyi'nde yapılan oylama sonucu 211 milletvekilinin oyunu alarak yeni Irak Cumhurbaşkanı seçildi.

<span class="mw-page-title-main">Haydar el-İbadi</span> Eski Irak Başbakanı

Haydar Cevad Kazım el-İbadi Iraklı siyasetçi. Cumhurbaşkanı Fuad Masum tarafından 11 Ağustos 2014 tarihinde Irak Başbakanlığı için aday gösterildi. 8 Eylül 2014 tarihinde Irak Başbakanı olarak atandı.

<span class="mw-page-title-main">Irak cumhurbaşkanı</span> Irakın devlet başkanı

Irak cumhurbaşkanı, Irak'ın devlet başkanıdır. Irak cumhurbaşkanı "Anayasaya bağlılığı ve Irak'ın bağımsızlığını, egemenliğini, birliğini, topraklarının anayasanın hükümlerine uygun olarak korunmasını" garanti eder. Irak Anayasası'nın koyduğu hükümler gereğince; Irak cumhurbaşkanı, Irak vatandaşı olan Kürtlerin arasından, Temsilciler Meclisi tarafından üçte iki çoğunlukla seçilir ve cumhurbaşkanının görev süresi dört yıllık iki dönem ile sınırlıdır. Cumhurbaşkanı, Temsilciler Meclisi tarafından kabul edilen anlaşmaları ve yasaları onaylamaktan, başbakanın tavsiyesi üzerine af çıkarmaktan ve "törensel ve onursal amaçlarla Silahlı Kuvvetlerin Yüksek Komutanlığı görevini" yerine getirmekten sorumludur. 2000'lerin ortalarından bu yana cumhurbaşkanlığı, Ekim 2005'te kabul edilen anayasaya göre Irak cumhurbaşkanı, ülke içinde önemli bir güce sahip olmadığı için büyük ölçüde törensel ve sembolik bir makamdır. Parlamenter sistemin 'cumhurbaşkanlığı, devlet başkanlığı'' sınırlarına uygun bir makamdır.

<span class="mw-page-title-main">Berhem Salih</span> 8. Irak cumhurbaşkanı

Berhem Ahmed Salih, Kürt siyasetçi. 2018-2022 tarihleri arasında Irak cumhurbaşkanlığı görevinde bulunmuş olan Salih, 2009-2012 tarihleri arasında Kürdistan Bölgesel Yönetimi'nin başbakanlık görevinde bulunmuş ve Irak hükümetinde 2004-2005 ve 2006-2009 tarihleri arasında başbakan yardımcılığı görevinde bulunmuştur.

Irak Ulusal Kongresi, Ahmet Çelebi önderliğinde Birinci Körfez Savaşı'nın ardından ABD yönetimini, Irak Devlet Başkanı Saddam Hüseyin'in devrilmesini teşvik etmek amacıyla birçok Iraklı siyasi partinin bir araya gelerek oluşturdukları şemsiye örgüttür.

<span class="mw-page-title-main">Kubad Talabani</span>

Kubad Talabani, Kürt siyasetçi. Kürdistan Bölgesel Yönetimi'nin başbakan yardımcısıdır. Kürdistan Bölgesi'nin ABD temsilcisi olarak görev yapan Kubad, eski Irak Cumhurbaşkanı Celal Talabani'nin ikinci oğludur.

Kürdistan Bölgesel Yönetimi-PKK çatışması, Irak Kürdistanı'nda meşru Kürdistan Bölgesel Yönetimi ile PKK ve PKK'nın müttefik grupları arasında gerçekleşen bir dizi savaş ve çatışmadır. 1983 yılında başladı ve hala isyan şeklinde devam ediyor. PKK'nın ağırlıklı yöntemi Peşmergelere karşı gerilla savaşı uygulamaktır.

<span class="mw-page-title-main">Süleymaniye Savaşı (1991)</span>

Süleymaniye Savaşı, Irak'taki 1991 ayaklanmaları sırasında yapılan en büyük savaşlardan biriydi. Nüfusu 100.000'in üzerinde olan ve çoğunluğu Kürt olan Süleymaniye, isyancılar tarafından kurtarılan ilk ve en son düşen Kürt şehriydi. Peşmerge'nin 20 Temmuz'da yeni bir saldırı başlatmasının ardından şehir Kürt isyancılar tarafından geri alındı.

Kerkük statü referandumu, Kuzey Irak'ın tartışmalı bölgelerinin Kürdistan Bölgesi'nin bir parçası olup olmayacağına karar vermek için planlanan bir halk oylamasının Kerkük parçasıydı. Referandum başlangıçta 15 Kasım 2007 için planlanmıştı, ancak defalarca ertelendi ve sonuçta hiçbir zaman gerçekleşmedi.

<span class="mw-page-title-main">2022 Irak cumhurbaşkanlığı seçimi</span>

2022 Irak cumhurbaşkanlığı seçimleri, 13 Ekim 2022'de, Irak Cumhurbaşkanı'nın dört yıllık bir dönem için dolaylı oy hakkıyla seçilmesi için yapıldı. Irak'ın parlamenter bir sistem olması nedeniyle pozisyon büyük ölçüde törensel. Bir önceki Cumhurbaşkanı Berham Salih yeniden seçilmeye hak kazandı, ancak ikinci turda Abdüllatif Reşid'in karşısında kaybetti.

<span class="mw-page-title-main">Bafel Talabani</span>

Bafel Celal Talabani, bilinen adıyla Bafel Talabani, Kürt siyasetçi ve Kürdistan Yurtseverler Birliği'nin başkanı. Eski Irak cumhurbaşkanı Celal Talabani'nin büyük oğludur.

<span class="mw-page-title-main">Revaz Faik</span> Iraklı Kürt siyasetçi

Revaz Faik, Kürt siyasetçi. Kürdistan Parlamentosu'nun başkanlığını yapan Faik, Kürdistan Yurtseverler Birliği üyesidir.

Mustafa Said Kadir, Kürdistan Bölgesel Yönetimi başkan yardımcısıdır. Değişim Hareketi üyesidir.