İçeriğe atla

Abdüllatif Mirza

Abdüllatif Mirza (d. 1420 – 9 Mayıs, 1450) Timur'un büyük torunu. Uluğ Bey'in üçüncü oğlu, Maveraünnehir hükümdarı.

Babasının yönetimi altında Belh şehrinin yöneticiliğini yaptı. Şahruh'un ölümünden sonra yaşanan veraset mücadelelerinde Herat'ı zapt etti. Abdüllatif babasına sadık kalmadı ve Semerkand yöneticiliğine gönderilmesini kabul etmeyerek babasına karşı ayaklandı. 1448'de babası Uluğ Bey'in ordusu ile Semerkand yakınlarındaki Dımaşkta muharebeye girişti ve babasını bozguna uğrattı.

Uluğ Bey oğlundan Hacca gitmek için izin istedi. Fakat Hac yolundan Abdüllatif'in adamları tarafından yakalanarak öldürüldü. Babasını öldürtmesinden dolayı kendisine Tacikçe Pederkuş (baba katili) lakabı verilmiştir. Abdüllatif kardeşi Abdullah'ı da birkaç ay sonra öldürttü.

Kaynaklarda Farsça ve Arapça bildiği, din adamlarının derslerine katıldığı bildirilir. Fakat zalim bir kişiliğe sahip olup en ufak hataları bile affetmeyen bir yapısı vardı. 9 Mayıs 1450'de camiye gitmek için evinden ayrıldığı sırada Abdullah Mirza'nın adamları tarafından suikaste uğradı ve okla vurularak öldürüldü.[1][2]

Kaynakça

  1. ^ Roemer, H. R. (1986). "The Successors of Timur". The Cambridge History of Iran, Volume 6: The Timurid and Safavid Periods. Ed. Peter Jackson. New York, New York: Cambridge University Press. ISBN 0-521-20094-6
  2. ^ İsmail Aka, Timur ve Devleti, TTK Yayınları, 3. Baskı, 2014 s.81-82 ISBN 2014975-16-0254-8
Abdüllatif Mirza
Doğumu: 22 Mart 1393 Ölümü: 27 Ekim 1449
Resmî unvanlar
Önce gelen
Uluğ Bey		Timur Sultanı
1447-1449 		Sonra gelen
Abdullah Mirza

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Timur</span> Timur İmparatorluğunun kurucusu ve ilk hükümdarı (1336–1405)

Timur sonrasında Timur Küregen, Timurlu İmparatorluğu'nun kurucusu olan Türk veya Türk-Moğol asker ve komutan. 1370'ten itibaren düzenlediği seferlerle günümüzdeki Orta Asya, Rusya, İran, Hindistan, Afganistan, Kafkasya, Ortadoğu ve Anadolu'nun büyük bir bölümünü ele geçirmiştir. Çağatay ulusunu oluşturan boylardan Barlaslar'ın önderi olan Turagay ile Tekina Hatun'un çocuğu olarak 1336'da Semerkant yakınlarındaki Şehr-i-Sebz'e bağlı Hoca Ilgar köyünde dünyaya gelen Timur, 1370'te Çağatay Hanlığı'nın batısını denetim altına alan askeri bir lider olarak kendini göstermiştir.

Uzun Hasan, Akkoyunlu hükümdarı olup, bugünkü İran, Irak, Azerbaycan, Ermenistan ve Türkiye'nin bir bölümünü kapsayan bir coğrafyada 1453-1478 yılları arasında hüküm sürmüştür. Akkoyunluların en güçlü hükümdarı olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Ali Kuşçu</span> Türk astronom ve matematikçi (1403–1474)

Ali Kuşçu veya asıl adıyla Ali bin Muhammed, Timur İmparatorluğu ile Osmanlı İmparatorluğu'nda yaşamış olan astronom, matematikçi, fizikçi, filozof ve dil bilimcidir.

<span class="mw-page-title-main">Timur İmparatorluğu</span> Asyada hüküm sürmüş eski bir imparatorluk

Timur İmparatorluğu, Timurlu Devleti, Timurlular veya Turan İmparatorluğu, Fars ve İslam medeniyeti unsurları ile Türk-Moğol devlet ve askeri teşkilat unsurlarını bünyesinde barındıran Emir Timur tarafından kurulmuş bir devlettir.

<span class="mw-page-title-main">Karakoyunlular</span> 1380-1469 yılları arasında bugünkü Doğu Anadolu Bölgesi, Güney Kafkasya, Azerbaycan ve Kuzey Irak topraklarında egemenlik sürmüş Oğuz Türklerinin kurduğu bir devlet

Karakoyunlular ya da Karakoyunlu Devleti, başkenti Tebriz olan ve 1380-1469 yılları arasında bugünkü Doğu Anadolu Bölgesi, Güney Kafkasya, Azerbaycan ve Kuzey Irak topraklarında egemenlik sürmüş Oğuz Türklerinin kurmuş olduğu bir devlettir.

<span class="mw-page-title-main">İsa Çelebi</span> 1403 yılı içerisinde Bursa’da sultanlığını ilan etmiş Osmanlı şehzadesi

İsa Çelebi, Osmanlı sultanı Yıldırım Bayezid ile Devlet Şah Hatun'un oğludur. Ankara Savaşı'ndan sonra 1402–1413 döneminde ortaya çıkan Fetret Devri başında Bursa ve civarlarında Timur beratı ile hükümdarlık yapmış ama sonra kardeşi Mehmed Çelebi tarafından 1403 yılında saf dışı bırakılmıştır. İsa Çelebi hükümdarlığı tekrar eline geçirmek için başarısız kalan birkaç girişim daha yapmış ama sonunda 1406 yılında Eskişehir'de öldürülmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Uluğ Bey</span> Türk hükümdar, gökbilimci ve matematikçi (1394–1449)

Uluğ Bey, Timur İmparatorluğu'nun 4. sultanı Türk matematikçi ve astronomi bilgini.

Kadızâde-i Rûmî asıl adı Selahaddin Musa, Orta Çağ'ın ünlü Türk matematik ve astronomi bilgini.

<span class="mw-page-title-main">Uluğ Bey Medresesi</span>

Uluğ Bey Medresesi, Timur İmparatorluğu'nun 4. sultanı Uluğ Bey tarafından Semerkant'ta Registan Meydanı'nın karşısında duran 1417 - 1420 yılları arasında yaptırılmış olan medresedir. Uluğ Bey Medresesi'nin yanında bir de Rasathane yaptırmıştır. Uluğ Bey Medresesi 15. yüzyılda Ana Asya'nın en iyi ve en önemli üniversitesidir.

<span class="mw-page-title-main">Şahruh</span>

Şahruh Mirza, Timur İmparatorluğu üçüncü hükümdarı.

<span class="mw-page-title-main">III. Manuil (Trabzon imparatoru)</span> Trabzon imparatoru

III. Manuil Megas Komninos, 20 Mart 1390 tarihinden ölümüne kadar kadar Trabzon İmparatorluğu'nun imparatoru. III. Aleksios ile Theodora Kantakuzini'nin oğludur.

<span class="mw-page-title-main">Ebu Said Mirza</span> Timurlu hükümdarı

Ebu Said Mirza, 1451-1469 yılları arasında Timurlular hükümdarı.

Gevher Şad Begüm, Timur İmparatorluğu Hükümdarı Şahruh'un eşi, Uluğ Bey'in annesi.

<span class="mw-page-title-main">I. Vasili</span> Moskova Büyük Prensi (1371-1425; hd. 1372-1425)

I. Vasili veya Vasili Dmitriyeviç,, 1389-1425 arasında Moskova Büyük Prensi.

'Abdullah Mirza, bugünkü İran, Afganistan, Pakistan ile Hindistan, Mezopotamya ve Kafkasya'nın önemli bir bölümünü kapsayan Timur İmparatorluğu'nun kısa ömürlü hükümdarıydı.

Herat Kuşatması, Uluğ Bey ve oğlu Abdüllatif Mirza Horasan'ı Tarnab Savaşından sonra Goçan'a kaçan yeğeninden almak için 1448 baharında Herat'a yürüdü. Sert direniş gösteren Herat Kalesi ve Neretu Kalesi dışındaki yerleri kolayca ele geçirdiler Baherzli Tacik okçuları sert bir direniş gösterdiler ve Semerkant Timurlularının birçok saldırısını geri püskürttüler. Nihayet Uluğ Bey, kuşatma başladıktan 17 gün sonra geldi; Sonra tüm direniş sona erdi. Abdüllatif Mirza Nişabur'daki fiyaskodan sonra hapsedildiği Qila İkhtiyar-al-Din kalesini ele geçirmeyi başardı. Meşhed'i alarak zaferlerini devam ettirdiler. Uluğ Bey yeğenlerini takip edemedi ve yerine oğlu Abdal-Latif Mirza'yı Meşhed'e bırakarak Herat'a dönmeye karar verdi.

Ebu'l Kasım Babür Mirza, Horasan'da Timurlu hükümdarıdır (1449-1457). Şahruh'un oğlu Gıyasettin Baysungur'un oğlu ve dolayısıyla Emir Timur'un büyük torunuydu.

Alaüddevle olarak da yazılan Rükn-üd-din Alaüddevle Mirza bir Timurlu prensi ve Orta Asya hükümdarı Şahruh'un torunuydu. Büyükbabasının ölümünün ardından Alaüddevle, ardından gelen veraset mücadelesine karıştı. Başlangıçta stratejik bir avantaja sahip olmasına rağmen, sonunda daha başarılı rakipleri tarafından geride bırakıldı. Alaüddevle tahtı ele geçirmek için yaptığı sayısız başarısız girişimin ardından sürgünde öldü.

Pir Muhammed Mirza bir Timurlu hanedanı üyesiydi ve büyükbabası Emir Timur'un ölümünden sonra kısa süreliğine Timur İmparatorluğu'nu yönetti. Tahtın asıl varisi olan ancak babasından önce ölen Cihangir Mirza'nın oğluydu. Veraset sırası Ömer Şeyh Mirza'nın idi ama o da ölmüştü. Pir Muhammed'in kardeşi Muhammed Sultan, Timur'un vârisi olarak atandı, ancak o da savaşırken aldığı yaralardan dolayı öldü. GeriyeTimur'un devleti yönetemeyecek kadar uysal olduğunu düşündüğü Şahruh ve kafa travması sonrası zihinsel sıkıntılar yaşayan Miran Şah kalmıştı. Timur, oğullarından hiçbirinin hükümdar olamayacağını düşündü ve halefi olarak Pir Muhammed'i seçti.

Tarnab Savaşı 1448 yılında gerçekleşmiştir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.