İçeriğe atla

Abbâdîler

Abbâdîler (Arapçaبنو عباد), İspanya'da 11. yüzyılda kurulmuş bir Müslüman-Arap devletidir.

İspanya'da Endülüs Emevi Devleti'nin 756-1031 yılları arasında karışıklıklar içinde bulunması nedeniyle Abbadiler 1023 yılında İşbiliye (Sevilla) kentinde bir devlet kurdular. Çevrelerindeki küçük krallıkları topraklarına katarak sınırlarını genişlettiler. Bu dönemde İşbiliye İspanya'daki İslam kültürünün merkezi oldu. Beni Lahm kabilesi mensuplarından Endülüslü kumandan Muhammed bin Abbad'ın oğlu kâdı Ebü'l-Kâsım Muhammed tarafından kurulmuştur. 1023 (Hicri:414)te bağımsızlığını kazandı. Abbadiler'in egemenliğine 1091 yılında bir uydu devlet olan Murabıtlar tarafından son verildi.

Abbâdîler, İşbiliye ve çevresinde hakimiyet kurdular. Ebü'l-Kâsım Muhammed'in vefatından sonra beyliğin başına Abbad geçti. Abbad, babasının Berberi Hanedanlarına karşı başlattığı savaşı sürdürdü. Devletinin topraklarını büyük ölçüde genişletti. Ölümünden sonra yerine oğlu El-Mu'temid geçti.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İbn-i Cübeyr</span> Endülüslü Arap seyyah ve şair

Tam adı; Ebul'l Hüseyn Muhammed İbni Ahmed İbni Cübeyr El-Kinani. Orta Çağ Endülüs asıllı şair ve yazar olarak ün yapmıştır, 539 yahut 540/1144 veya 1145 yılında İspanya'nın Valensiya veya Hatib şehrinde dünyaya geldi. Eldeki kaynaklara göre 740 yılında İspanya'ya gelen arap kabilelerinden birine mensuptu. Babasının kültürlü ve üst düzey bir devlet memuru olduğu, kendisinin de bir süre Muvahhidler'den bir emirin sekreterliği ile Granada valisinin nezdinde kâtiplik yaptığı bilinmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Aydınoğulları Beyliği</span> II. Dönem Anadolu Beyliği

Aydınoğlu Beyliği veya Aydınoğulları Beyliği, Anadolu Selçuklu Devleti'nin çökmesi ve dağılmasıyla başlayan Anadolu Beylikleri döneminde, 14. yüzyıl başlarında Güneybatı Anadolu’da Aydın ve çevresinde kurulmuş; döneminde hayli etkili olmuş bir Türkmen beyliğidir.

<span class="mw-page-title-main">Endülüs</span> 711–1492 yılları arasında İber Yarımadasında Müslümanların hakimiyeti altındaki bölgeler

Endülüs, 711-1492 yılları arasında İber Yarımadası'nda Berberi milletinin de katkısı ile Arapların etkisi altında bulunan bölgelere verilen isimdir. Müslümanların İber Yarımadası'ndaki varlığı en son Moriskoların 1609 yılında İspanya'dan Müslümanlığı bırakmadıkları için göçe zorlanarak sınır dışı edilmesiyle son bulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Doğu Karahanlılar</span>

Doğu Karahanlı Devleti ya da kısaca Doğu Karahanlılar, Karahanlı Devleti ikiye ayrılınca; Büyük Kağan unvanıyla, Şerefüddevle lâkaplı Ebû Şüca Süleyman bin Yusuf, merkezi Balasagun ve Kaşgar'ı kendine bırakıp, kardeşlerinden Buğra Han Muhammed'e, Taraz ile İsficab'ı, Mahmud'a ise Arslan Tigin unvanıyla ülkenin doğusunu verdi.

<span class="mw-page-title-main">Kazan Hanlığı</span>

Kazan Hanlığı, Altın Orda'nın çöküşünden sonra, Cengiz Han'ın oğlu Cuci'nin ulusuna bağlı Toka Temür sülalesinden Uluğ Muhammed Han tarafından bugünkü Rusya topraklarında kurulmuş olan Türk devletidir. Farklı zamanlarda yaklaşık 750.000 km² alana hakim olmuştur. Ağırlık merkezi bugünkü Tataristan, Başkırdistan, Çuvaş, Mari El (Çirmişistan), Mordovya ve Udmurt (Aristan) Cumhuriyetlerinin toprakları idi.

<span class="mw-page-title-main">İhşîdîler</span> Mısırda kurulup Hicaz ve Levanta doğru genişlemiş bir emirlik

İhşîdîler Hanedanı ya da Akşitler, 935'ten 969'a kadar Mısır ve Levant'ı yöneten bir Türk Memlûk hanedanıydı. Bir Türk Memlûk askeri olan Muhammed bin Toğaç, Abbasi halifesi Râzî tarafından Vali olarak atandı. Hanedan, Abbasiler adına valiler olarak konumlarını yansıtan Arapça "Wāli" unvanını taşıdı. Fâtımî ordusu 969'da Fustat'ı fethettiğinde İhşîdîler sona erdi. Ailenin mezarı Kudüstedir.

<span class="mw-page-title-main">Murâbıtlar</span>

Murabıtlar, bugünkü İspanya ve Fas topraklarında, Orta Çağ sırasında önemli bir siyasi güç olmuş olan Berberî hanedanı ve devleti.

<span class="mw-page-title-main">Muvahhidler</span>

Muvahhidler, bugünkü Kuzey Afrika, İspanya ve Batı Sahra topraklarına egemen olan Murabıtlar Devleti'ni yıkarak onun yerine geçen Berberi hanedan ve devletidir. 1146 ila 1248 yılları arasında, bugünkü İspanya topraklarının büyük bölümünün yanı sıra Kuzey Afrika'daki bazı toprakları da denetimleri altında tutmuşlardır. Hristiyan saldırıları ve bazı iç karışıklıklar sonucu 1269'da yıkılmışlardır. İber Yarımadası üzerinde egemen olmuş son büyük Müslüman devlettir.

<span class="mw-page-title-main">Saltuklu Beyliği</span> Anadolu Türk Beyliği

Saltuklu Beyliği, Malazgirt Savaşı'ndan sonra Büyük Selçuklu Devleti komutanlarından, Ebü’l-Kāsım İzzeddin Saltuk Bey'in 1071 yılında kurduğu, merkezi Erzurum olan Anadolu Türk Beyliği'dir.

<span class="mw-page-title-main">Kurtuba Emirliği</span>

Kurtuba Halifeliği 1031'de düşmesinden sonra, Endülüs şehirlerinin çoğu birer bağımsız emirlikler olarak yönetilmeye başladı.

<span class="mw-page-title-main">Müsâfirîler</span>

Müsafiriler. 930-1200 yılları arasında bugünkü Azerbaycan ve Ermenistan topraklarında hüküm süren ve Salariler ya da Sellariler adıyla da anılan hanedan. Deylemi hânedanlardan biri olan Müsâfirîler'in ortaya çıkışıyla ilgili bilgiler her ne kadar kesin değilse de Yâkūt el-Hamevî'nin kaydettiği bir mektuptan bu hânedanın tarihinin, mensubu bulundukları Âl-i Kenger'in Kazvin'e bağlı Târum (Tarım) vilâyetindeki Şemîrân (Semîrân) Kalesi'ni ele geçirmesine kadar gittiği anlaşılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">İnaloğulları Beyliği</span>

İnaloğulları Beyliği veya Yinaloğulları Beyliği 1098-1183 tarihleri arasında Diyarbakır ve çevresinde küçük bir bölgede hüküm süren Türk beyliğidir.

III. Abdurrahman, 912-929 yılları arasında Kurtuba Emiri 929-961 döneminde Kurtuba halifesi olarak Endülüs Emevi Devleti hükümdarı.

<span class="mw-page-title-main">Muhammed bin Toğaç</span>

Muhammed bin Toğaç, kendisi Fergana'dan gelmiş İhşidi hanedanı kurucusudur. 882 yılında Fergana'da doğmuş ve 946 yılında ölmüştür. 935 - 946 arasında kendi adınının son terimini verdiği hanedanlığı yönetmiştir. Semerkand'ın doğusunda Mug (Mōḡ) Dağı üzerindeki kalede bulunmuş olan Soğdca yazılmış bir belgede "eḵšīd" unvanından söz edilir ki, buda Soğdca alfabe ile (ʾ)xšyδ ve Mani alfabesi ile (ʾ)xšy(y)δo olarak yazılan, onaylanmış bir Soğd dilinde bir yönetici unvanıdır. Sonraları, Doğu Türkistan'da bulunmuş Soğdca yazılı metinlerde de Arapça-Farsça yazılım biçimi bu "eḵšīd" unvanı görülmüştür. 11. yüzyılda Kâşgarlı Mahmud, Özçent'te yerleşik, "اذكش, Edhgiş" "Özçend’de yerleşmiş olan bir Türk oymağı."'dan söz eder. Kendisinin Fergana'dan geldiği bilinen Muhammed bin Toğaç'ın kökeni büyük bir olasılıkla Özçend’de yerleşmiş olan bir Türk "Edhgiş" oymağındandır.

Ebü'l As bin Ümeyye, Emevî hanedanı'na adını veren Ümeyye bin Abdüşems'in oğludur.

Abbad bin Bişr, İslam peygamberi Muhammed'in sahabesi.

<span class="mw-page-title-main">Suudi Arabistan tarihi</span>

Suudi Arabistan tarihi, Arabistan coğrafyası ve Suudi ailesinin tarihidir. Arabistan antik dönemlerden beri Arap kabilleleri varlık göstermiştir. Dinler tarihi açısındanda önemli bir yere sahiptir. İslami hanedanlıkların birçoğu Arabistan coğrafyasında varlık göstermiştir.

<span class="mw-page-title-main">Yemen imamları</span> Yemeni yönetmiş Zeydi imamlar

Yemen imamları ve daha sonra Yemen kralları, Yemen'de Zeydi Şii İslam'ının kutsanmış dini ve siyasi liderleridir. Tarihçi İbn Haldun imamlardan başa gelmelerini sağlayan kabileden, Banu Rassi veya Rassiler, telaffuza göre Banu Ressî veya Ressîler olarak bahseder. Orijinal Arap kaynaklarında Rassi terimi pek kullanılmaz. El-Mansur el-Kasım bin Muhammed'in kurduğu Rassidilerin alt kolu olan Kasımîler olarak da bilinir. 897'den itibaren Yemen'in bazı bölgelerinde dini ve siyasi yönetimini ellerinde tuttular. Bazen yönetim gücü imamlara değil, Memlûklerin, Osmanlıların valilerine aitti. İmamların; dini ilimler konusunda bilgili olması, savaşlarda Yemen'in reisi olduğunu kanıtlaması gerekiyordu. İmamlık iddiasında bulunanlar İslam'a çağrıda bulunurlardı. Bazen aynı anda iki imam olabiliyordu fakat bu durum çok nadirdir. Birçok İmami'nin aksine, Zeydiler İmamlarına ilahi veya insanüstü nitelikler atfetmezler. Zeydîler’in, kendine özgü bir sosyokültürel yapısı olan Yemen bölgesine intikal edip devlet kurmalarından itibaren günümüze kadar devam eden varlığı, siyasî bakımdan dönem dönem muğlak ve istikrarsız bir seyir izleyerek kesintilere uğramıştır.

İbn Maḍā veya Ebü’l-Abbâs Dil âlimi, Zâhirî fakihi ve matematikçidir.

Ali bin Ebü'l-Kāsım, 1102/03'ten 1123/24'e kadar hüküm süren Saltukoğulları beyidir. Beyliğin kurucusu Saltuk Bey'in oğludur. Sülalesi Ali'den itibaren Saltukoğulları olarak bilinir.