İçeriğe atla

AT-8 Songster

Başlığın diğer anlamları için Kobra (anlam ayrımı) sayfasına bakınız.

9K112 Kobra SSCB tarafından geliştirilen NATO rapor adı AT-8 Songster olan bir SACLOS sistemli radyo sinyalli güdümlü tanksavar füzesidir. Füze T-64 ve T-80 serisi tanklara ait 125 mmlik tank topundan fırlatılmaktadır.

Geliştirilmesi

9K112 Kobra mermisi uçuş şekliyle

İlk nesil Sovyet füze tankları 1956 yılında Kruşçevin V.A. Malyshev'e verdiği silah tasarım bürolarının "yeni düşünceler" üzerine çalışması emri ile geliştirilmeye başlamıştır. Bu "yeni düşünceler" fikrinin bir parçası da füze tankları olup bunlardan bazıları Dragon füzesi fırlatan IT-1 ve Taifun fırlatan Obiekt 297 idi. Ancak bu ilk nesil tank tasarımları başarısızlığa uğradı. Sadece füze ile silahlandırılan tankın 300 metrelik bir ölümcül alanı olabilmekte bunu dışındaki hiçbir hedefe saldıracak silahı bulunmuyordu. Ayrıca o zamanki füzelerin ebatından ötürü tank sınırlı sayıda füze taşıyabilmekteydi. Melez tasarımı tank topundan hem füze hem de mermi ateşleme kapasitesine sahipti.

Melez geliştirilmiş olmasında ötürü sınırlı özelliklere sahipti. Füze topun içerisinden ateşlenerek fırlatılmaktaydı. İlk nesil üretilen model Obiekt 775 tankı 125 mmlik yivsiz top namlusu yüksek patlayıcılı güdümsüz roket veya radyo sinyal güdümlü mermi atmaktaydı. Güdümlü mermilere Rubin (Türkçe Yakut) ve güdümsüz mermilere ise Bur (Türkçe Matkap) adları verilmişti. Tank sadece 24 adet Rubin füzesi ve 48 adet Bur roketi taşıyabilmekteydi. Proje çalışmaları başarısızlıkla sonuçlandı. Bunun en önemli nedeni Rubin füzelerinin boşluklu imha hakkı bulunan savaş başlıklarının yeterli ölümcül etkiye sahip olmaması ve radyo sinyallerinin karıştırıcı aletlerle bozulabilmesiydi.

1960'lı yıllarda çalışmalar devam etmiş olsa da, en ciddi çalışmalar 1970'li yıllarda yapıldı. Bunun en önemli nedenleri ise şunlardı:

  • ABDnin M551 Sheridan ve M60A2 tankları için 152 mmlik top füze sistemi geliştirmesi
  • NATO ülkelerinin TOW ve Euromissile HOT model tank toplarına nazaran çok daha iyi menzile sahip tanksavar füzelerini üretmesi
  • Helikopterlerin gelişimi ve AH-1 Cobra modelinin ortaya çıkması. Füze tank topuna nazaran daha yüksek atış açısı sağlamaktaydı.

Ruslar 1970 li yıllar da ikinci nesil zarftan fırlatılan füzeler üzerine çalışmaya başladı. Açılan yarışmaya Kobra füzesi ile kızılötesi güdümleme sistemi bulunan Gyurza füzeleri katıldı. Kızılötesi güdümleme sistemine sahip Gyurza füzesi yaşadığı sorunlardan ötürü Kobra'nın üretimine karar verildi.1980 yılında T-64 tankına monteli 9K112 füzesi üretildi. Daha sonra geliştirilen T-80B tankıda bu füze ile silahlandırıldı. Gyurza sistemi geliştirilmeye devam edildi. Sahip olduğu kızılötesi güdümleme sistemi yerine radyo sinyalli güdümleme sistemine geçildi. Daha sonra Shturm veya AT-6 Spiral füzelerinde kullanıldı.

Özellikleri

İki aşamalı oluklu yükleme sistemi

9M112 Kobra füzesi iki kesimden oluşuyordu:

  • 9M43 baş kesiti – İçerisinde 9M129 boşluklu imla hakkı bulunan savaş başlıkları ve 9D129 besleme motoru
  • 9B447 kuyruk kesiti – İçerisinde batarya, uçuş kontrol ve gerekli koordinatları radyo sinyalleri ile tanktan alan ufak bir güdümleme sistemi

İki farklı parçadan oluşan füze tank topunun otomatik yüklemesi içerisindeki tek bir klasik 125 mmlik mermi içerisinde saklanmaktaydı. Topa yüklenirken iki parça tek bir şekilde yüklenmekteydi.

Füze üç farklı şekilde fırlatılmaktadır:

  • Birincil yol- Top nişangahın görüş çizgisinin 3 derece üstünde olacak şekilde yükseltilir. Bu sayede füzenin ateşleme sırasında çıkartacağı toz oranı düşürülmeye çalışılır. Bu kritik zaman içerisinde tank hem hedefi hem de füzenin arka kısmındaki ışığı görebilmesi gerekmektedir. Füze SACLOS güdümleme sistemi ile hareket eder. Silahçı füzenin uçuşu esnasında monitördeki artı göstergeyi hedef üzerinde tutmaya devam eder. 1A33 ateş kontrol sistemi hedefe olan uçuş rotasını hesaplayarak füzenin yönünü hesaplar. 4000 metreden hedef isabet oranı %80'dir.
  • Ballistik yol - Top nişangahın görüş çizgisinin 3 derece üstünde olacak şekilde uçuşunu yükseltilir. Füze nişangahın görüş hattının 3 ila 5 metre üzerinde uçmaktadır. Hedefi tam vuracağı sırada nişangahın hedef görüş hattı içerisine girer. Bu sayede hem füzesin arkasından çıkan toz miktarı düşürülmüş hem de güdümleme sisteminin füzeyi kaybetme oranı azaltılmış olur.
  • Acil yol – Bu yola ancak hedef aniden aracın 1000 metre yakında ortaya çıkması ve füzenin yüklü olduğu durumlarda başvurulur. Bu yolla atılan füzelerin hedef vuruş oranı oldukça düşüktür. Çünkü başarılı bir atış için sistemin çok önceden çalıştırılması ve hedefe kilitlenmesi gerekmektedir.

Füzenin namlu ilk çıkış hızı 125 m/s olup bu hız azami 800 m/s çıkabilir. Ancak ortalama olarak saniyede 350 ila 400 metre gidebilir. 4000 metreyi uçuş süresi 9 ila 10 saniyedir. Füze bir adet 4.5 kglık HEAT savaş başlığı taşımakta olup bu başlık 600 mmlik RHA zırhı delebilir.

Kaynakça

  • Hull, A.W., Markov, D.R., Zaloga, S.J. (1999). Soviet/Russian Armor and Artillery Design Practices 1945 to Present. Darlington Productions. ISBN 1-892848-01-5.
  • Janes Armour and Artillery 2005-2006, ISBN 0-7106-2686-X

Dış bağlantılar

Sovyetler Birliği ve Rusya tarafından geliştirilen füze sistemleri

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Tanksavar</span> tank imha etmek üzere tasarlanan tahrip gücü yüksek silah

Tanksavar terimi her ne kadar tank türünü işaret etse de aslında tüm askeri amaçlı ZSA sınıf araçları kapsamaktadır. Bu terim bu türden araçların imhasını veya etkisiz hale getirilmesi için kullanılan tüm silah türlerini kapsar. Bunlar başlıca yüksek namlu çıkış hızına sahip topçu sistemleri, füzeler, değişik otomatik top ve tanksavar mayınlarını kapsar.

<span class="mw-page-title-main">Güdümlü tanksavar füzesi</span> tankları imha etmek için üretilen güdümlü füze sınıfında bir silah

Güdümlü tanksavar füzesi tankların imhası amacıyla üretilen güdümlü füze sınıfında bir silahtır. Bu füze ya da silahların ana görevi ağır zırhlı tank veya zırhlı savaş araçlarını vurmak ve yok etmektir.

<span class="mw-page-title-main">SACLOS</span>

SACLOS terimi ikincil nesil füze güdümleme sistemidir. Bu sistemde füze ateşlendikten sonra operatör hedef vurulana kadar hedefi işaretlemeye devam etmektedir. Bu iş için elektronik işaretleme sistemlerinden faydalanılır.

<span class="mw-page-title-main">Kablo güdümlü füze</span> Hedefe atılan mühimmat

Kablo güdümlü füze, hedefini bulmak için gerekli koordinatları kablo yardımıyla alan bir güdümlü füze sınıfıdır. Operatör füzeyi ateşlediği andan, füze hedefini vuruncaya kadar geçen sürede füzenin rotasındaki düzeltmeler kablo yardımıyla iletilir. Uçuş esnasında kablo makara düzeneğinden açılarak uzar. Bu sistem en çok tanksavar füzelerinde kullanılmaktadır. Bu sistemin en kötü özelliği azami menzilinin kablonun uzunluğu ile sınırlı olmasıdır.

<span class="mw-page-title-main">MCLOS</span>

MCLOS tanksavar füze sistemlerinde kullanılmış birinci nesil bir güdüm sistemidir.

<span class="mw-page-title-main">BGM-71 TOW</span>

BGM-71 TOW ABD tarafından geliştirilen yarı otomatik güdümlü SACLOS sınıfı bir tanksavar füzesidir. TOW kısaltması İngilizce Tube launched, Optically tracked, Wire command link guided kelimelerinin baş harflerinden almaktadır. 1970 yılında üretilen füze dünya çapında özellikle Batı ülkeleri arasında en çok kullanılan füze sistemidir. Hâlen üretimine devam edilmekte olan füze her türlü pasif zırhı geçebilmektedir. TOW Güdümlü Antitank Füze sistemlerinin hedefte istenen etkiyi gerçekleştirmesi ihtiva ettikleri savaş başlıkları ile olur. Gerek ilk modellerdeki standart tip HEAT başlıklar ve gerekse daha sonraları geliştirilen tandem etkili harp başlıkları "Munroe Etkisi" etkisi denilen fizik kanunu esasına dayanan çukur imla hakkı sistemi ile gerçekleşir. Bu yapı penetrasyon etkisinin zırh üzerinde bir noktada toplanmasını ve yine aynı noktadan zırh içine çok kuvvetli olarak patlamalı basınç yaparak zırhı delmesini, delinen bu noktadan da içeriye oluşan patlamanın girmesini sağlamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">9M113 Konkurs</span> SSCB yapımı tanksavar füzesi

9M113 Konkurs ; Türkçesi (yarışma)) SSCB tarafından üretilen ve kablo güdümlü SACLOS sınıfı bir tanksavar füzesidir. Günümüzde GRAU "9M113" adı ile tanımlamıştır. NATO rapor adı ise AT-5 Spandreldir.

<span class="mw-page-title-main">ERYX</span> Avrupalı bir firma olan MBDAnın ürettiği kablo güdümlü tanksavar füzesi

ERYX Avrupalı bir firma olan MBDA tarafından üretilen kısa menzilli seyrüsefer sistemi olarak SACLOS güdümle sistemini kullanan kablo güdümlü bir tanksavar füzesidir. En fazla Kanada Ordusu, Fransız Ordusu ve Norveç Ordusu tarafından kullanılmaktadır. Silah tanksavar özelliğinin yanında sığınakların imhasında da kullanılır. Bazı durumlarda alçaktan uçan helikopterlere karşı uçaksavar olarak kullanılabilir.

<span class="mw-page-title-main">AT-1 Snapper</span> SSCB yapımı güdümlü tanksavar füzesi

3M6 Shmel SSCB tarafından geliştirilmiş MCLOS güdümleme sistemine sahip bir tür güdümlü tanksavar füzesidir. GRAU ndeki adı "3M6"dır. NATO rapor adı ise AT-1 Snapperdır.

<span class="mw-page-title-main">AT-4 Spigot</span> SSCB yapımı kablo güdümlü bir tanksavar füzesi

9M111 Fagot SSCB tarafından geliştirilmiş SACLOS sınıfı kablo güdümlü füze ve tanksavar füzesidir. "9M111" ismi GRAU tarafından kullanılmakta olup füzenin NATO rapor adı ise AT-4 Spigotdur.

<span class="mw-page-title-main">AT-15 Khrizantema</span> Rusya üretimi tanksavar füzesi

9M123 Khrizantema Rusya tarafından üretilen NATO rapor adı AT-15 olan radar veya lazer güdümlü bir tür tanksavar füzesidir. Füze sistemi günümüz modern tankları olan M1A2 ve Leopard 2 tanklarına karşı kullanılabilir. Ayrıca alçaktan uçan helikopterlere karşıda etkilidir.

9M119/9M119M Svir/Refleks SSCB yapımı NATO rapor adı AT-11 Sniper olan lazer ışın güdümlü bir tür tanksavar füzeleridir. İki füze birbirinin benzeri olup aralarındaki fark menzil ve fırlatma platformlarından kaynaklanmaktadır.Bu farklar; Refleks füzesi T-90 ile bazı T-80 ve T-84 tanklarından fırlatılabilirken. Svir ise T-72 serisi tanklardan fırlatılabilmektedir.İki füzede Sovyet veya Çin yapımı 125 mmlik 2A46 topundan fırlatılabilmektedir. Refleks füzesi Çin tarafından üretilmekte olup Çin yapımı Type 98 tankından ayrıca Sırbistan yapımı M-2001 tanklarından fırlatılabilmektedir. Bununla birlikte 2A45 Sprut-B tanksavar silahından atılabilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">AT-2 Swatter</span> SSCB yapımı güdümlü tanksavar füzesi

NATO rapor adı AT-2 Swatter olan 3M11 Fleyta SSCB tarafından geliştirilen ve MCLOS sınıfı güdümleme sistemi bünyaseindeki radyo sinyalleri sayesinde hedefini bulan bir tanksavar füzesidir.

<span class="mw-page-title-main">AT-7 Saxhorn</span> SSCB yapımı güdümlü tanksavar füzesi

9K115 Metis SSCB tarafından geliştirilen ve SACLOS sınıfı güdümleme sistemi sayesinde hedefini bulan bir tanksavar füzesidir. Füzenin NATO rapor adı AT-7 Saxhorn dir.

<span class="mw-page-title-main">AT-13 Metis-M</span> SSCB tarafından geliştirilen güdümlü tanksavar füzesi

9К115-2 Metis-M SSCB tarafından geliştirilen güdümlü tanksavar füzesidir. Füzenin GRAU adı "9K115-2", NATO rapor adı ise AT-13 Saxhorn-2dir.

<span class="mw-page-title-main">AT-3 Sagger</span> SSCBnin geliştirdiği MCLOS sınıfı manuel kablo güdümlü tanksavar füzesi

9K11 Malyutka SSCB tarafından geliştirilen MCLOS sınıfı manuel kablo güdümlü tanksavar füzesidir. Füzenin NATO rapor adı: AT-3 Sagger'dir. SSCB nin ürettiği ilk insan platformlu güdümlü tanksavar füzesidir. Aynı zamanda SSCB tarafından en çok üretilen ATGMdir. 1960'lı ve1970'li yıllar arasında tahminen 25,000 füze üretilmiştir. Bunun dışında farklı adlar ile beş ülkede üretimi yapılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">AT-6 Spiral</span> SSCB yapımı güdümlü tanksavar füzesi

9K114 Shturm SSCB tarafından geliştirilen SACLOS sınıfı radyo güdümlü bir tanksavar füzesidir. GRAU tarafından verilen ad ise 9K114. Füzenin NATO rapor adı ise AT-6 Spiraldir. Füzenin bilinen adı ise 9M114 Kokon.

AT-9 Spiral-2 NATO rapor adı 9M120 Ataka-V olan SSCB tarafından geliştirilen SACLOS radyo sinyalli güdüm sistemine sahip bir güdümlü tanksavar füzesidir. 9K114 Shturm ailesinin yeni nesil modelidir. B sistem çoğu zaman 9K121 Vikhr sistemi ile karıştırılır.

<span class="mw-page-title-main">AT-16 Scallion</span> Rusya tarafından geliştirilen lazer ışın güdümlü tanksavar füzesi

9A1472 Vikhr Rusya tarafından geliştirilen lazer ışın güdümlü tanksavar füzesidir. GRAU adı "9K121",NATO rapor adı ise AT-16 Scalliondur. Füze Ka-50, Ka-52 helikopterleri ve Su-25T savaş uçağından fırlatılır. 1990 yılında Rus Ordusunda kullanılmaya başlandığı düşünülen füze ilk olarak 1992 yılındaki Farnborough Hava Gösterisi sırasında halka izlettirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">AT-10 Stabber</span> Rus yapımı lazer ışın güdümlü tanksavar füzesi

9M117 Bastion Rus yapımı lazer ışın güdümlü tanksavar füzesidir. Füzenin NATO rapor adı AT-10 Stabberdir. Bu füze birbirinde farklı silah sistemi bünyesinde 9K116-1 Bastion füze sistemi, 9K118 Sheksna, Kastet ve 3UBK12 BMP-3den fırlatılır. 100 mmlik roket 1983 yılında servise girildi.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.