İçeriğe atla

Abbottabad Komisyonu Raporu

Abbottabad Komisyonu Raporu, Amerikan özel kuvvetlerinin, Pakistan'ın Hayber-Pahtunhva eyaletindeki Abbottabad şehrinde yer alan bir komplekste yaşadığı tespit edilen Usame bin Ladin'in öldürülmesiyle sonuçlanan Neptün Mızrağı Harekâtı öncesinde, sırasında ve sonrasında yaşananları soruşturmak amacıyla, Pakistan hükûmetinin talebi doğrultusunda Pakistan Yüce Mahkemesi tarafından 20 Haziran 2011'de oluşturulan adli bir komisyon olan Abbottabad Komisyonunun oluşturduğu rapor. Pakistan Yüce Mahkemesi yargıçlarından Cavid İkbal'in başkanlık yaptığı komisyonun diğer üyeleri de Yüce Mahkeme üyeleri arasından seçilmişti.

Tanık olarak belirlenen 201 kişiye yapılan sorgulama ve çeşitli dokümanların incelemesi sonucunda 25 Mayıs 2012'de tamamlanan rapor, 3 Ocak 2013'te Başbakan Raca Pervez Eşref'e sunuldu. Kamuyla resmî olarak paylaşılmasa da Temmuz 2013'te Al Jazeera tarafından kamuoyuna sızdırıldı.

Arka plan, komisyonun faaliyetleri ve kamuoyuna sızdırılması

Ayrıca bakınız: Usame bin Ladin'in aranması

Amerikan istihbarat birimleri 2010'da, Usame bin Ladin'in, Pakistan'ın Hayber-Pahtunhva eyaletindeki Abbottabad şehrinde yer alan bir komplekste yaşadığını tespit etti.[1][2] 1-2 Mayıs 2011 gecesi Amerikan özel harekât birimlerince komplekse gerçekleştirilen ve Neptün Mızrağı Harekâtı adı verilen baskınla bin Ladin öldürüldü. Pakistan meclisinin 13 Mayıs'taki toplanmasında konuyla ilgili bir inceleme başlatılması önerildi.[3] 30 Mayıs günü mecliste, konuyu incelemesi için beş kişilik bağımsız bir komisyon oluşturulması ve komisyonun kararını kabul etti.[4] Yüce Mahkeme Başhakimi İftihar Muhammed Çaduri, 20 Haziran'da Yüce Mahkeme yargıçlarından Cavid İkbal'in komisyon başına getirilmesini onadı.[5] Komisyonun üyelerini Sınır Polisi eski genel müfettişi Abbas Muhammed Han, Senatör Eşref Gazi, emekli Korgeneral Nedim Ahmed oluştururken, sekreterliğini kabine sekreteri Nergis Sethi yapmaktaydı.[6] Komisyon, ilk toplantısını 5 Temmuz'da gerçekleştirdi.[7]

11 Temmuz günü kanıt toplama çalışmalarına başlandı.[8] Toplamda 201 tanık dinlendi, 7 farklı saha ziyaret edildi, farklı devletlerin istihbarat birimlerinden ve diğer kaynaklardan alınan dokümanlar incelendi ve hazırlanan 336 sayfalık rapor 25 Mayıs 2012'de tamamlandı.[8] 3 Ocak 2013'te rapor, Başbakan Başbakan Raca Pervez Eşref'e sunuldu.[9]

8 Aralık 2011 günü İkbal, raporun birkaç hafta içerisinde kamuoyuyla paylaşılacağını açıklasa da[10] resmî olarak bu paylaşım gerçekleştirilmedi.[11] 8 Temmuz 2013'te Al Jazeera, raporun tamamını kamuoyuna sızdırdı.[12]

Kaynakça

  1. ^ Mazzetti, Mark ve Cooper, Helene (2 Mayıs 2011). "Detective Work on Courier Led to Breakthrough on Bin Laden" (İngilizce). The New York Times. 16 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mayıs 2015. 
  2. ^ Dedman, Bill. "How the U.S. tracked couriers to elaborate bin Laden compound" (İngilizce). MSNBC. 2 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mayıs 2015. 
  3. ^ "Pakistan condemns Bin Laden raid and US drone attacks" (İngilizce). BBC News. 14 Mayıs 2011. 24 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mayıs 2015. 
  4. ^ "Bin Laden killing: Pakistan names members of official commission into raid" (İngilizce). The Daily Telegraph. 1 Haziran 2012. 6 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mayıs 2015. 
  5. ^ "CJ Iftikhar names judges for Shahzad, Abbottabad probe commissions". PakTribune (İngilizce). İslamabad. 21 Haziran 2011. 17 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mayıs 2015. 
  6. ^ "Abbottabad Commission completes probe report on Osama killing" (İngilizce). Karaçi: Dawn. 8 Aralık 2012. 2 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mayıs 2015. 
  7. ^ "Pakistan inquiry orders Bin Laden family to remain". BBC News. 6 Temmuz 2011. 24 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mayıs 2015. 
  8. ^ a b Abbottabad Komisyonu Raporu; ss. 31
  9. ^ Raza, Syed Irfan (3 Ocak 2012). "Abbottabad commission submits report to PM" (İngilizce). İslamabad: Dawn. 2 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mayıs 2015. 
  10. ^ Ejaz, Muhammad (8 Aralık 2011). "Abbottabad Commission report to become public in a few weeks: Justice Javed" (İngilizce). AAJ News. 2 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mayıs 2015. 
  11. ^ Khan, Sumera (3 Mayıs 2013). "Two years on: Abbottabad report remains out of sight" (İngilizce). İslamabad ve Londra: The Express Tribune. 2 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mayıs 2015. 
  12. ^ Haşim, Esed (8 Temmuz 2013). "Leaked report shows Bin Laden's 'hidden life'" (İngilizce). Al Jazeera. 30 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mayıs 2015. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">11 Eylül saldırıları</span> 2001de Amerika Birleşik Devletlerine yapılan terör saldırıları

11 Eylül saldırıları, radikal İslamcı silahlı grup El-Kaide'nin 11 Eylül 2001 Salı günü sabah saatlerinde Amerika Birleşik Devletleri'ne karşı düzenlediği dört koordineli bir terör saldırısı dizisidir. O sabah 19 terörist, ABD'nin kuzeydoğu eyaletlerinden Kaliforniya'ya seyahat etmesi planlanan dört yolcu uçağını kaçırdı. Hava korsanları, ilk iki uçağı New York'taki Dünya Ticaret Merkezi'nin "İkiz Kuleler" olarak anılan 110 katlı 2 ofis binalarına, üçüncü uçağı ise Pentagon'a çarptırdılar. Dördüncü uçağın Washington, DC'deki bir federal hükûmet binasını vurması planlanmıştı; ancak uçak, bir yolcu isyanının ardından Pensilvanya'da bir tarlaya düştü. Saldırılarda, hava korsanlarıyla birlikte 2.996 kişi öldü ve terörizme karşı savaş başladı.

<span class="mw-page-title-main">Usame bin Ladin</span> El-Kaidenin Suudi Arabistanlı kurucusu (1957–2011)

Usame bin Muhammed bin Avad bin Ladin, İslamcı silahlı örgüt el-Kaide'nin kurucu lideriydi. 1994 yılında vatandaşlıktan çıkarılıp vatansız kalıncaya kadar Suudi Arabistan vatandaşı olan bin Ladin, bin Ladin ailesine mensuptu.

Usame bin Ladin'in ölümü sonrasında ortaya birtakım komplo teorileri, asparagas haberler ve dedikodular ortaya atıldı. Bu iddiaların bir kısmı bin Ladin'in daha farklı bir yerde veya daha önce öldürüldüğünü diğer bir kısmı ise hâlâ hayatta olduğunu öne sürmekteydi.

<span class="mw-page-title-main">Abbottabad</span>

Abbottabad, Pakistan'ın Hayber-Pahtunhva eyaletinde bulunan, başkent İslamabad'ın 50 km kuzeyinde, 1256 metre rakımlı bir şehirdir. Şehir aynı zamanda Abbottabad ilinin merkezidir. Ayrıca Usame bin Ladin burada öldürülmüştür.

Usame bin Ladin'in Hartum'daki evi, Sudan'ın başkenti Hartum'un el-Riyad semtinde yer alan ve Usame bin Ladin'in 1991-1996 yılları arasında yaşadığı ev.

Ebu Ahmed el-Kuveyti veya gerçek adıyla İbrahim Said Ahmed, Peştun kökenli Pakistanlı el-Kaide üyesi ve el-Kaide lideri Usame bin Ladin'in kuryesidir. Pakistanlı ailesinin Kuveyt'te yaşaması ve burada büyümesi sebebiyle "el-Kuveyti" adını kullanmaktaydı. Amerikan istihbarat birimleri el-Kuveyti'yi tespit ve takip ederek Usame bin Ladin'in Abbottabad'da saklandığı yere ulaşmış, bin Ladin'in öldürülmesiyle sonuçlanan harekâtta el-Kuveyti de öldürülmüştü.

<span class="mw-page-title-main">Usame bin Ladin'in aranması</span>

El-Kaide'nin kurucuları arasında yer alan ve kuruluşundan beri liderliğini sürdüren Usame bin Ladin, Amerika Birleşik Devletleri'ndeki çeşitli hedeflere gerçekleştirilen 11 Eylül saldırılarından sonra başlatılan Afganistan Savaşı sırasında saklanmaya başladı. Son kez Aralık 2001'deki Tora Bora Muharebesi'nde görülen bin Ladin'in bu tarihten sonraki konumu belirsizliğini korurken, sağlığı ve el-Kaide ile olan ilişkisi ve faaliyetleri hakkında da çeşitli görüş ve iddialar ortaya atıldı. Bunlardan bazılarında bin Ladin'in öldüğü öne sürülmekteydi. Saklandığı süre boyunca bin Ladin, çeşitli ses ve video kayıtları yayınlamıştı.

<span class="mw-page-title-main">Usame bin Ladin'in Abbottabad'daki kompleksi</span>

Usame bin Ladin, yerel halk tarafından Veziristan Konağı olarak da bilinen ve Pakistan'ın Hayber Pahtunhva eyaletindeki Abbottabad şehrine bağlı Bilal Town'da yer alan ve çeşitli yapılardan oluşan bir komplekste bir dönem gizli bir şekilde yaşamıştı. Kompleks, Pakistan Harp Akademisinin yaklaşık 1,3 km güneybatısında, toprak bir yolun sonunda bulunmaktaydı.

<span class="mw-page-title-main">Pakistan Harp Akademisi</span>

Pakistan Harp Akademisi, Pakistan'ın Hayber-Pahtunhva eyaletindeki Abbottabad şehrine bağlı Kakul kasabasında yer alan, iki yıllık eğitim veren harp akademisi. Ülkenin bağımsızlığını kazanması sonrasında, Ekim 1947'de kuruldu.

<span class="mw-page-title-main">Bilal Town</span>

Bilal Town, Pakistan'ın Hayber-Pahtunhva eyaletindeki Abbottabad ilçesine bağlı bir kasaba. Abbottabad şehir merkezi ile Kakul kasabası arasında yer alır. Usame bin Ladin'in 2005'ten beri kaldığı kompleksin bulunduğu kasaba olup, 2011'in 1 Mayıs'ını 2 Mayıs'ına bağlayan gecesi Amerikan özel harekât birlikleri tarafından bu komplekse düzenlenen Neptün Mızrağı Harekâtı ile bin Ladin öldürülmüştü.

<span class="mw-page-title-main">Ebu Ferec el-Libi</span>

Mustafa Ferec Muhammed Muhammed Mesud el-Cedid el-Uzeybi veya tanınan adıyla Ebu Ferec el-Libi, Guantanamo Kampı'nda tutuklu bulunan Libyalı üst düzey el-Kaide yöneticisi. Pakistan'ın ulusal istihbarat teşkilatı Servislerarası İstihbarat (ISI) tarafından 2 Mayıs 2005'te, Merdan'da yakalandı. Haziran 2005'te Amerikalı yetkililere teslim edildi. Önce CIA gizli hapishanelerinde tutuldu, Eylül 2006'da Küba'daki Guantanamo Kampı'na nakledildi. Yetkililerin ifadesine göre el-Libi, Halid Şeyh Muhammed'in 2003'te tutuklanmasıyla kendisinin 2005'te tutuklanması arasında el-Kaide'nin üçüncü kademedeki sorumlusu olarak faaliyet göstermekteydi.

2 Mayıs 2011 gecesi Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Barack Obama, Usame bin Ladin'in, Pakistan'ın Abbottabad şehrinde yer alan kompleksine düzenlenen bir harekât sonucunda öldürüldüğünü yaptığı ulusa sesleniş konuşmasıyla açıklamasının ardından Birleşmiş Milletler, Avrupa Birliği ve NATO gibi uluslararası kuruluşlar ile dünyanın çeşitli ülkelerinden bu olaya gelen tepkiler.

<span class="mw-page-title-main">Çak Şah Muhammed</span>

Çak Şah Muhammed, Pakistan'ın Hayber-Pahtunhva eyaletine bağlı Haripur ilçesinde bulunan köy.

<span class="mw-page-title-main">Haripur (ilçe)</span>

Haripur, Pakistan'ın Hayber-Pahtunhva eyaletinin ilçesi. İlçenin merkezi Haripur'dur.

<i>SEAL Team Six: The Raid on Osama Bin Laden</i>

SEAL Team Six: The Raid on Osama Bin Laden, yönetmenliğini John Stockwell'in üstlendiği, aksiyon ve polisiye türlerindeki 2012 yapımı Amerikan televizyon filmi. 1-2 Mayıs 2011 gecesi, Pakistan'ın Abbottabad şehrindeki bir komplekste kaldığı tespit edilmiş olan Usame bin Ladin'in öldürülmesiyle sonuçlanan harekâtı konu almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Robert O'Neill</span>

Robert James O'Neill, Amerikalı eski Navy SEALs personeli. 2 Mayıs gecesi, Pakistan'ın Abbottabad şehrindeki bir komplekste kaldığı tespit edilen Usame bin Ladin'in öldürülmesiyle sonuçlanan harekâta katılmış ve Kasım 2014'te yaptığı açıklamayla bin Ladin'i öldüren kurşunu kendisinin sıktığını belirtmiştir.

Abdullah Yusuf Azzam, lakabı "Küresel Cihadın Babası", Filistinli din adamı ve akademisyen. Afganistan'da Sovyet ordusuna karşı savaşmıştır.

Saad bin Usame bin Muhammed bin Avad bin Ladin, Suudi Arabistanlı el-Kaide üyesi. Usame bin Ladin'in oğludur.

<span class="mw-page-title-main">Usame bin Ladin'in ses kayıtları ve videoları</span> Vikimedya liste maddesi

11 Eylül saldırıları sonrasında halka açık alanlarda görünmeyen Usame bin Ladin'in, farklı kanallar aracılığıyla birtakım ses kayıtları ve videoları yayınladı. Bu ses kayıtları ve videolar, yayınlandığı tarihe göre şu şekildedir:

<span class="mw-page-title-main">Usame bin Ladin'in ölümü</span> El-Kaide liderinin 2 Mayıs 2011de öldürülmesi

Pakistan'ın Abbottabad şehrindeki bir komplekste kaldığı tespit edilen el-Kaide lideri Usame bin Ladin'in ölümü, 2 Mayıs 2011 günü yerel saatle 1.00'den sonra, Merkezî İstihbarat Teşkilatı (CIA) tarafından gizli olarak yürütülen ve Amerika Birleşik Devletleri Deniz Özel Harp Geliştirme Grubuna (DEVGRU) bağlı SEAL özel güçleri ile 160. Özel Harekât Havacılık Alayı birimleri tarafından düzenlenen Neptün Mızrağı kod adını taşıyan harekât kapsamında gerçekleşti. Afganistan'dan kalkan iki hayalet helikopterin taşıdığı 23 harekâtçının gerçekleştirdiği baskında Usame bin Ladin'in oğlu Halid bin Ladin, bin Ladin'in kuryesi Ebu Ahmed el-Kuveyti, el-Kuveyti'nin erkek kardeşi Ebrar ve Ebrar'ın karısı Büşra da öldürüldü. Görevlerini tamamladıktan sonra helikopterlerle bölgeyi terk eden harekâtçıların, yanlarına aldıkları bin Ladin'in cesedini 24 saat içerisinde Umman Denizi'ne bıraktıkları açıklandı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.