İçeriğe atla

Aaron Ciechanover

Aaron Ciechanover
Doğum1 Ekim 1947 (77 yaşında)
Hayfa, İsrail
Milliyetİsrail
Ödüller Nobel Kimya Ödülü (2004)
Kariyeri
DalıKimya, Biyokimya
Çalıştığı kurumlarİsrail Teknoloji Ensitütüsü, Technion

Aaron Ciechanover, (1 Ekim 1947, İsrail) İsrailli biyolog, kimyager ve 2004 Nobel Kimya Ödülü'nün sahibi.

Hayatı

Aaron Ciechanover, 1947 yılında İsrail'in Hayfa şehrinde doğmuştur. Babası hukukçu ve annesi de öğretmendi. Ciechanover'in anlattığına göre evi kitaplarla doluydu. Çocuk yaşlarda biyoloji ile uğraşmaya başlayan Ciechanover daha sonra bir kurutulmuş çiçek koleksiyonu kurdu. Biyolojide daha farklı deneyler de yaptı. Daha sonra bir mikroskop sahibi oldu ve ozmoz deneyleri yaptı. Daha sonra türlü bitkilerin hücrelerini inceledi. Ancak 11 yaşındayken annesi, 17 yaşındayken de babası öldü. Bundan sonra ise Hayfa şehrinde teyzesiyle, tatilleri de Tel Aviv şehrindeki abisi ile geçirdi. Birkaç yıl sonra lise eğitimini tamamladı.

Üniversite yılları

Ciechanover, Kudüs İbrani Üniversitesi Tıp Fakültesi'ne başladı. Ancak 4 yıl sonra, hastaları tedavi etmeye başlayınca yanlış seçim yaptığını düşündü. Çünkü biyokimya ile ilgileniyordu ve bu dalda bir meslek sahibi olmak istiyordu. Bu nedenle hem tıp ile çalışırken, hem de biyokimya bölümüne başladı. Birkaç yıl sonra biyokimya bölümünde yüksek lisansı da başarıyla bitirdi. Böylece hem biyolog hem de tıpçı oldu. Askere gidince orada doktor olmak zorunda kaldı. Askerliği bitince de doktorluktan vazgeçti ve biyokimya dalında bir bilim insanı olmaya karar verdi. İsrail Teknoloji Enstitüsü, Technion'a kayıt oldu. Orada yeniden öğrenim gördü. Bu kısa öğrenimden sonra da 2004 Nobel Kimya Ödülünü paylaşacağı Avram Hershko ile doktora çalışmalarına başladı. Bu sırada Menucha adlı bir doktorla evlendi ve Tzachi adlı oğlu dünyaya geldi.

ABD'deki çalışmaları ve İsrail'e dönüş

Doktora çalışmaları bittikten sonra Ciechanover, Cambridge Üniversitesi'ne gitti. Üniversitenin biyoloji bölümünde Profesör Harvey Lodish ile çalışmalara başladı. Çalışmalar bitti ve Ciechanover artık "Profesör" unvanını da almış oldu. Amerika Birleşik Devletlerinde kendisine gelen tüm iş tekliflerini reddetti ve ülkesi olan İsrail'e geri döndü. Bundan sonra ise Avram Hershko ve ABD'deki Prof. Irwin Rose ile Ubikuitin Mekanizması üzerine çalıştılar ve başarıya ulaştılar. Ancak bilimsel çevrede bu buluşun kabul görmesi 10 yıl buldu. Hücresel proteinler hakkında çalışmalara Avram Hershko ile başladılar. Bu çalışmaları daha da ilerlettiler ve protein yıkımı üzerine çalışmaya başladılar. Yakılan protein ve sentezlenen enerji sonrasında, protein artıklarını hücrenin ne yaptığını öğrenmek amacıyla çalıştılar. Bunda bazı hastalıklara yeni umut olacak buluşlar yaptılar ve artıkları atan bir mekanizma da keşfedince 2004 yılında Nobel Kimya Ödülü'nü Avram Hershko ile paylaştı. Şimdi ise Ciechanover, öğrencilere ders veriyor ve bir akademisyen grubunun üyesi.

Ödülleri

  • 2000 - Albert Lasker Tıp Araştırma Ödülü
  • 2003 - İsrail Biyoloji Ödülü
  • 2004 - Nobel Kimya Ödülü

Kaynakça

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Technion</span> 1924te Hayfa, İsrailde kurulan, İsrailin en eski üniversitesi

Technion, aynı zamanda İsrail Teknoloji Enstitüsü adı verilen bir üniversitedir. 1924'te İsrail'in en önemli liman kenti Hayfa'da kurulan üniversite, İsrail'in en eski üniversitesi unvanını taşımaktadır. Technion özellikle mühendislik ve temel bilimler alanlarına yoğunlaşmış olsa da, mimarlık ve tıp konularında da başarılı çalışmalar gerçekleştirmektedir. 1,325,000 metrekarelik Technion City adı verilen kampüste 85 binaya yayılmış olan 18 fakültesi bulunmaktadır. Lisans düzeyinde 49, lisansüstü düzeyde 65 programı olan Technion'da şu an 13,000 öğrenci okumaktadır ve bunların 10,000'i lisans düzeyinde eğitim almaktadır. Technion öğretim üyeleri Prof. Dr. Avram Hershko ve Prof. Dr. Aaron Ciechanover 2004 yılında kimya alanında Nobel Ödülü almışlardır.

<span class="mw-page-title-main">Linus Pauling</span>

Linus Carl Pauling, Amerikalı kuantum kimyageri ve biyokimyager. Ayrıca kristalografer, moleküler biyolog ve tıp araştırmacısı olarak da bilinmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Joseph L. Goldstein</span> Amerikalı biyokimyager

Joseph L. Goldstein Nobel Tıp Ödülü kazanmış bir biyokimyacı ve genetikçi ve kolesterol metabolizması konusunda öncülük yapmış bir araştırmacıdır.

<span class="mw-page-title-main">Proteazom</span> ökaryotlarda, arkealarda ve bazı bakterilerde bulunan, protein yıkımını katalize eden büyük çok alt birimli kompleks

Proteazom, büyük protein yapılardan oluşan moleküllerdir. Bu yapılar, ökaryot canlılarda, arkealarda ve çoğu bakteri türünde yer almaktadır. Ökaryot yapılı canlılarda bu yapılar çekirdekte ve sitoplazmada bulunur. Proteazomların genel görevi, hasar görmüş veya işe yaramayan proteinleri, proteoliz adı verilen ve peptit bağlarını kırarak çalışan bir enzim aracılığıyla vücuttan atmaktır. Proteazomlar, hücrelerin bağlanamamış proteinleri atmasını ve özelleşmiş proteinlerin derişiminin kontrol edilmesini sağlayan büyük bir sistemin parçalarıdır. Bu yapılar, proteinlerde yedi veya sekiz aminoasite kadar ürün verir. Bu sayede aminoasitlere ayrışır ve yeni proteinlerin sentezlenmesinde kullanılır. Ayrıştırma tepkimeleri ubikitin ligaz adı verilen bir enzim aracılığıyla sürer. Öncelikle bir protein molekülü, bir ubikitine bağlanır. Bu, diğer ligazların ubikitine bağlanması için uyarı verir. Bu yapıya poliubikitin zinciri adı verilir. Proteazomlar da bu yapıyla bağlanarak, bağlanmış olan proteinin ayrışmasını veya aminoasitlerin koparılmasını sağlar.

<span class="mw-page-title-main">Kudüs İbrani Üniversitesi</span> Kudüste üniversite

Kudüs İbrani Üniversitesi veya Yeruşalim İbrani Üniversitesi, İsrail'in Kudüs şehrinde bulunan ilk ve en eski üniversitesidir.

<span class="mw-page-title-main">Irwin Rose</span> Amerikalı biyolog (1926 – 2015)

Irwin A. Rose, Amerikalı biyolog. 2004 yılında "Ubikuitin-aracılı protein yıkımının keşfi" nedeniyle, Aaron Ciechanover ve Avram Hershko ile birlikte, Nobel Kimya Ödülü'nü kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Avram Hershko</span>

Avram Hershko İsrailli hekim ve biyokimyacı.

<span class="mw-page-title-main">Protein yıkımı</span>

İşleveselliğini kaybeden proteinlerin hücresel ortamda yok edilmesi olayıdır. Bu sayede yaklaşık her 20 günde bir canlının cildi yenilenmiş olur. Protein yıkımı olayı ilk olaran Avram Hershko, Irwin Rose ve Aaron Ciechanover tarafından gözlenmiştir. Bunun yanında bu bilimadamları 2004 Nobel Kimya Ödülünü paylaşmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Aaron Klug</span>

Aaron Klug OM, Litvanya doğumlu Britanyalı kimyager ve biyofizikçi. Kristalografik elektron mikroskobunun gelişimi ve biyolojik olarak önemli nükleik asit-protein komplekslerinin yapısının aydınlatılması konusundaki çalışmaları için 1982 yılında Nobel Kimya Ödülü'nü kazandı.

<span class="mw-page-title-main">Ernst Boris Chain</span>

Ernst Boris Chain, Britanyalı biyokimyacı. 1945 yılında Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülünü penisilin üzerine çalışmalarıyla Alexander Fleming ve Howard Walter Florey ile birlikte almaya hak kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Martin Evans</span>

Sir Martin John Evans, Britanyalı, "sir" unvanlı bilim insanı. Matthew Kaufman ile ortaklaşa yaptığı fare kök hücrelerinin embriyonik ekimi dolayısıyla bilinir (1981). Aynı zamanda Mario Capecchi ve Oliver Smithies ile geliştirdiği nakavt fare ve ilgili teknolojilerle gen hedeflemesi ile Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü'nü o yıl iki ortağıyla paylaştı. Bu bilim insanları kullandıkları “knock-out” teknolojisiyle ürettikleri fareler sayesinde kanser, kalp-damar hastalıkları gibi tedavisi zor hastalıklara karşı yeni tedavi yöntemlerinin geliştirilmesine yardımcı oldular.

<span class="mw-page-title-main">Christian Anfinsen</span> Amerikalı biyokimyager (1916 – 1995)

Christian Anfinsen Jr, Amerikalı biyokimyacıdır. Anfinsen, özellikle bir amino asit sekansı ve biyolojik olarak aktif bir konformasyon arasındaki bağlantı ile alakalı ve ribonükleaz ile ilgili çalışmalarından dolayı William Howard Stein ve Stanford Mooreile ile beraber 1972'de Nobel Kimya Ödülü kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Andrew Z. Fire</span> Amerikalı biyolog

Andrew Z. Fire patoloji ve Tıp bölümünde Stanford Üniversitesi Okulu'nda Amerikalı biyoloji profesörüdür. Kendisi RNA müdahalesi (RNAi) keşfi için, Craig C. Mello ile birlikte, Fizyoloji veya Tıp 2006 Nobel Ödülü kazandı. Bu araştırma, Washington Carnegie Enstitüsü'nde yürütülen ve 1998 yılında yayımlanmış bir çalışmadır.

<span class="mw-page-title-main">Martin Rodbell</span> Amerikalı biyokimyager (1925 – 1998)

Martin Rodbell, Amerikalı biyokimyacı. Amerikan ulusal sağlık enstitüsünün çevre sağlığı bölümüne 1985 yılından 1989 yılında kadar başkanlık yapmış, 1989 yılından emekli olduğu 1994 yılına kadar da sinyal transdüksiyonu bölümünün başkanlığını yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Osamu Shimomura</span>

Osamu Shimomura, 2008 yılında Nobel Kimya Ödülünü Martin Chalfie ve Roger Y. Tsien ile paylaşmaya layık görülmüş Japon kimyager.

Peter Agre Minnesota doğumlu hekim ve 2003 Nobel Kimya Ödülü sahibi Amerikalı bilim insanı.

<span class="mw-page-title-main">Yoshinori Ohsumi</span>

Yoshinori Oshumi ; Japon biyolog ve bilim insanı.

<span class="mw-page-title-main">Weizmann Enstitüsü</span>

Weizmann Bilim Enstitüsü İsrail Devleti kurulmadan 14 yıl önce, 1934 yılında, İsrail’de kurulan bir araştırma üniversitesidir. Tel Aviv’in güneyinde Rehovot'da kurulmuştur. Diğer İsrail üniversitelerinden farklıdır. Bunun nedeni, sadece doğa ve fen bilimlerinde lisans ve lisansüstü eğitim vermesidir. Çok disiplinli bir araştırma merkezi olan enstitüde, 3,800 civarında bilim insanı, doktora ve yüksek lisans öğrencileri, bilim ve teknik alanda çalışanlar ve profesörler vardır. 2019 yılına gelindiğinde, 6 Nobel Ödülü sahibi ve 3 Turing Ödülü sahibi, Weitzmann Enstitüsüyle ilişkilendirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Richard Henderson</span> İngiliz biyokimyacı, moleküler biyolog

Richard Henderson, İskoç moleküler biyolog ve biyofizikçi, ayrıca biyomolekül, elektron mikroskobunda öncü bilim insanı. Henderson, 2017 yılında Jacques Dubochet ve Joachim Frank ile birlikte Nobel Kimya Ödülü almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Matthias Mann</span>

Matthias Mann, kütle spektrometrisi ve proteomik alanlarında çalışan bilim insanı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.