İçeriğe atla

Abdülfettah el-Burhan

Korgeneral
Abdülfettah el-Burhan
عبد الفتاح البرهان
Burhan, 2019
Geçici Egemenlik Konseyi Başkanı
Görevde
Makama geliş
11 Kasım 2021[1]
Başbakan Abdullah Hamduk
Osman Hüseyin (vekaleten)
Yardımcı Muhammed Hamdan Dagalo
Malik Agar
Yerine geldiğiMakam yeniden kuruldu
Görev süresi
20 Ağustos 2019 - 25 Ekim 2021
Başbakan Abdullah Hamduk
Yardımcı Muhammed Hamdan Dagalo[2]
Yerine geldiğiMakam kuruldu
Yerine gelenMakam kaldırıldı
Sudan Devlet Başkanı
Görev süresi
25 Ekim 2021 - 11 Kasım 2021
Yerine geldiğiGeçici Egemenlik Konseyi
Yerine gelenGeçici Egemenlik Konseyi
Askerî Geçiş Konseyi Başkanı
Görev süresi
12 Nisan 2019 - 20 Ağustos 2019
Yardımcı Muhammed Hamdan Dagalo[3]
Yerine geldiğiAhmed Avad bin Avf
Yerine gelenGeçici Egemenlik Konseyi[a]
Sudan Silahlı Kuvvetleri Başkomutanı[7]
Görevde
Makama geliş
12 Nisan 2019
Yerine geldiğiAhmed Avad bin Avf
Kişisel bilgiler
Doğum Abdülfettah Abdurrahman el-Burhan
11 Temmuz 1960 (64 yaşında)[8]
Gandatu, Kuzey Sudan
Askerî hizmeti
Bağlılığı  Sudan
Branşı  Sudan Silahlı Kuvvetleri
Hizmet yılları 1991-günümüz
Rütbesi Korgeneral[7]
Çatışma/savaşları İkinci Sudan İç Savaşı
Darfur Savaşı
2023 Sudan çatışmaları

Abdülfettah Abdurrahman el-Burhan (Arapça: عبد الفتاح عبد الرحمن البرهان) (d. 11 Temmuz 1960),[9] Sudan'ın fiili yöneticisi olan Sudanlı bir ordu generalidir. Nisan 2019'daki Sudan Devrimi'nin ardından, protestocuların ilk lider Ahmed Avad bin Avf'dan memnuniyetsizliği nedeniyle, kurulduktan bir gün sonra askeri cunta olan Geçici Askeri Konsey'in kontrolü kendisine verildi. Ağustos 2019'da sivillerle imzalanan anayasa deklarasyonu taslağı yürürlüğe girene ve yine başlangıçta el-Burhan'ın başkanlık edeceği kolektif bir devlet başkanı Geçici Egemenlik Konseyi kurulana kadar AGK'nin başkanı olarak görev yaptı.

2020 Cuba Anlaşması, el-Burhan'ın Şubat 2021'de planlandığı gibi istifa etmesi yerine Egemenlik Konseyini 20 ay daha yönetmeye devam etmesine izin verdi.[10] El-Burhan Ekim 2021'de bir darbeyle iktidarı ele geçirdi, Egemenlik Konseyini feshetti ve ertesi ay kendisini başkan olarak tutarak yeni üyelerle Konseyi yeniden kurdu.[11][12] Daha önce Sudan Silahlı Kuvvetleri genel müfettişiydi.[13]

Mayıs 2019'da El-Burhan'ın ilk uluslararası gezisi, Abdülfettah es-Sisi ile buluşmak için Mısır'a oldu.[14] İkinci ziyareti Birleşik Arap Emirlikleri'ne oldu.[15]

Erken yaşam ve eğitim

Abdülfettah el-Burhan, 1960 yılında Kuzey Sudan'daki Gandatu köyünde Sufî bir ailede dünyaya geldi. El-Burhan, köy okulunda ilk ve orta seviye okudu ve daha sonra 31. grup arasında Sudan Askeri Kolejine katılmadan önce eğitimini tamamlamak için Şendi'ye taşındı.[16]

Askerî kariyer

Harp Akademisinden mezun olduktan sonra Hartum'da Sudan ordusunun bir parçası olarak görev yapan el-Burhan, Darfur Savaşı'nda ve İkinci Sudan İç Savaşı'nda Güney Sudan ve diğer bölgelerdeki savaş cephelerinde yer aldı. Darfur'da bölge komutanlığı yaptı.[17] Daha sonra askerî alanda eğitim almak üzere Mısır'a ve ardından Ürdün'e gitti. 2018 yılında ordunun kara kuvvetleri komutanlığına atandı.[18]

El-Burhan, kariyeri boyunca çeşitli görevlerde bulundu. Sınır Muhafız Kuvvetlerinde asker olarak başladı ve daha sonra Kara Kuvvetleri Operasyonları genelkurmay başkan yardımcısı olmadan önce bu gücün komutanı oldu ve ardından Şubat 2018'de Sudan Ordusu genelkurmay başkanı olmadan bir süre Ordu Genel Müfettişliği yaptı.[19] 26 Şubat 2019'a kadar, ülkeyi kasıp kavuran ve Ömer el-Beşir rejiminin yıkılmasını talep eden kitlesel protestolar sırasında, el-Burhan korgeneral rütbesine yükseltildi.

Geçici Askerî Konsey Başkanlığı

El-Burhan, Ekim 2019'da Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ile birlikte.
El-Burhan, Ağustos 2020'de ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo ile birlikte.
El-Burhan, Ocak 2021'de İsrail İstihbarat Bakanı Eli Cohen ile birlikte.

El-Burhan, atanmasından kısa bir süre sonra selefi Ömer el-Beşir tarafından tutuklanan tüm tutuklu mahkumların serbest bırakılmasını televizyonda yayınlanan bir konuşmada emretti.[20]

Hartum katliamı

2019 yılının haziran ayının başlarında el-Burhan ve Dagalo'nun Mısır, BAE ve Suudi liderlere yaptığı ziyaretlerin ardından el-Burhan ve yardımcısı liderliğindeki Cancavid milisleri de dahil olmak üzere Sudan Güvenlik Güçleri ve Hızlı Destek Güçleri, Sudan'daki barışçıl protestoları bastırdı. Olay 3 Haziran Hartum Katliamı'yla sonuçlandı.[21][22] İnsan hakları grupları, barışçıl protestocuların öldürüldüğünü ve yaklaşık kırk cesedin Nil Nehri'ne atıldığını, yüzlerce kişinin Hartum sokaklarında işkence gördüğünü ve tecavüze uğradığını söyledi.[21][23]

El-Burhan'ın birleşik bir hükümet kurma konusunda muhalefetle yaptığı görüşmeler daha sonra iptal edildi. Takip eden günlerde, AGK muhalefet liderlerinden birkaçını tutukladı.[24][25]

İyad el-Bağdadi, el-Burhan'ın liderliğindeki AGK'nin karar alma sürecini, demokratik hareketlerden korkan Suudi, BAE ve Mısırlı liderlerin genel bağlamından güçlü bir şekilde etkilendiği şeklinde yorumladı.[26] Hartum Üniversitesinden mezun olan bir siyasi aktivist ve doktor olan Mahmud el-Mutasim, benzer şekilde Suudi Arabistan ve BAE'nin Orta Doğu'da demokrasilerin varlığına karşı olduğunu belirtti. Çünkü "demokrasi fikrinin kendisinin kök salması [gerekirse] ya da Ortadoğu'da yaygınlaşırsa Suudi Arabistan ve BAE'nin hükümet sistemleri için bir tehdit oluşturacaktır." dedi.[27]

İnternet kesintisi

İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW) dahil olmak üzere birçok insan hakları örgütü, el-Burhan liderliğindeki AGK'yi interneti kapattığı için kınadı.[28] Sözcü Şamseldin Kabbaşi, internetin ulusal güvenliğe tehdit oluşturduğu için uzun süre kapatılacağını belirtti.[29][30] Hareket, HRW tarafından "ağır insan hakları ihlali" olarak tanımlandı. Uluslararası medya bunu bir diktatörlük işareti olarak gördü ve eylemi kınadı.[31] Pek çoğu bunun e-Burhan'ın Cencavid olarak bilinen müttefik milislerinin Hartum'da yaptıklarını gizleme ve 3 Haziran 2019'da ve takip eden günlerde gerçekleşen ihlallere ilişkin kanıtların yüklenmesini geciktirme girişimi olduğuna inanıyor.[32]

Sivil hükûmet müzakereleri

Çok sayıda protestocu sivil bir hükümet istedi. 13 Nisan 2019 Cumartesi günü el-Burhan, yakında sivil bir hükümetin kurulacağını duyurdu. El-Burhan, geçiş süresinin en fazla iki yıl süreceğine dair söz verdi.[20] Bunun için muhalefet liderleriyle görüşmeler yapılmaya başlandı.

Mayıs 2019'un sonlarında el-Burhan, Mısır Cumhurbaşkanı Abdülfettah es-Sisi ve Birleşik Arap Emirlikleri'nin fiili hükümdarı Muhammed bin Zayid en-Nehyan'ı ziyaret etti. Arap Baharı sırasında ünlü olan bir insan hakları aktivisti olan İyad el-Bağdadi, daha sonra bu ziyaretleri (AGK Genel Başkan Yardımcısı Dagalo'nun Suudi Arabistan'daki Muhammed bin Selman'ı ziyaretiyle birlikte) AGK'yi muhalefetle müzakereleri iptal etmeye teşvik olarak yorumladı.[26] İyad el-Bağdadi'nin bu yorumu ile son gelişmeler ve Mısır'da okurken uzun zaman önce kurduğu Mısır kardeşliği ile olan bağları, el-Burhan'ın Sudan'ı demokratik ve sivil bir devlete götürmek gibi bir çıkarının olmadığına dair yaygın bir inanışa yol açtı. Çok sayıda protestocunun talep ettiği üzere Şubat 2021'e kadar sivil bir hükümet kurma sözü vermesine rağmen grubu, kilit hükümet kararlarında Hamduk liderliğindeki sivil hükümeti sürekli olarak tecrit ediyor gibi görünüyordu.[26]

Geçici Egemenlik Konseyi Başkanlığı

25 Ekim 2021'de el-Burhan, Ekim 2021 Sudan Darbesi ile Başbakan Abdullah Hamduk'un sivil hükümetini devirmeye öncülük etti.[33][34] 21 Kasım 2021'de tüm siyasi tutuklular serbest bırakıldı ve sivil siyasi partilerle yapılan bir anlaşmanın parçası olarak Abdullah Hamduk yeniden başbakan oldu.[35] Hamduk'un geçiş hükümetine liderlik etmesine de izin verildi.

4 Aralık 2021'de el-Burhan, Reuters'e verdiği bir röportajda Temmuz 2023'te yapılması planlanan seçimlerin ardından Sudan Ordusunun "siyasetten çekileceğini" söyledi ve "Bir hükûmet seçildiğinde ordunun, silahlı kuvvetlerin veya güvenlik güçlerinin hiçbirinin siyasete katılacağını düşünmüyorum. Anlaştığımız şey bu ve bu doğal bir durum." dedi.[36]

9 Aralık 2021'de el-Burhan, Sudan Ordusuna karşı kışkırttıkları iddiasıyla yabancı diplomatik temsilcilere karşı alınabilecek önlemler konusunda uyardı. Ayrıca, Kasım 2021'de Başbakan Hamduk ile imzalanan siyasi anlaşmaya olan bağlılığını yineledi.[37] 20 Aralık 2021'de el-Burhan, Hamduk'a verdiği desteği dile getirerek, son atamaların kendisi ile başbakan arasındaki koordinasyon sonucu ve 21 Kasım 2021 siyasi anlaşmasına uygun olarak yapıldığını da sözlerine ekledi.[38][39]

31 Aralık 2021'de yaptığı bir konuşmada el-Burhan, Temmuz 2023'te "geçiş hükümetinin tüm kurumlarını inşa etmeye ve özgür, adil ve şeffaf seçimleri planlanan zamanda gerçekleştirmeye" kararlı olduğunu söyledi.[40]

Hem el-Burhan hem de Muhammed Hamdan Dagalo'nun Rusya'daki Vladimir Putin rejimiyle bağları vardı. Business Insider'a göre, "İki general Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Batı yaptırımlarına karşı Rusya'nın mali durumunu güçlendirmek ve Ukrayna'daki savaşını finanse etmek için Sudan'ın altın kaynaklarını kullanmasına yardımcı oldu."[41] El-Burhan 9 Şubat 2023'te Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ile bir araya geldi.[42]

2 Ocak 2022 tarihinde Abdullah Hamduk başbakanlık görevinden istifa etti ve onun yerine Osman Hüseyin başbakan vekili olarak yemin etti.

4 Temmuz 2022'de el-Burhan'ın ordunun devam eden siyasi görüşmelerden çekileceğini ve siyasi ve devrimci grupların geçici bir sivil hükümet kurmasına izin vereceğini söylediği bildirildi. Bu açıklama, 117 kişinin öldürüldüğü son demokrasi yanlısı protestoların ardından geldi.[43][44]

2023 Sudan çatışmaları

Ana madde: 2023 Sudan çatışmaları

15 Nisan 2023'te ülkenin paramiliter Hızlı Destek Güçleri, hükûmetin kilit noktalarını ele geçirdiğini iddia ederek el-Burhan hükûmetine karşı saldırılar başlattı. El-Burhan bu bölgelerin hala kendi güçlerinin kontrolü altında olduğunu ve çatışmaların devam ettiğini iddia etti.[45] 21 Nisan itibarıyla çatışmalar ara ara ateşkes yapılsa da devam etti.[46]

Notlar

  1. ^ El-Burhan aynı zamanda Geçici Egemenlik Konseyine de başkanlık ediyor, ancak rolü AKG'de olduğundan daha zayıf, yeni konsey toplu olarak devlet başkanı olarak görev yapıyor.[1][4][5][6]

Kaynakça

  1. ^ a b "Sudan army chief names new governing Sovereign Council". Al Jazeera. 11 Kasım 2021. 21 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mart 2023. 
  2. ^ "Sudan: Constitutional Decree On Appointment of Sovereignty Council Issued". allAfrica.com. 21 Ağustos 2019. 6 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2022. 
  3. ^ "Sudanese militia commander waits in wings after president ousted". Gulf Times. 23 Nisan 2019. 26 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2022. 
  4. ^ FFC; TMC (4 Ağustos 2019). "(الدستوري Declaration (العربية))" [(Constitutional Declaration)] (PDF). raisethevoices.org (Arapça). 5 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 5 Ağustos 2019. 
  5. ^ FFC; TMC; IDEA; Reeves, Eric (10 Ağustos 2019). "Sudan: Draft Constitutional Charter for the 2019 Transitional Period". sudanreeves.org. 1 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2019. 
  6. ^ "Sudan protest leaders, military sign transitional government deal". Al Jazeera English. 17 Ağustos 2019. 17 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2019. 
  7. ^ a b Hoffmann, Anette (November 2021). "Military coup betrays Sudan's revolution: Scenarios to regain the path towards full civilian rule" (PDF). Netherlands Institute of International Relations Clingendael. 27 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 22 Mart 2023. commander-in-chief of the Sudanese Armed Forces (SAF) and chair of Sudan’s Sovereignty Council, Lt. General Abdul-Fattah al-Burhan 
  8. ^ "Sudan's Burhan, from relative unknown to regional player". France24. 3 Haziran 2019. 20 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Eylül 2019. 
  9. ^ "Sudan transition: Lt-Gen Burhan sworn in as Sovereign Council chief". BBC News. 21 Ağustos 2019. 29 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Nisan 2021. 
  10. ^ "Sudanese-Egyptian Military Relations and Geopolitics: Implications for Powering the GERD". African Arguments (İngilizce). 17 Aralık 2020. 12 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2021. 
  11. ^ Walsh, Declan; Dahir, Abdi Latif; Marks, Simon (25 Ekim 2021). "Sudan's Military Seizes Power, Casting Democratic Transition Into Chaos". The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. 26 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mayıs 2023. 
  12. ^ Mackintosh, Ivana Kottasová,Eliza (25 Ekim 2021). "The military has taken over in Sudan. Here's what happened". CNN (İngilizce). 26 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mayıs 2023. 
  13. ^ Abdelaziz, Khalid (12 Nisan 2019). "Head of Sudan's Military Council Steps Down, a Day After President Toppled". Reuters. 15 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2019. 
  14. ^ "Sudan interim military council chief Al-Burhan meets with Egypt's President El-Sisi". Arab News. 25 Mayıs 2019. 27 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2022. 
  15. ^ "Sudan military council chief to visit UAE". Alarabiya. 26 Mayıs 2019. 8 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2022. 
  16. ^ "Abdel Fattah al-Burhan, the general who leads Sudan". France 24 (İngilizce). 25 Ekim 2021. 28 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ekim 2021. 
  17. ^ Walsh, Declan; Dahir, Abdi Latif (16 Nisan 2023). "What Happened on the Second Day of Fighting in Sudan". The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. 29 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mayıs 2023. 
  18. ^ "Who is new head of Sudan's transitional council". Anadolu Agency. 13 Nisan 2019. 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2019. 
  19. ^ "Who is Abdel Fattah al-Burhan". Alhurra. 13 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2019. 
  20. ^ a b "Civilian government to be established in Sudan: new head of military council". Reuters. 13 Nisan 2019. 17 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2022. 
  21. ^ a b "'Bodies pulled from Nile' after Sudan crackdown" (İngilizce). 5 Haziran 2019. 14 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Haziran 2019. 
  22. ^ correspondent, Jason Burke Africa; Salih, and Zeinab Mohammed (5 Haziran 2019). "Sudan paramilitaries threw dead protesters into Nile, doctors say". The Guardian (İngilizce). ISSN 0261-3077. 26 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Haziran 2019. 
  23. ^ "Sudan military offers talks after allegedly killing 100 protesters". www.cbsnews.com (İngilizce). 15 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Haziran 2019. 
  24. ^ "2 Sudan rebel leaders arrested after peace talks with Ethiopian PM". Middle East Monitor (İngilizce). 9 Haziran 2019. 17 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2019. 
  25. ^ "'Bloody massacre': Sudan forces kill at least 35, protesters say". www.aljazeera.com. 1 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2019. 
  26. ^ a b c el-Baghdadi, Iyad (11 Haziran 2019). "Opinion | The Princes Who Want to Destroy Any Hope for Arab Democracy". The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. 28 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2022. 
  27. ^ "Chaos reigns in Sudan as military clings to power amid information blackout". Chaos reigns in Sudan as military clings to power amid information blackout (İngilizce). 11 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2022. 
  28. ^ "Sudan crisis: Internet restored – but only for lawyer". BBC News (İngilizce). 24 Haziran 2019. 28 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ekim 2021. 
  29. ^ Arab, The New (12 Haziran 2019). "Sudan generals 'will not restore' internet because it poses a threat". alaraby (İngilizce). 8 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2019. 
  30. ^ Mitchell, Charlotte. "Internet blackouts: The rise of government-imposed shutdowns". www.aljazeera.com. 3 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2019. 
  31. ^ "Sudan: End Network Shutdown Immediately". Human Rights Watch (İngilizce). 12 Haziran 2019. 29 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2019. 
  32. ^ "To end mass protests, Sudan has cut off Internet access nationwide. Here's why". The Washington Post. 16 Haziran 2019. 8 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2019. 
  33. ^ "Sudan's Burhan declares state of emergency, dissolves government". Reuters (İngilizce). 25 Ekim 2021. 25 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2022. 
  34. ^ "Sudan coup 2021: Live updates". Middle East Eye (İngilizce). 13 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Aralık 2021. 
  35. ^ "Sudan's Hamdok reinstated as PM after political agreement signed". www.aljazeera.com (İngilizce). 21 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Kasım 2021. 
  36. ^ "Sudan's Burhan says military will exit politics after 2023 elections". Reuters. 5 Aralık 2021. 5 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Aralık 2021. 
  37. ^ "Burhan Warns Diplomats Not to Interfere in Sudan's Internal Affairs". Asharq AL-awsat (İngilizce). 9 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Aralık 2021. 
  38. ^ "Sudan army chief says he supports PM Hamdok". Middle East Monitor (İngilizce). 21 Aralık 2021. 21 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Aralık 2021. 
  39. ^ "Ousted Sudanese Premier Hamdok to restore his post: Sources". Middle East Monitor (İngilizce). 21 Kasım 2021. 21 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Aralık 2021. 
  40. ^ Staff, The New Arab (1 Ocak 2022). "Sudan general promises free elections as protest death toll rises" (İngilizce). 1 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2022. 
  41. ^ "The two generals fighting in Sudan helped Putin plunder the country's gold to fund Russia's war in Ukraine". Business Insider. 15 Nisan 2023. 1 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mayıs 2023. 
  42. ^ "Lavrov pledges support for Sudan's efforts to lift UN sanctions". Sudan Tribune. 9 Şubat 2023. 21 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mayıs 2023. 
  43. ^ "Sudan's General al-Burhan says army stepping back from government". www.aljazeera.com (İngilizce). 26 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Temmuz 2022. 
  44. ^ Nashed, Mat. "Sudan coup leader bids to co-opt pro-democracy movement". www.aljazeera.com (İngilizce). 26 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mayıs 2023. 
  45. ^ "At least 25 killed, 183 injured in ongoing clashes across Sudan as paramilitary group claims control of presidential palace". CNN. 15 Nisan 2023. 15 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2023. 
  46. ^ Uras, Usaid Siddiqui,Umut. "Fighting continues in Sudan's capital after army announces truce". www.aljazeera.com (İngilizce). 21 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Nisan 2023. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">2008 Güngören saldırısı</span> İstanbulun Güngören ilçesinde yapılan silahlı terör saldırısı

2008 Güngören saldırısı, 27 Temmuz 2008 tarihinde İstanbul-Güngören ilçesi Menderes Çıkmazı Caddesi'nde ardı ardına iki bombanın patlatılması sonucu; 5'i çocuk 1'i hamile toplam 17 Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı sivil bireyin yaşamını yitirmesi ve 154 bireyin yaralanması ile sonuçlanan bombalı saldırı.

<span class="mw-page-title-main">Sudan cumhurbaşkanları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Bu madde, Sudan'ın 1956'daki bağımsızlığından bu yana devlet başkanlarını listeler.

<span class="mw-page-title-main">Sudan başbakanları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Bu madde, 1952 yılında başbakanlık makamının kurulmasından günümüze kadar Sudan'ın hükûmet başkanlarını listelemektedir. Başbakanlık makamı 1989 darbesinden sonra kaldırılmış ve 2017 yılında Bekri Hasan Salih'in Cumhurbaşkanı Ömer el-Beşir tarafından başbakan olarak atanmasıyla yeniden kurulmuştur.

Ahmed Avad bin Avf, Sudanlı asker ve siyasetçi. Afrika ülkesi Sudan'da ordunun yönetime el koyması neticesinde 11 Nisan 2019 ile 12 Nisan 2019 tarihleri arasında Askeri Geçiş Konseyi Başkanı sıfatıyla fiilen devlet başkanlığı görevlerini üstlenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Abdullah Hamduk</span> Sudan başbakanı (2019-2021;2021-2022)

Abdullah Hamduk, 2019-2022 arası Sudan'ın 15. başbakanı olarak görev yapan Sudanlı bir kamu yöneticisidir. Hamduk başbakanlığa atanmadan önce çok sayıda ulusal ve uluslararası idari pozisyonda görev yaptı. Kasım 2011'den Ekim 2018'e kadar Birleşmiş Milletler Afrika Ekonomik Kurulu (UNECA) Genel Sekreter Yardımcısı olarak görev yaptı. UNECA personeli Hamdok'u "[bir] diplomat, alçakgönüllü bir adam, parlak ve disiplinli bir zihin" olarak nitelendirdi. Ağustos 2019'da Hamduk, 2019 Sudan'ın demokrasiye geçiş süreci için olası bir Sudan Başbakanı adayı olarak önerildi.

<span class="mw-page-title-main">Wagner Grubu</span> Rus özel askerî şirketi

PMC Wagner olarak da bilinen Wagner Grubu, bir Rus paramiliter örgütüdür. Çeşitli şekillerde özel bir askeri şirket, bir paralı asker ağı veya Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in fiili bir özel ordusu olarak tanımlanıyor. Grup, özel askeri müteahhitlerin resmi olarak yasak olduğu Rusya'da yasaların ötesinde faaliyet gösteriyor. Wagner Grubu'nun kendisi ideolojik olarak yönlendirilmese de, Wagner'in çeşitli unsurları batı tarafından neo-Naziler ve aşırı sağcı aşırılık yanlıları ile ilişkilendirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Batı Libya Taarruzu (2019-2020)</span>

Batı Libya Taarruzu, Kuzeybatı Libya Taarruzu veya Trablus Savaşı, Halife Hafter'in Birleşmiş Milletler tarafından tanınan Ulusal Mutabakat Hükümeti'ni sonlandırmak amacıyla Libya Ulusal Ordusu'nu Trablus'a sürmesiyle başlayan ve 4 Haziran 2020'de başarısızlıkla sona eren taarruzdur.

<span class="mw-page-title-main">Sudan Devrimi</span> Aralık 2018de Sudanda başlayan kitlesel protestolar

Sudan Devrimi, Sudan'da ekonomik kriz ve otoriter yönetime karşı gerçekleştirilen protesto gösterileridir. Gösteriler, 19 Aralık 2018'de sokak protestolarıyla başladı ve yaklaşık sekiz ay boyunca devam eden sivil itaatsizlikle devam etti. 11 Nisan 2019 tarihinde gerçekleşen askerî darbe sonucunda, 4 Mart 2009 tarihinde Uluslararası Ceza Mahkemesi'nce Darfur'daki çatışmaların sorumlusu olarak resmen soykırımla suçlanmış olan Cumhurbaşkanı Ömer el-Beşir'in 30 yıllık iktidarı sona erdi.

<span class="mw-page-title-main">Min Aung Hlaing</span> Myanmarlı asker ve siyasetçi

Min Aung Hlaing, Şubat 2021 darbesinde iktidarı ele geçirmesinden bu yana Myanmar'ı Devlet İdare Konseyi başkanı olarak yöneten Birmanyalı bir politikacı ve ordu generalidir. Ağustos 2021'de Myanmar başbakanı olarak sözde sivil rolünü üstlendi. Mart 2011'den bu yana Savunma Hizmetleri Başkomutanlığı görevini de yürütüyor. Daha önce 2010-2011 yılları arasında Savunma Bakanlığı müşterek kurmay başkanı olarak görev yaptı ve Myanmar cumhurbaşkanının başkanlığındaki Ulusal Savunma ve Güvenlik Konseyi'nin (USGK) bir üyesiydi.

Çad Değişim ve Uyum Cephesi veya yaygın kısa kullanımıyla FACT, Mart 2016'da Çad'ın kuzeyindeki Tanua'da Mahamat Mahdi Ali tarafından Çad hükümetini devirmek amacıyla oluşturulan siyasi ve askeri bir organizasyondur. Demokrasi ve Kalkınma için Güçler Birliği'nden ayrılmış bir gruptur. 2021 yılında FACT lideri Ali, Çad Başkanı Idriss Déby'ye yönelik askeri operasyonlara hazırlandıklarını açıkladı. Grup, Déby'nin Nisan 2021'de cephe hattındaki birliklere komuta ederken öldürüldüğü olayların sorumlusu olarak görülmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Yüksek Danıştay (Libya)</span>

Yüksek Danıştay,, 17 Aralık 2015 tarihinde imzalanan Libya Siyasi Anlaşması hükümlerine göre oluşturulmuş bir danışma kuruludur. Birleşmiş Milletler, barış görüşmelerini destekledi ve Güvenlik Konseyi tarafından oybirliğiyle kabul edildi. Yüksek Danıştay, geçici Ulusal Mutabakat Hükümeti'ne (UMH) ve şu anda Tobruk'ta bulunan Temsilciler Meclisi'ne (TM) tavsiyede bulunabilir ve belirli koşullar altında bu organlar hakkında bağlayıcı bir görüş bildirebilir. Konsey üyeleri, Genel Ulusal Kongre'nin geriye kalan üyeleri tarafından 2014 yılında TM'ye seçilemeyen üyeleri arasından aday gösterildi.

Muhammed Deyf, doğum adı Muhammed Diyab İbrahim el-Masri, Hamas'ın askeri kanadı İzzeddin el-Kassam Tugayları'nın Filistinli genelkurmay başkanı ve yüksek askeri komutanı. 1995'ten bu yana intihar saldırıları, adam kaçırmalar ve İsrail Savunma Kuvvetleri (IDF) askerlerini öldürmekten dolayı son 26 yıldır İsrail'in en çok aranan adamı oldu. İsrail'in Deif'i öldürmeye yönelik en son girişimi, Mayıs 2021'deki Duvarların Muhafızı Operasyonu sırasında oldu. Deif'in karısı, bebeği ve kızı 2014 yılındaki bir saldırıda öldürüldüler.

<span class="mw-page-title-main">Golan Tepeleri'nin statüsü</span> İsrail-Suriye sınırına yakın platonun uluslararası yasal statüsü

Golan Tepeleri, Batı Asya'nın Levant bölgesinde yer alan ve 1967'deki Altı Gün Savaşı'nda İsrail tarafından Suriye'den ele geçirilen kayalık bir platodur. İsrail ve ABD dışındaki uluslararası toplum, Golan Tepeleri'nin İsrail tarafından askeri işgal altında tutulan Suriye toprağı olduğunu kabul etmektedir. Savaşın ardından Suriye, Hartum Kararı'nın bir parçası olarak İsrail ile herhangi bir müzakereyi reddetti.

25 Ekim 2021 tarihinde General Abdülfettah el-Burhan liderliğindeki Sudan ordusu bir askerî darbeyle hükûmetin kontrolünü ele geçirdi. Kontrolün ele geçirilmesi esnasında ilk başta en az beş üst düzey hükûmet yetkilisi gözaltına alındı. Sivil Başbakan Abdullah Hamduk darbeye destek vermeyi reddetti ve 25 Ekim'de halka direniş çağrısında bulundu; 26 Ekim'de ise ev hapsine alındı. Darbenin ardından ülke genelinde yaygın şekilde internet kesintileri bulunduğu da bildirildi. Aynı günün ilerleyen saatlerinde, Egemenlik Konseyi feshedildi, olağanüstü hal ilan edildi ve Hamdok Kabinesinin çoğunluğu ile çok sayıda hükûmet yanlısı tutuklandı.

<span class="mw-page-title-main">Bir sonraki Libya parlamento seçimleri</span>

Libya'da 2021 yılından bu yana parlamento seçimlerinin yapılması planlanıyor. Başlangıçta 10 Aralık 2021 olarak planlanan seçimler, Libya'da devam eden siyasi kriz nedeniyle birçok kez ertelendi.

<span class="mw-page-title-main">Özgürlük ve Değişim Güçleri</span> Sudanda bir siyasi koalisyon

Özgürlük ve Değişim 2018-19 Sudan protestoları sırasında Ocak 2019'da Sudan Meslek Odaları, Kadına Karşı Baskıya Hayır Girişimi, MANSAM, Sudan Devrimci Cephesi, Ulusal Mutabakat Güçleri, Sudan Çağrısı, Birlik Derneği ve Sudan direniş komiteleri dahil olmak üzere Sudanlı grupların sivil ve isyancı koalisyonlarından oluşan geniş bir siyasi koalisyondur. ÖDG, Cumhurbaşkanı Ömer el-Beşir'in iktidardan uzaklaştırılması çağrısında bulunan bir "Özgürlük ve Değişim Bildirgesi" ve "Özgürlük ve Değişim Tüzüğü" hazırladı. Beşir, birkaç ay daha süren protestodan sonra meydana gelen Nisan 2019 Sudan Darbesi ile devrildi. ÖDG, protesto eylemlerini koordine etmeye devam etti ve Temmuz 2019'da, demokrasiye dönüşe geçiş için Askeri Geçiş Konseyi (AGK) ile bir güç paylaşımı planı müzakere etti. Anlaşma 17 Temmuz 2019 tarihinde imzalandı.

Osman Hüseyin, 2 Ocak'ta Abdullah Hamduk'un istifasının ardından 19 Ocak 2022'den bu yana Sudan başbakan vekili olarak görev yapan Sudanlı bir politikacıdır.

<span class="mw-page-title-main">Yemen cumhurbaşkanı</span> Yemen devlet başkanı

Yemen Cumhuriyeti cumhurbaşkanı, Yemen devlet başkanıdır. Yemen Anayasası'na göre, cumhurbaşkanı aynı zamanda Silahlı Kuvvetler Yüksek Komutanı ve Yemen Hükûmeti yürütme erkinin başıdır.

<span class="mw-page-title-main">Sudan çatışmaları (2023-günümüz)</span>

15 Nisan 2023'te Sudan genelinde, özellikle başkent Hartum ve Darfur bölgesinde, ülkenin askeri hükûmetinin rakip grupları arasında çatışmalar çıktı. 18 Nisan itibarıyla en az 188 kişi öldürüldü.

<span class="mw-page-title-main">2023 Masalit Soykırımı</span>

2023 yılında Sudan Çatışmaları sırasında, Sudan Silahlı Kuvvetlerinden ayrılarak Hızlı Destek Güçleri adı altında örgütlenen birlikler Sudan Hükûmeti ve ordusuna karşı iktidarı ele geçirmek için isyan ettiler. Ülkenin her yanında Sudan Ordusu ile bu birlikler arasında çatışmalar çıktı. Darfur'daki birçok kasabaya sızma yapıp hükûmet güçleri ve Sudan ordusu ile çarpışan isyancı Hızlı Destek Güçleri tarafından aynı zamanda Masalitlere yönelik bir dizi katliam gerçekleştirilmiştir. Bu katliamlar arasında hepsi Masalit sivilleri hedef alan Ardamata katliamı, Misterei katliamı ve El Cuneyna Muharebesi ile birlikte El Cuneyna katliamı bulunmaktadır. Bu katliamlar The Economist, Genocide Watch, ABD'li akademisyen Eric Reeves, ve Khamis Abakar tarafından "soykırım" olarak nitelendirilmiştir. Ancak bu durum halen tartışmalıdır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.