İçeriğe atla

ATAŞ

Anadolu Tasfiyehanesi A.Ş.
TürAnonim şirket
Kuruluş1958
Feshedilme2004
Genel merkeziMersin, Türkiye

Anadolu Tasfiyehanesi A.Ş., Türkiye merkezli bir petrol rafinasyon şirketiydi. Şirket, 1958 yılında Niyazi Önen tarafından kurulmuştur. Şirketin merkezi ve tesisleri Mersin'in Akdeniz ilçesinde yer almaktadır.[1]

Tarihçe

ATAŞ, 1958 yılında Türk hükûmeti ile Mobil, Royal Dutch Shell, BP ve Caltex arasındaki özel anlaşmanın ardından kuruldu. Caltex, daha sonra payını Mobil'e sattı.[2] Şirketin ana hissedarı %68 ile BP olup diğer ortaklar ise Shell & Turcas Petrol (%27) ve Turcas (%5) idi.[3][4]

Rafineri, İsviçreli yüklenici Foster Wheeler AG tarafından inşa edildi[5] ve 30 Nisan 1962 tarihinde faaliyete geçti.[6] Yıllık üretimi 3.2 milyon ton idi. 7 Haziran 2004 tarihinde ATAŞ'ta üretim durduruldu. Rafinerinin 42 yıllık üretimden sonra kapatılmasıyla Akdeniz ve Güneydoğu Anadolu bölgelerindeki 24 ilde hane halkı ve sanayi tesisleri akaryakıt sıkıntısı ile karşı karşıya kaldı. Bunun üzerine 485 km uzaklıktaki TÜPRAŞ Kırıkkale Rafinerisi'nden yapılan geçici tedarik petrol fiyatlarının %11 civarında artmasına neden oldu.[7]

Tesis, yatırımların ardından büyük ölçekli depolama ve akaryakıt, mazot ve benzin terminaline dönüştürüldü.[3][4] 1960'larda orijinal yüklenici Foster Wheeler tarafından 2004-2006 yılları arasında bir tadilattan geçti.[8] Akdeniz sahilindeki terminal, yüksek kapasiteli tankerlerin yerleşmesi için uygundur.[6] Terminalinin depolama kapasitesi 570.000 m³'tür.[3][4]

2015 yılından itibaren Akdeniz belediyesi, 30 hektarın üzerinde alan oluşturan ve rafinerinin kapatılmasından sonra pasif hale gelen ATAŞ Terminali kampüsünün tarihi özelliğini koruyarak sosyal ve kültürel etkinlikler için halka açık bir parka dönüştürmek için çaba sarf etmektedir.[9][10]

Kaynakça

  1. ^ "Ataş Rafinerisi Nerede Haritası Karaduvar Mh. Akdeniz Mersin". haritamap.com. 28 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Aralık 2019. 
  2. ^ "Ataş Rafinerisi (Anadolu Tasfiyehanesi Aş) – Nüve Forum". nuveforum.net. 16 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Aralık 2019. 
  3. ^ a b c "ATAŞ Anadolu Refinery". 13 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Aralık 2019. 
  4. ^ a b c "ATAŞ Petrol Terminali - Bir Depolama Terminali Olarak ATAŞ". Aksoy Holding. 28 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Aralık 2019. 
  5. ^ "Foster Wheeler Bimaş Genel Müdürü Taşkın ALİEFENDİOĞLU ile Söyleşi". elektrikport.com. 28 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Aralık 2019. 
  6. ^ a b "ATAŞ Anadolu Tasfiyehanesi A.Ş - ATAŞ Akaryakıt Dolum Tesisleri, MERSİN". atasterminal.com. 23 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Aralık 2019. 
  7. ^ "ATAŞ kapandı Güney Doğu yakıtsız kaldı". Türkiye. 7 Kasım 2004. 28 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Aralık 2019. 
  8. ^ "ATAŞ Anadolu Tasfiyehanesi A.Ş. Foster Wheeler Türkiye". Well Worldwide Energy Logistics Ltd. 28 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Aralık 2019. 
  9. ^ "Mutlu: "ATAŞ Yerleşkesi Restore Edilerek Mersin'e Kazandırılmalı"". Milliyet. 9 Temmuz 2015. 22 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Aralık 2019. 
  10. ^ "ATAŞ Yerleşkesinı Mersin'e Kazandırma Çalışmaları". Milliyet. 4 Nisan 2016. 22 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Aralık 2019. 

İlgili Araştırma Makaleleri

Türkiye Petrol Rafinerileri veya kısaca TÜPRAŞ, 1983'te Batman, İzmir, İzmit ve Kırıkkale'deki devlete ait 4 petrol rafinerisinin birleştirilmesiyle çatı şirket olarak kurulan ve 2006'da özelleştirilerek Koç Holding'e devredilen anonim şirket. Akaryakıt ürünleri, bitüm, fuel oil, jet yakıtı, gaz yağı, LPG, motor yağı gibi petrol türevlerini üretir.

TÜPRAŞ İzmir Rafinerisi, İzmir'in Aliağa ilçesinde yer alan bir petrol rafinerisidir. TÜPRAŞ tarafından işletilen rafinerinin kurulmasına 1965'te karar verildi. 1969'da Sovyetler Birliği'nin teknik ve mali iş birliğiyle yapımına başlandı. Bu iş birliği anlaşması çerçevesinde Sovyetler Birliği, tesisin finansmanı için gerekli 24,5 milyon dolar krediden başka makine yağı tesisleri dışındaki bütün tesisler için gerekli mühendislik hizmetlerini ve makine donanımını da sağladı. Rafineri yıllık üç milyon ton ham petrol işleme kapasitesiyle 1972'de hizmete girdi. Makine yağı tesisleri ise 1974'te üretime geçti.

Petrol Ofisi A.Ş., Vitol Group'un sahibi olduğu, petrol ve petrol ürünleri üzerine Türkiye'de ticari faaliyet gösteren anonim şirket.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı</span> şirket

Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı, Türkiye'de bir petrol şirketidir.

<span class="mw-page-title-main">Türkpetrol</span> Türkiyede akaryakıt dağıtım şirketi

Turkpetrol, Türkiye'deki bir akaryakıt dağıtım şirketi. 2006 yılında Shell Türkiye ve Türkpetrol'un Demirören Topluluğu'nun temellerini oluşturan ana dağıtıcısı Turcas Petrol'un ortak bir girişimi ile Shell & Turcas Petrol A.Ş.'nin bünyesine girdi. Türkpetrol bu şekilde istasyonlarını Shell'e dönüştürerek kırmızı fon üzerindeki beyaz şapkalı logosunu, Shell'in kırmızı sarı pelesipoduna (pecten) bıraktı. Mart 2017 yılında tüm bu markaların hak mülkiyet ve kullanım hakkı Demirören Holding tarafından satın alındı.

PETKİM, Türkiye Petrolleri tarafından 1965 yılında İzmir'de kurulan ve 2008'de özelleştirilerek SOCAR'a devredilen petrokimya şirketi. Etilen, benzen, polipropilen gibi petrokimya türevlerini üretmektedir.

Doğu Akdeniz Petrokimya ve Rafineri Sanayi ve Ticaret A.Ş. (DAPRAŞ), Çalık Grubu bünyesinde faaliyet gösteren bir şirkettir. 2005 yılında "doğalgaz ve petrol beklentilerini gerçekleştirmek, bu ürünleri üretmek, ithalat ve ihracatını yapmak ve bu ürünlerin dağıtımını benzer fabrikalara yapmak amacıyla" Merter'de kurulmuştur.

Önemli bir enerji kaynağı olan petrol, aynı zamanda kimya sanayisinin de ham maddesidir. Türkiye'deki petrol yatakları fazla zengin değildir. Mevcut petrol yatakları daha çok Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde Adıyaman, Batman ve Diyarbakır'dadır. Siirt, Şanlıurfa, Şırnak ve Mardin'de de petrol yatakları vardır. Üretilen petrol, Türkiye'nin ihtiyacının çok az bir kısmını (1/7) karşılamaktadır. Geri kalan kısmı dışarıdan karşılanmaktadır.

Batman Rafinerisi, Batman ilindeki, 1955 yılında işletmeye açılan Türkiye'nin ilk modern rafinerisidir. Kurulduğunda yıllık 330 bin ton ham petrol arıtma kapasitesine sahip iken, 1960 yılında darboğaz giderme çalışmalarıyla 580 bin ton/yıl'a ulaşmıştır. 1972 yılında yeni arıtma ünitesi eklenmesi ile üretim 1,1 milyon ton/yıl kapasiteye yükselmiştir. Kurulduğu dönemde Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı'na (TPAO) bağlı olan Batman rafinerisi, 1983'te Tüpraş A.Ş.'ye devredilmiştir.

bpet veya tam adıyla Balpet Petrol Ürünleri Taşımacılık Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi, 2003 yılında Mersin ilinde kurulmuş EPDK Dağıtıcı lisansına sahip şirkettir. Şirketin faaliyet alanları Türkiye geneline yayılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">STAR Rafineri</span> İzmir, Türkiyede bir petrol rafinerisi

STAR Rafineri, Türkiye'nin İzmir ilinin Aliağa ilçesinde yer alan bir petrol rafinerisidir. Temeli 2011'de atılan tesis, Azerbaycan merkezli SOCAR'ın Türkiye iştiraki SOCAR Turkey Enerji A.Ş. tarafından 6,3 milyar dolar yatırımla hayata geçirildi. Bu özelliği ile özel sektör tarafından tek seferde gerçekleştirilen en büyük yatırımdır. Tesisin inşaatını Técnicas Reunidas (İspanya), Saipem (İtalya), GS Engineering ve ITOCHU (Japonya) şirketlerinin oluşturduğu konsorsiyum üstlendi. Rafinerideki ilk ham petrol 3 Ağustos 2018'de işlendi. STAR Rafineri, 2019'da Türkiye'nin en büyük beşinci sanayi kuruluşu oldu.

Körfez Ulaştırma A.Ş., Türkiye merkezli bir açık erişim Demiryolu şirketidir. Şirket, 3 Mart 2017 tarihinde kurulmuş olup, başta Tüpraş Rafinerileri arasında ve Tüpraş'dan müşteri terminallerine sahibi olduğu veya kiraladığı lokomotiflerle, TCDD altyapısını kullanarak akaryakıt taşımacılığı yapmaktadır. Körfez Ulaştırma, Türkiye'nin en büyük rafinerisi olan TÜPRAŞ'ın %100 bağlı ortaklığıdır. Şirketin merkezi İstanbul'un Üsküdar ilçesinde yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Sangaçal Terminali</span>

Sangaçal Terminali Azerbaycan'ın başkenti Bakü'nün 45 kilometre (28 mi) güneyinde Hazar Denizi kıyısında bulunan bir doğal gaz işleme ve petrol üretim tesisinden oluşan bir sanayi kompleksidir.

TÜPRAŞ Kırıkkale Rafinerisi, Kırıkkale iline bağlı Hacılar beldesinde bulunan bir petrol rafinerisidir. Rafineri, TÜPRAŞ'a ait olup ülkedeki dört petrol rafinerisinden biridir. Kızılırmak Nehri'nin batı yakasında yer almakta olup 815 hektarın üzerinde bir arazide 2.134.000 m²'lik bir arazi üzerine inşa edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">TÜPRAŞ İzmit Rafinerisi</span> Kocaelide bulunan bir petrol rafinerisi

TÜPRAŞ İzmit Rafinerisi, Türkiye'nin Kocaeli ilinin Körfez ilçesinde yer alan bir petrol rafinerisidir.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan'da petrol endüstrisi</span>

Azerbaycan'daki petrol endüstrisi yaklaşık 873.260 varil (138.837 m3) günlük petrol ve 2013 itibarıyla yılda 29 milyar metreküp gaz üretmektedir. Azerbaycan, petrol endüstrisinin doğum yerlerinden biridir. Tarihi petrol servetiyle bağlantılıdır. Dünyadaki en önemli petrol ve gaz üreticisi olmaya adaydır.

Kenan Nuri Nehrozoğlu Türk siyaset adamı.

Milangaz, 1964 yılında TSK mensuplarına tüp dağıtımı yapmak amacıyla kurulmuştur. Daha sonra 2001 yılında Mutfakgaz markası kurulmuştur. Daha sonra 2004 yılında Likidgaz markası kurulmuştur. Daha sonra 2006 yılında Güneşgaz markası kurulmuştur. Daha sonra şirket, 2007 yılında TotalEnergies ve Shell ile ortaklığa girerek Oto Milangaz, Oto Mutfakgaz, Oto Likidgaz, Oto Güneşgaz, Shell Türk, Total Türk ve MOil markalarını hizmete açmıştır. Daha sonra Turcas Petrol, Türkpetrol markalarını satın almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Bakü Petrol Rafinerisi Fabrikası</span> Azerbaycan Cumhuriyetinin akaryakıt üretim sektöründeki en büyük ve en gelişmiş kuruluşu

Bakü Petrol Rafinerisi Fabrikası, Azerbaycan’ın başkenti Bakü'de bulunan bir petrol rafinerisi tesisidir. Rafineri, petrol ürünlerine yönelik yurt içi talebin tamamını karşılamakta ve ürünlerin %40'ından fazlasını ihraç etmektedir. Tesis, benzin, kerosen, gaz yağı, mazot, jet yakıtı, siyah petrol, petrol koku, bitüm, asfalt, madeni yağ olmak üzere 15 farklı ürün üretir. Fabrika, Azerbaycan Cumhuriyeti'nin milli petrol şirketi olan SOCAR'a aittir.

Erdal Aksoy, Türk iş insanı, sanayici, Aksoy Holding ile Turcas Petrol şirketlerinin kurucusu ve yönetim kurulu başkanı.