Abdülfettah es-Sisi
| Ekselansları Mareşal Abdülfettah es-Sisi عبد الفتاح السيسي | |
|---|---|
 | |
| Sisi, 2023 | |
| 6. Mısır devlet başkanı | |
| Görevde | |
| Makama geliş 8 Haziran 2014 | |
| Başbakan | İbrahim Mehlab Şerif İsmail Mustafa Madbuli |
| Yerine geldiği | Muhammed Mursi (Seçilmiş; devrik) Adli Mansur (Atanmış; geçici) |
| Mısır Silahlı Kuvvetleri Genel Komutanı | |
| Görev süresi 12 Ağustos 2012 - 26 Mart 2014 | |
| Başkan | Muhammed Mursi (Seçilmiş; devrik) Adli Mansur (Atanmış; geçici) |
| Başbakan | Hişam Kandil |
| Yerine geldiği | Muhammed Hüseyin Tantavi |
| Yerine gelen | Sıdkı Subhi |
| Afrika Birliği Başkanı[1] | |
| Görev süresi 10 Şubat 2019 - 10 Şubat 2020 | |
| Yerine geldiği | Paul Kagame |
| Yerine gelen | Cyril Ramaphosa |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | Abdülfettah Said Hüseyin Halil es-Sisi عبد الفتاح سعيد حسين خليل السيسي 19 Kasım 1954 Kahire |
| Partisi | Bağımsız |
| Evlilik(ler) | İntisar Amer (e. 1977) |
| Çocuk(lar) | Mustafa Mahmud Hasan Aya |
| Bitirdiği okul | Mısır Harp Okulu |
| Dini | İslam |
| İmzası |  |
| Askerî hizmeti | |
| Takma adı | Mareşal Sisi |
| Bağlılığı |  Mısır |
| Hizmet yılları | 1977-2014 |
| Rütbesi |  Mareşal |
| Birimi | Mısır Ordusu |
| Komutası | Mısır Silahlı Kuvvetleri Askeri İstihbarat ve Keşif Kuzey Askeri Bölgesi 23. Mekanize Tümeni (Süveyş) |
| Çatışma/savaşları | Körfez Savaşı Sina Ayaklanması |
Abdülfettah Said Hüseyin Halil es-Sisi, daha yaygın bilinen adıyla Mareşal Sisi (Arapça: عبد الفتاح سعيد حسين خليل السيسي; d. 19 Kasım 1954, Kahire[2]), 2014'ten beri Mısır devlet başkanı olarak görev yapan Mısırlı siyasetçi ve emekli subay. Sisi, 2014 yılında Mısır Ordusu'ndan general olarak emekli olmadan önce 2013 ile 2014 yılları arasında Mısır Başbakan Yardımcısı, 2012 ile 2013 yılları arasında Savunma Bakanı ve 2010 ile 2012 yılları arasında Askeri İstihbarat Direktörü olarak görev yaptı. Ocak 2014'te Mareşal rütbesine terfi etti.
Sisi, 1954 yılında Kahire'de doğdu. Gençliğinde Mısır Ordusu'na katıldı ve Mısır Ordusu Komuta ve Kurmay Akademisi'ne kaydolmadan önce Suudi Arabistan'da görev yaptı. Sisi, 1992'de Birleşik Krallık'taki Müşterek Hizmetler Komuta ve Kurmay Koleji'nde ve 2006'da Carlisle, Pensilvanya'daki Birleşik Devletler Ordu Savaş Koleji'nde ek eğitim aldı. 2010'da Askeri İstihbarat Direktörü olmadan önce mekanize piyade komutanı olarak görev yaptı. Askerlik hizmeti boyunca hiç aktif muharebe görmedi.[3][4]
Sisi, 2011 Mısır Devrimi'nden ve Muhammed Mursi'nin Mısır cumhurbaşkanlığına seçilmesinden sonra, 12 Ağustos 2012 tarihinde Mursi tarafından Hüsnü Mübarek dönemindeki Hüseyin Tantavi'nin yerine Savunma Bakanı olarak atandı. Savunma Bakanı ve nihayetinde Mısır Silahlı Kuvvetleri'nin başkomutanı olan Sisi, Mursi yönetimine karşı düzenlenen geniş çaplı protestolara cevaben 3 Temmuz 2013'te dönemin cumhurbaşkanı Mursi'nin devrilmesinde rol oynadı. Mursi'nin yerine geçici cumhurbaşkanı olarak Adli Mansur getirildi ve yeni kabine belirlendi. Bunu gösteriler, oturma eylemleri ve Mursi taraftarları ile güvenlik güçleri arasındaki şiddetli çatışmalar takip etti ve Ağustos 2013'te Mursi yanlısı oturma eylemlerinin dağıtılmasıyla sonuçlanan şiddetli çatışmalar yüzlerce kişinin ölümüne yol açtı.
26 Mart 2014 tarihinde, destekçilerinden gelen devlet başkanlığına aday olma çağrılarına yanıt olarak Mareşal el-Sisi, askeri kariyerinden emekli oldu ve 2014 devlet başkanlığı seçimlerinde aday olacağını açıkladı.[5] 26-28 Mayıs tarihleri arasında yapılan seçimde Hamdeen Sabahi tek rakip olarak yer aldı,[6] seçilme yeterliliğine sahip seçmenlerin %47'si seçime katıldı ve Sisi, oyların %97'sini alarak ezici bir zafer kazandı.[7][8] Sisi, 8 Haziran 2014 tarihinde Mısır devlet başkanı olarak yemin etti.[9]
Sisi, Mısır'da gözlemciler tarafından otoriter olarak nitelendirilen[10][11][12] ve yönetiminin bazı unsurları önceki otoriter lider Mübarek'ten bile daha katı olarak tanımlanan bir hükûmete liderlik etmektedir.[13]
Geçmişi ve askeri eğitimi
Sisi, 19 Kasım 1954'te Kahire'de dünyaya geldi.[2] 1977'de Mısır Harp Okulundan mezun oldu.[14] Daha sonra da aşağıdaki eğitimlere katılmıştır:
- Genel komuta ve Kurmay Subay Kursu, Mısır Komuta ve Kurmay Subay Akademisi, 1987
- Genel komuta ve Kurmay Subay Kursu, Komuta ve Kurmay Subay Akademisi, İngiltere, 1992
- Muharebe Kursu, Lisansüstü Harp Akademisi Bursu, Nasır'ın Askeri Bilimler Akademisi, Mısır, 2003
- Muharebe Kursu, ABD Kara Harp Akademisi, Amerika, 2006
Kariyeri
Sisi, 1977'de uzmanlık alanı tanksavar sistemleri ve havan topu sistemleri olmak üzere mekanize piyade taburunda subay olarak göreve başladı. 2008'de Kuzey Askeri Bölgesi-İskenderiye'nin kumandanı daha sonra da Askeri İstihbarat ve Keşif Şefi oldu. Sisi, Mısır Silahlı Kuvvetleri Yüksek Konseyi'nin en genç üyesiydi. 12 Ağustos 2012'de Mısır Devlet Başkanı Muhammed Mursi, Mısır Silahlı Kuvvetleri Genelkurmay Başkanı Muhammed Hüseyin Tantavi yerine Sisi'yi getirme kararını aldı. Sisi, ayrıca Mısır Bakanlar Kurulunda "Savunma Bakanı" görevini de üstlendi. 27 Ocak 2014 tarihinde Mısır ordusunda mareşalliğe yükseltildi ve seçimlerde başkanlığa aday olabilmek için istifasını sundu.[15]
Komutası
Aşağıdaki listede hem komuta ettiği birimler hem de makamı belirtilmiştir.
- 42. Mekanize Taburu
- 94. Bağımsız Mekanize Tugayı
- Suudi Arabistan Krallığı Askeri Ataşesi
- 23 Mekanize Tümen Komutanı (Üçüncü Saha Ordusu-Süveyş)
- Kuzey Askeri Bölgesi Kurmay Başkanı
- Kuzey Askeri Bölgesi Kumandanı
- Mısır Savunma Bakanlığı Askeri İstihbarat Keşif Müdürlüğü
- Mısır Silahlı Kuvvetleri Genelkurmay Başkanı
- Mısır Savunma Bakanı
- Mısır Silahlı Kuvvetleri Yüksek Konseyi Başkanı
Askerî darbe
1 Temmuz 2013'te Mısır ordusu, Muhammed Mursi'ye ülkedeki siyasal krizi 48 saat içinde çözmesi için ültimatom verdi.[16] 3 Temmuz 2013'te, Mursi'ye tanınan süreden biraz daha geç, Mısır ordusu, halk oylamasıyla seçilen Devlet Başkanı Muhammed Mursi'yi ve hükûmetini devirerek anayasayı askıya aldı ve onun yerine Adli Mansur'u geçici devlet başkanı atadı. Şiddete teşvik etmek ve toplumun huzurunu bozmak suçlarından yargılanan birçok Müslüman Kardeşler üyesinin de tutuklanması emredildi.[17] Sisi, televizyonda devlet başkanının "Mısır halkının taleplerini karşılamayı beceremediğini" duyurdu ve anayasanın askıya alınacağını bildirdi.
29 Mayıs 2014 tarihindeki başkanlık seçimlerinde katılımın %40 olduğu seçimlerden, %97 oy alarak Mısır'ın 6. Devlet Başkanı olarak seçildi.
Kaynakça
- ^ "The 32ND African Union (AU) Heads of State and Government Summit Kicks Off" (İngilizce). African Union. 10 Şubat 2019. 30 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2019.
- ^ a b Biyografi: Mısır Silahlı Kuvvetleri Genelkurmay Başkanı Abdülfettah el Sisi 28 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
- ^ Carlstrom, Gregg (18 Şubat 2014). "Egypt's New Dictator Was Made in the USA". Politico Magazine. Erişim tarihi: 28 Şubat 2023.
- ^ "Profile: Abdel Fattah el-Sisi". Al Jazeera. 12 Nisan 2018. 28 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Şubat 2023.
- ^ "Egypt's El-Sisi bids military farewell, says he will run for presidency". Ahram Online. 26 Mart 2014. 27 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2014.
- ^ "Egypt election: Sisi secures landslide win". BBC. 29 Mayıs 2014. 22 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2014.
- ^ "Former army chief scores landslide victory in Egypt presidential polls". The Guardian. 29 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2014.
- ^ "Egypt's Sisi set for landslide win in presidential vote". France24. 29 Mayıs 2014. 2 Haziran 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2014.
- ^ Kingsley, Patrick (8 Haziran 2014). "Egypt's Sisi sworn in as president". the Guardian. Erişim tarihi: 6 Temmuz 2023.
- ^ Truex, Rory; Tavana, Daniel L. (Temmuz 2019). "Implicit Attitudes toward an Authoritarian Regime". The Journal of Politics. 81 (3): 1014-1027. doi:10.1086/703209.
- ^ Cambanis, Thanassis (22 Mayıs 2015). "Egypt's Sisi Is Getting Pretty Good … at Being a Dictator". Foreign Policy. 10 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2017.
- ^ Raghavan, Sudarsan (9 Temmuz 2020). "Egypt tries to silence its critics in the United States by jailing their relatives". The Washington Post. 9 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Kasım 2022.
- ^ Al-Arian, Abdullah (27 Şubat 2020). "Hosni Mubarak's legacy is Abdel Fattah el-Sisi". Al Jazeera (İngilizce). 19 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Kasım 2021.
- ^ Mısır'ın yeni savunma bakanı Amerika'ya sıcak bakıyormuş gibi gözüküyor 9 Temmuz 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
- ^ "Sisi'nin cumhurbaşkanlığına Mısır ordusundan destek". bbc. 27 Ocak 2014. 1 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Şubat 2014.
- ^ Portre: General Abdülfettah el Sisi 10 Eylül 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
- ^ Mısır, Müslüman Kardeşler üyelerinin toplu olarak tutuklanmasını emrediyor 5 Eylül 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
Dış bağlantılar
- Al-Sisi, Mısır Silahlı Kuvvetleri'nin yeni Genelkurmay Başkanı25 Ekim 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Arapça)
- General Al-Sisi'nin öz geçmişi15 Temmuz 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Arapça)
 |
|  | |
 | ||
Mısır konuları | |||
|---|---|---|---|
| Tarih |
|  | |
| Siyaset |
| ||
| Coğrafya |
| ||
| Ekonomi |
| ||
| Toplum |
| ||
