Abdülhak Şinasi Hisar
Abdülhak Şinasi Hisar | |
|---|---|
 Abdulhak Şinasi Hisar | |
| Doğum | 14 Mart 1887 İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu |
| Ölüm | 3 Mayıs 1963 (76 yaşında) İstanbul, Türkiye |
| Ölüm sebebi | Beyin kanaması |
| Meslek | Yazar |
Abdülhak Şinasi Hisar (14 Mart 1887, İstanbul - 3 Mayıs 1963, İstanbul), Türk yazardır.
Hayatı
İlk yılları
14 Mart 1887'de anne tarafından dedesi, Tophane-i Amire katiplerinden Muhtar Bey'in Rumelihisarı'ndaki yalısında doğmuştur. Babası Türk basın hayatında önemli bir yere sahip olan Mahmud Celâleddin Bey'dir. Annesi Belgrad muhafızı Selim Paşa'nın torunu Neyyir Hanım'dır.[1] Abdülhak Şinasi'nin babası Celâleddin Bey oğluna ismini verirken; Tanzimat'ın idealist siması İbrahim Şinâsî ve dönemin en önemli şairlerinden/yazarlarından olan Abdülhak Hamit Tarhan'ın isimlerinde yola çıkarak bu iki ismi birleştirmiştir.[2] Hisar, aynı zamanda Selim Nüzhet Gerçek'in de ağabeyidir.[3] Abdülhak Şinasi Hisar'ın çocukluğu, Rumelihisarı, Büyükada ve Çamlıca’da geçti. 1898’de Galatasaray Sultanisi’ne girdi.
Paris hayatı
Ailesine haber vermeden 1905'te Galatasaray Sultanisi'nden ayrılarak Paris'e gitti. 1908'e kadar Paris’te École Libre des Sciences Politiques’e devam etti.
Paris'te Prens Sabahattin, Dr. Nihat Reşat Belger, Ahmet Rıza Bey ve Yahya Kemal Beyatlı ile sık sık görüştü.[4]
Türkiye'ye dönüşü
II. Meşrutiyet’in ilânından (1908) sonra Türkiye’ye döndü. Fransız ve Alman şirketlerinde, Osmanlı Bankası’nda, Reji İdaresi’nde, 1931’den sonra ise Ankara’ya yerleşerek Dışişleri Bakanlığı’nda çalıştı. 1948’de İstanbul’a döndü ve Ayaspaşa’da Boğazı gören bir apartmana yerleşti. 1954-57 yılları arasında Türk Yurdu dergisinin genel yayın müdürlüğünü üstlendi.
1963'te Cihangir’deki evinde beyin kanamasından öldü. Hiç evlenmemiştir.
Edebiyat Yaşamı
Edebiyata Mütareke yıllarında Dergâh ve Yarın dergilerindeki şiir, kitap tanıtma ve eleştiri yazılarıyla başladı. 1921’den itibaren İleri ve Medeniyet gazetelerindeki yazılarıyla tanındı; 7Ağaç, Varlık, Ülkü ve Türk Yurdu dergileri ile Milliyet, Hâkimiyet-i Milliye ve Dünya gazetelerinde yazdı. Cumhuriyet dönemi yazarı olmasına rağmen dil ve üslup açısından Meşrutiyet kuşağına bağlı kalan Hisar’ın tüm yapıtları esas olarak “hatıra”ya dayalıdır. Romanlarında Maurice Barrés, Anatole France ve Marcel Proust gibi yazarların edebiyat anlayışlarını benimsemiştir.
1942 CHP Hikâye ve Roman Mükâfatı’nda üçüncülük alan en önemli eseri Fahim Bey ve Biz, Almancaya da çevrildi.Eser roman dalında ödül almış olsa da, Hisar, eserini hikâye olarak tanımlamayı yeğler.
Sermet Sami Uysal ve Necmettin Türinay’ın Abdülhak Şinasi Hisar adlı birer inceleme kitabı vardır.
Ölümünden sonra Abdülhak Şinasi Hisar: Seçmeler, Geçmiş Zaman Edipleri ve Kelime Kavgası: “Edebiyata ve Romana Dair” adlı üç kitabı daha çıkmıştır. Emre Aracı Boğaziçi Mehtapları'ndan esinlenerek aynı adlı bir keman konçertosu (1997) bestelemiştir.
Eserleri
- Roman
- Fahim Bey ve Biz (1941; 1942 CHP Hikâye ve Roman Ödülü üçüncülüğü)
- Çamlıca’daki Eniştemiz (1944)
- Ali Nizami Bey’in Alafrangalığı ve Şeyhliği (1952)
- Anı
- Boğaziçi Mehtapları (1942)
- Boğaziçi Yalıları (1954)
- Geçmiş Zaman Köşkleri (1956)
- Fıkra
- Geçmiş Zaman Fıkraları (1958)
- Antoloji
- Aşk imiş her ne var alemde (1955)
- Biyografi
- İstanbul ve Pierre Loti (1958)
- Yahya Kemal'e Veda (1959)
- Ahmet Haşim: Şiiri ve Hayatı (1963)
Ölümünden Sonra Toplanan Eserleri
Hisar'in kitaplarına girmemiş edebi makale, deneme ve eleştiri yazıları Necmettin Turinay tarafından üç cilt olarak bir araya getirilmiştir.
- Kitaplar ve Muharrirler I - Mütareke Dönemi Edebiyat (Mayıs 2008) ISBN 978-975-08-1421-1
- Kitaplar ve Muharrirler II - Edebiyat Üzerine Makaleler (1928-1936) (Şubat 2009) ISBN 978-975-08-1539-3
- Kitaplar ve Muharrirler III - Romana Dair Bazı Hakikatler (1943-1963) (Eylül 2009) ISBN 978-975-08-1661-1
Ayrıca bakınız
- MEB 100 Türk Edebiyatçısı
Kaynakça
- ^ "HİSAR, Abdülhak Şinasi - TDV İslâm Ansiklopedisi". TDV İslam Ansiklopedisi. 18 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mayıs 2021.
- ^ Fahim Bey ve Biz. Bağlam Yayıncılık. 1996.
- ^ "GERÇEK, Selim Nüzhet - TDV İslâm Ansiklopedisi". TDV İslam Ansiklopedisi. 18 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mayıs 2021.
- ^ Abdülhak Şinasi Hisar, Sermet Sami Uysal, Sermet Matbaası, 1961
